Հրանտ Թովմասյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թովմասյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Հրանտ Թովմասյան
Ծնվել էհունիսի 3, 1929(1929-06-03)[1][2]
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Մահացել էմարտի 28, 2022(2022-03-28)[3] (92 տարեկան)
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունաստղագետ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)ՀՀ ԳԱԱ Վ. Հ. Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարան[1][2], Երևանի պետական համալսարան[1] և Ազգային աստղաֆիզիկայի, օպտիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտՌադիոաստղագիտություն
Ալմա մատերԵրևանի պետական համալսարան (1953)[1]
Կոչումպրոֆեսոր[2]
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1970)
Պարգևներ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]

Հրանտ Մուշեղի Թովմասյան (հունիսի 3, 1929(1929-06-03)[1][2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2] - մարտի 28, 2022(2022-03-28)[3]), հայ խորհրդային աստղագետ։ Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1970), պրոֆեսոր (1984)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը 1953 թվականին։ 1953 թվականից աշխատում է Բյուրականի աստղադիտարանում, իսկ 1967 թվականից՝ նաև Երևանի պետական համալսարանում։ 1992 թվականից եղել է Մեքսիկայի աստղաֆիզիկայի, օպտիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի (INAOE, Պուեբլա) աշխատակից։ Հետազոտել է նորմալ գալակտիկաների կորիզների ակտիվության, գալակտիկաների կույտերի և աստղակույտերի հետ կապված գազային ամպերի ռադիոճառագայթման հարցերը, հայտնաբերել բռնկվող աստղերի գերկարճ բռնկումները։ Մասնակցել է «Աստրոն» տիեզերական աստղադիտակի ստեղծմանը, ղեկավարել «Գլազար» աստղադիտակի ստեղծման աշխատանքները։ Հեղինակ է «Ռադիոաստղագիտություն» (1976) ուսումնական ձեռնարկի։ Աշխատանքները վերաբերում են ռադիոաստղագիտության հարցերին։ ԽՄԿԿ անդամ 1952 թվականից (ինքնակամ լքել է 1988-ին)։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1985)։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գալակտիկաներ։ Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Գրիգորյան Ռ. Ղ., Երևան, «Հայաստան», 1966։
  • Աստղագիտություն։ Ձեռնարկ միջնակարգ դպրոցների 10-րդ դասարանի համար, Առաքելյան Մարատ Արսենի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Միրզոյան Լյուդվիգ Վասիլի, Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի, Երևան, «Լույս», 1970։
  • Աստղագիտություն։ Ձեռնարկ միջն. դպր. 10-րդ դաս. համար, Առաքելյան Մարատ Արսենի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Միրզոյան Լյուդվիգ Վասիլի, Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի, 2-րդ հրատարակչություն, Երևան, «Լույս», 1971։
  • Աստղեր, գալակտիկաներ, մետագալակտիկա։ Աղեկյան Թադևոս Արտեմի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Քալլօղլյան Ա. Ս, Գրիգորյան Ռ. Ղ., Երևան, «Հայաստան», 1971։
  • Բյուրականի աստղադիտարան։ Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, ՀՍՍՀ ԳԱ, Երևան, Ա. հ., 1972:
  • Աստղագիտություն։ Ձեռնարկ միջնակարգ դպրոցների 10-րդ դասարանի համար, Առաքելյան Մարատ Արսենի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Միրզոյան Լյուդվիգ Վասիլի, Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի, 3-րդ հրատարակություն, Երևան, «Լույս», 1973։
  • Մոլեգին գալակտիկաներ, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Երևան, 1974։
  • Ռադիոաստղագիտություն, ուսումնական ձեռնարկ, 1976
  • Բյուրականի աստղադիտարանը։ Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, ՀՍՍՀ «Գիտելիք» ընկերություն, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն, 1977։
  • Աստղագիտություն։ Թումանյան Բենիկ Եսայու, Միրզոյան Լյուդվիգ Վասիլի, Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1978։
  • Տիեզերագնացությունը և ժամանակակից աստղագիտական հետազոտությունները։ Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Միրզոյան Լյուդվիգ Վասիլի, Երևան, «Գիտելիք», 1984։
  • Ռադիոգալակտիկաներ։ Թովմասյան Հրանտ Մուշեղի, Մալումյան Վ., Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱԱ հրատարակչություն, 1987։
  • Внегалактические источники радиоизлучения, М., 1986;
  • Ультрафиолетовые телескопы на орбите, М., 1989.
  • Web page dedicated to the life and scientific activity of Hrant Tovmassian

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրանտ Թովմասյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 203