Հունդի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
2500 ռուփիի հունդի, 1951թ․, դրոշմակնքված Բոմբեյ նահանգում։

Հունդի, ֆինանսական գործիք, որը մշակվել է միջնադարյան Հնդկաստանում՝ առևտրային և վարկային գործառնություններում օգտագործելու համար։ Հնդկաստանի Պահուստային բանկը նկարագրում է հունդին որպես «անվերապահ գրավոր հրաման, որը կատարվել է այն անձի կողմից, որը մյուս անձին հանձնարարում է որոշակի գումար վճարել հրամանում նշված անձին»[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառավարության կողմից թողարկված հունդին ներառում էր նշագիծ՝ կեղծումը կանխելու համար:

Հունդիները շատ երկար պատմություն ունեն Հնդկաստանում։ Գրավոր ապացույցները վկայում են, որ դրանք օգտագործվել են առնվազն տասներկուերորդ դարում[2]։ Վաճառական Բանարասի Դասը, ով ծնվել է 1586 թվականին, իր հորից ստացել է 200 ռուփիի հունդի՝ առևտուր սկսելու համար գումար ձեռք բերելու նպատակով[3]։

Գաղութային դարաշրջանում Բրիտանական կառավարությունը հունդիի համակարգը դիտում էր որպես տեղական, բայց ոչ ոչ ֆորմալ ֆինանսական միջոց։ Նրանք դեմ էին, քանի որ հունդին կազմում էր հնդկական տնտեսության կարևոր մասը, և նրանք ցանկանում էին հարկել համակարգում տեղի ունեցող գործարքները[4]։ Հունդիի պաշտոնական ձևաթղթերը թողարկվեցին, ներառյալ բրիտանական միապետերի, այդ թվում՝ թագուհի Վիկտորիայի պատկերով փոստային նամականիշները, և առևտրականների միջև վեճերը հաճախ փոխանցվում էին դատական համակարգին[5]։

Տեսակները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Sahyog Hundi․ Դա արվում է մեկ վաճառողի կողմից մյուսին՝ խնդրելով վերջինիս վճարել նշված գումարը երրորդ վաճառողին։ Այս դեպքում ուշադրություն դարձնող վաճառականը շուկայում ունի որոշակի վարկունակություն և հայտնի է շուկայում։ Sahiog Hindi-ն անցնում է մի ձեռքից մյուսը, մինչև հասնում է վերջնական ստացողին, որը ողջամիտ հարցումներից հետո այն ներկայացնում է վճարողին՝ վճարումն ընդունելու համար։ Sahyog նշանակում է «համագործակցություն» հինդի և գուջարաթի լեզուներով[6]։ Hundi-ն այդպես է անվանվել, քանի որ այն պահանջում էր մի քանի կողմերի համագործակցություն[7]։
  • Darshani Hundi․ Տեղում վճարման ենթակա գումարն է։ Այն պետք է ներկայացվի վճարման համար սեփականատիրոջ կողմից այն ստանալուց հետո ողջամիտ ժամկետում։ Այսպիսով, դա նման է պահանջարկի օրինագծին[6]։
  • Muddati Hundi․ Այս տեսակը վճարվում է որոշակի ժամանակահատվածից հետո։

Կան ևս մի քանի տեսակներ[8]՝Nam-jog hundi, Dhani-jog hundi, Jawabee hundi, Jokhami hundi, Firman-jog hundi և այլն։.

  • Nam-jog hundi-ին վճարվում է միայն այն անձին, ում անունը նշված է հինդի լեզվով։ Նման օրինագիծը չի կարող հաստատվել որևէ այլ անձի օգտին և նման է այն օրինագծին, որի վերաբերյալ ընդունվել է սահմանափակող որոշում։
  • Furman-jog Hundi-ին նման հունդի կարող է վճարվել կամ այն անձին, ում անունը հիշատակվում է հինդի լեզվով, կամ նրա պատվերով ցանկացած անձի։ Նման հունդին նման է պատվերի ժամանակ վճարման ենթակա չեկի, և նման Հինդի լեզվով որևէ հաստատում չի պահանջվում։
  • Dhani-jog Hundi-ին նման է ներկայացնողի կողմից վճարման ենթակա փաստաթղթին։
  • Jokhim-Hundi-ին պայմանական է այն իմաստով, որ գումարը վճարվում է միայն այն դեպքում, երբ բավարարվում է որոշակի պայման։ Նման հունդին սակարկելի չէ, և նման հունդիի տարածվածությունն այս օրերին շատ հազվադեպ է, քանի որ բանկերն ու ապահովագրական ընկերությունները հրաժարվում են ընդունել այդպիսի հունդի։
  • Jawabi Hundi-ի վճարումը ստացող անձը պետք է հաստատի դա։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Hundies, Reserve Bank of India, 2013. Retrieved 26 November 2013. Արխիվացված Նոյեմբեր 26, 2013 Wayback Machine
  2. «Reserve Bank of India - Publications». m.rbi.org.in. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 12-ին.
  3. Hundi (Indian bill of exchange), British Museum, 2013. Retrieved 26 November 2013. Արխիվացված Նոյեմբեր 26, 2013 Wayback Machine
  4. Between informality and formality: Hundi/Hawala in India, Marina Martin, London School of Economics India Blog, 16 January 2013. Retrieved 26 November 2013. Արխիվացված Մայիս 30, 2013 Wayback Machine
  5. Habib, Irfan; The system of bills of exchange (hundis) in the Mughal Empire; Proceedings of the Indian History Congress, 33rd Session, Muzatarppur, 1972, S. 290–303. New Delhi
  6. 6,0 6,1 Indian Encyclopaedia, Volume 1 - The Indian Encyclopaedia: Biographical, Historical, Religious, Administrative, Ethnological, Commercial and Scientific. Subodh Kapoor. Cosmo Publications 2002. 318 pag. ISBN 8177552570, ISBN 9788177552577
  7. Hundies at Reserve Bank of India
  8. Marina Martin; Hundi/Hawala: The Problem of Definition; Modern Asian Studies, Vol. 43, No. 4 (Jul., 2009), S. 909–937

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]