Հորթի միս
Հորթի միսը կարող է ստացվել ցանկացած սեռի և ցեղատեսակի հորթերից, սակայն հիմնականում այն ստացվում է կաթնատու ցեղի երիտասարդ արու հորթերից, որոնք չեն օգտագործվում բուծման նպատակներով[1][2]։ Ընդհանրապես,հորթի միսը կշռով ավելի թանկ է, քան տարեց տավարի միսը։ Հորթի մսի արտադրությունը հնարավորություն է տալիս ավելացնել կաթնատու ցեղի արու հորթերին և օգտագործել ստացված շիճուկի պինդ մնացորդները պանրի արտադրության մեջ[3]։
Սահմանումներ և տեսակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գոյություն ունեն հորթի մսի մի քանի տեսակներ, իսկ տերմինաբանությունը տարբերվում է ըստ երկրների։
Նմանատիպ տերմիններ օգտագործվում են ԱՄՆ-ում, ներառելով հորթ, կաթով և հատուկ կերակրված տերմինները[4][5]։
Խոհարարական օգտագործում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իտալական, ֆրանսիական և միջերկրածովյան այլ խոհանոցներում հորթի միսը հաճախ լինում է կոտլետների տեսքով, ինչպես օրինակ՝ իտալական կոտոլետան կամ ավստրիական հայտնի ուտեստ՝ Վիեննական շնիցելը։ Հորթի մսից որոշ դասական ուտեստներ ներառում են տապակած էսկալոպներ, տապակած հորթի միս Գրենադիններ (փոքր, հաստ ֆիլեով սթեյք), լցոնված պաուպիետներ, տապակած հոդեր և բլանկետներ։ Քանի որ հորթի միսը ավելի քիչ յուղ է պարունակում, քան շատ միս, պետք է զգույշ լինել, որպեսզի այն չդառնա կոշտ։ Հորթի միսը հաճախ պատում են տապակելու համար կամ ուտում սոուսով։ Հորթի Պարմիջիանոն իտալա-ամերիկյան սովորական ուտեստ է, որը պատրաստվում է հորթի կոտլետներով[6]։
Արտադրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հոգնած կաթնատու արու հորթերը հաճախ օգտագործվում են հորթի մսի արտադրության համար, քանի որ նրանք կաթ չեն տալիս և հետևաբար ավելորդ են արդյունաբերության պահանջների համար։ Նորածին հորթերը սովորաբար երեք օրվա ընթացքում բաժանվում են մորից[5][2]։
Հորթերը երբեմն մեծացվում են առանձին տաղավարներում առաջին մի քանի շաբաթվա ընթացքում՝ որպես կարանտինի մի տեսակ[5], և հետո նրանց տեղափոխում են երկու կամ ավելի հորթերից բաղկացած խմբեր։
Կաթով կերակրվող հորթերի համար օգտագործվում է սննդակարգ, որը բաղկացած է կաթի փոխարինիչից, որն էլ իր հերթին կազմված է հիմնականում կաթի վրա հիմնված սպիտակուցներով,վիտամիններով և հանքանյութերով՝ համալրված պինդ կերերով։ Դիետայի այս տեսակը նման է մանկական կաթնախառնուրդին։ Հորթի մսի արդյունաբերության մեջ օգտագործվող ամենատարածված դիետաներից է[7]։ Հացահատիկով կերակրվող հորթերը սովորաբար առաջին վեցից ութ շաբաթվա ընթացքում օգտագործում են կաթի փոխարինող դիետա, այնուհետև անցնում են եգիպտացորենի վրա հիմնված սննդակարգի[8]։
Ֆերմայի անասնաբույժը ստեղծում և ապահովում է նախիրի առողջության ծրագիր։ Հորթերին անհրաժեշտ է պատշաճ քանակությամբ ջուր, բավարար սնուցում,անվտանգ ու հարմարավետ միջավայր՝ բազմանալու համար[7]։
Կենդանիների բարեկեցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հորթի մսի արտադրությունը վիճելի թեմա է եղել։ Հորթի մսի արտադրության էթիկան վիճարկվել է կենդանիների բարեկեցության ջատագովների կողմից, և որոշ մեթոդներ նշվում են որպես կենդանիների նկատմամբ դաժան վերաբերմունք բազմաթիվ կենդանիների պաշտպանության կազմակերպությունների կողմից։ Այս կազմակերպությունները և նրանց որոշ անդամներ հորթի մսի արտադրության մի քանի գործելակերպ և ընթացակարգեր համարում են անմարդկային։ Այս կազմակերպությունների հասարակական ջանքերը ազդորմ են հորթի մսի արդյունաբերության վրա՝ փոխելով որոշ մեթոդներ[9][10][11]։
Սահմանափակ տարածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անցյալում հորթի մսի արտադրության մեջ նշված էր որպես դաժանություն այն, որ հորթերին հաճախ չի տրվել բավարար տարածք։ Տարածքը հաճախ սահմանափակվում էր արտադրողների կողմից, որպեսզի կենդանիները չկարողանան շարժվել, քանի որ կար տեսակետ, որ շարժումը կարող է միսը դարձնել ավելի պինդ[12]։ ԱՄՆ-ում հորթի մսի արտադրության ժամանակակից կառույցները բավականաչափ տեղ են տալիս հորթերին[5]։
Աղիների ոչ նորմալ զարգացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հորթի մսի արտադրության որոշ համակարգերում հորթերին չի տրվում պինդ կեր[13] և սնվում են հեղուկ կաթի փոխարինիչով։ Նրանք նաև կարող են զրկվել բարձիկներից, որպեսզի չուտեն դրանք։ Այս սննդային սահմանափակումները խախտում են աղիների նորմալ զարգացմանը և հանգեցնում ինֆեկցիոն էնտերիտի (լուծի) և քրոնիկ անհաճույքի[14]։ Ավելին, թերզարգացած աղիքներ ունեցող հորթերը սպանդի ժամանակ ավելի հավանական է, որ որովայնում մազագնդիկներ ունենան. որովայնում մազագնդիկների կուտակումը կարող է խանգարել մարսողությանը[11]։
Աննորմալ վարքագիծ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անբավարար պայմաններում հորթերին առանց ծծմբի աճեցումը կարող է հանգեցնել բերանի խոռոչի աննորմալ վարքի զարգացման։ Այս վարքի մի մասը կարող է դառնալ անշունչ առարկաները ծծելը, լիզելը կամ կծելը, ինչպես նաև լեզվով խաղալը։ «Աննպատակ բերանային գործունեությունը» զբաղեցնում է ժամանակի 15%-ը՝ խցերում պահվող հորթերի մոտ իսկ խմբով պահվող հորթերի մոտ միայն 2-3%-ը[11]։
Հիվանդությունների նկատմամբ զգայունության բարձրացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հորթերի մսի համար տրամադրված սննդակարգում երկաթի ընդունումը սահմանափակվել էր[13] նպատակ ունենալով հասնել մոտ 4.6 մմոլ/լ հեմոգլոբինի կոնցենտրացիայի, մինչդեռ արյան նորմալ հեմոգլոբինի կոնցենտրացիան ավելի քան 7 մմոլ/լ է։ Հորթերը, որոնց արյան հեմոգլոբինի կոնցենտրացիան ցածր է 4.5 մմոլ/լ-ից, կարող են ցույց տալ հիվանդությունների նկատմամբ բարձր զգայունության և իմունային ճնշման նշաններ[11]։
Արու կաթնատու հորթերի գյուղատնտեսական կիրառությունները ներառում են հորթի մսի աճեցումը (ընդհանուր առմամբ մորթվում է 2-3 օրականում, չնայած տարիքը կարող է լինել մինչև 2 ժամ կամ առավելագույնը 1 ամսական)[15] հորթերին «կարմիր հորթի միս» վերապատրաստելը, առանց այն խիստ սննդային սահմանափակումների, որոնք անհրաժեշտ են բաց գույնի միս ստեղծելու համար (այդպիսի մոտեցումը պահանջում է ավելի քիչ հակաբիոտիկային բուժումներ և հանգեցնում է ավելի ցածր հորթերի մահվան մակարդակների), ինչպես նաև որպես կաթնատու տավարի միս[16]։
2008-ից 2009 թվականներին ԱՄՆ-ում արագ աճեց հորթի մսի պահանջարկը[17][18]։
Հորթի մսի խցեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հորթի մսի խցերը խիստ սահմանափակման համակարգ են՝ հորթերին պահելու համար։ Հորթերի շատ տեսակներ, որոնք աճեցվում են հորթի մսի համար, ներառյալ Կանադայում[19] և ԱՄՆ-ում, սահմանափակված էին խցերի մեջ, որոնց լայնությունը սովորաբար կազմում է մոտավորապես 66–76 սմ (2 ֆտ 2 ին–2 ֆտ 6 դյույմ)։ Հորթերը պահվում էին առանձին, և արկղերը կարող են կանխել ֆիզիկական շփումը հարակից հորթերի միջև, իսկ երբեմն նաև տեսողական շփումը[14]։Անցյալում, խցերում պահվող հորթերը հաճախ կապվում էին խցի առջևի մասից կապանքով, ինչը սահմանափակում էր նրանց շարժումը[10][14][20]։ Հաճախ խցերի հատակները եղել են թեք, ինչը թույլ էր տալիս մեզի և կեղտոտվածքի ընկնել խցի տակ՝ օգնելով պահպանել հորթի մաքուր միջավայրը։ Որպեսզի այդպիսի հորթերը պահեն խցերում, որոշ համակարգերում հորթերը նաև պահվում էին մթության մեջ՝ առանց բարձիկների և սնվում միայն կաթով[21][22]։ Հորթի մսի խցերը նախագծված էին կենդանու շարժումը սահմանափակելու համար, քանի որ արտադրողները հավատում էին, որ եթե կենդանիներին թույլ տան շարժվել, միսը դառնում է ավելի մուգ և ավելի պինդ[12]։ Դիետան (սնունդը) երբեմն խիստ կարգավորվում էր երկաթի աղբյուրները վերահսկելու համար, ինչը դարձյալ միսը դարձնում է ավելի կարմրավուն։
Միացյալ Նահանգներում, հորթի մսի խցերում կապանքների օգտագործումը՝ հորթերի շարժումը կանխելու համար, եղել է հորթի մսի արտադրության հիմնական վիճաբանության աղբյուրը։ Շատ հորթի մսի ֆերմերներ սկսեցին բարելավել պայմանները իրենց ֆերմաներում 2000-ականներին[17][23]։ Հորթերի կապումը քննադատվում է, քանի որ դա զգալիորեն սահմանափակում է հորթերի շարժվելու ունակությունը[9]։
Դաժանություն հորթերի նկատմամբ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հորթերին անհրաժեշտ է շարժվել՝ նորմալ ոսկրերի և մկանների զարգացում ապահովելու համար։ Պաշտպանական տարածքում գտնվող հորթերը ոչ միայն քայլում են, այլ նաև վազում, ցատկում և խաղում։ Հորթերը, որոնք պահվում են հորթի մսի խցերում, չեն կարող շրջվել, քայլել կամ վազել, ինչի հետևանքով դրանք կարող են կոտրվել կամ դժվարություններ ունենալ քայլելու ժամանակ, երբ ի վերջո մորթվում են։ Ընդհանուր առմամբ, խցերի լայնության նվազման դեպքում աճում է ծնկների և պարանոցի այտուցը[11]։
Բնական պայմաններում հորթերը շարունակում են ծծել օրական 3-6 անգամ մինչև 5 ամիս[11]։ Հորթի մսի խցերը խանգարում էին այս սոցիալական փոխգործակցությանը։ Բացի այդ, որոշ հորթեր պահվում էին խցերում, որոնք ունեին ամուր պատեր, որոնք խոչընդոտում էին տեսողական կամ շոշափելի կապը հարևանների հետ։ Ցույց է տրվել, որ հորթերը պատրաստ են աշխատել մյուս հորթերի հետ սոցիալական կապի համար[20]։
Հորթերը իրենց անձնական հիգիենան պահպանելու և հիվանդությունները կանխելու համար լիզում են իրենց՝ մաքրելու համար։ Հորթերը բնականաբար լիզում են իրենց մարմնի բոլոր այն մասերը, որոնք կարող են։ Այնուամենայնիվ,հորթերը չեն կարող լիզել իրենց մարմնի հետին մասերը[20]։
Միացյալ Նահանգներում, կաթով կերակրված հորթերը կարող են պահվել անհատական խցերում մինչև 10 շաբաթ, և սովորաբար ունեն տեսողական և շոշափելի կապ իրենց հարևանների հետ։ Կաթով կերակրված հորթերը երբեք չեն կապվում, ինչը թույլ է տալիս նրանց հեշտությամբ մաքրել իրենց[24]։
Թմրամիջոցների օգտագործումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտը չի թույլատրում հորմոնների օգտագործումը։ Սակայն, թույլ Է տալիս հակաբիոտիկների օգտագործումը հորթի մսի աճեցման,հիվանդությունը բուժելու կամ կանխելու համար[5][24]։
2004 թվականին ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտը հայտարարեց, որ ապօրինի թմրամիջոցների օգտագործումը լայն տարածում ունի հորթի մսի արդյունաբերության մեջ[25]։ 2004 թվականին ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտի ներկայացուցիչը Վիսկոնսինի հորթի ֆերմայում հորթի վրա հայտնաբերեց գնդիկ, որը պարզվեց, որ անօրինական հորմոնային իմպլանտ է[25]։2004 թվականին ԱՄՆ գյուղդեպարտամենտը հայտարարեց, որ «պենիցիլինը չի օգտագործվում հորթերի աճեցման մեջ. տետրացիկլինը հաստատված է, բայց լայնորեն չի կիրառվում»[5]։
Արգելքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եվրեպա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1990 թվականին բրիտանական կառավարությունն արգելեց հորթերի տեղափոխումը փակ խցերով[21][22]։ Հորթի մսի խցերը արգելվել են Եվրոպական միությունում (ԵՄ) 2007 թվականի հունվարին[13][26][27]։
Հորթերի արտադրությունը, որպես այդպիսին, չի թույլատրվում հյուսիսային Եվրոպայի շատ երկրներում, օրինակ՝ Ֆինլանդիայում։ Ֆինլանդիայում արգելվում է հորթերին խմիչքի կամ այլ կերակուր տալը, քանի որ այն վտանգավոր է խնամվող կենդանու համար և կարող է հիվանդանալու պատճառ է դառնալ։ Ֆիննական Կենդանիների բարեկեցության ակտը 1996 թ[28] և Ֆինլանդիայի Կենդանիների բարեկեցության ակտը 1996 թ[29] տրամադրեց ընդհանուր ուղեցույցներ կենդանիների պահպանման և խնամքի համար, ինչպես նաև փաստացի արգելեց հորթի մսի խցիկները Ֆինլանդիայում։ Հորթի մսով խցերը հատուկ արգելված չեն Շվեյցարիայում, բայց հորթերի մեծ մասը աճեցվում է դրսում[30][31]։
Միացյալ Նահանգներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2007 թվականին Ամերիկյան Հորթի Մսի Ասոցիանան ընդունեց որոշում, որն առաջացնում էր ողջ արդյունաբերությունը՝ մինչև 2017 թվականը քայլ առ քայլ դադարեցնելու հորթերի կապանքային խցերում պահելու պրակտիկան, ինչին համաձայնեցին բոլոր կաթով կերակրված հորթի մսի ֆերմերները[32][24]։
2015 թվականի դրությամբ ԱՄՆ ութ նահանգներ արգելում են հորթերին կապել խցերում։ Ազգային մակարդակով հորթի միս արտադրող մի քանի խոշոր արտադրողներ և Հորթի ամերիկյան ասոցիացիան նույնպես աշխատում են, որպեսզի աստիճանաբար դադարեցվեն խցերի օգտագործումը։ 2017 թվականի դրությամբ Հորթի մսի ամերիկյան ասոցիացիայի բոլոր անդամները հորթերին աճեցնում են առանց կապանքների, և բոլոր հորթերը պահվում են ազատ խցիկներում՝ մինչև 10 շաբաթական դառնալը։
Հորթի մսի խցերի պետական արգելքները հետևյալն են[33]․
- Արիզոնա (2006 թվականից՝ կազմում է 204-ի մի մասը)[34]
- Կալիֆորնիա (ուժի մեջ է 2015թ-ից, Առաջարկ 2-ի մաս)
- Կոլորադո (2012 թվականից)[35]
- Կենտուկի (ընդունվել է 2014 թվականին, Կենտուկիի անասնաբուծական խնամքի ստանդարտների հանձնաժողովը որոշում է կայացրել՝ սկսելու չորս տարվա փուլ,ըստ որ մինչև 2018 թվականը հորթի խցերը կվերացվեն Կենտուկիի ֆերմաներից)[36]
- Մեն (2011 թվականից)[37]
- Միչիգան (ուժի մեջ է մտել 2013 թվականին)[38]
- Օհայո (ուժի մեջ է մտել 2017 թ.)[39]
- Ռոդ Այլենդ (2013 թվականի հուլիսից)[40]
Ներկայիս գործող օրենսդրությունը․
- Նյու Յորք (առաջարկվել է 2013 և 2014 թվականների հունվարին)[41]
- Մասաչուսեթս (տուն[42] և Սենատը[43] 2009 թվականից սկսած տարեկան ներկայացվող հաշիվներ գործող հաշիվները ուժի մեջ կմտնեն ընդունումից մեկ տարի անց)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Veal's Journey from Farm to Food to You». Cattlemen's Beef Board. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Bennett, Jacob M. (2010). The Complete Guide to Grass-Fed Cattle: How to Raise Your Cattle on Natural Grass for Fun and Profit (անգլերեն). Atlantic Publishing. էջ 197. ISBN 9781601383808.
- ↑ Schingoethe, David J. (1976 թ․ մարտի 1). «Whey Utilization in Animal Feeding: A Summary and Evaluation 1, 2». Journal of Dairy Science. 59 (3): 556–570. doi:10.3168/jds.S0022-0302(76)84240-3.
- ↑ «Institutional Meat Product Specifications 300 Fresh Veal and Calf» (PDF). USDA Agricultural Marketing Service. 2014 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Veal from Farm to Table». USDA Food Safety and Inspection Service. 2013 թ․ օգոստոսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ Montagné, P.: New Concise Larousse Gatronomique, page 1233. Hamlyn, 2007.
- ↑ 7,0 7,1 «High Quality Meat Starts at the Farm». Cattlemen's Beef Board. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ «Management of Grain-Fed Veal Calves». Ministry of Agriculture, Food and Rural Affairs (Ontario) (կանադական անգլերեն). 2015 թ․ սեպտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 23-ին.
- ↑ 9,0 9,1 «An HSUS Report: The Welfare of Animals in the Veal Industry». hsus.org. Humane Society of the United States. 2009 թ․ մայիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
- ↑ 10,0 10,1 «Veal crates». The Humane Society of the United States. 2016 թ․ մարտի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 McKenna, C. (2001). «The case against the veal crate: An examination of the scientific evidence that led to the banning of the veal crate system in the EU and of the alternative group housed systems that are better for calves, farmers and consumers» (PDF). Compassion in World Farming. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 12,0 12,1 Butler, Catherine (1995 թ․ դեկտեմբերի 14). «Europe plan for ban on veal crates». The Independent. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Compassion In World Farming. «About calves reared for veal». Compassion In World Farming. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 15-ին.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Greter, A. & Levison, L. (2012). «Calf in a box: Individual confinement housing used in veal production» (PDF). British Columbia Society for the Prevention of Cruelty to Animals. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ «Facts About Our Food – Veal» (PDF). humanefood.ca. Canadian Coalition for Farm Animals. 2004. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ Maas J, Robinson PH. Preparing Holstein steer calves for the feedlot. Vet Clin Food Anim 2007;23:269-279
- ↑ 17,0 17,1 Black, Jane (October 28, 2009). "The kinder side of veal". Washington Post.
- ↑ «Strauss Veal and Marcho Farms Eliminating Confinement by Crate». hsus.org. Humane Society of the United States. 2007 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ Humane Society International. «Fast facts on veal crates in Canada». Humane Society International. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 «An HSUS Report: The Welfare of Intensively Confined Animals in Battery Cages, Gestation Crates, and Veal Crates» (PDF). The Humane Society of the United States. 2012. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 21,0 21,1 Bentham J. (2007 թ․ սեպտեմբերի 5). «Veal, without the cruelty». The Guardian. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 15-ին.
- ↑ 22,0 22,1 Atkins, L. (2000 թ․ հուլիսի 28). «For the love of veal». The Guardian.
- ↑ Burros, Marian (2007 թ․ ապրիլի 18). «Veal to Love, Without the Guilt». The New York Times.
- ↑ 24,0 24,1 24,2 «Answers to some of the most commonly asked questions about veal farming». vealfarm.com (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 24-ին.
- ↑ 25,0 25,1 Weise, Elizabeth (2004 թ․ մարտի 28). «Illegal hormones found in veal calves». USA Today. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ «CIWF on Veal Crates (UK ban on bottom of page)». CIWF.org.uk. 2008 թ․ մայիսի 19. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ «Veal: A Byproduct of the Cruel Dairy Industry». peta.org. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 21-ին.
- ↑ «Finnish Animal Welfare Act of 1996» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 15-ին.
- ↑ «The Finnish Animal Welfare Decree of 1996» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 15-ին.
- ↑ «Natura Veal». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
- ↑ «swiss meat – animal protection». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
- ↑ «Timeline of Major Farm Animal Protection Advancements». 2014 թ․ սեպտեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ «Veal Crates: Unnecessary and Cruel». 2013 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ "Arizona Makes History for Farm Animals" May 2007
- ↑ «"Colorado bans the veal crate and the gestation crate", Compassion in world farming». Ciwf.org.uk. 2008 թ․ մայիսի 19. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ «Kentucky Bans the Use of Veal Crates on Farms». vegnews.com. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 21-ին.
- ↑ «Maine Bans Veal Crates». The Exception Magazine. 2009 թ․ մայիսի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Michigan Adopts Law to Ban Gestation Stalls». Aasv.org. 2009 թ․ հոկտեմբերի 14. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ «Landmark Ohio Animal Welfare Agreement Reached Among HSUS, Ohioans for Humane Farms, Gov. Strickland, and Leading Livestock Organizations». 2010 թ․ հունիսի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ Meier, Erica (2012 թ․ հունիսի 21). «Victory: Rhode Island Bans Gestation Crates, Veal Crates, and Tail-Docking of Cows». Cok.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.
- ↑ «Assembly Bill A424». nysenate.gov. New York State Senate. 2013 թ․ հունվարի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ Lewis, Jason. «Bill H.1456 An Act to prevent farm animal cruelty». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
- ↑ Hedlund, Robert. «Bill S.741 An Act to prevent farm animal cruelty». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
 |
Տես՝ հորթի միս Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հորթի միս» հոդվածին։ |
| ||||||||||
