Jump to content

Հորդանանյան դինար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հորդանանյան դինար
Տեսակտարադրամ և դինար
ISO 4217 կոդJOD
Երկիր Հորդանան
Ներդրման ամսաթիվըհուլիսի 1, 1950
ՆշանJD
Կենտրոնական բանկՀորդանանի կենտրոնական բանկ
Փոխարինել էPalestine pound?

Հորդանանյան դինար (արաբ․՝ دينار‎‎; կոդ։ JOD; ոչ պաշտոնապես կրճատ՝ JD), Հորդանանի արժույթն է 1950 թվականից սկսած։

Հորդանանյան դինարը լայնորեն օգտագործվում է նաև Հորդանան գետի արևմտյան ափում իսրայելական շեքելի հետ միասին[1][2]։ Դինարը բաժանված է 10 դիրհամի, 100 քիրշի (կոչվում է նաև պիաստր) կամ 1000 ֆուլուս։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածաշրջանում արժույթի վերաբերյալ ավելի ընդարձակ հոդվածի համար, տես՝ Բրիտանական արժույթը Մերձավոր Արևելքում:

1927-1950 թվականներին Պաղեստինյան արժութային հանձնաժողովը թողարկեց պաղեստինյան ֆունտը որպես պաշտոնական արժույթ Բրիտանական մանդատի Պաղեստինում և Տրանսհորդանիայի էմիրաթում։ 1946 թվականի մայիսի 25-ին Հորդանանը դարձավ անկախ թագավորություն, ծագեց ազգային արժույթի թողարկման գաղափարը և հանգեցրեց 1949 թվականի թիվ 35 ժամանակավոր ակտի ընդունմանը։ Սույն ակտով ստեղծվեց Հորդանանի Արժույթի խորհուրդը, որը դարձավ Հորդանանի արժույթը արքայությունում թողարկելու իրավունք ունեցող միակ իշխանությունը։ Լոնդոնում գործող կազմակերպությունը բաղկացած էր նախագահից և չորս անդամից։

Քանի որ 1950 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ հորդանանյան դինարը դարձավ թագավորության պաշտոնական արժույթը, ապա 1950 թվականի սեպտեմբերի 30-ին թագավորության մեջ պաղեստինյան ֆունտի օգտագործումը դադարեցվեց։ Թղթադրամները, թեև թողարկել է Հորդանանի Արժույթի խորհուրդը,կրում էին երկրի պաշտոնական անունը՝ «Հորդանանի Հաշեմյան թագավորություն»[3]։

Մինչև 1992 թվականը մետաղադրամները արաբերեն անվանվում էին ֆիլս, քիրշ, դիրհամ և դինար, բայց անգլերեն միայն ֆիլս և դինար։ 1992 թվականից ի վեր ֆիլսը և դիրհամը չեն օգտագործվում արաբերեն, իսկ անգլերեն անվանումները տրվում են դինարին, ինչպես նաև քիրշին կամ պիաստրին։

Մետաղադրամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մետաղադրամները թողարկվել են 1949 թվականին՝ 1, 5, 10, 20, 50 և 100 ֆիլս անվանական արժեքներով։ 1 ֆիլսի առաջին թողարկումը սխալմամբ հատվել է «1 ֆիլ» անվանմամբ։ 20 ֆիլս մետաղադրամները հատվել էին մինչև 1965 թվականը, 1968 թվականին հատվել էին 25 ֆիլս, իսկ 1970 թվականին՝ 1/4 դինար մետաղադրամները։ 1 ֆիլս մետաղադրամը վերջին անգամ հատվեց 1985 թվականին։ 1996 թվականին ավելի փոքր 1/4 դինար մետաղադրամները արտադրվեցին 1/2 և 1 դինար մետաղադրամների հետ միասին։

Հինգերորդ շարքի մետաղադրամներ
Արժեք Տրամագիծ Քաշ Բաղադրություն Եզր Դիմերես Դարձերես Հատման առաջին տարի Ընդհանուր տեղեկություն
1⁄2 քիրշ (պիաստր) 21 մմ 4 գ պղնձապատ պողպատ Սովորական Հուսեյն բին Թալալ պատկերված է ձախ մասում Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄2 1996
1 քիրշ (պիաստր) 25 մմ 5.5 գ բրոնզապատ պողպատ Ցանցավոր դիզայն; Արևելաարաբական թվեր 1 1994
2 1⁄2 պիաստր (քիրշ) 22 մմ 3 գ նիկելաապատ պողպատ Գլանված Հուսեյն բին Թալալ պատկերված է ձախ մասում Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 2 1⁄2 1992 25 ֆիլս
5 պիաստր (քիրշ) 26 մմ 5 գ Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 5 50 ֆիլս
10 պիաստր (քիրշ) 28 մմ 8 գ Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 10 100 ֆիլս
1⁄4 դինար 26.5 մմ
Յոթանկյուն		 7.4 գ Արույր Սովորական Հուսեյն բին Թալալ պատկերված է ձախ մասում Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄4 1996 Rub'a1, 25 պիաստր, 250 ֆիլս
1⁄2 դինար 29 մմ
Յոթանկյուն		 Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄2 Nusf2, 50 պիաստր, 500 ֆիլս
1⁄2 դինար 29 մմ
Յոթանկյուն		 9.6 գ Շրջանաձև. Ալյումինի բրոնզ
Կենտրոն. պղինձնիկել		 Սովորական Հուսեյն բին Թալալ պատկերված է ձախ մասում Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄2 1997
1 դինար 32 mm
Յոթանկյուն		 Արույր Սովորական Հուսեյն բին Թալալ պատկերված է ձախ մասում Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1 1996
1 դինար 24 մմ Գլանված 1998
Վեցերորդ շարքի մետաղադրամներ
Արժեք Տրամագիծ Քաշ Բաղադրություն Եզր Դիմերես Դարձերես Հատման առաջին տարի Ընդհանուր տեղեկություն
1 քիրշ (պիաստր) 25 մմ 5.5 գ պղնձապատ պողպատ Սովորական Աբդուլա II պատկերված է աջ մասում Ցանցավոր դիզայն; Արևելաարաբական թվեր 1 2000
5 պիաստր (qirsh) 26 մմ 5 գ նիկելաապատ պողպատ Գլանված Աբդուլա II պատկերված է աջ մասում Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 5 2000 50 ֆիլս
10 պիաստր (քիրշ) 28 մմ 8 գ Ցանցավոր դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 10 100 ֆիլս
1⁄4 դինար 26.5 մմ
Յոթանկյուն		 7.4 գ Արույր Plain Աբդուլա II պատկերված է աջ մասում Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄4 2004 Rub'a1, 25 պիաստր, 250 ֆիլս
1⁄2 դինար 29 մմ
Յոթանկյուն		 9.6 գ Շրջանաձև. Ալյումինի բրոնզ
Կենտրոն. Cupronickel		 Plain Աբդուլա II պատկերված է աջ մասում Տերևային դիզայն, Արևելաարաբական թվեր 1⁄2 2000 Nusf2, 50 պիաստր, 500 ֆիլս
  1. rub'a՝ արաբ.՝ "չորսի մաս" կամ "քառորդ".
  2. nusf՝ արաբ.՝ "երկուսի մաս" կամ "կես".

Թղթադրամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1949 թվականին թղթադրամները թողարկվեցին կառավարության կողմից 1/2, 1, 5, 10 և 50 դիրհամ անվանական արժեքներով։ 1959 թվականից սկսած Հորդանանի կենտրոնական բանկը ստանձնեց թղթադրամների արտադրությունը։ 20 դինար թղթադրամները թողարկվեցին 1977 թվականին, որից հետո 1999 թվականին թողարկվեցին 50 դինար թղթադրամները։ 1⁄2 դինար թղթադրամները փոխարինվեցին մետաղադրամներով 1999 թվականին։

Հորդանանի կենտրոնական բանկի չորրորդ շարքը[4]
Արժեք Չափ Հիմնական գույն Դիմերես Դարձերես Տպագրման տարի Թողարկման տարի Ջրանիշ
1 դինար 133 × 74 մմ կիտրոնագույն և կանաչ Հուսեյն բին Ալի Արաբական Մեծ ապստամբություն 2002
Հիջրա 1423		 Մարտի 30, 2003 Շերիֆ Հուսեին բին Ալի
5 դինար 137 × 74 մմ Աղյուսե նարնջագույն Աբդուլա իբն Հուսեյն Մաան պալատ Դեկտեմբերի 22, 2002 Աբդուլա իբն Հուսեյն
10 դինար 141 × 74 մմ Կապույտ Թալալ բին Աբդուլա Հորդանանի առաջին պառլամենտի շենքը Թալալ բին Աբդուլա
20 դինար 145 × 74 մմ Ցիանային կապույտ Հուսեյն բին Թալալ Ժայռի գմբեթը Փետրվարի 2, 2003 Հուսեյն բին Թալալ
50 դինար 149 × 74 մմ Վարդագույն և շագանակագույն Աբդուլլա II իբն Հուսեյն Ռաղադան պալատ Աբդուլա II իբն Հուսեյն

Փոխարժեքի ֆիքսված գործակից

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1995 թվականի հոկտեմբերի 23-ից դինարի համար պաշտոնապես հաստատվել է ԱՄՀ-ի փոխառությունների հատուկ իրավական կարգավիճակ (SDRs): Գործնականում այն ամրագրված է հիմնականում 1 ԱՄՆ դոլար = 0.709 դինար, որը մեկնաբանվում է մոտ 1 դինար = 1.41044 դոլար[5][6]։ Կենտրոնական բանկը ԱՄՆ դոլարի առք ու գնում է կատարում մեկ դոլարի դիմաց 0.708 դինարով և վաճառում է մեկ ԱՄՆ դոլար `0.710 դինարի դիմաց[7]

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ներկա փոխարժեքները
e-money.am AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD
Google Finance կայքից՝ AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD
XE.com կայքից՝ AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD
OANDA.com կայքից՝ AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD


Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Zacharia, Janine (2010 թ․ մայիսի 31). «Palestinian officials think about replacing Israeli shekel with Palestine pound». ISSN 0190-8286. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  2. ↑ Cobham, David (2004 թ․ սեպտեմբերի 15). «Alternative currency arrangements for a new Palestinian state». In David Cobham (ed.) (ed.). The Economics of Palestine: Economic Policy and Institutional Reform for a Viable Palestine State (PDF). London: Routledge. ISBN 9780415327619. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 22-ին. {{cite book}}: |editor= has generic name (օգնություն)
  3. ↑ Linzmayer, Owen (2012). «Jordan». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
  4. ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2005 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  5. ↑ Exchange Rate Fluctuations, Programme Management Unit Արխիվացված 2004-07-19 Wayback Machine
  6. ↑ Tables of modern monetary history: Asia Արխիվացված 2007-02-19 Wayback Machine
  7. ↑ Report of the Working Party on the Accession of the Hashemite Kingdom of Jordan to the World Trade Organization Արխիվացված 2008-06-25 Wayback Machine

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հորդանանյան_դինար&oldid=9805281» էջից