Հորդանանի խորհրդարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հորդանանի խորհրդարան
Տեսակ
Տեսակերկպալատ խորհրդարան
Պատմություն
Հանդիպումների վայր

parliament.jo(արաբ.)(անգլ.)

Հորդանանի խորհրդարան (արաբ․՝ مجلس الأمة‎‎, Մաժլիս ալ Ումա), Հորդանանի երկպալատանի ներկայացուցչական մարմին (խորհրդարան)։

Այանների ժողովը բաղկացած է 65 անդամից, որոնցից յուրաքանչյուրն ուղղակիորեն նշանակվում է թագավոր, իսկ Ներկայացուցիչների պալատը՝ 130 ընտրված անդամներից, ընդ որում ինը տեղ վերապահված է քրիստոնյաների համար, երեքը նախատեսված են չեչեն փոքրամասնությունների համար, իսկ տասնհինգը կանանց։ Երկու տների անդամները ծառայում են չորսամյա ժամկետով[1]։

Պալատներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ներկայացուցիչների պալատ (արաբ․՝ مجلس النواب‎‎, Մաժլիս ալ Նուվաբ), ներառում է 110 պատգամավոր։ 104 ընտրված պատգամավորներ չորս տարվա համար՝ ըստ ընտրատարածքների և 6 կին, որոնք ընտրվել են հատուկ։ 9-րդ և 3-րդ պատգամավորական մանդատիները պահեստավորված են քրիստոնյաների և չերքեզների համար։
  • Այանների ժողով (արաբ․՝ مجلس الأعيان‎‎, Մաժլիս ալ ԱյայանМажлис), ներառում է այանների 40 անդամ, որոնք նշանակված են թագավորի կողմից։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես զարգացող սահմանադրական միապետություն, Հորդանանը վերապրել է փորձություններ և մերձավորարևելյան քաղաքականության տառապանքները։ Հորդանանի հասարակությունը զգացել է սահմանափակ ժողովրդավարությունը 1946 թվականի անկախացումից հետո, սակայն բնակչությունը չի տուժել որոշ արաբական բռնապետական ռեժիմների պատճառով[2]։ 1952 թվականի Սահմանադրությունը նախատեսում էր, որ Հորդանանի  քաղաքացիները ձևավորում են և մտնում են քաղաքական կուսակցության մեջ[3]։ Նման իրավունքները դադարեցվել են 1967 թվականին, երբ արտակարգ դրություն էր հայտարարվել, ինչպես նաև ռազմական դրություն և խորհրդարանի գործունեությունը կասեցվել էր, որը շարունակվեց մինչև 1989 թվականը։

1988 թվականին թագավոր Հուսեյնը իսրայելական օկուպացիայից հետո դադարեցրել է քաղաքական կապերը Արևմտյան ափի հետ։ Հետագայում քաղաքացիական անկարգությունները, որոնք հաջորդեցին վարչապետ Ալ Ռիֆայի կառավարությանը, ենթադրաբար օգտագործում էին դաժան մարտավարություն բնակչության դեմ, որը 1989 թվականի ապրիլին հանգեցրեց անկարգությունների։ Այն բանից հետո, երբ անկարգությունները հանդարտվեցին, թագավորը պաշտոնանկ արեց Ալ Ռիֆային և հայտարարեց ընտրությունների մասին։ Թագավորի գործողությունները խորհրդարանական ընտրությունների շուրջ համարվում էին զգալի քայլ, որը թույլ է տալիս Հորդանանի հասարակությանը ունենալ մեծ ազատություն և ժողովրդավարություն[4]։

УՆշվում է, որ տրիբալիզմի ազդեցությունը Հորդանանի ընտրությունների արդյունքների որոշման համար չպետք է անտեսել. այն ավելի ուժեղ է, քան քաղաքական պատկանելությունը։ Ազգային ինքնությունը, Հորդանանում ունի ուժեղ ազդեցություն։ «... ինքնությունը մնում է անհատի որոշումների ընդունման հիմնական գործող ուժը, հանրության և պետության մակարդակում»[5]։

2016 թվականին Հորդանանի թագավորը ցրեց խորհրդարանը և Հանի Մուլկին նշանակեց վարչապետ[6]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. "World Factbook: Jordan" Արխիվացված 2016-05-21 Wayback Machine, U.S. Central Intelligence Agency
  2. https://web.archive.org/web/20061117165033/http://www.uk.oneworld.net/guides/jordan/development
  3. «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  4. Countries at the Crossroads 2006 Country Report – Jordan http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=140&edition=7&ccrpage=31&ccrcountry=118 Արխիվացված 2011-12-23 Wayback Machine
  5. Khouri 2003 p.147 as quoted in World Bank 2003 ‘Better governance for development in the Middle East and North Africa: enhancing inclusiveness and accountability’ Washington
  6. «Jordan's King Abdullah dissolves parliament, names caretaker PM». todayonline.com (English). Mediacorp Press Ltd. 2016 թ․ մայիսի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 29-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)