Հովսեփ Ճանիկյան
Հովսեփ Ճանիկյան | |
---|---|
Ծնվել է | հուլիսի 12, 1840 Ակն |
Մահացել է | փետրվարի 14, 1902[1] (61 տարեկան) Վաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Բնակության վայր(եր) | Թբիլիսի |
Քաղաքացիություն | Օսմանյան կայսրություն և Ռուսական կայսրություն |
Մասնագիտություն | բանահավաք, ազգագրագետ և ուսուցիչ |
Հաստատություն(ներ) | Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան |
Ալմա մատեր | Ներսիսյան դպրոց |
Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն |
Ճանիկյան Հովսեփ (հուլիսի 12, 1840, Ակն - փետրվարի 14, 1902[1], Վաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն), հայ բանահավաք-ազգագրագետ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1847 թվականին տեղափոխվել է Թիֆլիս, ավարտել Ներսիսյան դպրոցը։ Այնուհետև ծննդավայրում զբաղվել է մանկավարժությամբ ու բանահավաքությամբ։ Կյանքի վերջին տարիներին դասավանդել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում։ Երկարամյա հավաքչական գործունեության արդյունք է 1895 թվականին լույս տեսած «Տնությունք Ակնա» ժողովածուն, որը հարուստ նյութ է պարունակում Ակնա ազգագրության (գաղթականության պատմություն, տեղագրություն, վիճակագրություն, տնտեսական և հասարակական կենցաղ, սովորույթներ, հավատք), բանահյուսության (երգ, առած-ասացվածք, զրույց) և բարբառի վերաբերյալ։ Ժողովածուին կցված է Կոմիտասի ձայնագրած և հայկական ձայնանիշերով նոտագրած Ակնա 25 ժողովրդական երգ (օրոր, անտունի, հարսանեկան, համբարձման, պանդխտության, թաղման մեղեդիներ ու պարեղանակներ)։ Ճանիկյանը հրատարակել է նաև «Դժոխք» (1897, 1900) խորագրով երկհատոր մի գիրք, որտեղ Միլթոնի «Դրախտ կորուսյալ»-ի և Դանթեի «Դժոխք»-ի հետևությամբ իրապատում և բանահյուսական խառը դրվագներով այլաբանորեն ներկայացրել է հայ ժողովրդի կյանքը, արտահայտել բարոյախոսական գաղափարներ։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Երեմյան Ս., Ազգային դէմքեր։ Գրագէտ հայեր (երկրորդ շարք), Վնտ., 1913, էջ 179-219։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հովսեփ Ճանիկյան» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 66)։ |