Հովարդ Սթաունթոն

Հովարդ Սթաունթոն
	անգլ.՝ Howard Staunton
Պետություն(ներ)	Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Ծննդյան ամսաթիվ	ապրիլի 1, 1810
Ծննդավայր	Westmorland, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահվան ամսաթիվ	հունիսի 22, 1874 (64 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
365chess	Howard_Staunton
Chesstempo համար	246299
ICCF համար	246299
	Howard Staunton Վիքիպահեստում

Հովարդ Սթաունթոն (անգլ.՝ Howard Staunton, ապրիլի 1, 1810(1810-04-01), Westmorland, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - հունիսի 22, 1874(1874-06-22)^[1]^[2], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն), անգլիացի շախմատիստ և շախմատի պատմաբան, աշխարհում ուժեղագույնն է դարձել 40-ական թվականներին XIX դարում, գրականագետ, Շեքսպիրի ստեղծագործական կյանքը հետազոտող։ Կազմակերպիչ և Առաջին միջազգային մրցաշարի մասնակից, որը տեղի է ունեցել Լոնդոնի Սենթ-Դժորդջ ակումբում 1851 թվականին և այնտեղ զբաղեցրել է 4-րդ տեղը, 16 մասնակցից։

Կենսագրություն

Շախմատի հետ ծանոթացել է 1830 թվականին այդ ժամանակ աշխատել է որպես լրագրող։ Շատ է խաղացել Լոնդոնի տարբեր ակումբներում, получая фору (ладья, конь, пешка): Լուրջ առաջընթացի է հասել 1830-ական թվականների վերջին։ 1840-ական թվականներին հաղթել է բոլոր աշխարհի ուժեղագույն շախմատիստներին (см. таблицу результатов):

1841-1842 թվականներին հաղթում է շոտլանդական ամենաուժեղ վարպետ Ջոն Կոխրենին, որը հաղթել է Կառլ Անդրեվիչ Յանիշին և Պեր դե Սենտ-Ամանին։ Սթաունթոնը 600 խաղեից մոտ 400 հաղթել է։ Խաղացել է Կոխրենի հետ, զիջելով—խաղազինվորին (семь партий, 3½ : 3½).

Մեծամասնությամբ խաղացել է ժամանակակիցների հետ, տալով фор:Հաճախ պարտվում էր աննշան հանդիկապ խաղերին ոչ այդքան ուժեղ շախմատիստներին (Лёве 1847/48; Ч. Стэнли 1839; Бокль 1843 и т. д.): Նրա Վերջին ելույթն դարձել է Բիրմինգեմսկի մրցաշարը 1858 թվականի։

Ստեղծող և գլխավոր խմբագիր (1844-1854) շախմատային ամսագրում «Շախմատային խաղի երթը»։ Շախմատի ղեկավարության դեբյուտային հեղինակ։

1849 թվականին Սթաունթոնը համաձայնել է ազատ արձակել շախմատային կոմպլեկտներ, նրա անունով նշյալ, և մասնակցել է նրա գովազդում։ Հիմա շախմատային կոմպլեկտները Սթաունթոն համարում է ստանդարտ պաշտոնական մրցումների համար։

Ներդրումները առաջնախաղում

Գամբիտ Սթաունթոն

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Գամբիտ Սթաունթոնը հոլանդական պաշտպանության ժամանակ

Ի պատիվ նրա անվամբ ճանաչվել է գամբիտ հոլանդական պաշտպանություն, քայլերով սկսելիս 1.d2-d4 f7-f5 2.e2-e4 (Գամբիտ Սթաունթոն)։ Զիգբերտ Տարաշը համարել է Գամբիտ Սթաունթոնին հոլանդական պաշտպանության հերքման համար։

Անգլիական սկիզբը

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Սթաունթոնի առաջնախաղը (անգլիական սկիզբ)

Սթաունթոնի Սիրելի ընթացքը 1.с2-с4 հետագայում ստացել է անգլիական սկիզբ անվանումը։ Հետևյալ առաջնախաղը հանդիսանում է Սիցիլիական պաշտպանություն սպիտակների համար, այսինքն՝ առավելագույն արագությամբ։

Ֆերզեվի Գամբիտ

Առավել ծաղկուն ռոմանտիզմի Սթաունթոնը հաճախ կիրառել է Թագուհու գամբիտ և նույնիսկ Տառաշի պաշտպանություն։ Սթաունթոնը և նրա հակառակորդը Սենթ Ամանը խաղում 1843 թվականի կիրառել են ժամանակակից խաղասկիզբ և գործել են վարպետօրեն։ Սթաունթոնի կարծիքով, Ֆերզեվի գամբիտը տարբերվում է ավելի հավատարիմ արքայական հարձակմամբ։

Խաղի ոճ

Սթաունթոնի պարտիան շախմատային արվեստի դասական նմուշն է։ Ստեղծագործական առաջին փուլում, նա գործել է իտալական դպրոցի ձեևով (Դժուլիո Չեզարե Պոլերիո, Դժոակինո Գրեկո, Երկոլե դել Րիո, Դժամբատիստա Լոլլի, Դոմենիկո Լորենցո Պոնցիանի, Վիլյամ Լյուիս, Ալեկսանդր Մակ-Դոննել)։ Հովարդի դեբյուտային խաղացանկը բաղկացած գամբիտներից։ Սկսած Սենտ-Ամանի խաղից (1843) Սթաունթոնը գործել է դիրքային ձևով, ելույթ ունենալով Ֆրանսիա-Անդրե Դանիկան Ֆիլիդորի հետևորդ։ Փաստորեն անգլիական չեմպիոնի պարտիան հանդիսանում է կապող օղակ Ֆիլիդոր համակարգի և Վիլհելմ Ստեինի ուսուցման հետ։ Ֆիշերը Սթաունթոնին համարել է շախմատի լավագույն վերլուծաբաններից մեկը։ Սթաունթոնի սիրելի քայլերից մեկը - դասական զոհ որակի (օրինակ, 21-րդ պարտիան ընդդեմ Սենտ-Ամանի հետ), որը պահանջում է հիանալի տեխնիկայի իրականացման դասավորության առավելությունները։ Շախմատային գրականության մեջ Սթաունթոնի ոճը ստացել է օրթոդոքս անվանումը։

Մարզական արդյունքներ (հանդիպումները և մի շարք հավասար խաղեր)

Տարի	Մրցումների անվանումներ	+	−	=	Միավորներ
1840	Խաղ Ու. Պոպերտաի դեմ (Գերմանիա)	10	5	6	13 из 21
1842	Շախմատի մի քանի պարտիա Պ. Շ. Սենթ Ամանի դեմ (Ֆրանսիա)	2	3	1	2½ из 6
1843	Խաղ Պ. Շ. Սենթ Ամանի դեմ (Ֆրանսիա)	11	6	4	13 из 21
1846	Խաղ Բերնհարդ Գորվիցի դեմ (Գերմանիա)	14	7	3	15½ из 24
	Խաղ Դանիել Գարվիցի դեմ (Գերմանիա)^[3]	12	9	1	12½ из 22
1851	Խաղ Բրոուդի հետ (Անգլիա) (1/8 Լոնդոնյան մրցաշարում)	2	0	0	2 из 2
	Խաղ Բերնհարդ Գորվիցի դեմ (Գերմանիա) (1/4 Լոնդոնյան մրցաշարում)	4	2	1	4½ из 7
	Խաղ Ադոլֆ Անդերսենի դեմ (Գերմանիա) (1/2 Լոնդոնյան մրցաշարում)	1	4	0	1 из 5
	խաղ Է. Ուիլյամսաի դեմ (Անգլիա) (Լոնդոնի մրցաշարում 3-րդ տեղի համար խաղ )	3	4	1	3½ из 8
	Խաղ ռևանշ խաղ Է. Ուիլյամսի դեմ (Անգլիա)^[4]	6	2	3	7½ из 11
	Խաղ Կառլ Անդրեվիչ Յանիշ դեմ (Ռուսաստան)	7	2	1	7½ из 10
1853	Շախամտի մի քանի պատիա Տ. Լազաի դեմ (Գերմանիա)	4	5	3	5½ из 12

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Семь партий игрались на равных (Стаунтон выиграл 7:0), в восьми Стаунтон давал фору — пешку f7 (Стаунтон уступил 1,5:6,5), в семи — пешку f7 и ход (Стаунтон выиграл 4:3)
↑ Матч должен был играться до семи побед. Стаунтон сдал матч, т.к. противник играл слишком медлительно, думая над партией до 12 часов.

Գրքեր

Staunton H. The chess tournament. London, 1852. (Google books կայքում)

Գրականություն

Нейштадт Я. Некоронованные чемпионы. Москва: Физкультура и спорт, 1975.

Արտաքին հղումներ

Հովարդ Սթաունթոն շախմատիստի էջն ու պարտիաները Chessgames.com կայքում

[_431c8a298bd0bce2-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Encyclopædia Britannica

[_a3a324c60ca8788d-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[Матч_с_Гарвицом-3] Семь партий игрались на равных (Стаунтон выиграл 7:0), в восьми Стаунтон давал фору — пешку f7 (Стаунтон уступил 1,5:6,5), в семи — пешку f7 и ход (Стаунтон выиграл 4:3)

[4] Матч должен был играться до семи побед. Стаунтон сдал матч, т.к. противник играл слишком медлительно, думая над партией до 12 часов.

[1]

[2]

[3]

[4]