Հովարդ Սելզամ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հովարդ Սելզամ
Ծնվել էհունիսի 28, 1903(1903-06-28)[1]
Հարիսբուրգ, ԱՄՆ
Մահացել էսեպտեմբերի 7, 1970(1970-09-07)[1] (67 տարեկան)
Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունփիլիսոփա
Հաստատություն(ներ)Բրուքլինի քոլեջ
Ալմա մատերԿոլումբիայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[2][3]

Հովարդ Սելզամ (անգլ.՝ Howard Brillinger Selsam, հունիսի 28, 1903(1903-06-28)[1], Հարիսբուրգ, ԱՄՆ - սեպտեմբերի 7, 1970(1970-09-07)[1], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի փիլիսոփա-մարքսիստ[4][5]։

Հարիսբուրգ, Փենսիլվանիայի նահանգ

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1903 թվականի հունիսի 28-ին Փենսիլվանիայի մայրաքաղաք Հարիսբուրգում։ Նա նպարավաճառ Ջոն Թ․ Սելզամի և Ֆլորա Էմիգ Սելզամի որդին էր[6]։ Նախնական կրթությունը Սելզամը ստացել է Հարիսբուրգի հանրակրթական դպրոցներում։ 1924 թվականին նա ստացել է բակալավրի աստիճան Փենսիլվանիա նահանգի Լանկաստեր քաղաքի Ֆրանկլինի և Մարշալի քոլեջից[5]։

Սելզամը դասավանդել է Բեյրութի ամերիկյան համալսարանում 1924-1927 թվականներին։ Ավելի ուշ նա ավարտել է Կոլումբիայի համալսարանի փիլիսոփայության ասպիրանտուրան։ 1928 թվականին ստացել է նույն համալսարանի մագիստրոսի կոչում, 1931 թվականին՝ դոկտորի կոչում[5]։ Սելզամի մագիստրոսական թեզը նվիրված էր բարոն դ'Հոլբախի ուսմունքներին, իսկ նրա դիսերտացիան` փիլիսոփայության դոկտորի կոչման համար` անգլիացի հեգելյան փիլիսոփա Թոմաս Հիլ Գրինի ստեղծագործությանը[4]։

1931 թվականին դոկտորի կոչում ստանալուց հետո Սելզամն աշխատել է որպես հրահանգիչ, ապա մինչև 1941 թվականը՝ Բրուքլինի քոլեջի ասիստենտ[5]։ Սելզամը ակտիվորեն մասնակցում էր համալսարանական և կոմունիստական շարժման հակապատերազմական գործողություններին։ Սելզամի ներգրավվածությունը ԱՄՆ-ի Կոմունիստական կուսակցության հետ արտացոլված էր թերթի հոդվածներից մեկում, բայց նա զգույշ էր, որպեսզի իր քաղաքական համոզմունքները պարտադրեր ուսանողներին։ Այդուհանդերձ, Սելզամը հոդվածներ էր տպում այլ պարբերականներում, ինչպիսիք են «Նոր զանգվածներ»՝ «Պոլ Սալտեր» կեղծանվամբ[7][8]։

Սելզամի և Բրուքլինի քոլեջի այլ դասախոսների քաղաքական գործունեությունը գրավեց կառավարության քննչական կոմիտեի ուշադրությունը։ Սելզամը և մի քանի այլ ուսուցիչներ հետագայում կորցրեցին իրենց ուսուցչական պաշտոնները՝ Նյու Յորք նահանգի հանրակրթական համակարգում կոմունիստների ներգրավվածության վերաբերյալ Ռապ Քուդերտի կոմիտեի հետաքննության արդյունքում[4]։ Նիստին Սելզամը հրաժարվեց ցուցմունք տալուց[9][10]։ Նրա հրաժարականն անխուսափելի էր։

Բրուքլինի քոլեջ, Նյու Յորք

Կոմունիստական դպրոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոտ 1941 թվականին Հովարդ Սելզամը դարձել է ժողովրդավարության դպրոցի հիմնադիրներից մեկը, որը գտնվում է Նյու Յորքի[5][11] Աստոր Փլեյս 13 հասցեում և կապված է Միացյալ Նահանգների Կոմունիստական կուսակցության հետ։

1944-1956 թվականներին Սելզամը Ջեֆերսոնի հասարակական գիտությունների դպրոցի[4][12]` «մեծահասակների կրթության մարքսիստական հաստատության» տնօրեն էր[13], որտեղ դասավանդում էին «Նյու Յորքի քաղաքային համալսարանից հեռացված այլ գիտնականները»[13]։ Ուսանողների հոսքը դեպի Ջեֆերսոնի դպրոց՝ անընդհատ էր։ Նույնիսկ այն օրերին, երբ սենատոր Ջոզեֆ Մաքարթին կոմունիստական դիվերսիայի վերաբերյալ խիստ հրապարակված հետաքննություններ էր անցկացնում, Ջեֆերսոնի դպրոցն ամեն կիսամյակ ընդունում էր 5000 ուսանողի[14], բայց դպրոցը քննադատվում էր պարզապես դոգմատիկ հրահանգներ ստանալու համար։ Օրինակ, դպրոց ընդունվեց Ռատգերսի համալսարանի տնտեսագիտության պրոֆեսոր Ալեքսանդր Բալինկին։ Բալինկին թերթում հոդված է գրել այն մասին, որ դպրոցում սովորում են աշակերտներ[15]։

1947 թվականի դեկտեմբերի սկզբին, երբ հաղորդվեց, որ Ջեֆերսոնի հասարակական գիտությունների դպրոցը գլխավոր դատախազի դիվերսիոն կազմակերպությունների ցուցակում է (AGLOSO), New York Times-ին տված հարցազրույցում Սելզամն ասել է.

Ջերսոնի դպրոցում ոչ մի դիվերսիոն բան չկա։ Դրա կազմակերպումը և ուսուցումը բաց և ազնիվ է։ Դրա նպատակներն ու խնդիրները հստակ սահմանված են դասընթացների տեղեկագրում և հրապարակված այլ նյութերում։ Եթե դպրոցը դիվերսիոն է, ապա հասարակագիտության ցանկացած դասավանդում, որը տարբերվում է Ջ․ Էդգար Հուվերի (ՀԴԲ ղեկավար) համոզմունքներից, պետք է լինի դիվերսիոն[16]։

ԱՄՆ կոմունիստական կուսակցության կողմից կազմակերպված մայիսի 1-ի շքերթը Նյու Յորքում

Սառը պատերազմից առաջացած հակակոմունիզմի և մաքարտիզմի հետևանքով լարվածության պատճառով Ջեֆերսոնի դպրոցը Կոնգրեսի լսումների առարկա էր, և Սելզամը և մյուսները մի քանի անգամ վկայություն ստանալու կոչեր էին ստանում։ Օրինակ՝ Սելզամը, ի դեմս Ջոզեֆ Ֆորերի, 1953 թվականի ապրիլի 8-ին վկայություն տվեց ԱՄՆ Սենատի ներքին անվտանգության ենթահանձնաժողովի առջև, և իր ցուցմունքի ժամանակ նա հաճախ էր անդրադառնում Հինգերորդ փոփոխությանը[17]։

Սելզամը և դպրոցի այլ ադմինիստրատորներ հերքեցին, որ դպրոցը կոմունիստական ճակատ էր և պայքարեցին դրա պաշտոնական նշման դեմ։ Արտաքին քաղաքական ճնշումը դպրոցի վրա, աշակերտների ընդգրկման կրճատումը, արևմուտքում Նիկիտա Խրուշչովի «գաղտնի զեկույցի» հրապարակումը Ստալինի օրոք Խորհրդային Միությունում հանցագործությունների և քաղաքական բռնաճնշումների մասին. այս բոլոր գործոնները, ի վերջո, ստիպեցին վարչակազմին փակել դպրոցը 1956 թվականին[18]։

SISS վկայագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1953 թվականի ապրիլի 8-ին, ի պաշտպանություն փաստաբան Ջոզեֆ Ֆորերի, Սելզամը մեղադրեց կոմիտեին, ինչպես և ինքն իրեն։ Նա մեղադրեց կոնգրեսական հանձնաժողովներին «բռնաճնշումների և ահաբեկչության մթնոլորտ» ստեղծելու մեջ։ «Յուրաքանչյուր վկա...հիանալի գիտի ձեր տեղ հասցնող մարդու դատարան թակելու իմաստը...աշխատանքից հեռացումը»[5]։

Խրուշչովի ելույթը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խրուշչովի «գաղտնի զեկույցը» ՍՄԿԿ 20-րդ համագումարում և դրա հետևանքները զգալի ցնցումներ առաջացրին ԱՄՆ Կոմունիստական կուսակցությունում։ Սելզամը և Ջեֆերսոնի դպրոցի պրոֆեսորադասախոսական կազմի մյուս անդամները հայտարարեցին կուսակցությունից դուրս գալու մասին 1956 թվականի մայիսի 6-ին հրապարակված «Daily Worker» կողմնակի ուղղվածության թերթում։

Հետագա գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջեֆերսոնի հասարակական գիտությունների դպրոցը փակելուց հետո Սելզամը իր ժամանակի մեծ մասը նվիրեց դասախոսություններին և գրավոր աշխատանքներին։ Նա միջազգային հրատարակչությունների համար գրել է մարքսիստական թեմաներով մի շարք գրքեր։ Այս գրքերից շատերը տպագրվել են Կանադայում, Անգլիայում և Հնդկաստանում։ Բացի այդ, Սելզամի գրքերը թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով՝ ներառյալ իսպաներեն, արաբերեն, լեհերեն, ռուսերեն, գերմաներեն, հունգարերեն և ճապոներեն[6]։

Գրքեր գրելուց բացի, Սելզամը գրել է հոդվածներ և ակնարկներ պարբերականների, այդ թվում՝ «Նոր զանգվածներ» և «Մարքսիզմն այսօր»-ի համար։ Նա սերտորեն համագործակցում էր իր կնոջ՝ Միլիսենթի հետ։ Նա բուսաբան և ավագ դպրոցի ուսուցիչ էր, երիտասարդների համար բնագիտական գրքերի հեղինակ[4]։

Սելզամը մարքսիստական «Science & Society» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ էր[19]։ Բացի այդ, նա հիմնադրել է Մարքսիստական հետազոտությունների ամերիկյան ինստիտուտը[20]։

Սելզամը նամակագրություն էր վարում ականավոր մտավորականների և գրողների, այդ թվում՝ պատմաբան և քաղաքացիական իրավապաշտպան Ուիլյամ Դյուբուայի հետ[18][21]։

Սելզամի կինը՝ Միլիսենթը, ավագ դպրոցի ուսուցիչ էր։ Նրանց որդին Ռոբերտ Սելզամն է։

Իր կյանքի վերջին տարիներին Սելզամը տառապում էր սրտի հիվանդությունից։ Նա մահացավ 1970 թվականի սեպտեմբերի 7-ին Նյու Յորքում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 SNAC — 2010.
  2. ↑ https://plus.si.cobiss.net/opac7/conor/187936355
  3. ↑ CONOR.Sl
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Struik, Dirk J. (1972 թ․ սեպտեմբեր). «Howard Selsam 1903-1970». Proceedings and Addresses of the American Philosophical Association. 45: 225.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Subversive Influence in the Educational Process. Part 7. U.S. Government Printing Office. 1953. էջեր 771—785 (testimony), 772 (dismissal), 773 (bio), 808, 813–815, 1023–1028. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Anonymous (1965). «Chapter: About the author». In Selsam, Howard (ed.). Ethics and progress: New values in a revolutionary world. New York, New York: International Publishers.
  7. ↑ Schrecker, Ellen W. (1986). No Ivory Tower: McCarthyism and the Universities. New York, NY: Oxford University Press. էջ 41.
  8. ↑ United States Senate, Committee on Foreign Relations (1950). State Department Employee Loyalty Investigation: Hearings Before a Subcommittee of the Committee on Foreign Relations, United States Senate, Eighty-First Congress, Second Session, Pursuant to S. Res. 231, a Resolution to Investigate Whether There Are Employees in the State Department Disloyal to the United States, Part 2, Appendix. Washington, DC: Government Printing Office. էջ 1923.
  9. ↑ INS (1940 թ․ դեկտեմբերի 8). «Refusal to Testify at Red Probe May Cost Posts». The Milwaukee Sentinel. Milwaukee, Wisconsin: The Milwaukee Sentinel. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 24-ին.(չաշխատող հղում)
  10. ↑ Associated Press (1940 թ․ դեկտեմբերի 20). «High Court Given College Red Case». The Milwaukee Journal. Milwaukee, Wisconsin: The Journal Company. էջ 4. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 24-ին.(չաշխատող հղում)
  11. ↑ Dodd, Bella V. (1954). «Chapter Eleven». School of Darkness. New York: P.J. Kenedy & Sons. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 21-ին.
  12. ↑ Marv Gettleman, "Jefferson School of Social Science, " in Mari Jo Buhle, Paul Buhle, and Dan Georgakas (eds.), Encyclopedia of the American Left. First Edition. New York: Garland Publishing Co., 1990; pp. 389—390.
  13. ↑ 13,0 13,1 Davidman, Joy (2009). King, Don W. (ed.). Out of My Bone: The Letters of Joy Davidman. William B. Eerdmans Pub. էջ 75. ISBN 9780802863997. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 30-ին.
  14. ↑ Brock, Peter (2007). «Dockside in Catania, Sicily, and I had just turned seventeen». Katz: Ben Israel: the early years. Minneapolis, MN: Mill City Press, Inc. էջ 33. ISBN 9781934248553. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 6-ին.
  15. ↑ Balinky, Alexander (1956 թ․ մարտի 1). «Microscope on Communism» (PDF). Westfield (N.J.) Leader. Westfield, N.J.: Westfield Leader Print. and Pub. Co. էջ 19. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 12-ին.
  16. ↑ «ACCUSED GROUPS DENY DISLOYALTY; Five Organizations Listed by U.S. Insist They Are Not Subversive, Assail Clark». New York Times. 1947 թ․ դեկտեմբերի 5. էջ 18. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 20-ին.
  17. ↑ Selsam, Howard (1953). Testimony of Howard Selsam before the United States Senate Committee on the Judiciary, Subcommittee To Investigate the Administration of the Internal Security Act and Other Internal Security Laws. [Hearings on] Subversive Influence in the Educational Process. Part 7 : hearings before the United States Senate Committee on the Judiciary, Subcommittee To Investigate the Administration of the Internal Security Act and Other Internal Security Laws, Eighty-Third Congress, first session, on Apr. 7, 8, 1953. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 Selsam, Howard (1956 թ․ նոյեմբերի 27). «Circular letter from Jefferson School of Social Science to W. E. B. Du Bois, November 27, 1956». New York, NY. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.
  19. ↑ «Science and Society:The Editorial Board». Science and Society. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 10-ին.
  20. ↑
  21. ↑ Selsam, Howard (1953 թ․ հոկտեմբերի 16). «Telegram from Jefferson School of Social Science to W. E. B. Du Bois, October 16, 1953». New York, NY. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 15-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հովարդ_Սելզամ&oldid=9744610» էջից