Jump to content

Հերման Հելմհոլց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հերման Հելմհոլց
Hermann Helmholtz
Ծնվել էօգոստոսի 31, 1821(1821-08-31)[1][2][3][…]
Պոտսդամ, Պրուսիայի թագավորություն[4][2][3][…]
Մահացել էսեպտեմբերի 8, 1894(1894-09-08)[1][2][3][…] (73 տարեկան)
Շարլոտենբուրգ, Պոտսդամ, Բրանդենբուրգ, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[5]
ԳերեզմանFriedhof Wannsee, Lindenstraße
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն և  Գերմանական ռայխ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, ակնաբույժ, երաժշտագետ, երաժշտության տեսաբան, համալսարանի դասախոս, հոգեբան, ֆիզիոլոգ, կենսաֆիզիկոս, փիլիսոփա, անատոմ, բնագետ, ռազմական բժիշկ և ախտաբան
Հաստատություն(ներ)Բոննի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան, Շարիտե, Ֆիզիկական և տեխնիկական դաշնային գերատեսչություն, Քյոնիգսբերգի համալսարան և Գերմանիայի ֆիզիկոսների միություն
Գործունեության ոլորտֆիզիկա, բժշկություն, ֆիզիոլոգիա և հոգեբանություն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Լունդի թագավորական ֆիզիոգրաֆիկական միություն, Կրթության բարեկամների Պոզնանի ընկերություն, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[6], Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[7], Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն, Շվեդիայի թագավորական երաժշտական ակադեմիա, Royal Society of Sciences in Uppsala? և Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերHermann-von-Helmholtz-Gymnasium?, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և Pépinière?
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1][8]
Գիտական ղեկավարՅոհաննես Մյուլլեր[9]
Եղել է գիտական ղեկավարՀենրի Ռոուլանդ[9], Friedrich Schottky?[9], Գաբրիել Լիպման[9], Հենրիխ Հերց[9], Ալբերտ Մայքելսոն[9], Միխայիլ Պուպին[9], Ֆրիդրիխ Գոլց[9], Վիլհելմ Վին[9], Լորանդ Էտվյոշ, Otto Lummer?[9], Վիլհելմ Վունդտ, Theodor des Coudres?[9], Arthur Gordon Webster?[9] և Max Wien?[9]
Հայտնի աշակերտներÁgost Heller?, Ալեքսեյ Սոկոլով, Theodor Leber?, Հենրիխ Հերց և Վիլյամ Ջեյմս[9]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Anna von Helmholtz? և Olga von Helmholtz?
Երեխա(ներ)Richard von Helmholtz?, Robert von Helmholtz?, Ellen von Siemens-Helmholtz? և Friedrich Julius von Helmholtz?
 Hermann von Helmholtz Վիքիպահեստում

Հերման Հելմհոլց (գերմ.՝ Hermann Ludwig Ferdinand von Helmholtz, օգոստոսի 31, 1821(1821-08-31)[1][2][3][…], Պոտսդամ, Պրուսիայի թագավորություն[4][2][3][…] - սեպտեմբերի 8, 1894(1894-09-08)[1][2][3][…], Շարլոտենբուրգ, Պոտսդամ, Բրանդենբուրգ, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[5]), գերմանացի բնագետ։ Ֆիզիկական հետազոտությունները վերաբերում են էլեկտրադինամիկային, օպտիկային, ջերմությանը, հիդրոդինամիկային, ձայնագիտությանը։ Ձևակերպել և մաթեմատիկորեն հիմնավորել է էներգիայի պահպանման օրենքը՝ նշելով նրա համընդհանուր բնույթը։ Կարևոր արդյունքեր է ստացել նաև ֆիզիոլոգիական ձայնագիտության և տեսողության ֆիզիոլոգիայի բնագավառներում։

Գիտական երաժշտական հոգեբանության հիմքը դրել է Հելմհոնցը։ Ըստ նրա մարդկանց մեջ լսողական ընկալումները առաջանում են, երբ լսողական ներքին օրգանները պատասխանում են արտաքին ազդակներին։ Այս երևույթը տեղի է ունենում ռեզոնացիայի միջոցով[13]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Гельмгольц, Герман-Людвиг-Фердинанд (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIII. — С. 287—288.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Paalzow A. Helmholtz, Hermann von (գերմ.) // Allgemeine Deutsche BiographieL: 1906. — Vol. 51. — S. 461–472.
  4. 4,0 4,1 4,2 Гельмгольц Герман Людвиг Фердинанд // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  6. Notable Names Database — 2002.
  7. www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  8. CONOR.Sl
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  11. https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners
  12. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 165.
  13. Helmholtz, Hermann von (1885), On the sensations of tone as a physiological basis for the theory of music, Second English Edition, translated by Alexander J. Ellis. London: Longmans, Green, and Co., p. 44. Retrieved 2010-10-12.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հերման Հելմհոլց» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 340