Հետիոտն
Հետիոտն, երթևեկության մասնակից, տրանսպորտային միջոցից դուրս՝ ճանապարհին գտնվող և դրա վրա աշխատանք չկատարող, քայլող կամ վազող անձ։ Որոշ վայրերում հետիոտներ են համարվում նաև այն անձինք, որոնք տեղաշարժվում են առանց շարժիչի հաշմանդամային սայլակներով, տանում են հեծանիվ, մոպեդ, մոտոցիկլետ և քաշում (հրում) բեռնասայլակ, սահնակ, մանկասայլակ կամ հաշմանդամային սայլակ[1]։
Հետիոտների պարտականությունները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հետիոտները պարտավորվում են շարժվել մայթերով կամ հետիոտնային արահետներով, իսկ դրանց բացակայության դեպքում՝ կողնակներով։ Մեծածավալ իրեր տեղափոխող հետիոտները, ինչպես նաև առանց շարժիչի հաշմանդամային սայլակներով երթևեկողները կարող են շարժվել երթևեկելի մասի եզրով, եթե դրանց երթևեկությունը խոչընդոտում է մայթերով և արահետներով շարժվող այլ հետիոտներին։
Մայթերի, հետիոտնային արահետների կամ կողնակների բացակայության, ինչպես նաև դրանցով երթևեկելու անհնարինության դեպքում հետիոտները կարող են շարժվել հեծանվային արահետով կամ ճանապարհի երթևեկելի մասի եզրով, մեկ շարքով (բաժանարար գոտիներ ունեցող ճանապարհներին՝ երթևեկելի մասի արտաքին եզրով)։
Բնակավայրերից դուրս հետիոտները երթևեկելի մասով շարժվելիս պետք է քայլեն տրանսպորտային միջոցների հոսքին հանդիպակաց, իսկ առանց շարժիչի հաշմանդամային սայլակներով տեղաշարժվողները, ինչպես նաև մոտոցիկլետ, մոպեդ կամ հեծանիվ տանող անձինք՝ տրանսպորտային միջոցների հոսքին համընթաց[2]։
- Երթևեկելի մասով կազմակերպված հետիոտնային շարասյուների շարժվելը թույլատրվում է միայն աջ կողմով, շարքում՝ ոչ ավելի քան 4 մարդ, տրանսպորտային միջոցների հոսքին համընթաց։ Շարասյան ձախ կողմում, առջևից և ետևից պետք է գտնվեն կարմիր դրոշակներով ուղեկցողներ, իսկ օրվա մութ ժամանակ և անբավարար տեսանելիության պայմաններում՝ առջևից սպիտակ, իսկ ետևից՝ կարմիր գույնի միացված լապտերիկներով։
Երեխաների խմբերը թույլատրվում է տանել միայն մայթերով և հետիոտնային արահետներով, իսկ դրանց բացակայության դեպքում՝ կողնակներով, բայց միայն օրվա լուսավոր ժամերին և չափահասների ուղեկցությամբ[2]։
- Հետիոտները պետք է երթևեկելի մասը հատեն հետիոտնային անցումներով, իսկ դրանց բացակայության դեպքում՝ խաչմերուկներում՝ մայթերի կամ կողնակների ուղղությամբ։ Եթե տեսադաշտում բացակայում են հետիոտնային անցում և խաչմերուկ, ապա բաժանարար գոտի կամ պատնեշ չունեցող ճանապարհները թույլատրվում է հատել երթևեկելի մասի եզրին ուղղահայաց, երկու կողմերից լավ տեսանելի հատվածներում[2]։
- Այն տեղերում, որտեղ երթևեկությունը կարգավորվում է, հետիոտները պետք է ղեկավարվեն կարգավորողի կամ հետիոտնային լուսացույցի, իսկ դրանց բացակայության դեպքում՝ տրանսպորտային լուսացույցի ազդանշաններով[2]։
.jpg)
(Դուբլին, Իռլանդիա)
- Չկարգավորվող հետիոտնային անցումներում հետիոտները կարող են դուրս գալ երթևեկելի մաս միայն գնահատելով մոտեցող տրանսպորտային միջոցի արագությունն ու իրենց միջև եղած հեռավորությունը և համոզվելով, որ անցումը անվտանգ է իրենց համար։
Հետիոտնային անցումներից դուրս երթևեկելի մասը հատող հետիոտները չպետք է խոչընդոտ ստեղծեն երթևեկող տրանսպորտային միջոցների համար, իսկ կանգնած տրանսպորտային միջոցի կամ տեսանելիությունը սահմանափակող այլ խոչընդոտի հետևից կարող են դուրս գալ միայն համոզված լինելով, որ մոտեցող տրանսպորտային միջոցներ չկան[2]։
- Դուրս գալով երթևեկելի մաս՝ հետիոտները չպետք է այնտեղ կանգնեն կամ հապաղեն, եթե անցումն անվտանգ է։ Հետիոտները, որոնք չեն հասցրել ավարտել անցումը, պետք է կանգ առնեն անվտանգության կղզյակի կամ հակադիր ուղղությունների տրանսպորտային հոսքերը բաժանող գծի վրա։ Անցումը կարելի է շարունակել միայն հետագա երթևեկության անվտանգության մեջ համոզվելուց հետո։
- Կապույտ գույնի առկայծող փարոսիկներ և հատուկ ձայնային ազդանշան միացրած տրանսպորտային միջոցների մոտենալու դեպքում հետիոտները չպետք է սկսեն երթևեկելի մասի հատումը, իսկ այնտեղ գտնվողները պետք է զիջեն ճանապարհը նշված տրանսպորտային միջոցներին՝ անհապաղ ազատելով երթևեկելի մասը[2]։
- Ընդհանուր օգտագործման տրանսպորտային միջոցների և տաքսիների թույլատրվում է սպասել միայն երթևեկելի մասից բարձրացված սպասահարթակների վրա, իսկ դրանց բացակայության դեպքում մայթերին կամ կողնակներին։ Բարձրացված սպասահարթակներով չկահավորված կանգառի կետերում թույլատրվում է դուրս գալ երթևեկելի մաս միայն մոտեցող տրանսպորտային միջոցի կանգնելուց հետո։ Տրանսպորտային միջոցից իջնելուց հետո պետք է անհապաղ ազատել երթևեկելի մասը[2]։
Անվտանգության խնդիրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվտանգությունը կարևոր հարց է այն վայրերում, որտեղ մեքենաները կարող են հատել հետիոտնային ուղիները[3][4]: Վարորդներն ու հետիոտները որոշակի պատասխանատվություն են կրում ճանապարհների մասնակիցների անվտանգության բարձրացման համար:
Ճանապարհատրանսպորտային պատահարները անխուսափելի չեն. դրանք կանխատեսելի և կանխարգելելի են: Հիմնական ռիսկերը հետիոտների համար լավ հայտնի են: Լավ փաստագրված գործոնների թվում են վարորդների վարքագիծը (այդ թվում՝ արագության գերազանցումը և հարբած վիճակում մեքենա վարելը); ենթակառուցվածքների բացակայությունը (այդ թվում՝ մայթերը, հետիոտնային անցումները և անվտանգության կղզիները); ինչպես նաև տրանսպորտային միջոցների կառուցվածքը, որոնք չեն պաշտպանում հետիոտներին հարձակումներից[5][6][7]:
Հետոիտների մեծ մասը վնասվածքներ է ստանում, երբ անցնում են ճանապարհը[8]: Հետոիտները, ովքեր տուժել են մեքենաների և այլ տրանսպորտային միջոցների հարձակումների արդյունքում, սովորաբար բախվում են մեծ բժշկական ծախսերի, անհրաժեշտ բուժման, եկամուտների կորստի և ապագայում աշխատունակության նվազման հետ[9]: Հետոիտների մասնակցությամբ պատահարների մեծ մասը տեղի է ունենում գիշերը[10]: Հետոիտների մեծամասնությունը մահանում է ճակատային բախման արդյունքում:
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քայլելը միշտ եղել է մարդու շարժման հիմնական եղանակը: Առաջին մարդիկ, ովքեր արտագաղթել են Աֆրիկայից մոտ 60,000 տարի առաջ, շարժվում էին ոտքով: Նրանք քայլում էին Հնդկաստանի ափամերձ շրջաններով՝ հասնելու համար Ավստրալիա: Նրանք քայլում էին Ասիայի միջով՝ հասնելու համար Ամերիկա և Կենտրոնական Ասիայից Եվրոպա:
XX դարի սկզբին ավտոմեքենաների ի հայտ գալով հիմնական պատմությունն այն է, որ ավտոմեքենաներն առաջատար էին, և «մարդկանց ընտրությունը ավտոմեքենան էր», բայց կային շատ խմբեր և շարժումներ, որոնք նախընտրում էին քայլել որպես հիմնական տրանսպորտային տեսակ, իսկ ոմանք կազմակերպվում էին՝ ոգևորվելու համար քայլելու և հավասարակշռելու լայն տարածում ունեցող տեսակետը, որը հաճախ տվել է առաջնություն ավտոմեքենաներին, ինչպես ասում է Փիթեր Նորթոնը:
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին ՀՀ Օրենք»
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «ՀՀ ՕՐԵՆՔԸ ՃԱՆԱՊԱՐՀԱՅԻՆ ԵՐԹԵՎԵԿՈՒԹՅԱՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ՄԱՍԻՆ Հոդված 25. Հետիոտների հիմնական պարտականությունները»
- ↑ «Sharing The Road: Rules for Pedestrians, Bicycles and Motorists». www.epermittest.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «What is pedestrian safety?». www.bbmled.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Pedestrian Safety». www.nhtsa.gov. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Distracted Driving and Other Dangers That May Hurt Pedestrians». thehappypassport.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Walking on the Wild Side: Distracted Pedestrians and Traffic Safety». transfersmagazine.org. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Common Causes of Pedestrian Accident Injuries». angelagallo.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Austin Pedestrian Accident Lawyer». teamjustice.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.
- ↑ «Most of the running over accidents affecting pedestrians occur at sunset or during the night». saudi-driving-license.com. Վերցված է 2025-03-20-ին.