Հենրի Հոբսոն Ռիչարդսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հենրի Հոբսոն Ռիչարդսոն
անգլ.՝ Henry Hobson Richardson
Ծնվել էսեպտեմբերի 29, 1838(1838-09-29)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍենտ Ջեյմս շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ[2]
Մահացել էապրիլի 27, 1886(1886-04-27)[1][2][3][…] (47 տարեկան)
Վախճանի վայրԲրուքլայն
ԿրթությունՀարվարդի քոլեջ, Թուլեյնի համալսարան և Փարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց
Ուշագրավ աշխատանքներTrinity Church? և Alexander Dallas Bache Monument?
 H. H. Richardson Վիքիպահեստում

Հենրի Հոբսոն Ռիչարդսոն (անգլ.՝ Henry Hobson Richardsonսեպտեմբերի 29, 1838(1838-09-29)[1][2][3][…], Սենտ Ջեյմս շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ[2] - ապրիլի 27, 1886(1886-04-27)[1][2][3][…], Բրուքլայն ), ամերիկացի ճարտարապետ։ Չիկագոյի ճարտարապետության դպրոցի և Ամերիկայում ռոմանական վերածննդի շարժումների հիմնական ներկայացուցիչներից մեկն է։ Նրա պատվին է կոչվել Ռիչարդսոնի ռոմանական ոճի անվանումը։

Ֆիզիկոս Ջոզեֆ Պրիստլիի ծոռն է։ Ռիչարդսոնը սովորել է Հարվարդի համալսարանում և Փարիզի գեղարվեստի դպրոցում։ Հակադրել է եվրոպական մոլուցքը նեոգոտիկայով, այս անգերազանցելի կոտորակային դեկորով, ռոմանական ոճի խիստ ձևերի վերածնունդը, որոնք այն տալիս էին շինություններին (կայարաններ, գրադարաններ, այլ հասարակական շենքեր) մոնումենտալություն, ամբողջականություն և լակոնիզմ։ Ռոմանական վերածնունդը Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում և ԱՄՆ-ում 1870-1880-ական թվականներն ճարտարապետության պատմաբանները սահմանում են որպես հոսանք (ավելի քիչ ոճ), որը տարբեր տեսակի ոչ սովորական ուղղության արվեստի մաս է կազմում։

Ռիչարդսոնը Փարիզում զբաղվել է միջնադարյան արվեստի ուսումնասիրությամբ։ Միջնադարյան ռոմանական ճարտարապետությանը դիմելը արտացոլում էր հասարակին հակադրելու ձգտումը և ամերիկյան կյանքի տենդային դինամիզմի ու արդյունաբերական դարի մարտահրավերների դաժան ոճը։ Ռիչարդսոնը մեծ նշանակություն էր տալիս կոմպոզիցիայի ռացիոնալությանը, շենքերի պարզությանը և ֆունկցիոնալությանը։ Ռիչարդսոնի շինությունները Չիկագոյում, մի քաղաքում, որն այն ժամանակ բուռն աճ էր ապրում, «առանձնանում են զանգվածականությամբ, աղյուսե որմնադրանքի արտահայտիչ հզորությամբ, կոպտորեն քանդված քարից պատերը զուգորդվում են միջնադարյան ֆրանսիական ճարտարապերության կամ միջնադարյան Ֆլորենցիայի պալացոյի հիշեցնող արկադների հետ»։ Դրա հետ մեկտեղ այդ գեղագիտության մեջ տեսնում են «հեղափոխության շրջանի ամրաշինական կառույցների» ամերիկյան ավանդույթի դրսևորումը։ Ռիչարդսոնի ամենահայտնի և արտահայտիչ կառույցը Չիկագոյի Մարշալ Ֆիլդի մեծածախ խանութն է (1885-1887 թվականների, քանդվել է1931 թվականին)։

Ռոմանական վերածննդի ոգով փայտից կառուցված առանձնատները հետագայում ստացել են «գոնտային ոճի Վիլլաներ» անվանումը («գոնտից» փայտե տանիքածածկեր)։ Գոնտային ոճն ազդել է Ռիչարդսոնի՝ ճարտարապետ Լուիս Սալիվանի աշակերտի՝ Չիկագոյի դպրոցի ականավոր վարպետի վրա, որն իր հերթին ուսանել է Օրգանական ճարտարապետության ստեղծող Ֆրենկ Լյորդ Ռայթը։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]