Հայնրիխ Հերց

Հայնրիխ Հերց; Heinrich Hertz
Ծնվել է	փետրվարի 22, 1857[…]; Համբուրգ, Գերմանական միություն
Մահացել է	հունվարի 1, 1894[…] (36 տարեկան); Բոն, Գերմանիա
Գերեզման	Օլսդորֆի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Համբուրգ
Դավանանք	լյութերականություն
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, փիլիսոփա, գյուտարար, ճարտարագետ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Բոննի համալսարան, Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան և Կարլսրուեի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա, էլեկտրատեխնիկա, ձայնագիտություն և electromagnetic wave?
Անդամակցություն	Maxwellians?, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան, HU Berlin, Մյունխենի տեխնիկական համալսարան, Դրեզդենի տեխնիկական համալսարան և Gelehrtenschule des Johanneums?
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Գիտական ղեկավար	Հերման Հելմհոլց և Wilhelm Johann Friedrich von Bezold?
Եղել է գիտական ղեկավար	Վիլհելմ Ֆրիման Կորեն Բյերկնես, George Udny Yule?, Josef Geitler von Armingen? և George Udny Yule?
Պարգևներ	Ռումֆորդի մեդալ Մատեուչի մեդալ Ֆրանսիայի Լա Կազի անվան ակադեմիայի մրցանակ և Bressa Prize?
Ամուսին(ներ)	Elisabeth Hertz?
Երեխա(ներ)	Մաթիլդե Կարմեն Հերց և Johanna Hertz?
Հայր	Գուստավ Ֆերդինանդ Հերց
	Ստորագրություն;
	Heinrich Rudolf Hertz Վիքիպահեստում

Հայնրիխ Ռուդոլֆ Հերց (գերմ.՝ Heinrich Rudolf Hertz, փետրվարի 22, 1857(1857-02-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Համբուրգ, Գերմանական միություն^[4]^[5] - հունվարի 1, 1894(1894-01-01)^[1]^[2]^[3]^[…], Բոն, Գերմանիա^[4]^[5]), գերմանացի ականավոր ֆիզիկոս, որը 1886 թվականին առաջինն ապացուցեց էլեկտրամագնիսական ալիքների գոյությունը։ Հետազոտելով էլեկտրամագնիսական ալիքները՝ Հերցը հայտնաբերեց էլեկտրամագնիսական և լուսային ալիքների նույնականությունը։ Հերցի աշխատանքները ծառայեցին որպես էլեկտրամագնիսական դաշտի տեսության ճշտության փորձնական ապացույց։ Մաքսվելի հավասարումները ժամանակակից տեսքով գրել է Հերցը։

1886 թվականին Հերցն առաջինը դիտեց ֆոտոէֆեկտը։ «Մեխանիկայի սկզբունքները» գրքում (1894) Հերցը տվեց դասական մեխանիկայի օրենքների նոր ձևակերպումներ։

Հաճախականության միավորը նրա պատվին անվանվել է հերց^[14]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1857 թվականի փետրվարի 22-ին, Համբուրգում։ Հայրը՝ փաստաբան Գուստավ Ֆերդինանդ Հերցը (1827—1914), հրեական ունևոր ընտանիքից էր, եղել էր հաջողակ առևտրական, 1860—1862 թվականներին՝ Համբուրգի քաղաքային խորհրդի անդամ^[15], 1887—1904 թվականներին՝ սենատոր։ Նրա մայրը (Հայնրիխի տատը)՝ Բետտի Ավգուստա Օպենհայմը (1802—1872)^[16]^[17], Քյոլնի խոշոր բանկիր Սոլոմոն Օպենհայմի (1772—1828) դուստրն էր^[18] (Սոլոմոնի հիմնադրած Sal. Oppenheim բանկը գործում է մինչև օրս)^[19]^[20]^[21]։ Հայնրիխի պապն էլ, հայրն էլ լյութերականություն են դավանել^[22]։

Համբուրգի համալսարանին առընթեր գիմնազիայում սովորելու տարիներին Հայնրիխը գիտական պրպտումներ կատարելու, լեզուների տիրապետելու հիանալի ունակություններ է դրսևորել (սովորել է արաբերեն, սանսկրիտ)։ Ուսումնառությունը շարունակել է Դրեզդենում, Մյունխենում, Բեռլինում, եղել Գուստավ Կիրխհոֆի, Հերման Հելմհոլցի ուսանողը։ 1880 թվականին Հերցը Բեռլինի Հումբոլդի անվան համալսարանում պաշտպանել է իր պատրաստած գիտական ատենախոսությունը և ստացել փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան։ Հետդոկտորական ուսումնառությունը շարունակել է Հելմհոլցի ղեկավարությամբ։ 1883 թվականին դարձել է Քիլի համալսարանի տեսական ֆիզիկայի դասախոս, 1885 թվականին՝ Կառլսռուեի համալսարանի լիարժեք պրոֆեսոր։ Հենց Կառլսռուեի համալսարանում էլ կատարել է էլեկտրամագնիսական ալիքների գոյության մասին իր գիտական հայտնագործությունը։ Նրա գիտական աշխատանքները հսկայական դեր են կատարել գիտության և տեխնիկայի զարգացման ասպարեզում, մեծապես նպաստել են անլար հեռագրի, ռադիոկապի, ռադիոտեղորոշման (ռադիոլոկացիայի), հեռուստատեսության հայտնագործմանը։

Մեծատաղանդ ֆիզիկոսը մահացել է 36 տարեկան հասակում։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ueber die Induction in rotirenden Kugeln (գերմաներեն)։ Berlin: Schade։ 1880
Die Prinzipien der Mechanik in neuem Zusammenhange dargestellt (գերմաներեն)։ Leipzig: Johann Ambrosius Barth։ 1894
Schriften vermischten Inhalts (գերմաներեն)։ Leipzig: Johann Ambrosius Barth։ 1895

Ueber die Induction in rotirenden Kugeln, 1880
Schriften vermischten Inhalts, 1895

Աղբյուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գ. Յա. Մյակիշև, Բ. Բ. Բուխովցև «Ֆիզիկա», 1992 թ., «Լույս» հրատարակչություն

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Герц Генрих Рудольф // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Գերմաներեն Վիքիպեդիա (գերմ.) — 2001.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Czech National Authority Database
↑ Oliver Heaviside / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ English Wikipedia community Wikipedia — 2001.
↑ Premio Bressa (իտալ.) — Accademia delle Scienze di Torino.
↑ IEC History Archived 2013-05-19 at the Wayback Machine.. Iec.ch.
↑ Старший брат Генриха Давида Герца, деда физика, — Вольф Герц (1790—1859) — был председателем еврейской общины Гамбурга в 1825—1831 и 1841—1848 годах.
↑ Betty Oppenheim(չաշխատող հղում)
↑ См. Семья Оппенгейм
↑ Бетти Оппенгейм приходилась родной сестрой крупным германским банкирам Симону Оппенгейму^[de] (1803—1880) и Аврааму Оппенгейму^[de] (1804—1878).
↑ Генеалогические данные семьи Герц Archived 2012-02-20 at the Wayback Machine.
↑ Родословное древо семьи Оппенгейм
↑ Jed Z. Buchwald. The creation of scientific effects: Heinrich Hertz and electric waves. — Chicago University Press, 1994. — С. 45-46.
↑ «Biography of Heinrich Rudolf Hertz»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 16-ին։ Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 6

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Hertz, H.R. "Ueber sehr schnelle electrische Schwingungen", Annalen der Physik, vol. 267, no. 7, p. 421–448, May 1887 doi:10.1002/andp.18872670707
Hertz, H.R. "Ueber einen Einfluss des ultravioletten Lichtes auf die electrische Entladung", Annalen der Physik, vol. 267, no. 8, p. 983–1000, June 1887 doi:10.1002/andp.18872670827
Hertz, H.R. "Ueber die Einwirkung einer geradlinigen electrischen Schwingung auf eine benachbarte Strombahn", Annalen der Physik, vol. 270, no. 5, p. 155–170, March 1888 doi:10.1002/andp.18882700510
Hertz, H.R. "Ueber die Ausbreitungsgeschwindigkeit der electrodynamischen Wirkungen", Annalen der Physik, vol. 270, no. 7, p. 551–569, May 1888 doi:10.1002/andp.18882700708
Hertz, H. R.(1899) The Principles of Mechanics Presented in a New Form, London, Macmillan, with an introduction by Hermann von Helmholtz (English translation of Die Prinzipien der Mechanik in neuem Zusammenhange dargestellt, Leipzig, posthumously published in 1894).
Jenkins, John D. "The Discovery of Radio Waves – 1888; Heinrich Rudolf Hertz (1847–1894)" (retrieved 27 Jan 2008)
Naughton, Russell. "Heinrich Rudolph (alt: Rudolf) Hertz, Dr : 1857 – 1894" (retrieved 27 Jan 2008)
Roberge, Pierre R. "Heinrich Rudolph Hertz, 1857–1894" (retrieved 27 Jan 2008)
Appleyard, Rollo. (1930). Pioneers of Electrical Communication". London: Macmillan and Company. reprinted by Ayer Company Publishers, Manchester, New Hampshire: 0-8369-0156-8
Bodanis, David. (2006). Electric Universe: How Electricity Switched on the Modern World. New York: Three Rivers Press. 0-307-33598-4
Buchwald, Jed Z. (1994). The Creation of Scientific Effects: Heinrich Hertz and Electric Waves. Chicago: University of Chicago Press. 0-226-07887-6
Bryant, John H. (1988). Heinrich Hertz, the Beginning of Microwaves: Discovery of Electromagnetic Waves and Opening of the Electromagnetic Spectrum by Heinrich Hertz in the Years 1886–1892. New York: IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers). 0-87942-710-8
Lodge, Oliver Joseph. (1900). Signaling Across Space without Wires by Electric Waves: Being a Description of the work of [Heinrich] Hertz and his Successors. reprinted by Arno Press, New York, 1974. 0-405-06051-3
Maugis, Daniel. (2000). Contact, Adhesion and Rupture of Elastic Solids. New York: Springer-Verlag. 3-540-66113-1
Susskind, Charles. (1995). Heinrich Hertz: A Short Life. San Francisco: San Francisco Press. 0-911302-74-3

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Hertz, Heinrich Rudolf»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ 1911

[_b8401cec0cb2ab97-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_3b9f4f2a427c7260-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ

[_342649706ed250bb-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_f0f4e86d99548371-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Герц Генрих Рудольф // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_4dfa82456c02378e-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)

[_9fcc1f3c241f2f9a-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Գերմաներեն Վիքիպեդիա (գերմ.) — 2001.

[_a34eb52a3c8d575d-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Czech National Authority Database

[_32c086b43d876fa2-8] Oliver Heaviside / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.

[_59e95b493dff8781-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_57c6c1d5102f57ea-10] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_b982c4e666b6cec4-11] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_05ede94552c7bbb4-12] English Wikipedia community Wikipedia — 2001.

[_af11c46e72938cbe-13] Premio Bressa (իտալ.) — Accademia delle Scienze di Torino.

[hertzunit-14] IEC History Archived 2013-05-19 at the Wayback Machine.. Iec.ch.

[15] Старший брат Генриха Давида Герца, деда физика, — Вольф Герц (1790—1859) — был председателем еврейской общины Гамбурга в 1825—1831 и 1841—1848 годах.

[16] Betty Oppenheim(չաշխատող հղում)

[17] См. Семья Оппенгейм

[18] Бетти Оппенгейм приходилась родной сестрой крупным германским банкирам Симону Оппенгейму^[de] (1803—1880) и Аврааму Оппенгейму^[de] (1804—1878).

[19] Генеалогические данные семьи Герц Archived 2012-02-20 at the Wayback Machine.

[20] Родословное древо семьи Оппенгейм

[21] Jed Z. Buchwald. The creation of scientific effects: Heinrich Hertz and electric waves. — Chicago University Press, 1994. — С. 45-46.

[22] «Biography of Heinrich Rudolf Hertz»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 16-ին։ Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 6

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]