Jump to content

Հեղինակային իրավունքի խախտում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հեղինակային իրավունքի և արտոնագրերի պատրաստման ծառայությունների գովազդ 1906 թվականից, երբ ԱՄՆ-ում դեռևս պահանջվում էին հեղինակային իրավունքի գրանցման ձևակերպումներ ։

Հեղինակային իրավունքի խախտում ( երբեմն կոչվում է նաև «ծովահենություն» ), հեղինակային իրավունքով պաշտպանված ստեղծագործությունների օգտագործումն է առանց թույլտվության այն պարագայում, երբ դա պահանջվում է, դրանով իսկ խախտելով հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջը տրված որոշակի բացառիկ իրավունքներ, ինչպիսիք են վերարտադրելու, տարածելու, ցուցադրելու իրավունքները: Հեղինակային իրավունքների սեփականատերը սովորաբար ստեղծագործության ստեղծողն է, հրատարակողը կամ այլ ձեռնարկատեր, որին վերապահված է հեղինակային իրավունքը: Հեղինակային իրավունքների սեփականատերերը կանոնավոր կերպով դիմում են իրավական և տեխնոլոգիական միջոցների՝ կանխելու և պատժելու դրանց խախտումը:

Հեղինակային իրավունքի խախտման հետ կապված վեճերը սովորաբար լուծվում են պարզապես բանակցությունների, ծանուցման և հեռացման գործընթացի կամ քաղաքացիական դատարանում՝ դատավարության միջոցով: Կոպիտ կամ լայնածավալ առևտրային խախտումներին (հատկապես երբ ներառում են կեղծիքներ) երբեմն հետապնդում է քրեական արդարադատության համակարգը: Հասարակության ակնկալիքների փոփոխությունները, թվային տեխնոլոգիաներում առաջընթացը և զարգացող ինտերնետային հասանելիությունը, հանգեցրել են այնպիսի տարածված, անանուն խախտումների, որոնց վրա հեղինակային իրավունքների խախտման ուսումնասիրման ոլորտները այժմ ավելի քիչ են կենտրոնանում այն անհատներին հետապնդելուն, ովքեր առցանց փնտրում և տարածում են հեղինակային իրավունքների խախտումներից պաշտպանված նյութեր, այլ հեղինակային իրավունքի մասին օրենսդրության ընդլայնման վերաբերյալ՝ որպես անուղղակի խախտողներ ճանաչելու և պատժելու ծառայություններ մատուցողներին և ծրագրային ապահովման մատակարարներին, որոնք, ինչպես ասում են, նպաստում և խրախուսում են անհատների կողմից խախտման գործողությունները:

Հեղինակային իրավունքի խախտման իրական տնտեսական ազդեցության գնահատականները շատ են տարբերվում և կախված են այլ գործոններից։ Այնուամենայնիվ, իրավունքների սեփականատերը, ոլորտի ներկայացուցիչները և օրենսդիր մարմինները վաղուց հեղինակային իրավունքի խախտումը բնութագրել են որպես «ծովահենություն» կամ գողություն (բնութագիր, որն ԱՄՆ որոշ դատարաններ այժմ համարում են ստորացուցիչ կամ այլ կերպ վիճելի[1][2][3]:

Տերմինաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ծովահենություն» և «գողություն» տերմինները հաճախ ասոցացնում են հեղինակային իրավունքների խախտման հետ[4][5]։ «Ծովահենության» սկզբնական իմաստն է՝ «կողոպուտ կամ անօրինական բռնություն ծովում»[6], բայց դարեր շարունակ օգտագործվել է որպես հեղինակային իրավունքների խախտման գործողությունների հոմանիշ տերմին[7]։ Գողությունը, միևնույն ժամանակ, ընդգծում է հեղինակային իրավունքի սեփականատերերի խախտման հնարավոր առևտրային վնասը: Այնուամենայնիվ, հեղինակային իրավունքը «մտավոր ունեցվածքի տեսակ է», օրենքի ոլորտ, որը տարբերվում է կողոպուտից կամ գողությունից, իրավախախտումներից՝ վերաբերելով միայն նյութական սեփականությանը: Հեղինակային իրավունքի ոչ բոլոր խախտումներն են հանգեցնում առևտրային կորստի, և ԱՄՆ Գերագույն դատարանը 1985-ին որոշում կայացրեց, որ խախտումը հեշտությամբ չի կարելի նմանեցնռլ գողության հետ[1]:

Սա շարունակվեց Ամերիկայի կինոնկարի միության վարկանիշային համակարգի (MPAA) և Ֆայլեր բեռնելու ծառայության (Hotfile) դիմակայության գործի վեաբերյալ, որտեղ դատավոր Քեթլին Մ. Ուիլյամսը ընդունեց միջնորդությունը՝ մերժելու MPAA-ին այն բառերի օգտագործման համար, որոնց արտաքին տեսքը հիմնականում «նվաստացուցիչ» իմաստ ուներ: Այս ցանկը ներառում էր «ծովահենութուն» բառը, որի կիրառությունը (պաշտպանական կողմի միջնորդության գործում) չի ծառայում որևէ դատական նպատակի, քան երդվյալ ատենակալներին մոլորեցնելու և բորբոքելու համար[2][8]:

«Ծովահենություն»

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերմանացի փիլիսոփա Ալֆրեդ Շմիդտի «ծովահենայի» հրատարակությունը (Ամստերդամ, 1970 )

«Ծովահենություն» տերմինն օգտագործվել է հեղինակային իրավունքով ստեղծագործությունների չարտոնված պատճենման, տարածման և վաճառքի համար[7]: 1668 թվականին հրատարակիչ Ջոն Հենքոքը գրել է «որոշ անսիրտ գրավաճառների՝ ցամաքային ծովահենների մասին, որոնք սովորություն են դարձրել այլ մարդկանց տպագրությունների զգացումները գողանալը», ինչպիսիք են Թոմաս Բրոքսի «Մարգարտե շարանը» կամ «Լավագույնները մնում են մինչև վերջ» աշխատանքներում[9]։ Ժամանակի ընթացքում գրքերի շուկայում փոխաբերությունն ավելի տարածված դարձավ, այնպես որ «ծովահեն» բառի օգտագործումը ինքնին գրքերի չարտոնված հրատարակումը նկարագրելու համար հաստատվել է Նաթան Բեյլի 1736 թվականի Համընդհանուր ստուգաբանական անգլերեն բառարանում:

«Նա, ով ապրում է ծովում թալանելով և կողոպտելով, նաև գրագրող է» [10]։

Ստեղծագործական աշխատանքներում բացառիկ իրավունքների ոտնահարումը որպես «ծովահենություն» պիտակավորելու փորձը հնացել է հեղինակային իրավունքի մասին սահմանադրական օրենքի դեմ: Նախքան 1710 թվականին Աննայի կանոնադրությունը, 1557 թվականին Լոնդոնի Ապրանքների արտադրող ընկերությունը ի հայտ եկավ թագավորական կանոնադրությունը, որով ընկերությանը տրվում էր մենաշնորհ հրապարակման հարցում և նա պետք է հետևեր կանոնադրությանը։ Մտավոր սեփականության իրավունքների առևտրին առնչվող ասպեկտների (TRIPs) 1994 թվականի համաձայնագրի 61-րդ հոդվածը պահանջում է քրեական ընթացակարգեր և պատիժներ կիրառել «առևտրային մասշտաբով ապրանքային նշանների դիտավորյալ կեղծման կամ հեղինակային իրավունքի հափշտակության» դեպքերում[11]։ «Ծովահենությունը» ավանդաբար վերաբերում է հեղինակային իրավունքի խախտման գործողություններին, որոնք դիտավորյալ կատարվել են ֆինանսական շահի համար, թեև վերջերս հեղինակային իրավունքի սեփականատերերը նկարագրել են որպես «ծովահենության» առցանց հեղինակային իրավունքի խախտում, հատկապես ֆայլերի փոխանակմումը ցանցերում[7]։

Ռիչարդ Սթոլմանը և GNU նախագիծը քննադատել են «ծովահենություն» բառի օգտագործումը այս իրավիճակներում՝ ասելով, որ հրատարակիչները օգտագործում են բառը՝ նկատի ունենալով «կրկնօրինակում, որին իրենք հավանություն չեն տալիս», և որ «հրատարակիչները ակնարկում են, որ դա էթիկապես հավասարազոր է բաց ծովում նավերի վրա հարձակվելուն, մարդկանց առևանգելուն և սպանելուն» [12]:

«Գողություն»

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակային իրավունքների սեփականատերերը ժամանակ առ ժամանակ անդրադառնում են դրանց խախտմանը որպես գողություն «թեև նման չարաշահումը օրենսդիր մարմիններն ու դատարանները մերժել են» [13]: «Ծովահենությունը գողություն է» կարգախոսն օգտագործվել է 1980-ականների սկզբից մինչև մեր օրեր[14][15]։ Հեղինակային իրավունքների օրենքների համաձայն՝ դրանց խախտումը չի վերաբերում ֆիզիկական առարկաների գողությանը, որոնք խլում են սեփականատիրոջ ունեցվածքից, այլ այն դեպքը, երբ անձը առանց թույլտվության օգտագործում է հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ բացառիկ իրավունքներից որևէ մեկը[16]: Դատարանները տարբերակում են հեղինակային իրավունքների խախտումը գողությունից[13]։

Ընդհանուր բացատրությունը, թե ինչու հեղինակային իրավունքի խախտումը գողություն չէ, այն է, որ հեղինակային իրավունքի սեփականատերը դեռ տիրապետում է իր ստեղծած գործին, ի տարբերություն օբյեկտի գողությանը:

Փոխարենը,

Հեղինակային իրավունքիների միջամտությունները հեշտությամբ չեն համընկնում գողության, փոխակերպման կամ խարդախության հետ: Հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը նույնիսկ օգտագործում են որպես արվեստի առանձին տերմին՝ սահմանելու, թե ով է յուրացրել հեղինակային իրավունքը. «[...] հեղինակային իրավունքը խախտող»:

Դատարանն ասել է, որ խախտման դեպքում տվյալ մարզը հեղինակային իրավունքի օրենքով երաշխավորված՝ որոշակի բացառիկ իրավունքներ է տալիս սեփականատիրոջը, ֆիզիկական կամ այլ վերահսկողություն չի սահմանվում հեղինակային իրավունքի վրա, և ոչ էլ հեղինակային իրավունքի իրավատերն է ամբողջությամբ զրկվում իր իրավունքով պաշտպանված ստեղծագործությունից կամ օգտվելու բացառիկ իրավունքներից[1]:

«Անվճար գործարկում»

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Անվճար գործարկում» տերմինն օգտագործվել է նկարագրելու առցանց մեդիայի ոչ հեղինակային կրկնօրինակումները, մասնավորապես տեսանյութերի չարտոնված պատճենումը այնպիսի կայքերում, ինչպիսիք են Ֆեյսբուքը, ՅուԹյուբը կամ Թվիթթերը։ Բառն ինքնին արդեն գործածվել է սկսած 16-րդ դարից՝ նկատի ունենալով ծովահեններին և նշանակում էր «թալան» կամ «կողոպուտ»: Բառի այս հիբրիդային ձևը՝ «անվճար բեռնում» և «կեղծում», առաջարկվել է ՅուԹյուբ-ի օգտատեր և փոդքասթեր Բրեյդի Հարանի կողմից՝ «Hello Internet» փոդքասթում[17][18]։ Հարանը պաշտպանում էր տերմինը՝ փորձելով գտնել ավելի էմոցիոնալ արտահայտություն, քան «հեղինակային իրավունքի խախտում» տերմինն է, ավելի տեղին, քան «գողություն» -ը[18][19]:

Մոտիվացիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հողինակային իրավունքների խախտման որոշ դրդապատճառներից կարող են լիներ հետևյալները[20]․

  • Գնագոյացում – օրինական վաճառողների կողմից պահանջված գինը վճարելու չկամությունը կամ անկարողությունը
  • Փորձարկում և գնահատում – նախքան վճարելը փորձեք այն, ինչը կարող է վատ արժեք ունենալ
  • Անհասանելիություն – չկան օրինական վաճառողներ, որոնք ապրանքը տրամադրում են վերջնական օգտագործողի լեզվով կամ երկրում. դեռևս չգործարկված այնտեղ, արդեն վաճառքից հանված կամ երբեք էլ չվաճառված, առցանց բաշխման և միջազգային առաքման աշխարհագրական սահմանափակումներով
  • Անպիտանելիություն – օրինական ապրանքը ժամանում է տարբեր ձևերով (Թվային իրավունքների կառավարում՝ «DRM», Տարածաշրջանային արգելափակում, Օպտիկական սկավառակների տարածաշրջանների կոդավորում, «Blu-ray» տարածաշրջանի կոդը) օրինական օգտագործումը սահմանափակելու համար (պահուստավորում, տարբեր վաճառողների սարքավորումների օգտագործում, օֆֆլայն օգտագործում) կամ հանդես է գալիս չբացակայող գովազդներով և հակածովահենության հերքումներով, որոնք հեռացվում են չարտոնված արտադրանքի համար ավելի ապահով դարձնելով
  • Գնումների փորձ – ոչ օրինական վաճառող, որն ապահովում է արտադրանքը ցանկալի որակով՝ օնլայն վաճառքի և օգտագործողների համար հարմարավետության պահանջվող մակարդակով՝ գնումների համակարգի միջոցով
  • Անանունություն – ստեղծագործությունների ներբեռնումը չի պահանջում նույնականացում, մինչդեռ հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ կայքից անմիջապես ներբեռնումները հաճախ պահանջում են վավեր էլ. հասցե և/կամ այլ հավատարմագրեր
  • Տեղեկատվության ազատություն – ընդդիմություն հեղինակային իրավունքի մասին օրենքի վերաբերյալ ընդհանրապես

Երբեմն պատճառը լիցենզային պայմանագրերին միայն մասնակի համապատասխանությունն է: Օրինակ, 2013-ին Միացյալ Նահանգների բանակը դատական հայց է լուծել Տեխասի «Apptricity»- ի ընկերության հետ, որը ծրագրային համակարգ է ստեղծում՝ թույլ տալով բանակին հետևել իրենց զինվորներին իրական ժամանակում:

2004 թվականին ԱՄՆ բանակը ընկերությանը վճարել է ընդհանուր 4,5 միլիոն դոլար 500 օգտատերերի լիցենզիայի համար՝ իբր տեղադրելով ծրագրաշարը ավելի քան 9000 օգտվողների համար. գործը լուծվել է 50 միլիոն ԱՄՆ դոլարի դիմաց[21][22]։ Հեղինակային իրավունքների դեմ պայքարող խոշոր կազմակերպությունները, ինչպիսիք են BSA- ը, կանոնավոր կերպով իրականացնում են ծրագրային ապահովման լիցենզավորման աուդիտներ՝ լիարժեք համապատասխանությունն ապահովելու համար[23]:

«Tribeca Film Festival»-ի տնօրեն Կարա Կուսումանոն 2014 թվականի ապրիլին հայտարարեց, որ մարդիկ ասում են՝ «Ես ուզում եմ դիտել «Սարդ մարդը» -ը հենց հիմա և ներբեռնել այն» : Հայտարարությունը տեղի ունեցավ երրորդ տարվա ընթացքում, երբ փառատոնն օգտագործեց ինտերնետն իր բովանդակությունը ներկայացնելու համար, մինչդեռ առաջին տարին էր, որ այն ցուցադրեց բովանդակությունը ստեղծողների ցուցադրություն, ովքեր աշխատում են բացառապես առցանց: Կուսումանոն այնուհետև բացատրեց, որ ներբեռնման վարքագիծը միայն այն մարդկանց կողմից չէ, ովքեր պարզապես ցանկանում են անվճար բովանդակություն ստանալ.

Կարծում եմ, որ եթե ընկերությունները պատրաստ լինեին այդ նյութը դնել այնտեղ, առաջ շարժվելով, սպառողները կհետևեն դրան: Պարզապես սպառողները ցանկանում են բեռնել առցանց, և պատրաստ են այդ կերպ օգտագործել ֆիլմերը, և մենք պարտադիր չէ, որ դրանք առաջարկենք այդ տեսանկյունից: Այսպիսով, բաշխման մոդելներն են, որոնց պետք է հասնենք: Մարդիկ կվճարեն բովանդակության համար[4]։

Ի պատասխան Կուզումանոյի տեսակետին, «Screen Producers Australia» -ի գործադիր տնօրեն Մեթ Դիները պարզաբանեց կինոարդյունաբերության շարժառիթը. «Դիստրիբյուտորները (մատակարարները) , սովորաբար ցանկանում են խրախուսել կինոթատրոնը որպես այս գործընթացի մաս (դրամայնացման միջոցով) և անհապաղ սահմանափակել առցանց մուտքը, որպեսզի խրախուսեն առավելագույն թվով մարդկանց գնալ կինո։ Դիներն այնուհետև բացատրեց հարցը Ավստրալիայի կինոարդյունաբերության առումով՝ նշելով. «Ներկայումս կան սահմանափակումներ հարկային աջակցության քանակի վերաբերյալ, որը ֆիլմը կարող է ստանալ, եթե այն չունի ավանդական կինոթատրոնի տարբերակ» [4]:

«Վարքագծային և փորձարարական տնտեսագիտության» ամսագրում հրապարակված ուսումնասիրության մեջ, որի մասին զեկուցվել է 2014 թվականի մայիսի սկզբին, Մեծ Բրիտանիայի Պորտսմութի համալսարանի հետազոտողները քննարկել են 7-ից 84 տարեկան 6000 ֆիննացիների անօրինական ներբեռնման գործընթացի արդյունքները: Ուսումնասիրության մասնակիցների կողմից ներբեռնման պատճառների ցանկը ներառում էր փողի խնայողությունը, ընդհանուր թողարկման կամ մինչև դրա թողարկումը չհրապարակված նյութը մուտք գործելու հնարավորությունը և մեկ այլ պատճառ․ օգնել արտիստներին խուսափել ձայնագրման ընկերություններ և կինոստուդիաներ ներգրավվելուց[24]:

1998-ին Վաշինգտոնի համալսարանում Բիլ Գեյթսի, Ուորեն Բաֆեթի և Բրենտ Շլենդերի հանրային զրույցի ժամանակ Բիլ Գեյթսը մեկնաբանեց ծովահենությունը որպես նպատակին հասնելու միջոց, որով, Microsoft-ի ծրագրային ապահովումն անօրինական օգտագործող մարդիկ, ի վերջո, կվճարեն դրա համար՝ քաջատեղյակ լինելու պատճառով, քանի որ երկրի տնտեսությունը զարգանում է, իսկ օրինական արտադրանքը դառնում է ավելի ու ավելի մատչելի։

Թեև Չինաստանում տարեկան մոտ երեք միլիոն համակարգիչ է վաճառվում, մարդիկ չեն վճարում ծրագրաշարի համար: Մի օր, սակայն, նրանք դա կանեն: Եվ եթե նրանք պատրաստվում են գողանալ, մենք ուզում ենք, որ նրանք գողանան մերը: Նրանք ինչ- որ կախվածություն կունենան, և հետո մենք ինչ-որ կերպ կպարզենք՝ ինչպես հավաքել հաջորդ տասնամյակում[25]:

Զարգացող աշխարհ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զարգացող տնտեսություններում մեդիա ծովահենության առաջին անկախ համեմատական հետազոտության (կենտրոնացած է Բրազիլիայում, Հնդկաստանում, Ռուսաստանում, Հարավային Աֆրիկայում, Մեքսիկայում, Թուրքիայում և Բոլիվիայում) հիմնական գործոններն են համարվում «մեդիա ապրանքների բարձր գները, ցածր եկամուտները և էժան թվային տեխնոլոգիաները» , որոնք հանգեցնում են մեդիա ծովահենության համաշխարհային տարածմանը, հատկապես զարգացող շուկաներում[26]: Ըստ ուսումնասիրությունների, թեև թվային ծովահենությունը լրացուցիչ ծախսեր է առաջացնում լրատվամիջոցների արտադրության գործում, այն նաև ապահովում է զարգացող երկրներում հիմնական մեդիա ապրանքների հասանելիությունը: Առաջադեմ փոխզիջումները, որոնք նպաստում են թվային ծովահենության օգտագործմանը զարգացող տնտեսություններում, թելադրում են ներկայիս անտեսված իրավապահ մարմիններին թվային ծովահենության դեմ:[27]

Չինաստանում 2013 թվականի դրությամբ թվային խախտման խնդիրը ոչ միայն օրինական է, այլ նաև սոցիալական. ծագում է էժան և մատչելի ապրանքների մեծ պահանջարկից, ինչպես նաև նման ապրանքներ արտադրող ձեռնարկությունների պետական կապերից[28]։

Գրաքննության պատճառով շարժառիթներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել են դեպքեր, երբ երկրի կառավարությունն արգելափակել է ֆիլմը, ինչի արդյունքում տարածվել են դրա պատճենված տեսանյութերն ու DVD-ները: Ծնունդով ռումինացի վավերագրող Իլինկա Կալուգարեանուն հոդված է գրել «Նյու Յորք Թայմս» -ում, որտեղ պատմում է Նիկոլաե Չաուշեսկուի կառավարման օրոք պետական հեռուստատեսության թարգմանիչ Իրինա Մարգարետա Նիստորի պատմությունը: Արևմուտքից մի այցելու նրան տվել է ամերիկյան ֆիլմերի թալանված պատճեններ, որոնք նա կրկնօրինակել է Ռումինիայի միջոցով՝ գաղտնի դիտելու համար: Ըստ հոդվածի, նա կրկնօրինակել է ավելի քան 3000 ֆիլմ և դարձել երկրի երկրորդ ամենահայտնի ձայնը Չաուշեսկուից հետո, չնայած որ նրա անունը տարիներ անց ոչ ոք արդեն չգիտեր:[29]

Գործող և առաջարկվող օրենքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ երկրներ հեղինակային իրավունքի պաշտպանությունը ստեղծագործությունների հեղինակների շրջաններում են տարածում։ Հեղինակային իրավունքի մասին օրենսդրություն ունեցող երկրներում հեղինակային իրավունքի կիրառումը հիմնականում դրա իրավատիրոջ պարտականությունն է[30]։ Այնուամենայնիվ, մի քանի իրավասություններում կան նաև քրեական պատիժներ հեղինակային իրավունքի խախտման դեպքում[31]։ Համաձայն ԱՄՆ Առևտրի պալատի 2021 թվականի Այ-փի ինդեքսի (IP) ՝ հեղինակային իրավունքների պաշտպանության համար ամենացածր միավորներ ստացած երկրներն են եղել Վիետնամը, Պակիստանը, Եգիպտոսը, Նիգերիան, Բրունեյը, Ալժիրը, Վենեսուելան և Արգենտինան[32][33]

Ցույց Շվեդիայում ՝ ի պաշտպանություն ֆայլերի փոխանակման, 2006թ
«Pirate Bay» -ի լոգոտիպը, վրեժխնդրություն «ծովահենության» կարծրատիպային պատկեր

Քաղաքացիական իրավունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքացիական օրենսդրության մեջ հեղինակային իրավունքի խախտումը սեփականատիրոջ բացառիկ իրավունքների ցանկացած խախտում է: ԱՄՆ օրենսդրության համաձայն, այդ իրավունքները ներառում են վերարտադրությունը, փոխարինող ստեղծագործությունների պատրաստումը, օրինակների տարածումը վաճառքի կամ վարձակալության միջոցով, ինչպես նաև հանրային ներկայացումներ կամ ցուցադրություններ[34]։

Միացյալ Նահանգներում հեղինակային իրավունքի խախտումը դատական հայցերի միջոցով, երբեմն քաղաքացիական դատարանում բախվում է ենթադրյալ խախտողների, ծառայություններ մատուցողների և ծրագրերի հետ, որոնք աջակցում են չարտոնված պատճենմանը: Օրինակ՝ «MGM Studios» կինոնկարի խոշոր կորպորացիան հայց է ներկայացրել ընդդեմ «P2P» ֆայլերի փոխանակման «Grokster» և «Streamcast» ծառայությունների դեմ՝ հեղինակային իրավունքի խախտման մեջ նրանց ունեցած դերի համար[35]։ 2005 թվականին Գերագույն դատարանը վճիռ կայացրեց հօգուտ «MGM» -ի՝ համարելով, որ նման ծառայությունները կարող են պատասխանատվություն կրել հեղինակային իրավունքի խախտման պարագայում, քանի որ դրանք գործում էին և, իրոք, դիտավորյալ իրենց գովազդում էին որպես միջոցներ՝ հեղինակային իրավունքով պաշտպանված ֆիլմեր ձեռք բերելու համար:

Միացյալ Նահանգներում հեղինակային իրավունքի ժամկետը բազմիցս երկարացվել է[36] ՝ սկզբնական ժամկետից՝ 14 տարի, մինչև հեղինակի կյանքի ընթացիկ ժամկետը՝ գումարած 70 տարի: Եթե աշխատանքը ստեղծվել է կորպորատիվ հեղինակության ներքո, այն կարող է տևել 120 տարի՝ ստեղծումից հետո կամ 95 տարի՝ հրապարակումից հետո, այսինքն՝ որն ավելի շուտ լինի:

Մտավոր սեփականության իրավունքների առևտրին առնչվող ասպեկտների մասին համաձայնագրի (TRIPs) 50-րդ հոդվածը պահանջում է, որ ստորագրող երկրները դատարաններին հնարավորություն տան հեղինակային իրավունքի խախտումը վերացնել արգելանքների և խախտող ապրանքների ոչնչացման միջոցով ու հատուցել վնասը[11]: Որոշ իրավասություններ թույլ են տալիս միայն փաստացի, ճշգրիտ վնասներ, իսկ որոշները (ինչպես Միացյալ Նահանգները) թույլ են տալիս օրենքով սահմանված վնասի մեծ վճիռներ, որոնք նախատեսված են կանխելու հավանական իրավունք խախտողներին և թույլ են տալիս փոխհատուցում այն իրավիճակներում, երբ իրական վնասները դժվար է ապացուցել:

Որոշ իրավասություններում հեղինակային իրավունքը պայմանագրով կարող է վերապահվել երրորդ կողմին, որը դեր չի ունեցել ստեղծագործության արտադրության մեջ: Երբ այս արտոնյալ մեկը, թվում է, թե մտադրություն չունի հեղինակային իրավունքի խախտման որևէ գործ հարուցել, այլ միայն դրանք տանում է իրավական համակարգով՝ բացահայտելու և ենթադրյալ խախտողներից հաշվարկները պարզելու համար, քննադատները սովորաբար կողմին անվանում են «հեղինակային իրավունքի շահագրգռող»: Նման գործելաոճը հակասական արդյունքներ է ունեցել ԱՄՆ-ում[37]։

Քրեական իրավունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակային իրավունքի խախտման վերաբերյալ պատիժը տարբեր երկրներում յուրաքանչյուր դեպքի համար տարբեր է: Դատապարտումները կարող են ներառել ազատազրկում և/կամ խիստ տուգանքներ հեղինակային իրավունքի խախտման յուրաքանչյուր դեպքի համար: Միացյալ Նահանգներում հեղինակային իրավունքի դիտավորյալ խախտումը ենթադրում է առավելագույնը $150,000 տուգանք՝ մեկ օրինակի համար[38]։

«Մտավոր» սեփականության իրավունքների առևտրին առնչվող ասպեկտների մասին համաձայնագրի (TRIPs) 61-րդ հոդվածը պահանջում է, որ ստորագրող երկրները քրեական ընթացակարգեր և պատիժներ սահմանեն` «առևտրային մասշտաբով ապրանքային նշանների կանխամտածված կեղծման կամ հեղինակային իրավունքի հափշտակության» դեպքերում[39]: Հեղինակային իրավունքի սեփականատերերը պետություններից պահանջել են քրեական պատժամիջոցներ սահմանել հեղինակային իրավունքի բոլոր տեսակի խախտման դեպքում[30]։

ԱՄՆ-ի հեղինակային իրավունքի մասին օրենսդրության առաջին քրեական դրույթը ավելացվել է 1897 թվականին, որը զանցանքային պատիժ է սահմանում «հեղինակային իրավունքով պաշտպանված դրամատիկական և երաժշտական ստեղծագործությունների ապօրինի կատարելու և ներկայացնելու համար» ՝ եթե խախտումը եղել է «կամավոր և շահույթի համար» [40]։ Հեղինակային իրավունքի հանցավոր խախտումն իրենից ներկայացնում է, որ խախտողը գործել է «առևտրային շահի կամ մասնավոր ֆինանսական շահի նպատակով» : Քրեական պատասխանատվություն սահմանելու համար դատախազը նախ պետք է ցույց տա հեղինակային իրավունքի խախտման հիմնական բաղադրիչ տարրերը՝ վավեր հեղինակային իրավունքի սեփականություն և հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ մեկ կամ մի քանի բացառիկ իրավունքների խախտում: Այնուհետև կառավարությունը պետք է հաստատի, որ ամբաստանյալը դիտավորյալ խախտել է կամ, այլ կերպ ասած, գտնվել է գիտակից վիճակում։ Հանցագործության խախտումը շատ ցածր շեմ ունի օրինակների քանակով և իրավախախտված ստեղծագործությունների արժեքով։

«ACTA» առևտրային համաձայնագիրը, որը ստորագրվել է 2011թ. մայիսին Միացյալ Նահանգների, Ճապոնիայի և ԵՄ-ի կողմից, պահանջում է, որ իր կողմերը քրեական պատիժներ ավելացնեն՝ ներառյալ բանտարկությունը, տուգանքները հեղինակային իրավունքի և ապրանքային նշանների խախտման համար, և կողմերին պարտավորեցնում է խախտման պարագայում ակտիվ հետևողական լինել[41][42][43]։

Միացյալ Նահանգներն ընդդեմ «LaMacchia» -ի (1994) մի գործ էր՝ որոշված Միացյալ Նահանգների Մասաչուսեթսի շրջանային դատարանի կողմից, որն ասում էր, որ հեղինակային իրավունքի և կիբերհանցագործության դեմ այն ժամանակ գործող օրենքների համաձայն, ոչ առևտրային դրդապատճառներով իրավունքի խախտումը, հեղինակային իրավունքի մասին քրեական օրենքը չի կարող հետապնդել: Վճիռը հանգեցրեց նրան, ինչը հայտնի դարձավ որպես «LaMacchia Loophole», որտեղ խարդախության կամ հեղինակային իրավունքի խախտման համար քրեական մեղադրանքները կմերժվեն գործող իրավական չափանիշների համաձայն, քանի դեռ չկա նպատակ՝ շահույթ ստանալու[44]։

Միացյալ Նահանգների Առանց էլեկտրոնային գողության ակտը (NET Act), դաշնային օրենք է, որն ընդունվել է 1997 թվականին, ի պատասխան LaMacchia-ի։ Նախատեսում է քրեական հետապնդում այն անձանց, ովքեր զբաղվում են հեղինակային իրավունքի խախտմամբ որոշակի հանգամանքներում, նույնիսկ այն դեպքում, երբ խախտումից դրամական շահույթ կամ առևտրային օգուտ չկա: Առավելագույն պատիժը կարող է լինել հինգ տարվա ազատազրկում և մինչև 250,000 դոլար տուգանք: «NET» ակտը նաև 50%-ով բարձրացրել է օրենքով սահմանված վնասների փոխհատուցումը: Դատարանի որոշումը բացահայտորեն ուշադրություն է հրավիրել գործող օրենքի թերությունների վրա, որոնք թույլ են տալիս մարդկանց նպաստել հեղինակային իրավունքների զանգվածային խախտումներին՝ միաժամանակ պաշտպանված լինելով հետապնդումից:

Առաջարկվող օրենքները, ինչպիսիք են «Stop Online Piracy Act» -ը, ընդլայնում են «դիտավորյալ խախտման» սահմանումը և քրեական մեղադրանքներ են ներկայացնում չթույլատրված լրատվամիջոցների հոսքի համար: Այս օրինագծերն ուղղված են տապալելու այն կայքերը, որոնք պարունակում են խախտող բովանդակության հղումներ, սակայն մտահոգություններ են առաջացրել ընտանեկան չարաշահումների և ինտերնետի գրաքննության վերաբերյալ:

Ոչ առևտրային ֆայլերի փոխանակում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներբեռնման օրինականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ երկրներում հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը թույլ է տալիս ներբեռնել հեղինակային իրավունքով պաշտպանված բովանդակություն անձնական, ոչ առևտրային օգտագործման համար: Օրինակները ներառում են Կանադան[45] և Եվրամիության (ԵՄ) անդամ երկրները, ինչպիսին է Լեհաստանը[46]։

ԵՄ անդամ երկրների հեղինակային իրավունքի մասին օրենսդրության մեջ անձնական պատճենահանման արգելքը բխում է 2001 թվականի «Տեղեկատվական հասարակության հրահանգ» -ից, որն ընդհանուր առմամբ մշակվել է թույլ տալու ԵՄ անդամներին ընդունել օրենքներ, որոնք հնարավորություն են տալիս պատճենել առանց թույլտվության, քանի դեռ դրանք անձնական, ոչ առևտրային օգտագործման համար են նախատեսված: Հրահանգը նպատակ ուներ ոչ թե օրինականացնել ֆայլերի փոխանակումը, այլ ավելի տարածված պրակտիկան՝ օրինականորեն գնված CD- ից (օրինակ) որոշակի տեսակի սարքերի և կրիչների վրա հեղինակային իրավունքով պաշտպանված բովանդակությունը տեղափոխելու ընդհանուր պրակտիկան՝ պայմանով, որ իրավատերերը փոխհատուցում կստանան և պատճենների պաշտպանության մեթոդները չեն անտեսվի: Իրավատիրոջ փոխհատուցումը տարբեր ձևերով է իրականացվում՝ կախված երկրից, բայց ընդհանուր առմամբ կա՛մ գանձում է «ձայնագրող» սարքերից, լրատվամիջոցներից, կա՛մ որպես բուն բովանդակության հարկ: Որոշ երկրներում, ինչպիսին է Կանադան, նման օրենքների կիրառելիությունը ընդհանուր նշանակության պահեստավորման սարքերի վրա պատճենելու համար, (համակարգչային կոշտ սկավառակներ, շարժական մեդիա նվագարկիչներ, հեռախոսներ) որոնց համար վճարներ չեն գանձվում, դարձել է քննարկումների և հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը բարեփոխելու հետագա ջանքերի առարկա:

Որոշ երկրներում անձնական նյութերի պատճենահանման արգելքը բացահայտորեն պահանջում է, որ պատճենվող բովանդակությունը ձեռք բերվի օրինական կերպով, այսինքն՝ լիազորված աղբյուրներից, ոչ թե ֆայլերի փոխանակման ցանցերից: 2014 թվականի ապրիլին Եվրոպական Միության Արդարադատության դատարանը վճռեց, որ «ազգային օրենսդրությունը, որը տարբերություն չի դնում օրինական աղբյուրներից արված մասնավոր պատճենների և կեղծված կամ «պիրատական» աղբյուրներից վերցվածների միջև, և դա չի կարելի հանդուրժել» [47]։

Վերբեռնման օրինականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև երբեմն կարելի է ներբեռնել կամ մասնավոր այլ պատճենում իրականացրել, հանրային տարածումը (վերբեռնելով կամ այլ կերպ առաջարկելով օգտագործել հեղինակային իրավունքով պաշտպանված բովանդակությունը) մնում է անօրինական շատ երկրներում, եթե ոչ բոլորում: Օրինակ, Կանադայում, թեև ժամանակին օրինական էր ներբեռնել հեղինակային իրավունքով պաշտպանված որևէ ֆայլ, քանի դեռ այն ոչ առևտրային օգտագործման համար էր, այնուամենայնիվ անօրինական էր հեղինակային իրավունքով պաշտպանված ֆայլերը տարածելը (օրինակ՝ դրանք վերբեռնելով «P2P» ցանցում) [48]:

Թեթև տուգանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ երկրներ, ինչպիսիք են Կանադան և Գերմանիան, սահմանափակել են պատիժները հեղինակային իրավունքի ոչ առևտրային խախտման համար: Օրինակ, Գերմանիան ընդունել է օրինագիծ, որը սահմանում է 800- ից 900 եվրոյի չափով տուգանք այն անձանց համար, որոնք մեղադրվում են ֆիլմերի և սերիալների տարածման մեջ։ Կանադայի «Հեղինակային իրավունքի արդիականացման ակտը» պնդում է, որ հեղինակային իրավունքի ոչ առևտրային խախտման համար օրենքով սահմանված վնասները սահմանվում են 5000 C$, բայց դա վերաբերում է միայն այն պատճեններին, որոնք արվել են առանց որևէ «թվային արգելքի» կոտրման[49]։

Հեղինակային իրավունքի օրենքը թվային դարաշրջանում (DMCA) և հակաշրջանցման օրենքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ «DMCA» -ի վերնագիրը, «ՄՍՀԿ Հեղինակային իրավունքի և կատարողականների և հնչյունագրերի մասին պայմանագիր» - երի իրականացման ակտը պարունակում է դրույթներ, որոնք թույլ չեն տալիս մարդկանց «շրջանցել տեխնոլոգիական միջոցները, որոնք արդյունավետորեն վերահսկում են աշխատանքի հասանելիությունը»: Այսպիսով, եթե հեղինակային իրավունքով պաշտպանված ստեղծագործությունների մատարարարողը աշխատանքում ունի ինչ-որ ծրագրային ապահովում, դոնգլ կամ գաղտնաբառ մուտք գործելու սարք, ապա պատճենահանման պաշտպանության նման սխեման շրջանցելու ցանկացած փորձ կարող է գործել և հետևանքներ ունենալ։ Չնայած ներկայումս գործող ԱՄՆ հեղինակային իրավունքի գրասենյակը  վերանայում է հակաշրջանցման կանոնների ստեղծումը DMCA-ի ներքո։ Ըստ Abby House Media Inc.-ի ընդդեմ Apple Inc.-ի հակամարտության, օրինական է օգտատերերին ուղղորդել դեպի DRM ծրագրակազմ և տեղեկացնել նրանց, թե ինչպես օգտագործել այն, քանի որ ապացույցների բացակայության պատճառով DRM-ի հեռացումը հանգեցնում է հեղինակային իրավունքի խախտման[50][51][52]։

Առցանց միջնորդի պարտավորություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդյո՞ք ինտերնետային միջնորդները պատասխանատվություն են կրում իրենց օգտատերերի կողմից հեղինակային իրավունքի խախտման համար, այսօր մի շարք երկրներում քննարկման և դատական գործերի առարկա է[53]։

Միջնորդի սահմանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինտերնետային միջնորդները նախկինում համարվում էին ինտերնետ ծառայություններ մատուցողներ (ISP) : Այնուամենայնիվ, առաջացել են պատասխանատվության հարցեր նաև ինտերնետային ենթակառուցվածքի այլ միջնորդների առնչությամբ, այդ թվում՝ ինտերնետ կապի մատակարարների, մալուխային ընկերությունների և բջջային կապի մատակարարների[54]։

Բացի այդ, միջնորդներն այժմ ընդհանուր առմամբ ներառում են նաև ինտերնետային պորտալներ, ծրագրային ապահովիչներ և խաղերի մատակարարներ, վիրտուալ տեղեկատվություն (ինտերակտիվ ֆորումներ և մեկնաբանությունների հարթակներ՝ մոդերացիոն համակարգով կամ առանց դրա) , տարբեր տեսակի ագրեգատորներ (նորությունների ագրեգատորներ, համալսարաններ, գրադարաններ և արխիվներ, վեբ որոնման համակարգեր, զրուցարաններ, հիպերհղումներ) և համաշխարհային ցանցի կարևոր այլ տարրեր:

Միջնորդների վերաբերյալ դատավարություն և օրենսդրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ դատական գործերը կենտրոնացած էին ինտերնետ ծառայություններ մատուցողների (ISP-ների) պատասխանատվության վրա՝ օգտատերերի կողմից տրամադրած բովանդակություն՝ հոսթինգի, փոխանցման կամ հրապարակման մասին, որը կարող է կիրառվել քաղաքացիական կամ քրեական օրենսդրությամբ, օրինակ՝ զրպարտություն[55]։ Քանի որ տարբեր իրավական համակարգերում դիտարկվում էին տարբեր բովանդակություններ «ինտերնետ մատակարարների», «տեղեկատուների» կամ «առցանց հրատարակիչների» ընդհանուր սահմանումների բացակայության դեպքում առցանց միջնորդների պատասխանատվության մասին վաղ օրենքը բազմազան էր երկրից երկիր:

Բանավեճը շեղվել էր կոնկրետ պատասխանատվության վերաբերյալ հարցերից, ներառյալ այն, որ կարող էր խախտվել հեղինակային իրավունքը, և արդյոք առցանց միջնորդները պետք է ընդհանուր առմամբ պատասխանատվություն կրեն իրենց ծառայությունների կամ ենթակառուցվածքների միջոցով հասանելի բովանդակության համար[56]։

ԱՄՆ «Թվային հազարամյակի հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը» (1998) և Եվրոպական «Էլեկտրոնային առևտրի հրամանագիրը» (2000 թ.) առցանց միջնորդներին զերծ են պահում հեղինակային իրավունքի խախտման պատասխանատվությունից՝ սահմանափակ օրենքով: Հեղինակային իրավունքը խախտողներին հյուրընկալող առցանց միջնորդները պատասխանատվություն չեն կրում, քանի դեռ նրանք չգիտեն այդ մասին և քայլեր են ձեռնարկում այն բանից հետո, երբ որոշակի ուշադրություն կսևեռեն դրան: ԱՄՆ օրենսդրության մեջ սա բնութագրվում է որպես «ապահով նավահանգստի» դրույթներ: Կան սկզբունքներ, որոնք խոչընդոտ են առցանց հեղինակային իրավունքի կիրառման որոշ ձևերի համար, և դրանք պատճառ են հանդիսացել 2009 թվականին Եվրոպական հեռահաղորդակցության փաթեթը փոփոխելու գործում՝ աջակցելով հեղինակային իրավունքների խախտման դեմ նոր միջոցներին[57]։

Գործընկերների հետ կապված խնդիրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակային իրավունքի խախտման հետ կապված ֆայլերի փոխանակման միջնորդներին արգելվել է մուտք գործել «անվտանգ նավահանգստային» դրույթներ: Նման միջնորդների դեմ, ինչպիսին է «Napster» -ը է, իրավական հայցերը, որպես կանոն, հարուցվում են հեղինակային իրավունքի խախտման համար երկրորդական պատասխանատվության սկզբունքների հետ միասին, ինչպիսիք են ներդրումային պատասխանատվությունը և երկրորդական պատասխանատվությունը[58]։

Այս տեսակ միջնորդներն իրենք չեն հյուրընկալում կամ փոխանցում ապօրինի բովանդակություն, սակայն որոշ դատարաններում կարող են դիտվել որպես օգտատերերի կողմից խախտման խրախուսող, թույլատրող կամ հեշտացնող միջոց: Այս միջնորդները կարող են ներառել գործընկերների ցանցային ծրագրերի հեղինակին, հրատարակիչներին և շուկայավարողներին, ինչպես նաև այն կայքերը, որոնք թույլ են տալիս օգտատերերին ներբեռնել նման ծրագրեր: BitTorrent արձանագրության դեպքում միջնորդները կարող են ներառել torrent tracker- ը, ցանկացած կայք կամ որոնման համակարգեր, որոնք հեշտացնում են մուտքը դեպի torrent ֆայլեր: Torrent ֆայլերը չեն պարունակում հեղինակային իրավունքով պաշտպանված բովանդակություն, սակայն դրանք կարող են վերաբերել այն ֆայլերին, որոնք պարունակում են, և կարող են մատնանշել հետքեր, որոնք համակարգում են այդ ֆայլերի փոխանակումը: Որոշ հեղեղային ինդեքսավորման և որոնման կայքեր, ինչպիսին է The Pirate Bay- ը, այժմ խրախուսում են օգտագործել մագնիսական հղումներ torrent ֆայլերի ուղիղ հղումների փոխարեն․ օգտագործելով նման հղումներ, torrent ֆայլերը կարողանում են ձեռք բերել այլ գործընկերներից, այլ ոչ թե որոշակի կայքից: 1990- ականների վերջից հեղինակային իրավունքի սեփականատերերը իրավական գործողություններ են իրականացրել մի շարք միջնորդների դեմ (pir, Grokster, eMule, SoulSeek, BitTorrent և Limewire) իսկ ինտերնետ ծառայություններ մատուցողների (ISPs) պատասխանատվության վերաբերյալ նախադեպային իրավունքը՝ կապված հեղինակային իրավունքի կրկնակի խախտման հետ[59]:

Animation showing seven remote computers exchanging data with an 8th (local) computer over a network
«BitTorrent» արձանագրություն․Այս անիմացիայի մեջ վերևի շրջանի բոլոր յոթ հաճախորդների տակ գտնվող գունավոր գծերը ներկայացնում են ֆայլը, ընդ որում յուրաքանչյուր գույն ներկայացնում է ֆայլի առանձին հատված: Նախնական կտորները փոխանցելուց հետո (ներքևի մասում մեծ համակարգ է), կտորները անհատապես փոխանցվում են հաճախորդից հաճախորդ: Բնօրինակ սերմնավորողը պետք է ուղարկի ֆայլի միայն մեկ օրինակ, որպեսզի բոլոր հաճախորդները ստանան պատճենը:

Այնուամենայնիվ, արդյո՞ք այս տեսակի միջնորդներից որևէ մեկը կրելու է երկրորդական պատասխանատվություն և որքանո՞վ է դա շարունակական դատավարության առարկա մնալու: Հատկապես ցանցերի ապակենտրոնացված կառուցվածքը հեշտությամբ չի համապատասխանում առցանց միջնորդների պատասխանատվության մասին գործող օրենքներին: «BitTorrent» արձանագրությունը ստեղծեց ամբողջովին ապակենտրոնացված ցանցային ճարտարապետություն՝ մեծ ֆայլերը արդյունավետորեն բաշխելու համար: Հավասարակից տեխնոլոգիաների վերջին զարգացումները դեպի ավելի բարդ ցանցային պահանջներ, ասվում է, որ պայմանավորված են գործող օրենքներով որպես միջնորդներ պատասխանատվությունից խուսափելու ցանկությամբ[60]։

Սահմանափակումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակային իրավունքի մասին օրենքը հեղինակներին և հրատարակիչներին բացարձակ վերահսկողություն չի տալիս իրենց ստեղծագործության օգտագործման նկատմամբ: Պաշտպանվում են միայն աշխատանքների որոշակի տեսակներ և ինչպես նաև օգտագործման տեսակներ[61]․ կարելի է ասել, որ խախտվում է միայն պահպանվող աշխատանքների չարտոնված օգտագործումը։

Անխախտ օգտագործում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեռնի կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածը սահմանում է, որ ազգային օրենքները նախատեսում են հեղինակային իրավունքի սահմանափակումներ, որպեսզի հեղինակային իրավունքի պաշտպանությունը չտարածվի որոշակի տեսակների օգտագործման ժամանակ, որոնք էլ վերաբերում են նրան, ինչին պայմանագիրն անվանում է «օրինական օգտագործում», բայց չսահմանափակվելով լրագրության և կրթության ոլորտում օգտագործվող մեջբերումներով[62]։ Այս սահմանափակումներն ու բացառությունները կիրառող օրենքները, որոնք այլ կերպ մարդիկ կխախտեին, լայնորեն պատկանում են «օրինական օգտագործում» կամ «արդար գործարք» կատեգորիաներին: Սովորական իրավունքի համակարգերում այս արդար օգտագործման կանոնադրությունները սովորաբար ամրագրում են շատ ավելի և համարվում են էական՝ խոսքի ազատության մեջ[63]։

Մեկ այլ օրինակ է պարտադիր լիցենզավորման պրակտիկան, որտեղ օրենքն արգելում է հեղինակային իրավունքի սեփականատերերին մերժել լիցենզիան որոշակի տեսակի ստեղծագործությունների համար, ինչպիսիք են հավաքածուները և երաժշտության կենդանի կատարումները: Պարտադիր լիցենզավորման մասին օրենքները, սովորաբար ասում են, որ որոշակի ստեղծագործությունների օգտագործման համար որևէ խախտում տեղի չի ունենում, քանի դեռ օրենքով սահմանված չափով հոնորար է վճարվում հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջը կամ իրավունքի ներկայացուցչին: Որոշ արդար գործարքների օրենքներ (Կանադայում) ներառում են հոնորարների նմանատիպ պահանջներ[64]։

Եվրոպայում հեղինակային իրավունքի խախտման գործը «Public Relations Consultants Association Ltd v Newspaper Licensing Agency Ltd» ուներ երկու թեքում. մեկը վերաբերում էր նրան, թե արդյոք լրատվական ագրեգատոր ծառայությունը խախտում է լուրեր ստեղծողների հեղինակային իրավունքները. մյուսը վերաբերում էր նրան, թե արդյոք ագրեգատորի ծառայության սպառողի վեբ բրաուզերի կողմից ստեղծված ժամանակավոր վեբ քեշը խախտում է նաև նորությունների գեներատորների հեղինակային իրավունքները[65]։ Առաջին որոշումն ընդունվեց հօգուտ լուրեր ստեղծողների. 2014 թվականի հունիսին Եվրոպական Միության Արդարադատության դատարանը (CJEU) որոշեց ընտրել 2- րդը և վճռեց, որ ագրեգատորի սպառողների ժամանակավոր վեբ-քեշը չի խախտում նորությունների գեներատորների հեղինակային իրավունքները[65][66][67]։

Անխախտ աշխատանքների տեսակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաշտպանության որակավորում ստանալու համար ստեղծագործությունը պետք է լինի ինքնատիպության աստիճան ունեցող արտահայտություն, և այն պետք է լինի հստակ ձևակերպված, օրինակ՝ գրված թղթի վրա կամ ձայնագրված թվային եղանակով[68][69]։ Գաղափարն ինքնին պաշտպանված չէ։ Այսինքն՝ ուրիշի բնօրինակ գաղափարի պատճենը չի խախտում, քանի դեռ այն չի պատճենում տվյալ անձի գաղափարի եզակի, շոշափելի միտքը: Այս սահմանափակումներից մի քանիսը, հատկապես այն մասին, թե ինչն է որակվում որպես բնօրինակ, ներառված են միայն դատական գործունեությունում (դատական նախադեպ), այլ ոչ թե օրենսդրության մեջ:

ԱՄՆ-ում, օրինակ, հեղինակային իրավունքի նախադեպային ձևը պարունակում է էական նմանության պահանջ՝ որոշելու, թե արդյոք աշխատանքը պատճենված է: Նմանապես, դատարանները կարող են համակարգչային ծրագրաշարից պահանջել անցնել «Abstraction-Filtration-Comparison» թեստ (AFC Test) [70][71] ՝ որոշելու՝ արդյոք այն չափազանց վերացական է պաշտպանության համար որակավորելու համար, կամ արդյոք չափազանց տարբեր է բնօրինակ աշխատանքից, որպեսզի համարվի խախտում։ Ծրագրային ապահովման հետ կապված նախադեպային իրավունքը նաև պարզաբանել է, որ աշխատանքի ստեղծման համար ներդրված գիտահետազոտական աշխատանքների, ջանքերի և ծախսերի քանակը չի ազդում հեղինակային իրավունքների պաշտպանության վրա[72]։

Դատարանում հեղինակային իրավունքի ենթադրյալ խախտման գնահատումը կարող է էական լինել. թեստերը կիրառելու համար պահանջվող ժամանակը և ծախսերը տարբեր են՝ կախված հեղինակային իրավունքով պաշտպանված նյութի չափից և բարդությունից: Ավելին, չկա ստանդարտ կամ համընդհանուր ընդունված թեստ։ Օրինակ՝ որոշ դատարաններ մերժել են AFC թեստը՝ հօգուտ ավելի փոքր չափանիշների:

Կանխարգելիչ միջոցառումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

BSA- ը իր 2011 թվականի ծովահենության ուսումնասիրության արդյունքներում նախանշել է չորս ռազմավարություն, որոնք կառավարությունները կարող են որդեգրել ծրագրային ապահովման հափշտակության մակարդակը նվազեցնելու համար.

  • «Զարգացնել հանրային կրթությունը և բարձրացնել իրազեկվածությունը ծրագրային ապահովման ծովահենության և ՄՍ (IP) իրավունքների մասին՝ համագործակցելով արդյունաբերության և իրավապահ մարմինների հետ» :
  • «Արդիականացնել ծրագրային ապահովման և հեղինակային իրավունքով պաշտպանված այլ նյութերի պաշտպանությունը՝ համահունչ նորարարություններին, ինչպիսիք են ամպային հաշվարկը և ցանցային շարժական սարքերի տարածումը» :
  • «Ուժեղացնել ՄՍ օրենքների կիրառումը հատուկ ռեսուրսներով, ներառյալ մասնագիտացված հարկադիր ստորաբաժանումները, իրավապահ մարմինների և դատական պաշտոնյաների ուսուցումը, իրավապահ մարմինների միջև միջսահմանային համագործակցության բարելավումը և «Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության մտավոր սեփականության իրավունքների հետ կապված ասպեկտների մասին համաձայնագրով» (TRIPS) պարտավորությունների կատարումը»:
  • «Առաջնորդվել օրինակով՝ օգտագործելով միայն լիովին լիցենզավորված ծրագրակազմ, իրականացնելով ծրագրային ապահովման գործողությունների կառավարման (SAM) ծրագրեր՝ խթանելով օրինական ծրագրաշարի օգտագործումը պետական ձեռնարկություններում և բոլոր գործընկերների, մատակարարների շրջանում» [73]։

Օրինական

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կազմակերպությունները և օրենսդիր մարմինները տարբեր տեսակի կանխարգելիչ միջոցներ են ձեռնարկում հեղինակային իրավունքների խախտումը կանխելու համար, որոնց մեծ մասը 1990-ականների սկզբից կենտրոնացած է խախտման թվային մեթոդների կանխարգելման կամ գոնե նվազեցման վրա: Ռազմավարությունները ներառում են կրթությունը, քաղաքացիական և քրեական օրենսդրությունը և միջազգային համաձայնագրերը[74], ինչպես նաև «ծովահենության» դեմ պայքարի հաջողությունների հանրայնացումը և թվային մեդիայի պատճենների պաշտպանության ձևերի պարտադրումը, ինչպիսիք են հակասական «DRM» տեխնոլոգիան և հակաշրջանցման օրենքները, որոնք սահմանափակում են սպառողների կողմից գնված ապրանքների և բովանդակության օգտագործման նկատմամբ վերահսկողությունը:

Օրենսդիրները նվազեցրել են խախտումները՝ նեղացնելով խախտում իրականացնողի շրջանակը: Բացի հեղինակային իրավունքի միջազգային պայմանագրային պարտավորություններից՝ ապահովելու ընդհանուր սահմանափակումներ և բացառություններ[62], երկրները ընդունել են պարտադիր լիցենզավորման օրենքներ, որոնք կիրառում են հատուկ թվային աշխատանքներ՝ օգտագործման համար։ Օրինակ, ԱՄՆ-ում DMCA-ն, որը 1996 թվականի «WIPO» -ի հեղինակային իրավունքի պայմանագրի իրականացումն է, աուդիո ձայնագրությունների թվային փոխանցումները համարում է արտոնագրված այնքան ժամանակ, քանի դեռ բավարարված են հեղինակային իրավունքի նշանակված հոնորարները և հաշվետվությունների պահանջները[75]։ DMCA-ն ապահովում է նաև «ապահով նավահանգստային» թվային ծառայություններ մատուցողների համար, որոնց օգտատերերը կասկածվում են հեղինակային իրավունքի խախտման մեջ, այդպիսով նվազեցնելով այն հավանականությունը, որ մատակարարներն իրենք կհամարվեն ուղղակիորեն խախտող[76]։

Հեղինակային իրավունքի որոշ սեփականատերեր կամավոր նվազեցնում են այն, ինչը համարվում է խախտում՝ կիրառելով արտոնագրման համեմատաբար թույլատրելի, «բաց» ռազմավարություններ. մասնավոր օգտատերերի հետ լիցենզիայի պայմանների շուրջ բանակցություններ վարելու փոխարեն, ովքեր նախ պետք է փնտրեն հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջը և թույլտվություն խնդրեն, այնուհետև հեղինակային իրավունքի սեփականատերը հրապարակում և տարածում է աշխատանքը՝ պատրաստված լիցենզիայով, որը յուրաքանչյուր ոք կարող է օգտագործել որոշակի պայմաններով։ Սա հանգեցնում է խախտումների և դատարանների ծանրաբեռնվածության նվազեցման՝ պարզապես թույլ տալով որոշակի տեսակների օգտագործումը այն պայմաններով, երբ հեղինակային իրավունքի սեփականատերը ողջամիտ է համարում: Օրինակները ներառում են ազատ ծրագրային ապահովման լիցենզիաներ, ինչպիսիք են «GNU General Public License» -ը (GPL) և «Creative Commons» արտոնագրերը, որոնք հիմնականում կիրառվում են տեսողական և գրական ստեղծագործությունների դեպքում[77]։

Պաշտպանված բաշխում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկամուտը առավելագույնի հասցնելու համար, նախքան COVID-19 ֆիլմերի տարածումը սովորաբար սկսվում էր կինոթատրոններից (թատրոնային պատուհան), միջինում մոտավորապես16 1⁄2 շաբաթ[78], մինչև Blu-ray- ի և DVD- ի թողարկումը (մուտքագրելով դրա վիդեո պատուհանը): Թատրոնային պատուհանի ընթացքում ֆիլմերի թվային տարբերակները հաճախ փոխադրվում են տվյալների պահպանման սարքերում սուրհանդակների միջոցով, այլ ոչ թե տվյալների փոխանցման միջոցով[79]։ Տվյալները կարող են գաղտնագրվել, և պետք է աշխատեն միայն որոշակի ժամանակահատվածում՝ էկրանների միջև արտահոսքը կանխելու համար[79]։

Ջրանիշ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կոդավորված հակածովահենության» նշանները կարող են կցվել ֆիլմերին՝ բացահայտելու անօրինական պատճենների աղբյուրը և փակելու դրանք: 2006 թվականին «Կոդավորված հակածովահենության» նշանների օգտագործման նշանավոր օրինակը հանգեցրեց նրան, որ ձերբակալվեց մի տղամարդ[80] ՝ «Flushed Away» ֆիլմի էկրանավորման պատճենը վերբեռնելու համար։ Որոշ լուսապատճենահանող սարքեր նմանատիպ դեպքերի համար օգտագործում են մեքենայի նույնականացման ծածկագրի կետեր։ Թղթադրամների վրա դրված Եվրիոնի համաստեղությունն օգտագործվում է՝ կանխելու կեղծ արժույթի պատճենումը:

Հեղինակային իրավունքների խախտման տնտեսական ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կազմակերպությունները համաձայն չեն հեղինակային իրավունքի խախտման տնտեսական հետևանքների, ռեժիմի, հանրային աջակցության շրջանակի և մեծության հետ։

Եվրոպական հանձնաժողովը ֆինանսավորել է, որ իրականացվի մի ուսումնասիրություն[81] ՝ վերլուծելու «հեղինակային իրավունքով պաշտպանված նյութերի (երաժշտություն, աուդիովիզուալ, գրքեր և տեսախաղեր) չարտոնված առցանց օգտագործումը՝ խոչընդոտելով առցանց և օֆլայն օրինական բովանդակության վաճառքը», Գերմանիայում, Միացյալ Թագավորությունում, Իսպանիայում, Ֆրանսիայում, Լեհաստանում և Շվեդիայում . ուսումնասիրության հիմքում ընկած պետական ֆինանսավորումը անհրաժեշտ հիմք է հանդիսացել դրա չեզոքության համար[82]։ 30,000 օգտատերերից, այդ թվում՝ 14-ից 17 տարեկան անչափահասներից, հարցում են կատարել 2014 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբերին: Թեև բացասական ազդեցություն է հայտնաբերվել կինոարդյունաբերության ոլորտում, իսկ տեսախաղերի վաճառքի վրա դրական ազդեցություն է ունեցել անօրինական սպառումը, հնարավոր է, որ «արդյունաբերությունը հաջողությամբ է վերափոխել վճարովի օգտատերերի» և կիրառել խաղացողին ուղղված ռազմավարություն (օրինակ՝ լրացուցիչ բոնուսային մակարդակներ կամ խաղային իրեր՝ տրամադրելով վճարովի): Ի վերջո, շուկայի մյուս հատվածներում վաճառքի տեղաշարժի մասին որևէ ապացույց չի հայտնաբերվել: Թվային իրավունքների եվրոպական ասոցիացիայի համաձայն՝ ուսումնասիրությունը կարող է գրաքննության ենթարկված լինել. մասնավորապես, 2018 թվականի դրությամբ Եվրոպական հանձնաժողովը չի հրապարակել արդյունքները, բացառությամբ այն մասի, որտեղ պարզվել է, որ կինոարտադրության վրա բացասաբար է ազդել անօրինական բովանդակության սպառումը: Ուսումնասիրությանը հասանելիություն ձեռք բերելու խնդրանքով դիմել և ստացել է Եվրախորհրդարանի անդամ Ֆելիքս Ռեդան [83][84]։

Համակարգչային ծրագրաշարի առնչությամբ «Business Software Alliance» - ը (BSA) իր 2011 թվականի «ծովահենության» ուսումնասիրության մեջ պնդում էր. «Հասարակական կարծիքը շարունակում է աջակցել «մտավոր սեփականության» (IP) իրավունքներին. 10 համակարգչի 7 օգտատեր աջակցում է՝ վճարելով նորարարներին՝ մեծամասշտաբ տեխնոլոգիական առաջընթաց ունենալու նպատակով» [85]։

Հեղինակային իրավունքի խախտման վերաբերյալ փորձագետների հետ խորհրդակցելուց հետո, Միացյալ Նահանգների կառավարության հաշվետվողականության գրասենյակը (GAO) 2010-ին պարզաբանեց, որ «IP (մտավոր սեփականության) խախտման տնտեսական ազդեցությունը գնահատելը չափազանց դժվար է, և ենթադրությունները պետք է օգտագործվեն տվյալների բացակայության պատճառով», մինչդեռ «դժվար է, եթե ոչ անհնար, քանակականացնել զուտ տնտեսության և «պիրատության» ազդեցությունը» [86]:

ԱՄՆ GAO-ի 2010 թվականի բացահայտումները՝ կապված հեղինակային իրավունքի խախտման տնտեսական ազդեցությունը ճշգրիտ չափելու մեծ դժվարության հետ, նույն զեկույցում ամրապնդվել են սովորաբար մեջբերվող երեք գնահատականների ուսումնասիրությունը, որոնք նախկինում տրամադրվել էին ԱՄՆ գործակալություններին: GAO-ի զեկույցում բացատրվում է, որ աղբյուրները՝ Հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի (ՀԴԲ) գնահատականը, Մաքսային և սահմանային պաշտպանության (CBP) մամուլի հաղորդագրությունը և ավտոմեքենաների, սարքավորումների արտադրողների ասոցիացիայի գնահատականները «չեն կարող հիմնավորվել կամ հետևել տվյալների հիմքում ընկած աղբյուրից կամ մեթոդաբանությունից» [87]։

Դիները բացատրեց 2014 թվականին կինոստուդիաների կողմից ձեռնարկված «ներդրումային ռիսկի» հատուցման կարևորությունը.

Սովորաբար, ֆիլմերը թեժ են, քանի որ մատակարարը հարյուր հազարավոր դոլարներ է ծախսել արտադրանքը տպագիր, հեռուստատեսային և գովազդային այլ ձևերում թողարկելու համար: Հոլիվուդյան խոշոր ստուդիաները միլիոններ են ծախսում այս գործընթացի վրա՝ շուկայավարման ծախսերը համեմատելով արտադրության ծախսերի հետ: Նրանք փորձում են այնուհետև դրամայնացնել եկամուտների միջոցով, որոնք կարող են արդարացնել ներդրումը ինչպես խթանման, այնպես էլ արտադրության ծախսերում[88]։

Կինոարդյունաբերության գնահատականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008-ին Ամերիկայի Կինոֆիլմի ասոցիացիան (MPAA) հայտնեց, որ իր անդամ վեց խոշոր ընկերությունները կորցրել են 6,1 ԱՄՆ միլիարդ դոլար՝ «ծովահենության» պատճառով[89]։ Այնուհետև 2009թ. «Los Angeles Daily News» - ի հոդվածում նշվում է,որ հոլիվուդյան ստուդիաների համար ունենում են «տարեկան մոտավորապես 20 միլիարդ դոլարի վնաս» [90]։ Համաձայն «The Wall Street Journal» -ի 2013 թվականի հոդվածի՝ Միացյալ Նահանգների արդյունաբերության գնահատականները տատանվում են տարեկան 6,1 միլիարդ դոլարից մինչև 18,5 միլիարդ դոլար:[91]

2014 թվականի մայիսի սկզբին «The Guardian»- ում հրապարակված հոդվածում տարեկան 20,5 ԱՄՆ դոլարի կորուստ է գրանցվել։ Հոդվածի հիմքում ընկած են Պորտսմուտի համալսարանի հետազոտության արդյունքները, որին մասնակցել են միայն 7-ից 84 տարեկան ֆինն մասնակիցներ: Հետազոտողները, ովքեր աշխատել են 6000 մասնակիցների հետ, հայտարարել են. «Կինո ոլորտի «ծովահենները» նույնպես ավելի հավանական է, որ կթուլացնեն իրենց «ծովահենությունը» , եթե նրանք զգում են, որ վնաս են հասցնում արդյունաբերությանը, համեմատած այն մարդկանց հետ, ովքեր անօրինական երաժշտություն են ներբեռնում» [92]։

Այնուամենայնիվ, 2005-ից 2013 թվականներին տասնվեց երկրների տվյալների հիման վրա կատարված ուսումնասիրությունները, որոնցից շատերը «հակածովահենության» դեմ պայքարի միջոցներ էին ձեռնարկել՝ ֆիլմերի տոմսարկղերի եկամուտները մեծացնելու համար, շուկաներում զգալի աճ չեն գրանցել՝ կապված քաղաքականության միջամտությունների հետ, ինչը կասկածի տակ է դնում թվային ծովահենության ենթադրյալ բացասական տնտեսական հետևանքները կինոարդյունաբերությունում[93]։

Ծրագրային ապահովման ոլորտի գնահատականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Psion Software» -ը 1983 թվականին պնդում էր, որ ծրագրային ապահովման «ծովահենությունը» արժեցել է տարեկան 2,9 միլիոն ֆունտի, այսինքն իր եկամտի 30%-ին[94]։ Ուիլ Ռայթն ասաց, որ «Raid on Bungeling Bay»-ը վաճառել է 20,000 օրինակ «Commodore 64» -ի համար ԱՄՆ-ում, 800,000 փամփուշտ «Nintendo Famicom» - ի համար, որն ունի բազա՝ տեղադրված Ճապոնիայում, «որովհետև դա փամփուշտների համակարգ է ,այնպես որ, գրեթե «ծովահենություն» չկա» [95]։

Համաձայն 2007 թվականի «BSA» -ի և Տվյալների միջազգային կորպորացիայի (IDC) ուսումնասիրության, ծրագրային ապահովման հափշտակության ամենաբարձր ցուցանիշ ունեցող հինգ երկրներն են՝ 1. Հայաստան (93%) 2. Բանգլադեշ (92%) 3. Ադրբեջան (92%) 4. Մոլդովա (92%) և 5. Զիմբաբվե (91%)։ Ըստ հետազոտության արդյունքների՝ ծովահենության ամենացածր մակարդակ ունեցող հինգ երկրներն են՝ 1. ԱՄՆ (20%) 2. Լյուքսեմբուրգ (21%) 3. Նոր Զելանդիա (22%) 4. Ճապոնիա (23%) և 5. Ավստրիա (25%)։ 2007 թվականի զեկույցը ցույց է տվել, որ Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի հետ կապված են ամենաշատ կորուստները՝ 14,090,000 ԱՄՆ դոլարով, որին հաջորդում է Եվրամիությունը՝ 12,383,000 ԱՄՆ դոլարով (ԱՄՆ դոլարի ամենացածր գումարը կորել է Մերձավոր Արևելք/Աֆրիկա տարածաշրջանում, որտեղ փաստագրված է եղել 2,446,000 ԱՄՆ դոլար) [96]։

2011 թվականի իր զեկույցում, որը կազմվել է «IDC» -ի և «Ipsos Public Affairs» -ի հետ համատեղ, BSA-ը նշել է. «Աշխարհի անհատական համակարգիչների օգտատերերի կեսից ավելին (57 տոկոս) ընդունում են, որ ծովահենությունը ծրագրային ապահովում է»: Իններորդ ամենամյա «BSA Global Software Piracy Study» - ն պնդում է, որ «պիրատական ծրագրային ապահովման այս ստվերային շուկայի առևտրային արժեքը» կազմում է 63,4 ԱՄՆ դոլար։ 2011 թվականի ուսումնասիրության համաձայն՝ Զիմբաբվեն «ծովահենության» ամենաբարձր մակարդակով երկիրն է՝ 92%, մինչդեռ ծովահենության ամենացածր մակարդակը գրանցվել է ԱՄՆ-ում՝ 19%[97]։

GAO-ն նշել է 2010-ին, որ BSA-ի հետազոտությունները մինչև այդ տարի սահմանում էին որպես «ծովահենությունը որպես ընդհանուր տեղադրված և օրինական վաճառված ծրագրաշար, և դրա շրջանակը ներառում էր միայն փաթեթավորված ֆիզիկական ծրագրակազմ» [98]։

Երաժշտական ոլորտի գնահատականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007թվականին «Քաղաքական նորարարությունների ինստիտուտը» (IPI) զեկուցեց, որ երաժշտական ոլորտի «ծովահենությունը» խլել է 12,5 դոլար՝ ԱՄՆ տնտեսությունից։ Ըստ հետազոտության՝ երաժիշտներն ու ձայնագրման ոլորտում ներգրավվածները միակը չեն, ովքեր կորուստներ են ունենում երաժշտական «ծովահենության» պատճառով։ Մանրածախ առևտրով զբաղվողները կորցրել են ավելի քան մեկ միլիարդ դոլար, մինչդեռ «ծովահենությունը» հանգեցրել է արտադրության մակարդակի 46,000-ով աշխատատեղերի պակասի և գրեթե 25,000 մանրածախ աշխատատեղերի փակմանը: Հաղորդվում էր, որ ԱՄՆ կառավարությունը նույնպես տուժել է երաժշտական «ծովահենությունից»՝ կորցնելով 422 միլիոն դոլար հարկային եկամուտ:[99]

2007 թվականին «Journal of Political Economy» ամսագրում կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ երաժշտության ներբեռնումների ազդեցությունը օրինական երաժշտության վաճառքի վրա «վիճակագրորեն չի տարբերվում զրոյից» [100]։

2013 թվականի զեկույցը, որը հրապարակվել է Եվրոպական հանձնաժողովի համատեղ հետազոտական կենտրոնի կողմից, ցույց է տալիս, որ անօրինական երաժշտության ներբեռնումները գրեթե չեն ազդում օրինական երաժշտության ներբեռնումների քանակի վրա: Հետազոտությունը վերլուծել է 16,000 եվրոպացի երաժշտության սպառողների գործունեությունը և պարզել, որ թեև երաժշտական ծովահենությունը բացասաբար է անդրադառնում օֆլայն երաժշտության վաճառքի վրա, երաժշտության անօրինական ներբեռնումները դրական ազդեցություն են ունեցել օրինական երաժշտության գնումների վրա: Առանց անօրինական ներբեռնման օրինական գնումները մոտ երկու տոկոսով ավելի ցածր էին[101]։

Ուսումնասիրությունը քննադատության է արժանացել, մասնավորապես հնչյունագրական արդյունաբերության միջազգային ֆեդերացիայի կողմից, որը կարծում է, որ ուսումնասիրությունը թերի է և ապակողմնորոշիչ: Հետազոտության դեմ փաստարկներից մեկն այն է, որ երաժշտության շատ սպառողներ միայն ապօրինի են ներբեռնում երաժշտությունը: IFPI- ն նաև մատնանշում է, որ երաժշտական ծովահենությունը ազդում է ոչ միայն առցանց երաժշտության վաճառքի վրա, այլև երաժշտական արդյունաբերության բազմաթիվ ոլորտների վրա, որոնք ուսումնասիրության մեջ չեն դիտարկվել[102]։

Մեդիա ոլորտի գնահատականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի մարտի հոդվածում Նյու Յորք Թայմս- ը հայտնել է, որ Քաթարում գտնվող «beIN Media Group» -ը «միլիարդավոր դոլարների» վնաս է կրել՝ վերջին 10 տարիների ընթացքում Ասիական ֆուտբոլի կոնֆեդերացիայի (AFC) հետ ունեցած բացառիկ պայմանագրի միակողմանի չեղարկումից հետո: AFC-ի որոշումը Սաուդյան Արաբիայում օդային խաղերի հեռարձակման իրավունքի լիցենզիան անվավեր ճանաչելու վերաբերյալ կայացվել է այն բանից հետո, երբ թագավորությանը մեղադրել է իր հեռուստատեսային հեռարձակողի՝ «beoutQ» -ի միջոցով ծովահենության գործողության մեջ, որը 2017 թվականից յուրացրել է «beIN Sports» -ին պատկանող սպորտային բովանդակությունը՝ արժենալով միլիարդավոր դոլարներ[103]։

2020 թվականի հունվարին Եվրոպական հանձնաժողովը զեկույց է հրապարակել երրորդ երկրներում «մտավոր սեփականության» իրավունքների պաշտպանության և կիրառման վերաբերյալ։ Զեկույցում նշվել է 13 երկիր, այդ թվում՝ Արգենտինան, Բրազիլիան, Չինաստանը, Էկվադորը, Հնդկաստանը, Ինդոնեզիան և Սաուդյան Արաբիան, որոնցից վերջինն առաջին անգամ է ներառված: Զեկույցում ասվում է, որ ծովահենությունը «զգալի վնաս է հասցնում ԵՄ-ի բիզնեսին», և մեծ տնտեսական կորուստներ են գրանցվել Արգենտինայում, Չինաստանում, Էկվադորում և Հնդկաստանում: Այն նաև տեղեկացրեց, որ Սաուդյան Արաբիան «բավարար քայլեր չի ձեռնարկել դադարեցնելու «BeoutQ»-ի միջոցով առաջացած խախտումը», ինչպես մյուս երկրները, նվազագույնի հասցնելու ֆինանսական և տնտեսական կորուստների չափը[104]։

Արդյունաբերության ոլորտի գնահատականների քննադատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոլորտի ներկայացուցիչների կողմից արված որոշ պնդումներ քննադատվել են որպես հեղինակային իրավունքների խախտման հետևանքով առաջացած դրամական կորուստների գերագնահատում: Օրինակներից մեկում RIAA-ն պահանջել է «LimeWire» -ի դեմ ընդհանուր 75 տրլն դոլարից ավելի վնաս, քան համաշխարհային ՀՆԱ-ն։ Գործը հսկող դատավորը որոշել է, որ նման պնդումները «անհեթեթ են» [105]։ 75 տրիլիոն դոլար ցուցանիշ է ստացվել՝ ներբեռնված յուրաքանչյուր երգ համարելով հեղինակային իրավունքի խախտում։ Գործի ավարտից հետո LimeWire- ը համաձայնել է վճարել 105 միլիոն դոլար «RIAA»- ին[106]։

Մեկ այլ որոշման մեջ ԱՄՆ-ի շրջանային դատարանի դատավոր Ջեյմս Փ. Ջոնսը գտավ, որ «RIAA» - ի հարցումը խնդրահարույց կերպով ենթադրում է, որ յուրաքանչյուր անօրինական ներբեռնում հանգեցնում է կորցրած վաճառքի» [107] ՝ նշելով, որ շահույթի/վնասի գնահատականները, հավանաբար, չափազանց ցածր են:

Արդյունաբերության գնահատականների քննադատները պնդում են, որ նրանք, ովքեր օգտվում են գործընկերների հետ փոխանակման ծառայություններից կամ զբաղվում են «ծովահենությամբ», իրականում ավելի հավանական է, որ վճարեն երաժշտության համար: 2000 թվականին «Յուպիտերի հետազոտական» կազմակերպության կողմից իրականացրած ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ «Napster-ի օգտատերերը 45 տոկոսով ավելի հավանական է, որ ավելացնեն երաժշտություն գնելու իրենց սովորությունները, քան առցանց երաժշտության երկրպագուները, ովքեր չեն օգտագործում ծրագրակազմը» [108]։ Սա ցույց տվեց, որ գործընկերների հետ փոխանակման ձևաչափով օգտվողները չեն վնասել երաժշտական արդյունաբերության շահույթին, բայց իրականում կարող է մեծացնել այն։

Պրոֆեսոր Արամ Սինրայխն իր «Ծովահենության խաչակրաց արշավանքը» գրքում նշում է, որ երաժշտության վաճառքի նվազեցման և «Napster» -ի նման ֆայլերի փոխանակման կայքերի ստեղծման միջև կապը թույլ է, որը հիմնված է ոչ թե պատճառահետևանքների, այլ հարաբերակցության վրա: Նա պնդում է, որ այն ժամանակ արդյունաբերությունը ենթարկվում էր արհեստական ընդլայնման, ինչը նա նկարագրում է որպես «կատարյալ փչված փուչիկ»։

Sinnreich -ը նշում է տնտեսական այդ փուչիկի բազմաթիվ պատճառներ կան, ներառյալ CD ձևաչափի փոխարինման ցիկլը, երաժշտության մասնագիտացված խանութներից անցում դեպի երաժշտության մեծածախ մատակարարներ, «նվազագույն գովազդվող գներ» և 1991–2001 թթ. տնտեսական էքսպանսիան։ Նա կարծում է, որ նոր թվային տեխնոլոգիաների ներդրմամբ այդ փուչիկը պայթեց, և արդյունքում տուժեց արդյունաբերությունը[109]։

Զարգացող շուկաներում խախտման տնտեսական ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 «Business Software Alliance Piracy Study Standard» -ը գնահատել է ապօրինի պատճենված ծրագրաշարի ընդհանուր առևտրային արժեքը 59 միլիարդ դոլար 2010 թվականի դրությամբ, ընդ որում զարգացող շուկաները կազմում են 31,9 միլիարդ դոլար՝ ընդհանուրի կեսից ավելին: Ավելին, զարգացած շուկաները առաջին անգամ ստացան ավելի քիչ ԱՀ առաքումներ, քան զարգացող տնտեսությունները 2010 թվականին: Ի հավելումն ծրագրային ապահովման խախտման 68 տոկոսի` համեմատած զարգացած շուկաների 24 տոկոսի հետ, այսպիսով զարգացող շուկաները տնօրինում են կեղծ ծրագրային ապահովման առևտրային արժեքի համաշխարհային աճի մեծ մասը: Չինաստանը շարունակում էր ունենալ նման ծրագրաշարի ամենաբարձր կոմերցիոն արժեքը՝ 8,9 միլիարդ դոլար զարգացող երկրների շարքում և աշխարհում երկրորդը ԱՄՆ-ից հետո՝ 9,7 միլիարդ դոլար 2011 թվականին[110][111]։ 2011 թվականին «Business Software Alliance» -ը հայտարարեց, որ Աֆրիկայում համակարգիչների վրա տեղադրված ծրագրային ապահովման 83 տոկոսը ենթարկվել է «ծովահենության» (բացառությամբ Հարավային Աֆրիկայի)[112]։

Որոշ երկրներ տարբերում են կորպորատիվ ծովահենությունը մասնավոր օգտագործումից, որը հանդուրժում են՝ համարելով բարեկեցության ծառայություն: Սրա հիմնական պատճառն է․զարգացող երկրները հրաժարվում են ընդունել կամ հարգել հեղինակային իրավունքի մասին օրենքները: Տրայան Բասեսկուն ՝ Ռումինիայի նախագահ 2004-ից 2014 թվականներին, հայտարարել է, որ «ծովահենությունը օգնեց երիտասարդ սերնդին բացահայտել համակարգիչները: Դա սկիզբ դրեց Ռումինիայի ՏՏ ոլորտի զարգացմանը» [113]։

Ազատ մշակույթի կողմնակից կազմակերպություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակային իրավունքների խախտման դեմ պայքարող կազմակերպություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Dowling v. United States (1985), 473 U.S. 207, pp. 217–218.
  2. ↑ 2,0 2,1 «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». 29 November 2013. Արխիվացված օրիգինալից 30 November 2013-ին. Վերցված է 30 November 2013-ին.
  3. ↑ «MPAA Banned From Using Piracy and Theft Terms in Hotfile Trial». Արխիվացված օրիգինալից 3 December 2013-ին. Վերցված է 30 November 2013-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Matt Eaton (17 April 2014). «Tribeca Film Festival programmer urges film industry to forget piracy and embrace internet». Australia: ABC News. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  5. ↑ Nick Ross (8 April 2014). «Game of Thrones: Another case for piracy». ABC technology+games. ABC. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  6. ↑ «piracy». Dictionary.com. 2014. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Panethiere, Darrell (July–September 2005). «The Persistence of Piracy: The Consequences for Creativity, for Culture, and for Sustainable Development» (PDF). UNESCO e-Copyright Bulletin. էջ 2. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 16 August 2008-ին.
  8. ↑ «Omnibus Order» (PDF). Assets.documentcloud.org. Վերցված է 22 February 2022-ին.
  9. ↑ Blayney, Peter W M (March 2022). «Two Tales of Piracy». The Library. 23 (1): 3–24. doi:10.1093/library/22.3.3.
  10. ↑ Bailey, Nathan (1736). An Universal Etymological English Dictionary. T. Cox at the Lamb under the Royal-Exchange. էջ 620.
  11. ↑ 11,0 11,1 Correa, Carlos Maria; Li, Xuan (2009). Intellectual property enforcement: international perspectives. Edward Elgar Publishing. էջ 208. ISBN 978-1-84844-663-2.
  12. ↑ Stallman, Richard. «Confusing Words and Phrases That Are Worth Avoiding». Free Software, Free Society: The Selected Essays of Richard M. Stallman. GNU Press. Արխիվացված օրիգինալից 31 May 2010-ին. Վերցված է 1 June 2010-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Patry, William (2009). Moral Panics and the Copyright Wars. Oxford University Press, USA. էջ 92. ISBN 978-0-19-538564-9.
  14. ↑ «Photographic image of 'Piracy is Theft' cartoon» (GIF). Ntk.net. Վերցված է 22 February 2022-ին.
  15. ↑ «CLASSIC ANTI-PIRACY ADS». Worldofstuart.excellentcontent.com.
  16. ↑ Clough, Jonathan (2010). Principles of Cybercrime. Cambridge University Press. էջ 221. ISBN 978-0-521-72812-6.
  17. ↑ «Freebooter». Merriam-Webster. Վերցված է 24 July 2017-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 Oremus, Will (8 July 2015). «Facebook's Piracy Problem». Slate. The Slate Group. Վերցված է 9 March 2017-ին.
  19. ↑ Foxx, Chris (31 August 2015). «Facebook announces new tools to tackle video theft». BBC News. Վերցված է 9 March 2017-ին.
  20. ↑ «Interview: Gabe Newell». Tcs.cam.ac.uk. 24 November 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 26 November 2011-ին. Վերցված է 27 January 2012-ին.
  21. ↑ «US agrees to pay $50m after 'piracy' of software». BBC News. 28 November 2013. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  22. ↑ «US Army settles in $180 million software piracy case». Fox News. 2 December 2013. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  23. ↑ IDG Network World Inc (17 November 1997). «Surviving an audit». Network World: 81. ISSN 0887-7661.
  24. ↑ Samuel Gibbs (6 May 2014). «Piracy study shows illegal downloaders more likely to pay for films than music». The Guardian. Վերցված է 12 May 2014-ին.
  25. ↑ Gates, Bill (20 July 1998). «The Bill & Warren Show» (Digital newspaper archive). Fortune. Վերցված է 16 January 2015-ին.
  26. ↑ «Media Piracy in Emerging Economies» (PDF). The American Assembly. Social Science Research Council. 2011. էջեր i. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 22 June 2016-ին. Վերցված է 1 April 2013-ին.
  27. ↑ «Media Piracy in Emerging Economies» (PDF). The American Assembly. Social Science Research Council. 2011. էջեր i. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 22 June 2016-ին. Վերցված է 1 April 2013-ին.
  28. ↑ Hua, Yu (13 March 2013). «Opinion | Stealing Books for the Poor». The New York Times. Վերցված է 28 April 2013-ին.
  29. ↑ Calugareanu, Ilinca (17 February 2014). «VHS vs. Communism». The New York Times. Վերցված է 18 February 2014-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 Correa, Carlos Maria; Li, Xuan (2009). Intellectual property enforcement: international perspectives. Edward Elgar Publishing. էջ 211. ISBN 978-1-84844-663-2.
  31. ↑ Irina D. Manta Spring 2011 The Puzzle of Criminal Sanctions for Intellectual Property Infringement Harvard Journal of Law & Technology 24(2):469–518
  32. ↑ «U.S. CHAMBER INTERNATIONAL IP INDEX 2021 (page 7)» (PDF). U.S. Chamber of Commerce, Global Innovation Policy Center. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 14 December 2021-ին.
  33. ↑ Dang Khoa (3 April 2021). «Vietnam boosts intellectual property index score». VnExpress. Արխիվացված օրիգինալից 2021-04-04-ին. Վերցված է 2022-01-24-ին.
  34. ↑ «17 U.S. Code § 106 – Exclusive rights in copyrighted works». LII / Legal Information Institute.
  35. ↑ McDonald, Paul, and Janet Wasko. The Contemporary Hollywood Film Industry. Malden, MA: Blackwell Pub., 2008. Print. p.202
  36. ↑ «U.S. Copyright Office – Information Circular». Copyright.gov. Վերցված է 27 January 2012-ին.
  37. ↑ «Piracy and Copyright in Australia». Howard Smith of Geelong. 19 February 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 19 February 2015-ին. Վերցված է 19 February 2015-ին.
  38. ↑ «U.S. Copyright Office – Copyright Law: Chapter 5». Copyright.gov. Վերցված է 27 January 2012-ին.
  39. ↑ Correa, Carlos Maria; Li, Xuan (2009). Intellectual property enforcement: international perspectives. Edward Elgar Publishing. էջ 208. ISBN 978-1-84844-663-2.
  40. ↑ Act of 6 January 1897, ch. 4, 29 Stat. 481-82.
  41. ↑ Correa, Carlos Maria; Li, Xuan (2009). Intellectual property enforcement: international perspectives. Edward Elgar Publishing. էջ 211. ISBN 978-1-84844-663-2.
  42. ↑ Miriam Bitton (2012) Rethinking the Anti-Counterfeiting Trade Agreement's Criminal Copyright Enforcement Measures The Journal of Criminal Law & Criminology 102(1):67–117
  43. ↑ «The Anti-Counterfeiting Trade Agreement – Summary of Key Elements Under Discussion» (PDF). transparency paper. Swiss federation of Intellectual Property. November 2009. Վերցված է 8 June 2010-ին.
  44. ↑ «United States of America v. David LaMacchia, Memorandum of Decision and Order on Defendant's Motion to Dismiss». 28 December 1994.
  45. ↑ «Your Interview: Michael Geist». CBC News. 7 April 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 12 April 2008-ին. «Downloading music for personal, non-commercial purposes is arguably legal in Canada due to the private copying levy which places a levy on blank media such as blank CDs. The private copying levy does not extend to video, as it only covers sound recordings. Making a personal copy of a music CDs is also covered by the private copying levy.»
  46. ↑ «Dozwolony użytek prywatny». Fundacja Nowoczesna Polska. Արխիվացված է օրիգինալից 12 January 2014-ին. Վերցված է 1 January 2014-ին.
  47. ↑ «The amount of the levy payable for making private copies of a protected work may not take unlawful reproductions into account» (PDF). Court of Justice of the European Union. 10 April 2014.
  48. ↑ «Canada deems P2P downloading legal». CNET News. 12 December 2003. Վերցված է 27 December 2012-ին.
  49. ↑ For a discussion, see Copyright Infringement Advisor Արխիվացված 13 Ապրիլ 2014 Wayback Machine : Cap on Non-Commercial Copyright Damages
  50. ↑ «Abbey House Media v. Apple Inc». Electronic Frontier Foundation. 10 December 2014. Վերցված է 30 November 2016-ին.
  51. ↑ Higgins, Parker. «It's Perfectly Legal to Tell People How to Remove DRM». Gizmodo. Վերցված է 30 November 2016-ին.
  52. ↑ «Telling people how to remove DRM isn't illegal». Engadget. 12 December 2014. Վերցված է 30 November 2016-ին.
  53. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 2. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  54. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջեր 5–6. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  55. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 4. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  56. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 5. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  57. ↑ Horten, Monica (2012). The Copyright Enforcement Enigma – Internet Politics and the Telecoms Package. Palgrave Macmillan. էջեր 104–106. ISBN 978-0-230-32171-7.
  58. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 10. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  59. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 7. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  60. ↑ Edwards, Lilian; Waelde, Charlotte (2005). «Online Intermediaries and Liability for Copyright Infringement» (PDF). Keynote paper at WIPO Workshop on Online Intermediaries and Liability for Copyright, Geneva. World Intellectual Property Organisation (WIPO). էջ 9. Վերցված է 1 September 2010-ին.
  61. ↑ Smith, Chris (6 June 2014). «Pirating copyrighted content is legal in Europe, if done correctly». Bgr.com. Boy Genius Report. Վերցված է 20 December 2014-ին.
  62. ↑ 62,0 62,1 Berne Convention Article 10, article 10bis.
  63. ↑ Eldred v. Ashcroft, 537 U.S. 186, 219, 221 (U.S. 2003). in which the court describes fair use as a "free speech safeguard" and a "First Amendment accommodation"
  64. ↑ «Canada – U.S. Copyright Comparison» (PDF). Association of Universities and Colleges of Canada. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 30 April 2013-ին. Վերցված է 14 February 2014-ին.
  65. ↑ 65,0 65,1 Meyer, David (5 June 2014). «You can't break copyright by looking at something online, Europe's top court rules». Gigaom. Արխիվացված է օրիգինալից 7 January 2018-ին. Վերցված է 20 December 2014-ին.
  66. ↑ «Case C‑360/13». Court of Justice of the European Union. Վերցված է 21 December 2014-ին.
  67. ↑ «CJEU Judgment: No Copyright Infringement in Mere Web Viewing». Scl.org. SCL – The IT Law Community (UK). 5 June 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 20 December 2014-ին. Վերցված է 21 December 2014-ին.
  68. ↑ «Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works (Paris Text 1971)». zvon.org.
  69. ↑ Կաղապար:UnitedStatesCode, for example.
  70. ↑ «Copyright in Open Source Software – Understanding the Boundaries». Ifosslr.org. Վերցված է 20 September 2012-ին.
  71. ↑ «Feature: 8 Cores on a Budget- Building a Better Workstation». 11 September 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 13 February 2010-ին.
  72. ↑ «3.3 The "Abstraction, Filtration, Comparison" Test». Ladas.com. Արխիվացված է օրիգինալից 27 January 2012-ին. Վերցված է 27 January 2012-ին.
  73. ↑ «Shadow Market – In Brief» (PDF). 2011 BSA Global Software Piracy Study. Business Software Alliance (BSA). 2011. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 19 August 2014-ին. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  74. ↑ Ram D. Gopal and G. Lawrence Sanders. "International Software Piracy: Analysis of Key Issues and Impacts". Information Systems Research 9, no. 4 (December 1998): 380–397.
  75. ↑ Կաղապար:UnitedStatesCode; see SoundExchange.
  76. ↑ Կաղապար:UnitedStatesCode; see Online Copyright Infringement Liability Limitation Act.
  77. ↑ «Creative Commons – About The Licenses». creativecommons.org.
  78. ↑ Ethan Smith; Lauren A. E. Schuker (12 February 2010). «Movie Studios Push to Unlock DVD Release Dates – WSJ». The Wall Street Journal.
  79. ↑ 79,0 79,1 Virginia Crisp, Gabriel Menotti Gonring (2015). Besides the Screen: Moving Images through Distribution, Promotion and Curation. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-47103-1.
  80. ↑ Olsen, Stefanie (22 February 2007). «Man nabbed for uploading Oscar 'screener'». CNET. Վերցված է 2020-08-09-ին.
  81. ↑ «Estimating displacement rates of copyrighted content in the EU, Final Report» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 21 June 2018-ին.
  82. ↑ «Expired UDL link – TED Tenders Electronic Daily». ted.europa.eu.
  83. ↑ «Did the EU Commission hide a study that did not suit their agenda?». European Digital Rights.
  84. ↑ «Estimating displacement rates of copyrighted content in the EU – a Freedom of Information request to Secretariat General of the European Commission». AsktheEU.org. 27 July 2017.
  85. ↑ «Shadow Market – In Brief» (PDF). 2011 BSA Global Software Piracy Study. Business Software Alliance (BSA). 2011. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 19 August 2014-ին. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  86. ↑ United States Government Accountability Office (April 2010). «INTELLECTUAL PROPERTY Observations on Efforts to Quantify the Economic Effects of Counterfeit and Pirated Goods» (PDF). Report to Congressional Committees. United States Government Accountability Office. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  87. ↑ United States Government Accountability Office (April 2010). «INTELLECTUAL PROPERTY Observations on Efforts to Quantify the Economic Effects of Counterfeit and Pirated Goods» (PDF). Report to Congressional Committees. United States Government Accountability Office. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  88. ↑ Matt Eaton (17 April 2014). «Tribeca Film Festival programmer urges film industry to forget piracy and embrace internet». Australia: ABC News. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  89. ↑ Shea Serrano (19 March 2008). «Movie Pirates». Houston Press. Արխիվացված է օրիգինալից 21 October 2013-ին. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  90. ↑ Bob Strauss (6 April 2009). «Film piracy heads north of border». Los Angeles Daily News. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  91. ↑ Bialik, Carl (6 April 2013). «Putting a Price Tag on Film Piracy». The Wall Street Journal. Վերցված է 9 October 2021-ին.
  92. ↑ Samuel Gibbs (6 May 2014). «Piracy study shows illegal downloaders more likely to pay for films than music». The Guardian. Վերցված է 12 May 2014-ին.
  93. ↑ McKenzie, Jordi (2017). «Graduated response policies to digital piracy: Do they increase box office revenues of movies?». Information Economics and Policy. 38: 1–11. doi:10.1016/j.infoecopol.2016.12.004.
  94. ↑ Gosnell, Kelvin (12 May 1983). «Happy days for software pirates». New Scientist. Vol. 98, no. 1357. Reed Business Information. էջեր 376–377. ISSN 0262-4079.(չաշխատող հղում)
  95. ↑ Wright, Will (2011). Classic Game Postmortem – Raid on Bungeling Bay (YouTube). Game Developers Conference. Event occurs at 36:20. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-28-ին. Վերցված է 9 April 2020-ին.
  96. ↑ «Fifth Annual BSA and IDC Global Software Piracy Study» (PDF). BSA (The Software Alliance). 2007. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 24 May 2013-ին. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  97. ↑ «Shadow Market – In Brief» (PDF). 2011 BSA Global Software Piracy Study. Business Software Alliance (BSA). 2011. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 19 August 2014-ին. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  98. ↑ United States Government Accountability Office (April 2010). «INTELLECTUAL PROPERTY Observations on Efforts to Quantify the Economic Effects of Counterfeit and Pirated Goods» (PDF). Report to Congressional Committees. United States Government Accountability Office. Վերցված է 21 April 2014-ին.
  99. ↑ «Music Piracy Costs U.S. Economy $12.5 Billion, Report Reveals». InformationWeek. 22 August 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 13 October 2012-ին. Վերցված է 27 August 2019-ին.
  100. ↑ Oberholzer-Gee, Felix (February 2007). «The Effect of File Sharing on Record Sales: An Empirical Analysis» (PDF). Journal of Political Economy. 115 (1): 1–42. doi:10.1086/511995. S2CID 14114650. {{cite journal}}: |hdl-access= requires |hdl= (օգնություն)
  101. ↑ Delehaye, Dominique (19 November 2013). «The JRC in Seville (Spain)». EU Science Hub. European Commission.
  102. ↑ Rothman, Lily (21 March 2013). «Illegal Music Downloads Not Hurting Industry, Study Claims». Time – via entertainment.time.com.
  103. ↑ Panja, Tariq (12 March 2019). «Feud Over Soccer Piracy Deepens as A.F.C. Ends BeIN Sports Contract». The New York Times. Վերցված է 12 March 2019-ին.
  104. ↑ «European Commission calls out Saudi Arabia for sports piracy». Broadband TV News. 28 January 2020. Վերցված է 28 January 2020-ին.
  105. ↑ Vijayan, Jaikumar (28 March 2011). «Judge rules punitive damages against LimeWire 'absurd'». Արխիվացված է օրիգինալից 9 February 2014-ին. Վերցված է 8 June 2013-ին.
  106. ↑ Korte, Travis (17 May 2011). «LimeWire Settlement: RIAA, Record Labels Win $105M, But Artists May Not Benefit». Huffington Post.
  107. ↑ United States of America v. Daniel Dove, 7 November 2008
  108. ↑ Aram Sinnreich, "Digital Music Subscriptions: Post-Napster Product Formats", Jupiter Research (2000).
  109. ↑ Sinnreich, Aram (2013). The Piracy Crusade: How the Music Industry's War on Sharing Destroys Markets and Erodes Civil Liberties. University of Massachusetts Press. էջեր 94–118. ISBN 978-1-62534-052-8.
  110. ↑ «Shadow Market: 2011 BSA Global Software Piracy Study» (PDF). BSA (The Software Alliance). 2012. էջ 4. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 1 November 2013-ին. Վերցված է 1 April 2013-ին.
  111. ↑ «Software piracy rate statistics – countries compared». Nation Master. Վերցված է 27 January 2012-ին.
  112. ↑ «Software Piracy (Infographic)». TorrentFreak. 22 August 2011.
  113. ↑ Nathan Davis (5 February 2007). "Thanks for letting us pirate". APC Magazine. Արխիվացված 2011-08-17 Wayback Machine

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հեղինակային_իրավունքի_խախտում&oldid=10264733» էջից