Հացենի պենսիլվանյան

Թագավորություն	Բույսեր
Տիպ	Ծածկասերմեր
Դաս	Երկշաքիլավորներ
Կարգ	Բոգածաղկավորներ
Ընտանիք	Ձիթազգիներ
Ցեղ	Հացենի
Տեսակ	Հացենի պենսիլվանյան

Լատիներեն անվանում

Fraxinus pennsylvanica

March

Հատուկ պահպանություն

Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ
IUCN 3.1 Critically Endangered : ???

Հացենի պենսիլվանյան (լատին․՝ Fraxinus pennsylvanica), ձիթազգիների ընտանիքի, հացենիների ցեղի բույս։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տերևաթափ ծառ է` 1 5-25 մ բարձրությամբ և մինչև 1 մ բնի տրամագծով։ Սաղարթը մեծ մասամբ անկանոն է, ցրված կամ միակողմանի։ Բնի և բազմամյա ճյուղերի կեղևը գորշամոխրավուն է, ճաքճքված։ Ընձյուղները մոխրավուն են, թաղիքամազ մզուկապատ, ծածկված սպիտակ ոսպնյակներով։ Բողբոջները գորշադարչնագույն են։ Տերևները բարդ են, կազմված 7 (մեծ մասամբ 5-9) տերևիկներից։ Երկարավուն են, 4-14 սմ երկարությամբ, 2-4 (8) սմ լայնությամբ, ամբողջաեզր են կամ սղոցաեզր, բաց կանաչավուն, երբեմն` կարմրագորշավուն, ներքևի կողմից` մազմզուկապատ։ Սևապտղիկներն ունեն 3-7 սմ երկարություն, 0,5-1,2 սմ լայնություն, երկարավուն-էլիպսաձև, պարունակում են մեկական սերմ (ընկուզիկ)։ Ծաղկում է ապրիլին, պտղաբերում` օգոստոսին։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածված է Հյուսիսային Ամերիկայում, Նոր Շոտլանդիայից մինչև կենտրոնական շրջաններ, Ջորջիա և դեպի արևմուտք` մինչև Մանիտոբա, Հյուսիսային և Հարավային Դակոդա, Նեբրասկա, Կանզաս և Հյուսիսային Ալաբամա։

Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստանում մասսայաբար օգտագործվում է կանաչապատման և անտառապատման նպատակներով։ Չկա մի բնակավայր, որտեղ կանաչ տնկարկներից այս ծառատեսակը բացակայի։ Խոնավասեր է, լուսասեր, պահանջկոտ է հողի նկատմամբ, արագ է աճում, ցրտադիմացկուն է։ Ամենուրեք ինքնացան է տալիս և ինքնուրույն բազմանում ու տարածվում։

Էկոլոգիական խումբը` XIIp: Մշակության հավանական շրջանները` 1-32^[1]։