Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկ
| Ստեղծում | 30 հունիսի 1921 | |
|---|---|---|
| Կազմակերպության ղեկավարի պաշտոն | Governor of the South African Reserve Bank | |
| Ղեկավար | Lesetja Kganyago | |
| Երկիր | Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն | |
| Վարչատարածքային միավոր | • Գաուտենգ • Ցվանե • Պրետորիա | |
| Անդամակցություն | Network for Greening the Financial System | |
| Կազմակերպչաիրավական ձև | Բաժնետիրական ընկերություն | |
| Գլխամասի վայր | South African Reserve Bank Building | |
| Պաշտոնական կայք | www.reservebank.co.za | |
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկ, Հարավային Աֆրիկայի կենտրոնական բանկ: Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը ստեղծվել է 1921 թվականին այն բանից հետո, երբ խորհրդարանն ընդունեց «Արժույթի և բանկերի մասին» 1920 թվականի օգոստոսի 10-ի օրենքը։ «Արժույթի և բանկերի մասին» 1920 թվականի օգոստոսի 10-ի օրենքը առաջին համաշխարհային պատերազմի հետևանքով առաջացած աննորմալ դրամավարկային և ֆինանսական պայմանների ուղղակի արդյունք էր: Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը Միացյալ Թագավորությունից և Եվրոպայից դուրս հիմնադրված միայն չորրորդ կենտրոնական բանկն էր՝ դաշնային պահուստային բանկից, Ճապոնիայի բանկից և Ջավայի բանկից հետո: Հարավային Աֆրիկայում կենտրոնական բանկ ստեղծելու ամենավաղ առաջարկները թվագրվում են 1879 թվականին: 1920 թվականի մարտի 31-ին ստեղծվեց խորհրդարանի տասը անդամներից բաղկացած հատուկ հանձնաժողով՝ ուսումնասիրելու ազգային շահերի համար կենտրոնական բանկի ստեղծման առավելությունները[1]։
Կոմիտեի առաջարկությունների համաձայն՝ Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը սկսեց գործել 1921 թվականի հունիսի 30-ին՝ այն դարձնելով Աֆրիկայի ամենահին կենտրոնական բանկը։ Առաջին թղթադրամները Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի կողմից շրջանառության մեջ են դրվել 1922 թվականի ապրիլի 19-ին։
Ի տարբերություն Անգլիայի բանկի, որը ծառայել է որպես Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի ստեղծման մոդել, Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը մասնավոր սեփականություն է հանդիսանում[2]։
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի գործառույթները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Դրամավարկային քաղաքականության մշակում և իրականացում,
- Թղթադրամների և մետաղադրամների թողարկում,
- Ֆինանսական ծառայությունների ոլորտի վերահսկողություն,
- Ազգային վճարային համակարգի (ՆՊՍ)արդյունավետ գործունեության ապահովում,
- Պաշտոնական ոսկու և արժույթի պահուստների կառավարում,
- Պետական բանկիրի, բայց Հարավային Աֆրիկայի կառավարությանը չպատկանող գործառույթների իրականացում,
- Երկրում մնացած արժութային վերահսկողության իրականացում,
- Բացառիկ հանգամանքներում վերջին ատյանի պարտատիրոջ գործառույթների կատարում:
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի կազմակերպչական կառուցվածքը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի տնօրենների խորհուրդ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի տնօրենների խորհուրդը բաղկացած է նահանգապետ Լեսետյա Կգանյագոյից, երեք փոխմարզպետներից և տասնմեկ տնօրեններից: Նահանգապետն ու նահանգապետի տեղակալները նշանակվում են Հարավային Աֆրիկայի Նախագահի կողմից հինգ տարի ժամկետով՝ համաձայնեցնելով ֆինանսների նախարարի հետ: Չորս տնօրենները նույնպես նախագահի կողմից նշանակվում են երեք տարի ժամկետով։ Մնացած յոթ տնօրենները բանկի բաժնետերերի կողմից նշանակվում են նաև երեք տարի ժամկետով[4]։
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի սեփականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը, որն ունի 2 միլիոն թողարկված բաժնետոմս, աշխարհի ութ պահուստային բանկերից մեկն է, որի բաժնետերերը ոչ իրենց համապատասխան երկրների կառավարություններն են (մնացածը՝ Բելգիա, Հունաստան, Իտալիա, Ճապոնիա, Շվեյցարիա, Թուրքիա և Միացյալ Նահանգներ): Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը գործում է 2009 թվականից։ 2009 թվականից Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի բաժնետոմսերի սեփականության միակ սահմանափակումն այն է, որ ոչ մի բաժնետեր չի կարող անհատապես ունենալ ավելի քան 10,000 բաժնետոմս: Ներկայումս, ըստ 2018 թվականի օգոստոսի 31-ի բաժնետերերի ինդեքսի զեկույցի, Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի բաժնետոմսերը պատկանում են 696 բաժնետերերի:
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի բաժնետերերն իրավունք ունեն տարեկան ոչ ավելի, քան 10 Հարավաֆրիկյան ցենտ շահաբաժին ստանալ մեկ բաժնետոմսի համար (այսպիսով, ընդհանուր առավելագույն շահաբաժինը կազմում է 200,000 Հարավաֆրիկյան ռանդ կամ առավելագույնը 1000 Հարավաֆրիկյան ռանդ ցանկացած առանձին բաժնետիրոջ համար), իսկ մնացած շահույթը վճարվում է Հարավային Աֆրիկայի կառավարությանը:
Հարավային Աֆրիկայի կառավարությունը հայտարարել է, որ նախատեսում է ազգայնացնել Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկը[2]։
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի դուստր ձեռնարկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2024 թվականի ապրիլի 1-ին սկսեց գործել Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի ստորաբաժանումը ավանդների ապահովագրման կորպորացիան, որը Հարավաֆրիկյան ավանդների ապահովագրման համակարգն է հանդիսանում[5][6]։
Հարավային Աֆրիկայի պահուստային բանկի կառավարիչների ցանկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ուիլյամ Հենրի Քլեգ՝ դեկտեմբեր 1920 թվականից - դեկտեմբեր 1931 թվականը[7],
- Յոհաննես Պոստմուս՝ հունվար 1932 թվականից - հունիս 1945 թվականը[7],
- Միշել Հենդրիկ դե Կոկ՝ հուլիս 1945 թվականից - հունիս 1962 թվականը[7]
- Գերհարդ Ռիսիկ՝ հուլիս 1962 թվականից - հունիս 1967 թվականը[7],
- Թեունիս Վիլեմ դե Յոնգ՝ հուլիս 1967 թվականից - դեկտեմբեր 1980 թվականը[7],
- Գերհարդ դե Կոկ՝ հունվար 1981 թվականից - օգոստոս 1989 թվականը[7],
- Քրիս Սթալս՝ օգոստոս 1989 թվականից – օգոստոս 1999 թվականը[7],
- Տիտո Մբովենի՝ օգոստոս 1999 թվականից - նոյեմբեր 2009 թվականը[7],
- Ջիլ Մարկուս՝ նոյեմբեր 2009 թվականից – նոյեմբեր 2014 թվականը[7]
- Լեսետյա Կգանյագո՝ 2014 թվականի նոյեմբերից մինչ այսօր։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Reserve Bank shares - South African Reserve Bank». www.resbank.co.za. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 30-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>պիտակ՝ «ownership» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ «Head Office Renovation project». South African Reserve Bank. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 9-ին.
- ↑ «South Africa Reserve Bank – Board of Directors». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2025 թ․ մայիսի 30-ին.
- ↑ «The Corporation for Deposit Insurance is South Africa's Deposit Insurance Scheme». South African Reserve Bank.
- ↑ «South African Reserve Bank launches Corporation for Deposit Insurance | South African Government». www.gov.za. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 28-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>պիտակ՝ «bankgovernors» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: