Հավանել կոճակ
«Հավանել» կոճակ, կոմունիկացիոն ծրագրային ապահովում, նախատեսված սոցիալական ցանցերի, բլոգերի, ինտերնետ-ֆորումների, սոցիալական ներդիրների սրահների, լրատվական կայքերի համար, որն արտահայտում է մարդու կարծիքը այս կամ այն կոնտենտին։ Այդ դեպքում «Հավանել» կոճակը անհրաժեշտ է վեբ-կայքերի սոցիալիզացման համար. մի օգտատիրոջ հավանած գրառումները տեսանելի են դառնում նրա ընկեր օգտատերերի համար։
Կոճակի այլ անվանումներից են՝ «Կլասս!», «+1» («Պլյուս մեկ»), «Like», «Սորֆ» և այլն։ Խոսակցական լեզվում տվյալ առարկայի մասին դրական կարծիք արտահայտելիս հաճախ օգտագործում են «լայքել» արտահայտությունը, որն առաջացել է «հավանել» բառի անգլիական տարբերակից (Like)[1]։
Որոշ կայքեր օգտագործում են «Չհավանել» կոճակը (կամ այլ կոճակով նույն բովանդակությամբ ու նպատակով), որպեսզի արտահայտեն իրենց բացասական վերաբերմունքը տվյալ գրառման նկատմամբ։
Հաճախ «Հավանել» կոճակն ներառում է նաև կիսվել տվյալ գրառման հետ ֆունկցիան։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նմանատիպ կոճակի առաջին տարբերակը ստեղծվել է 1998 թվականին Վան դեր Մեերի կողմից։ Նրա կողմից ստեղծված Surfbook սոցիալական կայքում տվյալների փոխանակման մեխանիզմ կար կողմնակի կայքերի հետ և դա կատարվում էր «Հավանել» կոճակի միջոցով[2]։
2010 թվականի ապրիլին այդպիսի կոճակը՝ «Like» անունով, ի հայտ եկավ ֆեյսբուքում[3]։ 2013 թվականի փետրվարին Rembrandt Social Media ընկերությունը՝ Վան դեր Մեերի ժառանգները, դատի էին տվել ամերիկյան կազմակերպությանը 15 տարի վաղեմության կրկնօրինակների իրացման համար[4]։
ՎԿ սոցիալական կայքը սկսեց օգտագործել «Հավանել» կոճակը 2010 թվականի սեպտեմբերից[3][5]։ Կոճակն ունի սրտաձև սիմվոլ։ Օգտատերը կարող է հավանել նկար, տեսագրություն, ձայնագրություն, գրառում։ Ի տարբերություն այլ սոցկայքերի «Հավանել» կոճակը «ՎԿ»-ում միավորված է «Պատմել ընկերներին» (բացվող պատուհանում նշման ձևով) ֆունկցիայի հետ։ Նշելու դեպքում նյութը հայտնվում է տվյալ օգտատիրոջ ու նրան հետևող օգտատերերի նորությունների ժապավենում։ Զարմանալի է, բայց օգտատերերի մեծամասնությունը կոճակն օգտագործում է ոչ թե տվյալ գրառման մասին դրական կարծիք արտահայտելու, այլ հետագայում այդ նյութը գտնելու նպատակով։ Բայց ամբողջ հարցն այն է, որ կոճակը կոչվում է «Հավանել»։ Պետք էր կոճակն անվանել «Ավելացնել որպես ներդիր»։ Սակայն այս դեպքում սոցկայքի վարկանիշն ավելի բարձր է։
Անվտանգության հարցեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաճախ «Հավանել» կոճակը վատ նպատակներով օգտագործվում է գովազդային ընկերությունների կողմից։ Սոցիալական, լրատվական կամ այլ կարգերում նրանք օգտագործում են հավանելու նշանը։ Օգտատերը իր վերաբերմունքն արտահայտելու նպատակով սեղմում է այդ նշանին ու հայտնվում գովազդատուի կայքում։ Նույն մեխանիզմով հնարավոր է սոցկայքերից ստանալ օգտատիրոջ անձնական տվյալները[6][7][8][9][10]։
«Լայք»-ի հուշարձանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականի մարտի 25-ին Լիտվայի տուրիզմի նախարարությունը հայտարարեց, որ հանրապետության քաղաքներից մեկում պետք է տեղադրվի լայք սիմվոլի արձանը[11]։ Պաշտոնյաների կարծիքով արձանն իր վրա կկենտրոնացնի օտարերկրացի ճանապարհորդների ուշադրությունը[12]։ Հուշարձանի տեղադրումը պլանավորվում է 2014 թվականի ամռանը[13]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ««Լայքել» արտահայտության իմաստը». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ Կոճակը կրկնօրինակ է պահանջում
- ↑ 3,0 3,1 «Կոճակի ֆեյսբուքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ Before Facebook there was «Surfbook»—now pay up | Ars Technica, February 7, 2013
- ↑ «հավանել» կոճակը «ՎԿ»-ում
- ↑ «Facebook privacy probed over 'like,' invitations». CBC News. 2010 թ․ սեպտեմբերի 23. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ Albanesius, Chloe (2011 թ․ օգոստոսի 19). «German Agencies Banned From Using Facebook, 'Like' Button». PC Magazine. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ Zawinski, Jamie (founder of the Mozilla Foundation) (02011-09-02). «Surprise! Facebook doesn't like privacy countermeasures». JWZ.org. appliedops.net.
{{cite web}}: External link in|publisher= - ↑ Declan McCullagh (2010 թ․ հունիսի 2). «Facebook 'Like' button draws privacy scrutiny». CNET News. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Լիտվան ցանկանում է կանգնեցնել "Լայք"-ի հուշարձանը». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- ↑ Լիտվան ճանապարհորդներին գրավում է «Լայք»-ի հսկայական արձանով
- ↑ «արձանը կկանգնեցվի Լիտվայում». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 17-ին.