Հաստաոտիկ էյխորնիա
| Հաստաոտիկ էյխորնիա |
|---|
| Գիտական դասակարգում |
|
|
| Լատիներեն անվանում |
| Eichhornia crassipes
|
Հաստաոտիկ էյխորնիա, (լատ․ Eichhórnia crássipes)[1], ջրային բույս, Էյխորնիայի ընտանիքի միաշաքիլավոր բույսերի տեսակ։ Հայրենիքը համարվում է Ամերիկայի արևադարձային շրջանները։ Մոլախոտ է։
Բուսաբանական նկարագիրը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միամյա լողացող ջրային բույս է, ունի մինչև 2 մ երկարությամբ ընձյուղներ։ Տերևները հավաքվում են վարդազարդի մեջ, տերևի հիմքում կա ուռուցիկ հատված, որի ներսում կա ծակոտկեն
հյուսվածք, ինչի շնորհիվ բույսը մնում է ջրի երեսին։
Երկար արմատները (մինչև 0 5 մ ) ամբողջությամբ ընկղմված են ջրի մեջ։
Ծաղիկը ունի հակինթի տեսք և կարող է լինել վարդագույն, կապույտ կամ մանուշակագույն։ Էյխորնիան արագորեն բազմանալով և տարածվելով, ջրամբարների մակերեսը ծածկում է այնպիսի խիտ գորգով, որ դժվարացնում է նավերի տեղաշարժը։ Բացի այդ, էյխորնիայի խիտ շերտի պատճառով ջրամբարի թթվածնային ռեժիմը վատանում է, ինչը հագեցնում է նրա մյուս բնակիչների մահվան։ Բույսի գերաճի դեմ պայքարելու համար օգտագործվում են Neochetina spp-ի երկար կնճիթիկները, որոնք գրեթե բացառապես սնվում են այս
բույսով։
Առաջին անգամ 1960-ական թվականներին Նյասա լճի մեջ է հանդիպել այս բույսը, և այժմ էլ հանդիպում է ամբողջ լճի ջրի մեջ։ Հանքայնացված ու վատ սնուցում ստացող լճի ջրերում բույսը շատ լավ է աճում, բայց գետի հոսքի հետ լճից դուրս գալով բույսերը մահանում են, սակայն գետի ջրերում հակինթը շատ լավ է բազմանում` նույնիսկ Շերե գետի վրա կառուցված հիդրոէլեկտրակայանների համար առաջացնելով որոշակի խնդիրներ։ Եթե լճում լուծված սննդանյութերի քանակը սկսի աճել, օրինակ՝ գյուղատնտեսության ակտիվացման և լճի ավազանում պարարտանյութերի ավելացում լինի, ջրային հակինթը կդառնա իսկական էկոլոգիական խնդիր։ Սննդանյութերի կոնցենտրացիան և համապատասխանաբար ջրային հակինթի քանակը առավելագույն մակարդակի հասնում է գետափների մոտ, և հենց այստեղ էլ գտնվում է մեծաքանակ ձկների ձվադրման վայրը։ 1995 թվականին Մալավիի կառավարությունը սկսեց Neochetina spp տեսակի երկարակնճիթ բույսի և հակինթի տարածման դեմ պայքար, սակայն վերջնական հաջողության այդ ծրագիրը չհասավ։
Գործնական կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օգտակար հավելումների շնորհիվ բույսը ի վիճակի է պարունակել ինսեկտիցիդներ, ֆենոլներ, ֆոսֆատներ, ծանր մետաղներ`կադմիում , նիկել արծաթ։ Այս հատկությունների շնորհիվ բույսը հաճախ օգտագործվում է կոյուղիների մաքրման համար։ Կարող է օգտագործվել որպես օրգանական պարարտանյութ, կեսագազի հումք, ընտանի կենդանիների համար կեր[2][3]։ Հաճախ օգտագործվում է ակվարիումներին գեղեցիկ տեսք տալու համար։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էյխորնիա / Л. С. Красовская // Шервуд — Яя. — М. : Большая российская энциклопедия, 2017. — С. 238—239. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 35). — ISBN 978-5-85270-373-6.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կաղապար:EOL(անգլ.) (Ստուգված է 7 Հունիսի 2010)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Шанцер И. А. Растения средней полосы Европейской России. — 5-е издание, испр. и доп.. — Москва: Товарищество научных изданий КМК, 2017. — С. 390. — 1 с.
- ↑ «Интенсификации процесса очистки сточных вод с помощью растений | Эко клуб». studeco.samgtu.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ «"Всероссийское общество охраны природы": эйхорния - водяной гиацинт». www.voop51.narod.ru. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 18-ին.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաստաոտիկ էյխորնիա» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաստաոտիկ էյխորնիա» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||
