Հաննա Մաթիլդա Վինգե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հաննա Մաթիլդա Վինգե
շվեդ.՝ Hanna Mathilda Winge-Tengelin
Ծնվել էդեկտեմբերի 4, 1838(1838-12-04)[1][2]
ԾննդավայրGöteborgs Kristine församling, Գյոթեբորգ համայնք, Gothenburg and Bohus County, Շվեդիա[2]
Վախճանվել էմարտի 9, 1896(1896-03-09)[1] (57 տարեկան)
Մահվան վայրԳյոթեբորգ
Քաղաքացիություն Շվեդիա
ԿրթությունՇվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա
Մասնագիտություննկարչուհի, գծանկարիչ և տեքստիլ նկարչուհի
Ժանրժանրային նկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներAnders and Brita?
ՈւսուցիչJohan Ringdahl? և Johan Christoffer Boklund?
ԱնդամակցությունMarried Woman's Property Rights Association?
ԱմուսինMårten Eskil Winge?[3]
 Hanna Winge Վիքիպահեստում

Հաննա Մաթիլդա Վինգե (ծննդյամբ՝ Տենգելին, շվեդ.՝ Hanna Mathilda Winge-Tengelin, դեկտեմբերի 4, 1838(1838-12-04)[1][2], Göteborgs Kristine församling, Գյոթեբորգ համայնք, Gothenburg and Bohus County, Շվեդիա[2] - մարտի 9, 1896(1896-03-09)[1], Գյոթեբորգ), շվեդ նկարչուհի, գեղանկարիչ և տեքստիլ գեղանկարչության վարպետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաննան ծնվել է գեղարվեստական կռման վարպետ Յուհան Տիմոֆեուս Տենգելինի և նրա կնոջ՝ Աննա Մարի Գուլտմանի ընտանիքում։ 1859 թվականից սովորել է Յոհան Յուլիուս Ռինգդալի գեղարվեստի արվեստանոցում, 1864-1867 թվականներին՝ Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում, որտեղ նրա դաստիարակը եղել է ակադեմիայի պրոֆեսոր Յոհան Քրիստոֆֆեր Բոկլունդը[4]։ Նա Ակադեմիայի առաջին կին ուսանողներից մեկն էր։ Մինչև 1864 թվականը ակադեմիա էին ընդունվում բացառապես տղամարդիկ։ 1867 թվականին Հաննան ամուսնացել է նկարիչ Մորտեն Էսկիլ Վինգեի հետ։ Ուսանել է Գերմանիայում և Իտալիայում։

Գեղանկարչության մեջ Տենգելին-Վինգի ստեղծագործության ուղղությունը ժանրային նկարչություն էր, նա պատկերել է մի քանի գեղեցիկ տեսարաններ շվեդական ժողովրդական կենցաղից[5]։ Ստեղծել է շվեդական ծովախորշի ջրաներկով և մատիտով բնանկարների տպավորիչ հավաքածու։

Ի լրումն կերպարվեստի՝ Թենգելին Վինգեն նշանակալի ներդրում է ունեցել շվեդական տեքստիլի ազգային դիզայնի մեջ։ Նա խորանի հանդերձանքի դիզայներ էր, այդ թվում` 1882 թվականին ստեղծված շվեդական Լութերական եկեղեցու Ուփսալայի մայր տաճարի համար[6][7][8]։

1874 թվականին Թենգելին-Վինեն դարձավ «Արհեստավոր ընկերներ» Handarbetets vänner ասոցիացիայի համահիմնադիրը, և երկար տարիներ նրա գեղարվեստական ղեկավարն էր և առաջատար ուժը։ Կազմակերպությունը խնդիր էր դրել վերականգնել և աջակցել ազգային տնայնագործական ավանդույթները տեքստիլ և տնայնագործական այլ արհեստների բնագավառում։ Ասոցիացիան ոչ միայն արհեստավորների միություն էր, այլև կանանց կազմակերպություն։ «Արհեստավոր ընկերներ»-ի մյուս համահիմնադիրները շվեդ կանանց իրավունքների ակտիվիստներ Սոֆի Ադլերսպարեն ու Մոլլի Ռոթլիբն էին։

Հաննա Մաթիլդա Տենգելին Վինգի ստեղծագործությունները ցուցադրվում են Շվեդիայի ազգային թանգարանում, Հյուսիսային երկրների թանգարանում, Նորչյոպինգի թանգարանում և Լինչոպինգի Օստերյոտլանդյան թանգարանում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ցանց են գործում», կտավ, յուղաներկ, 1870
«Մոր և մանուկների տեսարան», կտավ, յուղաներկ, 1872

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Göteborgs Kristine församlings kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, förda av den tyske kyrkoherden, SE/GLA/13187/C I/7 (1819-1860), bildid: C0040915_00260, sida 505
  3. А. С—в Винге (ռուս.) // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VI. — С. 404.
  4. G. Nordensvan. «Johan Christoffer Boklund». Svenskt biografiskt lexikon. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
  5. ЭСБЕ:Винге, Мартен-Эскиль
  6. Sigrid Leijonhufvud. «K Sophie Adlersparre (f. Leijonhuvud)». Svenskt biografiskt lexikon. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
  7. «Handarbetets Vänner». Drängahuset. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
  8. «Drakestilen som nasjonalsymbol». NRK. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաննա Մաթիլդա Վինգե» հոդվածին։