Հայաստանի սողունների ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հայաստանում հանդիպում են սողունների 57 տեսակ, որոնցից 3 տեսակի՝ կրիա, 26 տեսակի՝ մողես, 28 տեսակի՝ օձ։

Այբբենական ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերեն անվանում Միջազգային անվանում Տաքսոնի հեղինակ Անվան հոմանիշներ Ռուսերեն անվանում Անգլերեն անվանում
Անդրկովկասյան մողեսիկ Transcaucasian lizard (Nikolsky, 1905) Rhabderemias pleskei, Eremias fasciata, Eremias velox Закавказская ящурка Pleske’s racerunner
Անդրկովկասյան սահնօձ Zamenis hohenackeri (Strauch, 1873) Coluber hohenackeri, Elaphe hohenackeri, Coluber tauricus Закавказский полоз Transcaucasian rat snake
Արևմտյան վիշապիկ Eryx jaculus (Linnaeus, 1758) Anguis jaculus, Eryx johnii, Eryx persicus, Eryx turcicus Западный удавчик Western sand boa
Բազմագույն մողեսիկ Eremias arguta (Pallas, 1773) Eremias variabilis, Lacerta arguta, Lacerta deserti, Lacerta variabilis, Podarcis arguta, Podarcis deserti, Podarcis variabilis Разноцветная ящурка Steppe racerunner
Գեղիրան օձագլխիկ Ophisops elegans (Ménétries, 1832) Amystes ehrenbergi, Gymnops meizolepis, Ophisops blanfordi, Ophisops macrodactylus Стройная змееголовка Snake-eyed lizard
Գյուրզա Macrovipera lebetina (Linnaeus, 1758) Coluber lebetinus, Vipera lebetina, Vipera xanthine, Vipera mauritanica, Vipera euphratica, Daboia lebetina, Vipera peilei, Vipera obtusa Гюрза Levantine viper
Դալի ժայռային մողես Darevskia dahli (Darevsky, 1957) Lacerta dahli, Lacerta saxicola Скальная ящерица Даля Dahl’s rock lizard
Դարևսկու իժ Vipera darevskii (Vedmederja, Orlov & Tuniyev, 1986) Vipera renardi, Pelias darevskii Гадюка Даревского Darevsky’s meadow viper
Դեղնափորիկ Pseudopus apodus (Pallas, 1775) Lacerta apoda, Pseudopus serpentinus, Ophisaurus apus, Ophisaurus apodus, Anguis apodus Желтопузик Eurasian glass lizard
Երկարաոտ սցինկ Eumeces schneideri (Daudin, 1802) Scincus schneideri, Eumeces pavimentatus, Plestiodon Aldrovandi, Novoeumeces schneideri Длинноногий сцинк Schneider's skink
Իլիկամողես Anguis colchica (Nordmann, 1840) Anguis fragalis, Anguis incerta Веретеница колхидская Colchican slow worm
Կապարագույն սահնօձ Hemorrhois nummifer (Reuss, 1834) Coluber tyria, Coluber nummifer, Zamenis Ravergieri, Zamenis nummifer, Coluber ravergieri, Elaphe nummifera, Elaphe ravergieri, Haemorrhois ravergieri Свинцовый полоз Coin-marked whip snake
Կասպիական գեկոն Tenuidactylus caspius (Eichwald, 1831) Gymnodactylus caspius, Cyrtodactylus caspius, Cyrtopodion caspius Каспийский геккон Caspian benttoed gecko
Կասպիական կրիա Mauremys caspica (Gmelin, 1774) Testudo caspica, Emys Caspica, Emys grayi, Clemmys capsica Каспийская черепаха Caspian turtle
Կովկասյան ագամա Paralaudakia caucasia (Eichwald, 1831) Stellio caucasicus, Stellio persicus, Agama caucasica, Laudakia caucasicus, Stellio caucasia Кавказская агама Caucasian rock agama
Կովկասյան կատվաօձ Telescopus fallax (Fleischmann, 1831) Tarbophis fallax, Tarbophis iberus, Tarbophis vivax, Trigonophis iberus Кавказская кошачья змея Mediterranean Cat Snake
Կուրի ժայռային մողես Darevskia portschinskii (Kessler, 1878) Lacerta muralis, Lacerta portschinskii, Lacerta saxicola Куринская скальная ящерица Portschinsky’s rock lizard
Հայկական էյրենիս Eirenis punctatolineatus (Boettger, 1892) Contia schelkovnikovi, Cyclophis modestus, Pediophis punctatolineatus, Eirenis iranica, Zamenis bornmullerorum Армянский эйренис Dotted dwarf snake
Հայկական ժայռային մողես Darevskia armeniaca (Méhely, 1909) Lacerta armeniaca, Lacerta muralis, Lacerta saxicola Армянская скальная ящерица Armenian rock lizard
Հայկական լեռնատափաստանային իժ Vipera eriwanensis (Reuss, 1933) Acridophaga renardi, Vipera ursinii, Pelias eriwanensis, Vipera ebneri, Pelias ebneri Армянская степная гадюка Armenian meadow viper
Հանդարտ էյրենիս Eirenis modestus (Martin, 1838) Ablabes modestus, Coluber nigricollis, Contia collaris, Contia modesta, Coronella modesta, Cyclophis modestus Смирный эйренис Ring-headed dwarf snake
Ձիթագույն սահնօձ Platyceps najadum (Eichwald, 1831) Tyria najadum, Coluber najadum, Coluber dahlia, Psammophis Dahlii, Zamenis Dahlii, Haemorrhois najadum, Platyceps schmidtleri Оливковый полоз Slender whip snake
Ճահճային կրիա Emys orbicularis (Linnaeus, 1758) Cistudo hellenica, Emys antiquorum, Emys europaea, Testudo europaea, Testudo lutaria, Testudo orbicularis Болотная черепаха European pond turtle
Ճարպիկ մողես Lacerta agilis (Linnaeus, 1758) Lacerta agilis, Lacerta stirpium, Lacerta paradoxa, Lacerta boemica Прыткая ящерица Sand lizard
Մարգագետնային մողես Darevskia praticola (Eversmann, 1834) Lacerta praticola, Lacerta vivipara, Zootoca praticola Луговая ящерица Meadow lizard
Միջերկրածովային կրիա Testudo graeca (Linnaeus, 1758) Testudo ibera, Testudo mauritanica, Testudo buxtoni, Testudo georgicana, Testudo perses, Testudo terrestris Средиземноморская черепаха Spur-thighed tortoise
Միջին մողես Lacerta media (Lantz & Cyrén, 1920) Lacerta viridis, Lacerta trilineata Средняя ящерица Oriental threestreaked green lizard
Մողեսակեր օձ Malpolon monspessulanus (Hermann, 1804) Coluber monspessulanus, Natrix lacertian, Coluber rupestris, Rhabdodon fuscus, Coluber monspeliensis, Coelopeltis monspessulanus Ящеричная змея Montpellier snake
Շահմար, Կարմրափոր սահնօձ Dolichophis schmidti (Nikolsky, 1909) Coluber caspius, Coluber erythrogaster, Coluber jugularis, Coluber schmidti, Hierophis schmidti, Zamenis caspius, Zamenis gemonensis Краснобрюхий полоз Schmidt’s whip snake
Շերտավոր մերկաչք Ablepharus bivittatus (Ménétries, 1832) Ablepharus bivittatus, Ablepharus Menestriesii, Scincus bivittatus Полосатый гологлаз Two-streaked snake-eyed skink
Շերտավոր մողես Lacerta strigata (Eichwald, 1831) Lacerta viridis Полосатая ящерица Five-streaked green lizard
Ոսկեգույն մաբույա Heremites septemtaeniatus (Reuss, 1834) Euprepis septemtaeniatus, Mabuia septemtaeniata, Euprepes massauensis, Mabuya septemtaeniata, Trachylepis septemtaeniatus Золотистая мабуя Golden grass mabuya
Որդանման կուրաօձ Xerotyphlops vermicularis (Merrem, 1820) Anguis lumbricalis, Typhlops vermicularis, Argyrophis vermicularis, Typhlops persicus, Typhlops lumbricalis Червеобразная слепозмейка Eurasian worm snake
Չերնովի մերկաչք Ablepharus chernovi (Darevsky, 1953) Ablepharus kitaibelii cernovi Гологлаз Чернова Chernov’s snakeeyed skink
Պալլասի սահնօձ Elaphe sauromates (Pallas, 1811) Coluber quatuorlineatus, Coluber sauromates, Coluber xanthogaster, Tropidonotus sauromates Палласов полоз Blotched ratsnake
Պարսկական էյրենիս Eirenis persicus (Anderson, 1872) Contia persica, Cyclophis persicus, Pseudocyclophis persicus, Pseudocyclophis walteri Персидский эйренис Persian dwarf snake
Պարսկական կլորագլուխ մողես Phrynocephalus persicus (De Filippi, 1863) Phrynocephalus helioscopus, Phrynocephalus horvathi Персидская круглоголовка Persian toadheaded agama
Պղնձօձ Coronella austriaca (Laurenti, 1768) Coluber austriacus, Coluber caucasius, Coluber coronella, Natrix coronella, Oligodon semicinctus Медянка Smooth snake
Ջրային լորտու Natrix tessellata (Laurenti, 1768) Coronella tessellate, Coluber hydrophylus, Tropidonotus gracilis, Tropidonotus hydrus, Tropidonotus tessellatus, Xenochrophis tessellate Водяной уж Dice snake
Ռադդեի ժայռային մողես Darevskia raddei (Boettger, 1892) Archaeolacerta (Caucasilacerta) raddei, Darevskia (raddei) nairensis, Lacerta muralis, Lacerta raddei, Lacerta saxicola Скальная ящерица Радде Radde’s rock lizard
Ռադդեի իժ, Հայկական իժ Montivipera raddei (Boettger, 1890) Vipera raddei, Vipera xanthine, Coluber raddei, Vipera albicornuta, Daboia raddei, Montivipera albicornuta Армянская гадюка Гадюка Радде Radde’s viper
Ռոստոմբեկովի ժայռային մողես Darevskia rostombekowi (Darevsky, 1957) Lacerta rostombekovi, Lacerta rostombekowi, Lacerta saxicola Скальная ящерица Ростомбекова Rostombekov’s rock lizard
Սատունինի ռինխոկալամուս Rhynchocalamus satunini (Nikolsky, 1899) Contia satunini, Oligodon melanocephalus, Rhynchocalamus melanocephalus Ринхокаламус Сатунина Black-headed ground snake
Սովորական լորտու Natrix natrix (Linnaeus, 1758) Coluber Natrix, Natrix vulgaris, Coluber torquatus, Coluber persa, Coluber helveticus, Tropidonotus natrix, Natrix astreptophora Обыкновенный уж Grass snake
Սպիտակափոր ժայռային մողես Darevskia unisexualis (Darevsky, 1966) Archaeolacerta (Caucasilacerta) unisexualis, Lacerta saxicola, Lacerta unisexualis Белобрюхая скальная ящерица White-bellied rock lizard
Վալենտինի ժայռային մողես Darevskia valentini (Boettger, 1892) Lacerta muralis, Lacerta saxicola, Lacerta valentine Скальная ящерица Валентина Valentin’s rock lizard
Վզնոցավոր էյրենիս Eirenis collaris (Ménétries, 1832) Ablabes collaris, Coluber collaris, Contia collaris, Cyclophis collaris Ошейниковый эйренис Collared dwarf snake
Տարագույն սահնօձ Hemorrhois ravergieri (Ménétries, 1832) Coluber ravergieri, Zamenis caudaelineatus, Eremiophis ravergieri, Zamenis ravergieri, Elaphe caudaelineata, Haemorrhois caudalineata Разноцветный полоз Spotted whip snake
Փլատակային ագամա Trapelus ruderatus (Olivier, 1804) Agama ruderata, Agama mutabilis, Agama lessonae, Agama persica, Trapelus ruderata, Trapelus ruderatus (Olivier, 1804), Trapelus blanfordi Руиная агама Lessona’s agama
Փոքրասիական մողես Parvilacerta parva (Boulenger, 1887) Lacerta parva, Archaeolacerta parva Малоазиатская ящерица Asia Minor lizard
Շտրաուխի մողեսիկ Eremias strauchi (Kessler, 1878) Eremias (Dimorphea) strauchi, Eremias velox Ящурка, Штрауха Strauch’s racerunner

Կրիաների կարգ (Testudines)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մողեսների կարգ (Sauria)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օձերի կարգ (Serpentes)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Н.Б. Ананьева, Н.Л. Орлов, Р.Г. Халиков, И.С. Даревский, С.А. Рябов, А.В. Барабанов «Атлас пресмыкающихся Северной Евразии (таксономичское разнообразие, географическое распространение и природоохранный статус)» Зоологический институт Российской Академии наук, Санкт-Петербург, 2004, - стр. 21
  2. Род содержит один вид
  3. Д. А. Мельников, Н. Б. Ананьева, А. Л. Агасян, М. Раджабизаде История изучения и таксономический статус персидской круглоголовки Phrynocephalus persicus DE FILIPPI, 1863 и такырной круглоголовки Хорвата Phrynocephalus helioscopus horvathi MEHELY, 1894 в сб. Вопросы герпетологии. Материалы Третьего съезда Герпетологического общества им. А. М. Никольского, СПб: 2008. 468 с. ISBN 978-5-98092-021-0 [1]
  4. Агасян Л. А., Агасян А. Л. Новые данные о распространении и охране гадюки Даревского (Vipera darevskii VEDMEDERJA, ORLOV ET TUNIYEV, 1986) в сб. Вопросы герпетологии. Материалы Третьего съезда Герпетологического общества им. А. М. Никольского, СПб: 2008. ISBN 978-5-98092-021-0 [2]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հայրապետյան, Տիգրան (2018). Հայաստանի ողնաշարավոր կենդանիների անվանումների լատիներեն – հայերեն – ռուսերեն – անգլերեն բառարան. Երևան: Երևանի պետական համալսարան. էջեր 26–33. ISBN 978-5-8084-2276-6.