Հայաստանի կենդանիների Կարմիր գիրք
ՀՀ կենդանիների Կարմիր գիրքը հաստատվել է Հայաստանի կառավարության 29.01.10 թ.-ի թիվ 71–Ն որոշմամբ[1]:
ՀՀ նոր Կարմիր գրքի պատրաստումը իրականացվել է 2007–2009 թթ.-ի ժամանակահատվածում առկա տվյալների և նոր դաշտային ուսումնասիրությունների հիման վրա՝ ՀՀ ԳԱԱ կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի, Երևանի պետական համալսարանի և այլ գիտական կառույցների մասնագետների կողմից։
Տեսակների վիճակի գնահատումը և կատեգորիաների որոշումը իրականացվել է միջազգային չափորոշիչների հիման վրա՝ Բնության պահպանության միջազգային միության դասակարգիչների կիրառմամբ (IUCN, 2007–2009, տարբերակ 3.1)։
ՀՀ Կարմիր գիրքը ներառում է 153 տեսակի ողնաշարավոր կենդանիներ, որոնցից՝ ոսկրային ձկներ (Osteichthyes – 7 տեսակ), երկկենցաղներ (Amphibia – 2 տեսակ), սողուններ (Reptilia – 19 տեսակ), թռչուններ (Aves– 96 տեսակ) և կաթնասուններ (Mammalia – 29 տեսակ)։ Ներառված են նաև 155 տեսակի անողնաշար կենդանիներ, այդ թվում՝ 16 տեսակի փորոտանիներ և 139 տեսակի միջատներ[2]:
| ՀՀ Կարմիր գրքում ընդգրկված ողնաշարավոր կենդանիների
տեսակների քանակը՝ ըստ կարգաբանական խմբերի և հազվագյուտության կարգավիճակի[3] |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Կարգաբանական խումբ | Տեսակների
ընդհանուր քանակը |
|
Միջազգային Կարմիր գրքում |
||||
| անհետացած | անհետացող | հազվագյուտ | կրճատվող | անորոշ | |||
| Ձկներ | 2 | 2 | 1 | 2 | |||
| Երկկենցաղներ | 1 | 1 | |||||
| Սողուններ | 11 | 6 | 4 | 1 | 7 | ||
| Թռչուններ | 67 | 20 | 34 | 13 | 3 | ||
| Կաթնասուններ | 18 | 2 | 3 | 6 | 6 | 3 | 1 |
ՀՀ Կարմիր գրքի կենդանիների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Փափկամարմիններ
- Հոդվածոտանիներ
- Միջատներ
- Ճպուռներ
- Ուղղաթևեր
- Հավասարաթևեր
- Կարծրաթևեր կամ Բզեզներ
- Թեփուկաթևեր կամ Թիթեռներ
- Թաղանթաթևեր
- Երկթևեր
- Միջատներ
-
- Ոսկրային ձկներ
- Սաղմոնակերպեր
- Սաղմոնայիններ
- Ծածանակերպեր
- Ծածանազգիներ
- Սևանի կողակ
- Սևանի բեղլու
- Հաշամ
- Հայկական կարմրակն
- Քուռի քարթակ
- Առաջավորասիական ծական
- Ծածանազգիներ
- Սաղմոնակերպեր
- Երկկենցաղներ
- Պոչավորներ
- Սալամանդրներ
- Անպոչ երկկենցաղներ
- Սխտորագորտեր
- Պոչավորներ
- Սողուններ
- Կրիաներ
- Ցամաքային կրիաներ
- Մողեսներ
- Օձեր
- Լորտուներ
- Իժանման օձեր կամ իժեր
- Դարևսկու իժ
- Հայկական լեռնատափաստանային իժ
- Հայկական իժ կամ Ռադդեի իժ
- Կրիաներ
- Թռչուններ
- Սուզականմաններ
- Սուզակներ
- Թիաոտայիններ
- Հավալուսններ
- Ձկնկուլներ
- Արագիլանմաններ
- Արագիլներ
- Եգիպտահավեր
- Տարգալակտուցներ
- Ֆլամինգոյանմաններ
- Սագանմաններ
- Բազեանմաններ
- Ճուռակներ
- Ջրարծիվներ
- Բազեներ
- Հավանմաններ
- Մարեհավեր
- Փասիաններ
- Կռունկանմաններ
- Իսկական կռունկներ
- Ջրահովվիկներ
- Արոսներ
- Քարադրանմաններ
- Կտցար-կաչաղակներ
- Քարադրներ
- Մորակտցարներ
- Բզակտուցներ
- Ծիծառակտցարներ
- Որորներ
- Ջրածիծառներ
- Դռլոնանմաններ
- Դռլոնններ
- Բվանմաններ
- Բվեր
- Ներկարարանմաններ
- Մեղվակերներ
- Ներկարարներ
- Փայտփորանմաններ
- Ճնճղուկանմաններ
- Խաղտտնիկներ
- Շամփրուկներ
- Կեռնեխներ
- Շահրիկներ
- Ճանչորսներ
- Երաշտահավեր
- Սիտեղներ
- Դրախտապաններ
- Սերինոսներ
- Ճնճղուկներ
- Ճայեր
- Սուզականմաններ
- Կաթնասուններ
- Միջատակերներ
- Ոզնիակերպեր
- Գետնափորներ
- Ձեռքաթևավորներ
- Պայտաքթայիններ
- Հարթաքթայիններ
- Բուլդոգայիններ
- Կրծողներ
- Վայրենակերպեր
- Ավազամկնանմաններ
- Մկնիկանմաններ
- Սկյուռանմաններ
- Համստերանմաններ
- Ճագարամկնանմաններ
- Գիշատիչներ
- Զույգասմբակավորներ
- Սնամեջ եղջյուրավորներ
- Եղջերուներ
- Միջատակերներ
- Ոսկրային ձկներ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻՐՔԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»։ www.arlis.am։ 2010-02-05։ Վերցված է 2016-05-11
- ↑ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻՐՔ»։ www.mnp.am։ Վերցված է 2016-05-11
- ↑ Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարան. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն. 2006. էջեր 601. ISBN 5-89700-029-8.
