Jump to content

Համաձայնության տարիք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Warning
Ուշադրություն, այս էջը կամ բաժինը այլ լեզվով հոդվածի վատ թարգմանություն է։

Դուք կարող եք բարելավել թարգմանությունը։ Օրիգինալ տեքստը կարող եք գտնել ձախ կողմի «այլ լեզուներով» ենթաբաժնում։
Եթե յոթ օրվա ընթացքում բովանդակությունը չվերանայվի, հոդվածը կջնջվի։
Հոդվածը պիտակողին՝ խնդրում ենք տեղադրել այս {{subst:Ծանուցում/Վատ թարգմանություն|Համաձայնության տարիք}} հաղորդագրությունը հոդվածը ստեղծած մասնակցի քննարկման էջում։
Հոդվածը պիտակվել է՝ 2025,1,27-ին։
Մեքենական թարգմանությունը ենթակա է ջնջման առանց զգուշացման։

Map of the world's countries, with countries colored by age of consent
Աշխարհի երկրներում ամուսնությունից դուրս հետերոսեքսուալ սեքսի համաձայնության տարիքը. Ավստրալիայում, Մեքսիկայում և Միացյալ Նահանգներում տարիքը տարբեր է` կախված նահանգներից։
  12  13  15  16  17  18  պետք է ամուսնացած լինեն

Համաձայնության տարիք, երբ անձը համարվում է իրավասու սեռական ակտի համաձայնություն տալու համար։ Հետևաբար, այն չափահասը, ով սեռական գործունեություն է ծավալում համաձայնության տարիքից փոքր անձի հետ, չի կարող օրինականորեն պնդել, որ սեռական գործունեությունը եղել է համաձայնությամբ, և այդպիսի սեռական գործունեությունը կարող է համարվել երեխաների սեռական բռնություն կամ մանկապղծություն[1][2]։ Նվազագույն տարիքից ցածր անձը համարվում է զոհ, իսկ նրա սեռական զուգընկերը՝ հանցագործ, թեև որոշ իրավասություններ բացառություններ են սահմանում «Ռոմեոյի և Ջուլիետի օրենքների» միջոցով, երբ մասնակիցներից մեկը կամ երկուսն էլ անչափահաս են և մոտ տարիքի։

Համաձայնության տարիքը սովորաբար չի լինում իրավական օրենսդրության մեջ[3]։ Ընդհանրապես, օրենքով սահմանելի է այն տարիքը, որից ցածր այդ անձի հետ սեռական հարաբերություն ունենալն անօրինական է։ Այն երբեմն օգտագործվել է այլ իմաստներով, ինչպիսիք են տարիքը, երբ մարդը իրավասու է դառնում համաձայնություն տալ ամուսնությանը[4][5], սակայն սեռական գործունեությանը համաձայնությունը այն իմաստն է, որն այժմ ընդհանուր առմամբ հասկացվում է[4][5]։ Այն չպետք է շփոթվի այլ օրենքների հետ, որոնք վերաբերում են նվազագույն տարիքին, ներառյալմեծահասակների տարիքը, քրեական պատասխանատվության տարիքը, ընտրելու տարիքը, խմելու տարիքը և վարորդական տարիքը` չսահմանափակելով դրանք[6]։

Համաձայնության տարիքի մասին օրենքները շատ տարբեր են՝ ըստ իրավազորությունների[3], չնայած իրավասությունների մեծամասնությունը սահմանում է համաձայնության տարիքը 14-ից 18-ի սահմաններում (բացառությամբ Կուբայի, որը սահմանում է համաձայնության տարիքը 12-ը, Արգենտինայի, Նիգերի և Արևմտյան Սահարայի, որոնք սահմանում է համաձայնության տարիքը 13-ը, Մեքսիկայի, որը սահմանում է համաձայնության տարիքը 12-ից 18-ը, և 14 մահմեդական պետությունների, որոնք համաձայնություն են սահմանել միայն ամուսնության միջոցով)։ Օրենքները կարող են նաև տարբերվել՝ կախված սեռական ակտի տեսակից, մասնակիցների սեռից կամ այլ նկատառումներից, օրինակ՝ վստահության դիրքից։ Որոշ իրավասություններ կարող են նաև թույլատրել միացած անչափահասների համար, ովքեր զբաղվում են սեռական ակտով, այլ ոչ այն ժամանակ, երբ նրանք չունեն կողակից։ Այս օրենքների խախտման հետևանքով առաջացած մեղադրանքները և տույժերը կարող են տատանվել զանցանքից, ինչպիսին է «անչափահասի կոռուպցիան» մինչև այն, ինչը հանրաճանաչորեն կոչվում է մանկապղծություն[6][6]։

Օրենքի այս ոլորտում կան բազմաթիվ «մոխրագույն գոտիներ», որոնցից ոմանք վերաբերում են ոչ կոնկրետ և չփորձված օրենսդրությանը, մյուսները առաջացել են հասարակական վերաբերմունքի փոփոխության վերաբերյալ բանավեճերից, իսկ մյուսները՝ դաշնային և նահանգային օրենքների միջև հակասությունների պատճառով։ Այս գործոնները բոլորը դարձնում են համաձայնության տարիքը հաճախ շփոթեցնող և խիստ լարված բանավեճերի թեմա[3]։

Պատմություն և սոցիալական վերաբերմունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդական վերաբերմունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդական հասարակություններում սեռական միության համար համաձայնության տարիքը եղել է ընտանիքի որոշելիք խնդիրը կամ ցեղային սովորույթ։ Շատ դեպքերում դա համընկել է սեռական հասունացման նշանների[7], կանանց մոտ դաշտանի, իսկ տղամարդու մոտ՝ ինտիմ հատվածի մազերի հետ[8]։

Ամուսնության տարիքի վերաբերյալ հավաստի տվյալները սակավ են։ Օրինակ՝ Անգլիայում վաղ արդի ժամանակաշրջանի միակ հավաստի տվյալները գալիս են մահից հետո կատարված գույքային գրառումներից։ Գրառումները ոչ միայն համեմատաբար հազվադեպ էին, այլև ոչ բոլորն էին անհանգստանում գրանցելու մասնակիցների տարիքը, և թվում է, թե որքան ամբողջական են գրառումները, այնքան մեծ է երիտասարդ ամուսնությունների բացահայտման հավանականությունը։ Ժամանակակից պատմաբանները երբեմն դժկամություն են դրսևորել ընդունելու ամուսնության երիտասարդ տարիքի ապացույցները՝ մերժելով դրանք որպես «սխալ ընթերցում» գրառումների ավելի ուշ պատճենահանողի կողմից[7][8]։

12-րդ դարում Գրացիանը, կանոնական իրավունքի ազդեցիկ կազմողը միջնադարյան Եվրոպայում, ընդունել է ամուսնության համար հասունության տարիքը աղջիկների համար մոտավորապես տասներկու և տղաների համար՝ մոտավորապես տասնչորս տարեկան, սակայն նշել է, որ համաձայնությունը իմաստալի է, եթե երկու երեխաները ավելի մեծ են յոթ տարեկանից[9]։ Կային իշխանություններ, որոնք ասում էին, որ ամուսնություն մտնելու համաձայնությունը կարող է տեղի ունենալ ավելի վաղ։ Ամուսնությունը վավեր կլիներ, եթե ոչ մի կողմ չչեղարկեր ամուսնական համաձայնությունը մինչև հասունություն հասնելը, կամ եթե արդեն իսկ սեռական հարաբերություն ունեցել էին։ Դատավորները երբեմն պատվում էին ամուսնություններ՝ հիմնված փոխադարձ համաձայնության վրա՝ յոթ տարեկանից ավելի փոքր տարիքում. հակառակ հաստատված կանոնի, գրանցված են երկու և երեք տարեկան ամուսնություններ[7]։

Չինաստանում, Qingyuan Reign-ի (慶元條法事類) Օրենսգիրքը (հրապարակված 1202 թվականին), որը կատալոգավորում էր 1127-1195 թվականների ուժի մեջ մտած օրենքները, ներկայացրեց սեռական հարաբերություն անչափահասի հետ հետևյալ հրամանով. «10 տարեկանից ցածր աղջիկների հետ հաջողված սեռական հարաբերությունը համարվում է բռնաբարություն բոլոր հանգամանքներում, պատժվում է աքսորով 3000 լի (մղոն) հեռու՝ անքաղաքակիրթ նահանգներ. եթե բռնաբարությունը հաջող չի եղել, աքսոր 500 լիով. եթե վնաս է պատճառվել գործընթացում, մահ կախաղանով[10]»։

Եվրոպայում առաջին գրանցված համաձայնության տարիքի օրենքը 1275 թվականից է Անգլիայում. որպես բռնաբարության դրույթների մաս, 1275 թվականին Վեստմինստերի օրենքը դարձրեց իրավախախտում «տարիքով սահմաններում» «օրիորդի» բռնաբարումը, անկախ նրա համաձայնությունից։ «Տարիքի սահմաններում» արտահայտությունը ավելի ուշ մեկնաբանվեց իրավաբան Էդվարդ Կոուկի կողմից (Անգլիա, 17-րդ դար) որպես ամուսնության տարիք, որը այն ժամանակ տասներկու տարեկանն էր[11]։

Մեծ Մինգ օրենսգիրքը, 25-րդ բաժին, Բռնաբարության քրեական օրենսգիրքը, որը ուժի մեջ մտավ 1373 թվականին, բարձրացրեց համաձայնության տարիքը մինչև 12 տարեկան՝ նշելով՝ «12 տարեկանից ցածր աղջիկները չունեն ռացիոնալ սեռական ցանկություններ, հետևաբար նրանց հետ ցանկացած սեռական հարաբերություն համարվում է բռնաբարություն և պատժվում է մահով կախաղանով»[12]։

Ամերիկյան գաղութները հետևեցին անգլիական ավանդույթին, և օրենքը ավելի շուտ ուղեցույց էր։ Օրինակ, Մարի Հաթաուեյը (Վիրջինիա, 1689 թվական) ինը տարեկան էր, երբ ամուսնացավ Ուիլյամ Ուիլյամսի հետ[13]։ Էդվարդ Կոուկը «պարզ դարձրեց, որ 12-ից ցածր աղջիկների ամուսնությունը նորմալ էր, և տարիքը, որում աղջիկ-կինը իրավունք ուներ ստանալ օժիտ իր ամուսնու գույքից, ինը էր՝ նույնիսկ եթե նրա ամուսինը միայն չորս տարեկան էր»[7]։

16-րդ դարում մի քանի իտալական և գերմանական պետություններ սահմանեցին սեռական հարաբերության նվազագույն տարիքը աղջիկների համար՝ դնելով այն տասներկու տարեկանը։ 18-րդ դարի վերջին այլ եվրոպական երկրներ նույնպես սկսեցին ընդունել նմանատիպ օրենքներ։ 1791 թվականին առաջին ֆրանսիական սահմանադրությունը սահմանեց նվազագույն տարիքը տասնմեկ տարեկանը։ Պորտուգալիան, Իսպանիան, Դանիան և շվեյցարական կանտոնները սկզբնապես սահմանեցին նվազագույն տարիքը տաս-տասներկու տարեկանում[11]։

Համաձայնության տարիքի օրենքները պատմականորեն դժվար էր հետևել և կիրառել։ Տարիքի վրա հիմնված իրավական նորմերը ընդհանուր առմամբ տարածված չէին մինչև 19-րդ դարը, քանի որ հստակ ապացույց ճշգրիտ տարիքի մասին հաճախ հասանելի չէին[11]։

18-րդ դարում, Ավստրալիայում համարվում էր, որ երեխաները ի ծնե մեղավոր են և խոցելի սեռական գայթակղությունների նկատմամբ։ Այս գայթակղություններին «հանձնվելու» համար պատժի հարցը հիմնականում թողնվում էր ծնողներին և չէր դիտարկվում որպես կառավարության հարց, բացառությամբ բռնաբարության դեպքերի[14]։ Ավստրալիակցի երեխաները քիչ իրավունքներ ունեին և իրավաբանորեն համարվում էին իրենց ծնողների սեփականությունը։ 18-րդ դարի վերջից, և հատկապես 19-րդ դարում, վերաբերմունքը սկսեց փոխվել։ 19-րդ դարի կեսին աճել էր մտահոգությունը երեխաների սեռական բռնության վերաբերյալ[14][14]։

19-րդ և 20-րդ դարերի բարեփոխումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեռական հարցերի նկատմամբ սոցիալական և իրավական վերաբերմունքի ընդհանուր շեղումը տեղի ունեցավ ժամանակակից դարաշրջանում։ Արևմտյան երկրներում կանանց սեռական ակտիվության թույլատրելի տարիքի մասին վերաբերմունքը շեղվեց մեծահասակի տարիքի ուղղությամբ։ Մինչդեռ 19-րդ դարի կեսին տասից մինչև տասներեք տարեկանը համարվում էր ընդունելի համաձայնության տարիք[6], 19-րդ դարի վերջին սեքսուալության և մանկության նկատմամբ փոփոխվող վերաբերմունքը հանգեցրեց համաձայնության տարիքի բարձրացմանը[11]։

Բրիտանական ընդհանուր իրավունքը ավանդաբար սահմանել էր համաձայնության տարիքը տասից մինչև տասներկու տարեկանի միջակայքում, սակայն 1875 թվականին «Անձանց դեմ հանցագործությունների մասին» օրենքը այն բարձրացրեց մինչև տասներեք տարեկան Մեծ Բրիտանիայում և Իռլանդիայում։ Սոցիալական մաքրության շարժման վաղ ֆեմինիստները, ինչպիսիք էին Ջոսեֆին Բատլերը և ուրիշները, որոնք գործիք էին «Վարակիչ հիվանդությունների մասին» օրենքների վերացման մեջ, 1870-ական թվականների վերջին սկսեցին ուշադրություն դարձնել մանկական մարմնավաճառության խնդրին։ 1880-ական թվականներին Լոնդոնի մանկական մարմնավաճառության մասին մեդիայի սենսացիոն հայտնագործությունները վրդովմունք առաջացրեցին միջին խավի հարգարժան շրջաններում, ինչը ճնշում ստեղծեց համաձայնության տարիքը կրկին բարձրացնելու համար։

Բրիտանացի հետաքննող լրագրող Վիլյամ Թոմաս Սթիդի կողմից 19-րդ դարի վերջին Լոնդոնում մանկական մարմնավաճառության խնդրի վերաբերյալ գրված մի քանի հոդվածներ հանգեցրին հասարակության վրդովմունքին, ի վերջո, համաձայնության տարիքը հասցնելով 16-ի։

Բրիտանացի հետաքննող լրագրող Ուիլյամ Թոմաս Սթեդին, որը աշխատում էր Pall Mall Gazette-ում, կենտրոնական դեր ունեցավ Լոնդոնի ստորաշխարհում մանկական մարմնավաճառության խնդիրը բացահայտելու գործում՝ մի հրապարակային ակցիայով։ 1885 թվականին նա «գնել է» մեկ զոհի՝ Էլիզա Արմստրոնգին, մի տասներեք տարեկան աղջկա, որը եղել է խուղբի որդին, հինգ ֆունտով և տարել մի բոուրդել, որտեղ նրան թմրեցրել են։ Այնուհետև նա հրապարակել է չորս հոդվածներ, որոնք վերնագրված էին «Ժամանակակից Բաբելոնի կույս զոհը», որոնք շոկի են մատնել ընթերցողներին՝ պատմելով մանկական մարմնավաճառության, անչափահաս անգլիական կույսերի առևտրի և մայրցամաքային «հաճույքի պալատներում» վաճառքի մասին։

«Կույսերի զոհը» անմիջապես սենսացիա դարձավ ընթերցող հասարակության համար, և վիկտորիանական հասարակությունը վրդովվեց մարմնավաճառության հարցից։ Վախենալով ազգային մասշտաբի ապստամբություններից, ներքին գործերի նախարար Սըր Վիլյամ Հարկուրտը դարձ արեց Սթիդիին՝ դադարեցնելու հոդվածների հրապարակումը։ Բարեփոխումների տարբեր խմբեր բողոքի հանդիպումներ անցկացրին և քայլեցին դեպի Հայդ պարկ՝ պահանջելով բարձրացնել համաձայնության տարիքը։ Կառավարությունը ստիպված էր առաջարկել 1885 թվականի «Քրեական իրավունքի փոփոխությունների մասին» օրենքը, որը համաձայնության տարիքը բարձրացրեց մինչև տասնվեց և խստացրեց մարմնավաճառության դեմ պայքարը[15]։

Միացյալ Նահանգներում, մինչև 1880-ական թվականները, նահանգների մեծ մասը համաձայնության նվազագույն տարիքը սահմանում էր տասից մինչև տասներկու տարեկան (Դելավերում՝ 1895 թվականին այն յոթ էր)[16]։ «Կույսերի զոհ» հոդվածներից ոգեշնչված, ԱՄՆ-ի իգական բարեփոխիչները սկսեցին իրենց քարոզարշավը, որը խնդրում էր օրենսդիրներին բարձրացնել իրավական նվազագույն տարիքը առնվազն տասնվեց, վերջնական նպատակով հասնելու տասնութի։ Քարոզարշավը հաջող եղավ՝ գրեթե բոլոր նահանգները 1920 թվականի դրությամբ բարձրացնելով նվազագույն տարիքը տասնվեցից մինչև տասնութ[11][17][18]։

Ֆրանսիայում, Պորտուգալիայում, Դանիայում, շվեյցարական կանտոններում և այլ երկրներում հաջորդող տասնամյակներում նվազագույն տարիքը բարձրացվեց տասներեքից մինչև տասնվեց տարեկան։ Չնայած համաձայնության տարիքը բարձրացնելու սկզբնական փաստարկները հիմնված էին բարոյականության վրա, այնուհետև օրենքների հիմնավորումը փոխվեց՝ կենտրոնանալով երեխայի բարեկեցության և այսպես կոչված մանկության կամ անմեղության իրավունքի վրա։

Ֆրանսիայում Նապոլեոնյան օրենսգրքի ներքո, համաձայնության տարիքը 1832 թվականին սահմանվեց տասնմեկ[11], 1863 թվականին բարձրացվեց մինչև տասներեք, իսկ 1945 թվակնին՝ տասնհինգ։ 1970-ական թվականներին ֆրանսիական ականավոր մտավորականների խումբը պայքարեց համաձայնության տարիքի օրենքների չեղարկման համար, սակայն հաջողության չհասավ[19]։

Իսպանիայում 1822 թվականին այն սահմանվեց «հասունության տարիքով»[20], 1870 թվակնին փոխվեց մինչև տասներկու[21][22][23], որը պահպանվեց մինչև 1999 թվականը[24], երբ դարձավ տասներեք, իսկ 2015 թվականին բարձրացվեց մինչև տասնվեց[25][26][27][28]։

21-րդ դար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

21-րդ դարում մանկական սեռական զբոսաշրջության և երեխաների առևտրային սեռական շահագործման մասին մտահոգությունները աճեցին՝ հանգեցնելով օրենսդրական փոփոխությունների տարբեր իրավազորություններում, ինչպես նաև միջազգային օրենքների ընդունմանը։

Եվրոպայի խորհրդի՝ երեխաների սեռական շահագործումից և սեռական բռնությունից պաշտպանության կոնվենցիան (Լանզարոտե, 25 հոկտեմբեր 2007 թվական) և Եվրոպական միության 2011/92/ԵՄ դիրեկտիվը՝ երեխաների սեռական բռնության և շահագործման, ինչպես նաև մանկական պոռնոգրաֆիայի դեմ պայքարի վերաբերյալ, ընդունվեցին[29]։

Երեխաների վաճառքի, մանկական մարմնավաճառության և մանկական պոռնոգրաֆիայի մասին կամընտիր արձանագրությունը ուժի մեջ մտավ 2002 թվականին։

2003 թվականին ուժի մեջ մտած արձանագրությունը՝ մարդկանց, հատկապես կանանց և երեխաների առևտրի կանխարգելման, ճնշման և պատժի մասին, արգելում է երեխաների առևտրային սեռական շահագործումը[30]։

Մարդկանց առևտրի դեմ պայքարի եվրոպական խորհրդի կոնվենցիան (ուժի մեջ 2008 թվականին) նույնպես զբաղվում է երեխաների առևտրային սեռական շահագործմամբ։

Մի շարք արևմտյան երկրներ վերջին տասնամյակներում բարձրացրել են համաձայնության տարիքը։ Դրանք ներառում են.Կանադա (2008 թվական՝ 14-ից 16), Իսլանդիա (2007 թվական՝ 14-ից 15), Լիտվա (2010 թվական՝ 14-ից 16), Խորվաթիա (2013 թվական՝ 14-ից 15), Իսպանիա (2015 թվական՝ 13-ից 16), Ռումինիա (2020 թվական՝ 15-ից 16), Էստոնիա (2022 թվական՝ 14-ից 16)։

Միջազգային քրեական դատարանի կանոնադրությունը համաձայնության հստակ տարիք չի սահմանում իր բռնաբարության/սեռական բռնության օրենքում, այլ հղում է կատարում սեռական գործողություններին՝ կատարված անձանց նկատմամբ, ովքեր «անընդունակ են իրական համաձայնություն տալու»։ Բացատրական ծանոթագրությունում նշվում է, որ անձը կարող է անընդունակ լինել իրական համաձայնություն տալու՝ կապված բնական, արհեստական կամ տարիքային անկարողության հետ[31]։

Իրավունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայնության տարիքից ցածր անձի հետ սեռական հարաբերությունները հանցագործություն է համարվում մեծ երկրներում։ Իրավազորությունները օգտագործում են տարբեր տերմինններ այդ հանցագործության համար, այդ թվում՝ մանկական սեռական բռնություն, օրինական բռնաբարություն, անօրինական մարմնական ճանաչում, անչափահասի կոռուպցիա։

Համաձայնության տարիքի օրենքների կիրառումը տարբերվում է՝ կախված տվյալ մշակույթի սոցիալական զգայունությունից։ Հաճախ օրենքը կիրառվում է ոչ բառացիորեն, իրավական միջոցներ ձեռնարկվում են միայն այն դեպքում, երբ առկա է սոցիալապես անընդունելի տարիքային բաց երկու անձերի միջև, կամ եթե հանցագործողը իշխանություն ունի անչափահասի նկատմամբ (օրինակ՝ ուսուցիչ, քահանա կամ բժիշկ)։ Յուրաքանչյուր մասնակցի սեռը նույնպես կարող է ազդել մեղքի ընկալման և, հետևաբար, օրենքի կիրառման վրա[6][6]։

Տարիք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեռական ակտիվության համար շեմային տարիքը տարբերվում է իրավազորությունների միջև։ Մեծ մասամբ իրավազորությունները սահմանել են համաձայնության հաստատուն տարիք։ Սակայն, որոշ իրավազորություններ թույլ են տալիս սեռական հարաբերություն հասունության հասնելուց հետո, ինչպես օրինակ Եմենում, բայց միայն ամուսնության շրջանակում[32]։ Տարիքները կարող են տարբերվել՝ կախված օգտագործվող օրացույցի տեսակից, օրինակ լուսնային օրացույց, թե ինչպես են մշակվում անձնագրային ծննդյան ամսաթվերը նահանջ տարիներին, կամ նույնիսկ ծննդյան ամսաթվի հաշվարկման մեթոդի[33] ց։

Պաշտպանություններ և բացառություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայնության տարիքը իրավական խոչընդոտ է անչափահասի համաձայնություն տալու ունակության համար, և հետևաբար համաձայնություն ստանալը ընդհանուր առմամբ պաշտպանություն չէ նշված տարիքից ցածր անձի հետ սեռական հարաբերությունների համար։

Համաձայնության տարիքի մասին ողջամիտ համոզմունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ իրավազորություններում պաշտպանություն է համարվում, եթե մեղադրյալը կարող է ցույց տալ իր ողջամիտ համոզմունքը, որ զոհը համաձայնության տարիքից բարձր է։ Սակայն, այնտեղ, որտեղ նման պաշտպանություն է նախատեսված, այն սովորաբար կիրառվում է միայն այն դեպքում, երբ զոհը մոտ է համաձայնության տարիքին կամ մեղադրյալը կարող է ցույց տալ պատշաճ ջանասիրություն զոհի տարիքը որոշելիս (օրինակ՝ անչափահաս անձ, որն օգտագործել է կեղծ անձնագիր՝ պնդելով, որ օրինական տարիքի է)[34]։

Ամուսնություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարբեր իրավազորություններում համաձայնության տարիքի օրենքները չեն կիրառվում, եթե կողմերը օրինական ամուսնացած են միմյանց հետ։ Իրանի առաջին գերագույն առաջնորդ Ռուհոլլա Խոմեյնին գրել է Թահրիր ալ-Վասիլահում, որ սեռական ներթափանցումը պահանջում է, որ աղջիկը լինի առնվազն 9 տարեկան, բայց այլ սեռական գործողություններ անընդունելի չեն՝ անկախ նրանց տարիքից, նույնիսկ եթե նրանք «կրծքի դեռահասներ» են[35][36]։

Նմանատիպ տարիք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ իրավասություններ ունեն օրենքներ, որոնք բացահայտորեն թույլատրում են սեռական գործողություններ անչափահասների հետ համաձայնության տարիքից ցածր, եթե նրանց զուգընկերը մոտ տարիքի է[37]։ Կանադայում համաձայնության տարիքը 16-ն է, սակայն կան երեք մոտ տարիքի բացառություններ. թույլատրվում է սեքսը 14-15 տարեկան անչափահասների հետ, եթե զուգընկերոջ տարիքի տարբերությունը հինգ տարուց պակաս է, 12-13 տարեկան անչափահասների հետ սեքսը թույլատրվում է, եթե զուգընկերոջ տարիքի տարբերությունը երկու տարուց պակաս է, և 0-11 տարեկան անչափահասների հետ սեքսը թույլատրվում է, եթե զուգընկերը 12 կամ 13 տարեկան է, քանի որ քանի դեռ զուգընկերը վստահության դիրքերում չէ մյուս անչափահասի նկատմամբ[38][39][40]։

Տարիքային շեմից ցածր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեկ այլ մոտեցում է, երբ սեռական հարաբերությունը անչափահասի և ավելի տարեց զուգընկերոջ միջև օրինական է՝ պայմանով, որ վերջինս չի գերազանցում որոշակի տարիք։ Օրինակ՝ Դելավեր նահանգում համաձայնության տարիքը 18 է, բայց 16-17 տարեկանների սեռական հարաբերությունը թույլատրվում է, եթե տարիքով մեծ զուգընկերը մինչև 30 տարեկան է[41]։

Նույն հասունություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այլ երկրներ նշում են, որ անչափահասի հետ սեռական հարաբերությունը չպետք է պատժվի, եթե գործընկերները նույն տարիքի և զարգացման են. օրինակ, Ֆինլանդիայում համաձայնության տարիքը 16 է, բայց օրենքը նշում է, որ արարքը չի պատժվի, եթե «գործողություն մասնակիցների տարիքների և մտավոր ու ֆիզիկական հասունության միջև մեծ տարբերություն չկա»։ Սլովենիայում համաձայնության տարիքը 15 է, բայց արարքը համարվում է հանցավոր միայն այն դեպքում, եթե «առկա է հանցագործի և տուժողի հասունության միջև նշանակալի տարբերություն»[42][43]։

Հոմոսեքսուալ և հետերոսեքսուալ տարիքային տարբերություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ իրավազորություններ, ինչպիսիք են Բահամյան կղզիները, Միացյալ Թագավորության Քեյման կղզիները, Պարագվայը և Սուրինամը, ավելի բարձր համաձայնության տարիք ունեն համասեռ սեռական հարաբերության համար։ Այնուամենայնիվ, այսպիսի տարբերությունները աստիճանաբար ենթարկվում են մարտահրավերի։ Օրինակ՝ Բերմուդայում (2019 թվականի նոյեմբերի 1-ից, Քրեական օրենսգրքի 177-րդ բաժնում) վագինալ և բերանային սեքսի համար համաձայնության տարիքը 16 է, իսկ անալ սեքսի համար՝ 18։ Կանադայում, Միացյալ Թագավորությունում և Արևմտյան Ավստրալիայում, օրինակ, համասեռ արական սեռական հարաբերության համար համաձայնության տարիքը նախկինում 21 էր (լեսբիական սեռական հարաբերությունների վերաբերյալ օրենքներ չկային), մինչդեռ տարասեռ սեռական հարաբերության համար՝ 16։ Այժմ այլևս այդպես չէ, և բոլոր սեռական հարաբերությունների համար համաձայնության տարիքը 16 է։ 2019 թվականի հունիսին Կանադայի կառավարությունը չեղյալ հայտարարեց քրեական օրենսգրքի այն բաժինը, որը սահմանում էր անալ սեքսի համար ավելի բարձր համաձայնության տարիք[44][45]։

Գենդերային-տարիքային տարբերություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ իրավազորություններում (ինչպիսին է Ինդոնեզիան) տարասեռ սեռական հարաբերության համար կան տարբեր համաձայնության տարիքներ՝ կախված յուրաքանչյուր անձի գենդերից։ Այն երկրներում, որտեղ կան գենդերային-տարիքային տարբերություններ, համաձայնության տարիքը կարող է ավելի բարձր լինել աղջիկների համար՝ օրինակ, Պապուա Նոր Գվինեայում, որտեղ տարասեռ սեքսի համար աղջիկների համար համաձայնության տարիքը 16 է, իսկ տղաների համար՝ 14, կամ կարող է ավելի բարձր լինել արական սեռի համար, ինչպիսին է Ինդոնեզիան, որտեղ արական սեռի անձինք պետք է լինեն 19 տարեկան, իսկ իգական սեռի անձինք՝ 16 տարեկա[46] ն։ Կան նաև բազմաթիվ իրավազորություններ, ինչպիսիք են Քուվեյթը և Պաղեստինյան տարածքները, որտեղ ամուսնական օրենքները կարգավորում են գենդերային-տարիքային տարբերությունը[47]։ Այս իրավազորություններում ամուսնությունից դուրս սեռական հարաբերությունը ապօրինի է, այնպես որ փաստացի համաձայնության տարիքը ամուսնական տարիքն է։ Քուվեյթում դա նշանակում է, որ տղաները պետք է լինեն առնվազն 17 տարեկան, իսկ աղջիկները՝ առնվազն 15 տարեկան[47][48][49]։

Վստահության/իշխանության դիրք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի շարք իրավազորություններում, որտեղ համաձայնության տարիքը ցածր է 18-ից (ինչպիսին են Անգլիան և Ուելսը), եթե 18 կամ ավելի բարձր տարիքի անձը վստահության կամ իշխանության դիրքում է անչափահասի նկատմամբ, համաձայնության տարիքը բարձրանում է 18-ի կամ ավելի[50]։ Վստահության դիրքի օրինակներ ներառում են ուսուցիչ-աշակերտ հարաբերությունները։ Օրինակ՝ Անգլիայում և Ուելսում համաձայնության տարիքը 16 է, բայց եթե անձը կրթական հաստատության ուսանողն է, դա դառնում է 18։

Հարաբերության հանգամանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի քանի իրավասություններում անօրինական է սեռական հարաբերություններ ունենալ որոշակի տարիքի անձի հետ որոշակի հանգամանքներում, որոնք վերաբերում են տվյալ հարաբերություններին, օրինակ, եթե դա ներառում է երիտասարդի բարոյականության շահարկումը կամ ապականելը։ Օրինակ, եթե համաձայնության տարիքը Գերմանիայում 14 է, իսկ Կանադայում՝ 16, երկու երկրներում էլ անօրինական է սեռական հարաբերություններ ունենալ 18 տարեկանից ցածր անձի հետ, եթե այդ գործունեությունը շահագործում է կրտսեր անձին։ Մեկ այլ օրինակ է Մեքսիկայում, որտեղ կա հանցագործություն, որը կոչվում է «էստուպրո», որը սահմանվում է որպես սեռական գործողություններ համաձայնության տարիքից բարձր, բայց որոշակի տարիքային սահմանից ցածր (ընդհանուր առմամբ 18) անձի հետ, որտեղ երիտասարդի համաձայնությունը ստացվել է գայթակղության և/ կամ խաբեություն. Փենսիլվանիայում համաձայնության տարիքը պաշտոնապես 16-ն է, բայց եթե ավագ զուգընկերը 18 տարեկան է կամ ավելի բարձր, նա դեռ կարող է քրեական հետապնդման ենթարկվել անչափահասների կոռուպցիայի համար՝ նրանց կոռուպցիայի կամ կրտսեր մարդու բարոյականությունը փչացնելու միտումների համար։

Էքստրատերիտորիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աճող թվով երկրներ ունեն հատուկ արտատարածքային օրենսդրություն, որը հետապնդում է իրենց քաղաքացիներին իրենց հայրենիքում, եթե նրանք անօրինական սեռական վարք դրսևորեն օտար երկրում երեխաների հետ։ 2008 թվականին ECPAT-ը զեկուցել է, որ 44 երկրներ ունեն երեխաների սեքսի արտատարածքային օրենսդրություն[51]։ Օրինակ, 2003 թվականի ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ակտը, Միացյալ Նահանգների դաշնային օրենքը արգելում է իր քաղաքացիների սեռական գործունեությունը օտարերկրացիների կամ այլ նահանգի ԱՄՆ քաղաքացիների հետ, եթե զուգընկերը 18 տարեկանից ցածր է, և գործունեությունը անօրինական է դաշնային, նահանգային կամ տեղական օրենսդրության համաձայն։ Սա վերաբերում է այն դեպքերում, երբ զուգընկերներից որևէ մեկը մեկնում է Միացյալ Նահանգներ կամ դուրս է գալիս Միացյալ Նահանգներ, կամ մի նահանգից մյուսը անօրինական սեռական հարաբերությունների նպատակով[52][53][54][55][56]։

Այլ խնդիրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մասնակիցների սեռ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանավեճեր կան այն մասին, թե արդյոք ներգրավվածների սեռը պետք է հանգեցնի սեռական հարաբերությունների տարբեր վերաբերմունքի՝ օրենսդրորեն կամ գործնականում։ Ավանդաբար հեշտոցային սեռական հարաբերությունների վերաբերյալ համաձայնության տարիքի օրենքները հաճախ կոչված էին պաշտպանելու չամուսնացած աղջիկների մաքրաբարոյությունը[57]։ Շատ ֆեմինիստներ և սոցիալական քարոզիչներ 1970-ականներին դեմ են արտահայտվել կուսության սոցիալական կարևորությանը և նաև փորձել են փոխել կանանց պասիվության և տղամարդկանց ագրեսիայի կարծրատիպերը. պահանջելով, որ օրենքը պաշտպանի երեխաներին շահագործումից անկախ նրանց սեռից, այլ ոչ թե զբաղվի մաքրաբարոյության հարցերով։ Սա բազմաթիվ իրավասություններում հանգեցրել է գենդերային չեզոք օրենքների[57][58]։ Մյուս կողմից, կա հակադիր տեսակետ, որը պնդում է, որ հեշտոցային ակտը «անհավասար ակտ» է տղամարդկանց և կանանց համար՝ կապված այնպիսի խնդիրների հետ, ինչպիսիք են հղիությունը, ՍՃՓՀ-ների բարձր ռիսկը[11][59], և ֆիզիկական վնասվածքների ռիսկը, եթե աղջիկը չափազանց երիտասարդ է և ֆիզիկապես պատրաստ չէ։ ԱՄՆ-ում, Michael M. v. Superior Ct.450 US 464 (1981) գործով որոշվել է, որ աղջիկներին ավելի շատ իրավական պաշտպանություն առաջարկելու երկակի ստանդարտը վավեր է, քանի որ «Հավասար պաշտպանության դրույթը չի նշանակում, որ տղամարդկանց միջև ֆիզիոլոգիական տարբերությունները. և կանայք պետք է անտեսվեն»[11][60][61]։

Ավանդաբար, համաձայնության տարիքային շատ օրենքներ հիմնականում վերաբերում էին տղամարդկանց, ովքեր սեռական գործողություններ են կատարում անչափահաս աղջիկների և տղաների հետ (վերջինս ակտերը հաճախ ենթարկվում են սոդոմիայի և խարդախության օրենքներին)։ Սա նշանակում է, որ որոշ իրավական համակարգերում հազվադեպ են ճանաչվել անչափահաս զուգընկերների հետ սեռական կապ ունեցող կանանց խնդիրները։ Օրինակ, մինչև 2000 թվականը, Մեծ Բրիտանիայում, մինչև 2000 թվական Սեռական հանցագործությունների մասին (փոփոխություն) օրենքը, օրենքով սահմանված տարիք չկար լեսբուհի սեռի համար[62]։ Նոր Զելանդիայում, մինչև 2005 թվականը, անչափահաս տղաների հետ սեքսով զբաղվող կանանց հետ կապված համաձայնության տարիքային օրենքներ գոյություն չունեին[63][64]։ Նախկինում Ֆիջիում երեխաներին սեռական բռնության ենթարկող տղամարդիկ կարող էին մինչև ցմահ բանտարկություն ստանալ, իսկ կին հանցագործները՝ մինչև յոթ տարի[65][66][67]։ Նման իրավիճակները վերագրվել են ավանդական գենդերային դերերի վերաբերյալ հասարակության տեսակետներին և տղամարդկանց սեռականության և կանանց սեռականության կառուցվածքներին։ Ըստ E Martellozzo-ի, «կանանց որպես սեռական բռնության հեղինակներ դիտելը հակասում է կանանց նկատմամբ հասարակության բոլոր կարծրատիպերին[68][69]։ Ալիսա Նաթթինգը պնդում է, որ կանայք չեն ճանաչվում որպես սեռական հանցագործությունների հեղինակներ, քանի որ հասարակությունը չի ընդունում, որ կանայք ունեն ինքնուրույն սեքսուալություն[70][71]։

Ամուսնություն և համաձայնության տարիք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարիքը, որով անձը կարող է օրինականորեն ամուսնանալ, կարող է տարբերվել համաձայնության տարիքից։ Իրավասու մարմիններում, որտեղ ամուսնության տարիքը ցածր է համաձայնության տարիքից, այդ օրենքները սովորաբար գերակայում են համաձայնության տարիքի օրենքներին այն դեպքում, երբ ամուսիններից մեկը կամ երկուսն էլ համաձայնության տարիքից ցածր են։ Որոշ իրավասություններ արգելում են ամուսնությունից դուրս բոլոր սեռերը՝ անկախ տարիքից, ինչպես Եմենի դեպքում[72][73][74][75]։

Մարմնավաճառություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ երկրներում կան հատուկ օրենքներ, որոնք վերաբերում են մանկական մարմնավաճառությանը։

Պոռնոգրաֆիա և «բանտարկյալ» պատկերներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ երկրներում, նահանգներում կամ այլ իրավասություններում համաձայնության տարիքը կարող է ավելի ցածր լինել, քան այն տարիքը, երբ մարդը կարող է հայտնվել պոռնոգրաֆիկ պատկերներում և ֆիլմերում։ Շատ իրավասություններում մասնակցության և նույնիսկ նման նյութեր դիտելու նվազագույն տարիքը 18-ն է[55]։ Որպես այդպիսին, որոշ իրավասություններում 18 տարեկանից ցածր, բայց համաձայնության տարիքից բարձր անձանց ցուցադրող ֆիլմերն ու պատկերները, որոնք համապատասխանում են մանկական պոռնոգրաֆիայի օրենսդրական սահմանմանը, արգելված են՝ չնայած այն հանգամանքին, որ պատկերված սեռական ակտերը օրինական են՝ այլ կերպ վարվելու համար։ այդ իրավասության համաձայնության տարիքի օրենքները։ Այդ դեպքերում հանցագործություն է միայն սեռական ակտի նկարահանումը, քանի որ արարքն ինքնին սեռական հանցագործություն չի համարվի։ Օրինակ՝ Միացյալ Նահանգներում դաշնային օրենսդրության համաձայն հանցագործություն է 18 տարեկանից ցածր անչափահասներին սեռական ակտերում նկարահանելը, նույնիսկ այն նահանգներում, որտեղ համաձայնության տարիքը 18-ից ցածր է[53]։ Այդ նահանգներում մեղադրանքները, ինչպիսիք են մանկական պոռնոգրաֆիան, կարող են օգտագործվել անչափահասի հետ սեռական հարաբերություն ունեցող անձի նկատմամբ քրեական հետապնդման ենթարկելու համար, ով այլ կերպ չէր կարող ենթարկվել օրենքով սահմանված բռնաբարության համար, պայմանով, որ նրանք տեսանկարահանել կամ լուսանկարել են արարքը[76][77]։

Jailbait-ի պատկերները կարելի է տարբերել մանկական պոռնոգրաֆիայից, քանի որ դրանք չեն պատկերում անչափահասներին մինչև սեռական հասունացման սկիզբը, ինչպես նաև չեն պարունակում մերկություն[78][79][80]։ Պատկերները, սակայն, սովորաբար սեքսուալացված են[78][81][82], հաճախ պատկերում են բիկինիով, կիսաշրջազգեստով[83][84], ներքնազգեստով կամ ներքնազգեստով երկու կամ երիտասարդ դեռահասներ[85][86][87]։ Այս պատկերները օրինական են, թե ոչ, քննարկվում է[81]։ Իրավաբանական վերլուծաբան Ջեֆրի Թուբինը, երբ հարցաքննվել է օրինականության վերաբերյալ, ասաց, որ կարծում է, որ դա անօրինական չէ, թեև իրավաբան Սանի Հոսթինն ավելի թերահավատ էր՝ նկարագրելով բանտային պատկերները որպես «սահմանային» մանկական պոռնոգրաֆիա, որը կարող է անօրինական լինել[88][89]։

Առողջություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդու իմունային համակարգը շարունակում է զարգանալ սեռական հասունացումից հետո[90][91]։ Ազդեցության տարիքը ազդում է այն բանի վրա, թե արդյոք իմունային համակարգը կարող է ընդհանրապես պաշտպանել վարակները, և դա ճիշտ է նաև որոշ սեռական ճանապարհով փոխանցվող հիվանդությունների դեպքում։ Օրինակ, սեռական օրգանների գորտնուկներ առաջացնող HPV շտամների ռիսկի գործոնը սեռական դեբյուտն է երիտասարդ տարիքում[92][93], եթե դա տարածվի քաղցկեղ առաջացնող շտամների վրա, ապա երիտասարդ տարիքում սեռական դեբյուտը պոտենցիալ կբարձրացնի նաև HPV վարակների շարունակականության ռիսկը, որն առաջացնում է հենց HPV-ով առաջացած քաղցկեղները, որոնք ախտորոշվում են համեմատաբար երիտասարդ մարդկանց մոտ[92][93]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Cocca, Carolyn (2015). «Age of consent». The International Encyclopedia of Human Sexuality: 1–111. doi:10.1002/9781118896877.wbiehs017.
  2. ↑ Cocca, Carolyn (2015). «Age of consent». The International Encyclopedia of Human Sexuality: 1–111. doi:10.1002/9781118896877.wbiehs017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Waites, Matthew (2005). The Age of Consent: Young People, Sexuality and Citizenship. Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-2173-3. OCLC 238887395.
  4. ↑ 4,0 4,1 Oxford English Dictionary, entry for "age of consent"
  5. ↑ 5,0 5,1 «State-by-State Marriage "Age of Consent" Laws». FindLaw.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Waites, Matthew (2005). The Age of Consent: Young People, Sexuality and Citizenship. Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-2173-3. OCLC 238887395.
  7. ↑ 8,0 8,1 Bullough, Vern L. (2004). Encyclopedia of Children and Childhood in History and Society. Vol. 1: A-E. Macmillan Reference USA. էջեր 45–47. ISBN 0-02-865715-2.
  8. ↑ Noonan, John (1967). «Marriage Canons from the Decretum of Gratian and the Decretals, Sext, Clementines and Extravagantes». Catholic University of America. Արխիվացված է օրիգինալից 17 January 2016-ին. «If one over the age of seven takes a prepubescent wife of less than seven and transfers her to his house, such a contract gives rise to the impediment of public propriety.»
  9. ↑ «庆元条法事类二十五 第52页 (图书馆) – 中国哲学书电子化计划». ctext.org (Chinese (China)). Վերցված է 2023-08-31-ին.
  10. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 Robertson, Stephen. «Age of Consent Laws (Teaching Module)». Children & Youth in History. Roy Rosenzweig Center for History and New Media. Արխիվացված օրիգինալից 15 July 2018-ին. Վերցված է 26 January 2023-ին.
  11. ↑ «大明律/25 – 维基文库，自由的图书馆». zh.wikisource.org (չինարեն). Վերցված է 2023-08-31-ին.
  12. ↑ Brewer, Holly (2012). By birth or consent: children, law, and the Anglo-American revolution in authority. Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press. էջ 288. ISBN 978-0807829509. OCLC 958061287.
  13. ↑ 14,0 14,1 14,2 Boxall, Hayley; Tomison, Adam M.; Hulme, Shann (2014). «Historical review of sexual offence and child sexual abuse legislation in Australia: 1788–2013» (PDF). Australian Institute of Criminology. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 12 April 2015-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  14. ↑ Hogenbloom, Melissa (1 November 2012). «Child prostitutes: How the age of consent was raised to 16». BBC History. Արխիվացված է օրիգինալից 27 July 2014-ին.
  15. ↑ Delinquent Daughters: Policing and Protecting Adolescent Female Sexuality in the United States, 1885–1920. by Mary Odem. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1995. 978-0807863671.
  16. ↑ «PURITY CONGRESS MEETS; A Great Gathering for Moral Work in the City of Baltimore. AIMS AND OBJECTS OF THE MOVEMENT Determined to Prevent State Regulation of Vice and to Rescue Fallen Men and Fallen Women». The New York Times. Baltimore. 15 October 1895.
  17. ↑ «Campaign to Raise the Legal Age of Consent, 1885–1914, Lesson Plan». Womhist.alexanderstreet.com. Արխիվացված օրիգինալից 17 June 2010-ին. Վերցված է 30 June 2010-ին.
  18. ↑ The Emergence of a New Taboo: The Desexualization of Youth in Western Societies Since 1800. by Martin Killias. European Journal on Criminal Policy and Research Vol.8 (2000). ISSN 0928-1371.
  19. ↑ «Loi du 28 avril 1832 CONTENANT DES MODIFICATIONS AU CODE PENAL ET AU CODE D'INSTRUCTION CRIMINELLE—Legifrance». Վերցված է 29 June 2015-ին.
  20. ↑ «Loi du 13 mai 1863 PORTANT MODIFICATION DE PLUSIEURS ARTICLES DU CODE PENAL—Legifrance». Վերցված է 29 June 2015-ին.
  21. ↑ «BOE.es—Documento BOE-A-1973-1715». boe.es. Վերցված է 23 August 2015-ին.
  22. ↑ «Entra en vigor la llamada ley mordaza». ABC. 30 June 2015. Վերցված է 23 August 2015-ին.
  23. ↑ «Ordonnance n°45-1456 du 2 juillet 1945 ABROGE ET REMPLACE L'ART. 331 (AL. 1 ET 2) DU CODE PENAL, MODIFIE PAR LA LOI DU 13-05-1863 (ATTENTAT A LA PUDEUR CONTRE UN ENFANT DE MOINS DE 15 ANS OU NON EMANCIPE PAR LE MARIAGE POUR LES PLUS DE 15 ANS, PUNI DE RECLUSION)—Legifrance». Վերցված է 29 June 2015-ին.
  24. ↑ «Disposición 3439 del BOE núm» (PDF). 31 March 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-10-09-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  25. ↑ «Las 20 claves del nuevo Código Penal». radiointereconomia.com. Արխիվացված է օրիգինալից 24 September 2015-ին. Վերցված է 23 August 2015-ին.
  26. ↑ «Ley Orgánica 11/1999, de 30 de abril, de modificación del Título VIII del Libro II del Código Penal, aprobado por Ley Orgánica 10/1995, de 23 de noviembre». Noticias Jurídicas. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  27. ↑ «Código penal reformado». sirio.ua.es. 17 June 1870. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  28. ↑ «DIRECTIVE 2011/92/EU OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 13 December 2011 on combating the sexual abuse and sexual exploitation of children and child pornography, and replacing Council Framework Decision 2004/68/JHA». Official Journal of the European Union. 13 December 2011. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  29. ↑ «Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons Especially Women and Children, supplementing the United Nations Convention against Transnational Organized Crime». OHCHR. 15 November 2000. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  30. ↑ «Elements of Crimes» (PDF). International Criminal Court. 2011. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 23 September 2014-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  31. ↑ «Sexual Offences Act 2003 (See Sections 9 to 12)» (PDF). Published by the Government of the United Kingdom, (Office of Public Sector Information). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 26 July 2008-ին.
  32. ↑ Crawley, Heaven (May 2007). «When is a child not a child? Asylum, age disputes and the process of age assessment» (PDF). ILPA. Immigration Law Practitioners' Association. էջ 45. ISBN 978-1901833133. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 8 July 2014-ին. Վերցված է 8 June 2014-ին.
  33. ↑ Larry W. Myers (1965). «Reasonable Mistake of Age: A Needed defense to Statutory Rape». Michigan Law Review. The Michigan Law Review Association. 64 (1): 105–136. doi:10.2307/1287118. JSTOR 1287118.
  34. ↑ «قوانین جمهوری اسلامی کودک‌همسری را تشویق‌ می‌کند» [The laws of the Islamic Republic exhortation child marriage]. The Independent to Persian. 4 September 2019. Արխիվացված է օրիգինալից 13 October 2022-ին. Վերցված է 13 October 2022-ին. «آیت‌الله خمینی در کتاب تحریر الوسیله می‌نویسد که «نزدیکی با زوجه قبل از تمام شدن نُه سال جایز نیست ـ نکاحش دائمی باشد یا منقطع ـ و اما سایر لذت‌ها مانند لمس نمودن با شهوت و بغل گرفتن و تفخیذ او (مالیدن آلت تناسلی به ران) حتی در شیرخوار مجاز است».»
  35. ↑ Khomeini, Ruhollah. Tahrir al-Wasilah (PDF). Vol. 3. Translated by Naqavi, Ali Reza. էջեր 442 and 443. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 17 August 2023-ին. Վերցված է 13 October 2022-ին. «لا يجوز وطء الزوجة قبل إكمال تسع سنين، دوامة كان النكاح أو منقطعة، و أما سائر الاستمتاعات كاللمس بشهوة و الضم و التفخيذ فلا بأس بها حتى في الرضيع» [Intercourse with a woman is not allowed unless she attains the age of nine years, regardless whether the marriage is permanent or temporary. There is, however, no objection in other enjoyments like touching lasciviously, hugging and rubbing the thighs, even with a suckling infant.]
  36. ↑ «RSC 1985, c C-46 | Criminal Code | CanLII». CanLII. Վերցված է 11 October 2022-ին.
  37. ↑ «Canada's age of consent raised by 2 years». CBC News. 1 May 2008. Արխիվացված օրիգինալից 20 March 2009-ին. Վերցված է 22 March 2009-ին.
  38. ↑ «Canada's age of consent raised by 2 years». CBC News. 1 May 2008. Արխիվացված օրիգինալից 20 March 2009-ին. Վերցված է 22 March 2009-ին.
  39. ↑ «RSC 1985, c C-46 | Criminal Code | CanLII». CanLII. Վերցված է 11 October 2022-ին.
  40. ↑ «TITLE 11, Crimes and Criminal Procedure, Delaware Criminal Code, CHAPTER 5. SPECIFIC OFFENSES, Subchapter II. Offenses Against the Person, Subpart A. Assaults and Related Offenses (see § 768 and § 770)». Delaware Code.
  41. ↑ «FINLEX ®—Translations of Finnish acts and decrees: 39/1889 English». Finlex.fi. 29 May 2009. Վերցված է 14 January 2013-ին.
  42. ↑ «Republic of Slovenia—Legislation against child sex tourism» (PDF). WTO. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 4 March 2016-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  43. ↑ The Causes and Cures of Criminality Eysenck, Hans 1989 Plenum Press New York page 229
  44. ↑ Կաղապար:Cite act
  45. ↑ «Law, Ethics and HIV/AIDS: Existing Law of Papua New Guinea». Paclii.org. Արխիվացված է օրիգինալից 19 April 2012-ին. Վերցված է 14 January 2013-ին.
  46. ↑ 47,0 47,1 «Sexual Offences Laws – Indonesia». Interpol. Արխիվացված է օրիգինալից 29 February 2008-ին. Վերցված է 5 September 2009-ին.
  47. ↑ «Summary record of the 488th meeting: Kuwait». Committee on the Rights of the Child. Վերցված է 5 September 2009-ին.
  48. ↑ «Islamic Family Law: Palestine / Palestinian Territories of West Bank and Gaza Strip». Emory University School of Law. 2002. Վերցված է 5 December 2022-ին.
  49. ↑ «Sexual Offences Act 2003 (See Sections 16 to 24)» (PDF). Published by the Government of the United Kingdom, (Office of Public Sector Information).
  50. ↑ «What is Child Sex Tourism? – ECPAT International» (PDF). ECPAT. էջ 35. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 13 January 2017-ին. Վերցված է 12 January 2017-ին.
  51. ↑ «18 U.S. Code § 2423—Transportation of minors». Legal Information Institute. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  52. ↑ 53,0 53,1 «Research on sex offender laws and their effects on people and society». SOL Research.org. 2009. Վերցված է 23 October 2011-ին.
  53. ↑ «18 U.S. Code § 2423—Transportation of minors». Legal Information Institute. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  54. ↑ 55,0 55,1 «Research on sex offender laws and their effects on people and society». SOL Research.org. 2009. Վերցված է 23 October 2011-ին.
  55. ↑ «What is Child Sex Tourism? – ECPAT International» (PDF). ECPAT. էջ 35. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 13 January 2017-ին. Վերցված է 12 January 2017-ին.
  56. ↑ 57,0 57,1 Robertson, Stephen. «Age of Consent Laws (Teaching Module)». Children & Youth in History. Roy Rosenzweig Center for History and New Media. Արխիվացված օրիգինալից 15 July 2018-ին. Վերցված է 26 January 2023-ին.
  57. ↑ UNFPA writes that "Biologically, women's risk of acquiring sexually transmitted infections during unprotected sexual relations is two to four times that of men."[1] Արխիվացված 7 Հուլիս 2015 Wayback Machine
  58. ↑ UNFPA writes that "Biologically, women's risk of acquiring sexually transmitted infections during unprotected sexual relations is two to four times that of men." «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված օրիգինալից 7 July 2015. Վերցված է 26 January 2025-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  59. ↑ «Michael M. v. Superior Ct.:: 450 U.S. 464 (1981):: Justia U.S. Supreme Court Center». Justia Law. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  60. ↑ «Michael M. v. Superior Ct.:: 450 U.S. 464 (1981):: Justia U.S. Supreme Court Center». Justia Law. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  61. ↑ «BBC News—UK—Q and A: The age of consent». BBC News. 29 November 2000. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  62. ↑ "In respect of sexual conduct with a young person aged under 16, the bill [Crimes Amendment Bill (No 2) which became law in 2005 significantly toughens the law. The loophole protecting women against being charged with sexual offending against children is removed".«Crimes Amendment Bill (No 2) – Second Reading, Instruction to Committee, In Committee». parliament.nz. 12 April 2005. Արխիվացված է օրիգինալից 9 June 2015-ին. Վերցված է 8 June 2015-ին.
  63. ↑ «CULT Magazine FESTIVAL OF DANGEROUS IDEAS TOP 10». CULT Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 9 June 2015-ին. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  64. ↑ Whitehead, John; Roffee, James. «Child Sexual Abuse in Fiji: Authority, Risk Factors and Responses».
  65. ↑ Whitehead, John; Roffee, James. «Child Sexual Abuse in Fiji: Authority, Risk Factors and Responses».
  66. ↑ Martellozzo, Elena; Nehring, Daniel; Taylor, Helen (2010). «Online child sexual abuse by female offenders: An Exploratory study» (PDF). International Journal of Cyber Criminology. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-10-09-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  67. ↑ Martellozzo, Elena; Nehring, Daniel; Taylor, Helen (2010). «Online child sexual abuse by female offenders: An Exploratory study» (PDF). International Journal of Cyber Criminology. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-10-09-ին. Վերցված է 25 August 2015-ին.
  68. ↑ «BBC News—UK—Q and A: The age of consent». BBC News. 29 November 2000. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  69. ↑ «CULT Magazine FESTIVAL OF DANGEROUS IDEAS TOP 10». CULT Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 9 June 2015-ին. Վերցված է 29 June 2015-ին.
  70. ↑ "In respect of sexual conduct with a young person aged under 16, the bill [Crimes Amendment Bill (No 2) which became law in 2005 [2] significantly toughens the law. The loophole protecting women against being charged with sexual offending against children is removed".«Crimes Amendment Bill (No 2) – Second Reading, Instruction to Committee, In Committee». parliament.nz. 12 April 2005. Արխիվացված է օրիգինալից 9 June 2015-ին. Վերցված է 8 June 2015-ին.
  71. ↑ Power, Carla (12 August 2009), «Nujood Ali & Shada Nasser win "Women of the Year Fund 2008 Glamour Award"», Yemen Times, Արխիվացված է օրիգինալից 5 April 2011-ին, Վերցված է 6 February 2017-ին
  72. ↑ Human Rights Watch (2001), «Yemen: Human Rights Developments», World Report 2001, Human Rights Watch, Արխիվացված օրիգինալից 15 June 2010-ին, Վերցված է 8 April 2010-ին
  73. ↑ Power, Carla (12 August 2009), «Nujood Ali & Shada Nasser win "Women of the Year Fund 2008 Glamour Award"», Yemen Times, Արխիվացված է օրիգինալից 5 April 2011-ին, Վերցված է 6 February 2017-ին
  74. ↑ Human Rights Watch (2001), «Yemen: Human Rights Developments», World Report 2001, Human Rights Watch, Արխիվացված օրիգինալից 15 June 2010-ին, Վերցված է 8 April 2010-ին
  75. ↑ Brilliant, Jeremy (5 August 2009). «New Castle detective resigns over child porn charges». wthr.com Eyewitness News. Henry County. Արխիվացված է օրիգինալից 24 May 2013-ին. Վերցված է 25 May 2012-ին.
  76. ↑ Brilliant, Jeremy (5 August 2009). «New Castle detective resigns over child porn charges». wthr.com Eyewitness News. Henry County. Արխիվացված է օրիգինալից 24 May 2013-ին. Վերցված է 25 May 2012-ին.
  77. ↑ 78,0 78,1 Morris, Kevin (3 October 2011). «Anderson Cooper boosts visibility of teen-girl pics». The Daily Dot. Արխիվացված է օրիգինալից 4 March 2016-ին. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  78. ↑ Alfonso III, Fernando (11 August 2011). «A free-speech haven wrestles with violent images». The Daily Dot. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  79. ↑ Crugnale, James (30 September 2011). «Anderson Cooper Excoriates Reddit For 'Creepy' Jailbait Section». Mediaite. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  80. ↑ 81,0 81,1 Morris, Kevin (3 October 2011). «Anderson Cooper boosts visibility of teen-girl pics». The Daily Dot. Արխիվացված է օրիգինալից 4 March 2016-ին. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  81. ↑ Alfonso III, Fernando (11 August 2011). «A free-speech haven wrestles with violent images». The Daily Dot. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  82. ↑ Chen, Adrian (12 October 2012). «Unmasking Reddit's Violentacrez, The Biggest Troll on the Web». Gawker. Արխիվացված է օրիգինալից 12 October 2012-ին. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  83. ↑ Fitzpatrick, David; Griffin, Drew (19 October 2012). «Man behind 'Jailbait' posts exposed, loses job». CNN. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  84. ↑ Hachman, Mark (10 August 2011). «Reddit Closes 'Jailbait' Pic Site, Allows Others to Remain». PC Magazine. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  85. ↑ Chen, Adrian (12 October 2012). «Unmasking Reddit's Violentacrez, The Biggest Troll on the Web». Gawker. Արխիվացված է օրիգինալից 12 October 2012-ին. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  86. ↑ Hachman, Mark (10 August 2011). «Reddit Closes 'Jailbait' Pic Site, Allows Others to Remain». PC Magazine. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  87. ↑ Crugnale, James (30 September 2011). «Anderson Cooper Excoriates Reddit For 'Creepy' Jailbait Section». Mediaite. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  88. ↑ Fitzpatrick, David; Griffin, Drew (19 October 2012). «Man behind 'Jailbait' posts exposed, loses job». CNN. Վերցված է 12 June 2014-ին.
  89. ↑ «Medscape: Medscape Access». Վերցված է 29 June 2015-ին.
  90. ↑ «Medscape: Medscape Access». Վերցված է 29 June 2015-ին.
  91. ↑ 92,0 92,1 Brewer, N. T.; Ng, T. W.; McRee, A. L.; Reiter, P. L. (2010). «Men's beliefs about HPV-related disease». Journal of Behavioral Medicine. 33 (4): 274–281. doi:10.1007/s10865-010-9251-2. PMC 4018629. PMID 20162346.
  92. ↑ 93,0 93,1 Brewer, N. T.; Ng, T. W.; McRee, A. L.; Reiter, P. L. (2010). «Men's beliefs about HPV-related disease». Journal of Behavioral Medicine. 33 (4): 274–281. doi:10.1007/s10865-010-9251-2. PMC 4018629. PMID 20162346.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Համաձայնության տարիք» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
LCCN: sh85002086 · Microsoft: 2780525847
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Համաձայնության_տարիք&oldid=10261437» էջից