Համաեվրոպական կուսակցություն
Համաեվրոպական կուսակցությունը (անգլերեն՝ political party at European level կամ Europarty) գործառնող արտախորհրդարանական դաշինք-խմբավորում է՝ բաղկացած Եվրոպական միության տարբեր անդամ երկրների ազգային կուսակցություններից, որոնք միավորված են քաղաքական պատկանելիությամբ[1]։ Համաեվրոպական կուսակցությունները նպաստում են Եվրոպական քաղաքական գիտակցության ձևավորմանը և Միության քաղաքացիների քաղաքական կամքի արտահայտմանը։ Համաեվրոպական քաղաքական կուսակցությունները և նրանց հետ փոխկապակցված քաղաքական հիմնադրամները կարևոր դեր են խաղում եվրոպական մակարդակում քաղաքացիների ձայնը լսելի դարձնելու և ազգային ու Միության մակարդակների քաղաքականությունների միջև անջրպետը վերացնելու գործում[2]։ Համաեվրոպական կուսակցության կարգավիճակ ստանալու համար կուսակցությունը պետք է
- Ունենա իրավական անձի կարգավիճակ այն ԵՄ անդամ երկրում, որտեղ գտնվում է կուսակցության գլխամասը,
- Ներկայացված լինի ԵՄ անդամ պետությունների առնվազն մեկ քառորդում՝ հանձինս Եվրոպական խորհրդարանի, ազգային/տարածաշրջանային խորհրդարանների կամ տարածաշրջանային վեհաժողովների պատգամավորների կողմից, կամ էլ Եվրոպական խորհրդարանի վերջին ընտրություններում ԵՄ անդամ պետությունների առնվազն մեկ քառորդում հավաքած լինի ձայների առնվազն 3%-ը,
- Իր ծրագրերում և գործունեության ընթացում անդրադառնա Եվրոպական միության հիմնարար սկզբունքներին, մասնավորապես՝ ազատությանը, ժողովրդավարությանը, մարդու իրավունքներին, հիմնարար ազատություններին և օրենքի գերակայությանը,
- Մասնակցի Եվրոպական խորհրդարանի ընտրություններին կամ հայտնի ընտրություններին մասնակցելու իր մտադրության մասին։
Եվրոպական խորհրդարանը վերահսկում է համաեվրոպական կուսակցությունների՝ վերոնշյալ չափանիշներին համապատասխանեցումը։ Եթե այդ պայմաններից որևէ մեկը չի բավարարվում համաեվրոպական կուսակցության կողմից, ապա այն զրկվում է «համաեվրոպական կուսակցություն» կարգավիճակից[3]։
Համաեվրոպական կուսակցությունները Եվրոպական խորհրդարանում ձևավորել են յոթ քաղաքական խմբեր՝
«Եվրոպական ժողովրդական կուսակցություն»,
«Սոցիալիստների և ժողովրդավարների առաջատար դաշինք»,
«Նորացնել Եվրոպան»,
«Կանաչներ/Եվրոպական ազատ դաշինք»,
«Եվրոպական միավորված կանաչներ/Հյուսիսային կանաչ ձախեր»,
«Եվրոպական պահպանողականներ և ռեֆորմիստներ»,
«Ինքնություն և ժողովրդավարություն»[4]։
Եվրոպական ընտրություններից հետո ընտրված պատգամավորները կազմում են ոչ թե ազգային պատվիրակություններ, այլ ըստ իրենց քաղաքական-գաղափարախոսական պատկանելիության դառնում են վերոնշյալ քաղաքական խմբերի անդամ կամ անկախ պատգամավոր։ 1999թ.-ից կիրառվող միակուսակցական քաղաքական խմբերի արգելքը, ինչպես նաև Եվրոպական խորհրդարանի կանոնակարգում տեղի ունեցած որոշ փոփոխություններ միանշանակ նպաստել են քաղաքական խմբերի համախմբման գործընթացին։ Միաժամանակ, պետք է ընդգծել, որ Եվրոպական խորհրդարանի կանոնակարգն ու ընթացակարգը նկատելի առավելություն են տալիս ամենամեծ քաղաքական խմբերին[5]։
Որոշ հայաստանյան քաղաքական կուսակցություններ հանդիսանում են համաեվրոպական քաղաքական կուսակցությունների և դաշինքների անդամ։ Օրինակ` Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունը 2012թ. Փետրվարի 9-ից «Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության» անդամ է[6], 2014թ․-ի հուլիսի 3-ին «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը պաշտոնապես անդամակցեց «Եվրոպական պահպանողականներ և ռեֆորմիստներ» դաշինքին[7],«Հայ ազգային կոնգերեսը»«Եվրոպայի ազատականներ և դեմոկրտաներ» դաշինքի անդամ է[8] և այլն։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Summaries of EU legislation. Glossary of summaries. European political parties». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ «Official Journal of the European Union. REGULATION (EU, EURATOM) No 1141/2014 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 22 October 2014 on the statute and funding of European political parties and European political foundation». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ «Summaries of EU legislation. The regulations governing political parties and rules regarding their funding at European level». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ «The Political groups of the European Parliament». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ Palayret, Jean-Marie (2009). Building parliament.50 years of European Parliament History 1958-2018. Florence: European University Institute. էջ 59. ISBN 978-92-823-2368-7.
- ↑ «ՀՀԿ-ն Եվրոպայի ժողովրդական կուսակցության քաղաքական ընտանիքի անդամ». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ ««Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունն իր ստեղծման առաջին ամիսներից լուրջ ուշադրություն է դարձրել արտերկրի պետությունների ազդեցիկ քաղաքական ուժերի հետ միջկուսակցական համագործակցություն հաստատելու խնդրին։». Վերցված է 18/11/2020-ին.
- ↑ «ՀԱԿ-ը Վարշավայում մասնակցել է ALDE-ի տարեկան համագումարին». Վերցված է 18/11/2020-ին.