Հակոբ Հակոբյան (գրող)

Հակոբ Հակոբյան
Ծնվել է	մայիսի 29, 1866
Ծննդավայր	Գանձակ, Թիֆլիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	նոյեմբերի 13, 1937 (71 տարեկան)
Վախճանի վայր	Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Խոջիվանք
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, թարգմանիչ և գրող
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ժանրեր	պոեմ
Կուսակցություն	Ռուսական սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն (բոլշևիկների)
	Հակոբ Հակոբյան Վիքիդարանում
	Hakob Hakobian Վիքիպահեստում

Այս հոդվածը գրողի մասին է։ Այս անունը կրող այլ անձանց համար այցելեք Հակոբ Հակոբյան։

Հակոբ Հակոբյան Մնացականի (մայիսի 29, 1866(1866-05-29)^[1], Գանձակ, Թիֆլիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 13, 1937(1937-11-13)^[1], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ բանաստեղծ։ Վրաստանի և Հայաստանի ժողովրդական բանաստեղծ (1923)։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1904 թվականից։ Ծածկանունը՝ Պրոլետար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Գանձակում, 1866 թ., արհեստավորի ընտանիքում։ Մի տարի սովորել է գյուղում՝ Ծովի Աղի անունով մի կնոջ մոտ և ապա ծխական դպրոց է մտել։ Հակոբյանի հայրը նպատակ ուներ տղային քահանա կամ արհեստավոր դարձնել, բայց մայրը հաջողացնում է որդուն գիմնազիա տալ։ Քանի որ գիմնազիայում արգելված էր հայերեն լեզուն և գրականությունը, Հակոբյանը մի քանի գրասեր աշակերտների հետ դասից դուրս հավաքույթներ էին կազմակերպում, որի ընթացքում հայերեն էին կարդում և գրականություն քննարկում։

Հակոբյանը դեռևս գիմնազիայի 6–րդ դասարանից, մասնակցել է աշակերտական գաղտնի հավաքույթների և գրել է բանաստեղծություններ։ Նրա «Հյուսիսի ագռավը» բանաստեղծությունը, որը նա փակցնում է եկեղեցու պատին, պատճառ է դառնում իր գիմնազիայից վտարմանը։ Դուրս մնալով գիմնազիայից, Հակոբյանը մեկնում է Թիֆլիս, մտնում դեղատուն՝ իբրև աշակերտ։ Սկսվում են զրկանքներով, դառնություններով, թափառումներով լի կյանքի տարիները։ Թողնելով դեղատունը՝ Հակոբյանը այս անգամ մեկնում է Բաքու՝ նավթահանքերում սևագործություն է անում, դրանից հետո Սև քաղաքում մի մեխանիկական գործարանում մեխանիկական գրանցողի, գանձապահի պաշտոն է ստանձնում, հետո Էյզենշմիդի գործարանում հաշվապահություն է անում։ 1894 թ., վերադառնալով Թիֆլիս, Հակոբյանը մի քանի հիմնարկներում հաշվապահական պաշտոններ է տանում, մինչև Սովետական կարգերի հաստատումը՝ 1921 թ.։

Վախճանվել է Թիֆլիսում, 1935 թ.։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հակոբ Հակոբյանը իր գրական գործունեությունը սկսել է 1893 թ։ Սկզբնական շրջանի բանաստեղծությունները տպագրվել են «Մուրճում»։ «Նոր հոսանք» ամսագրում տպագրվել են նրա «Մաքառման ժամին», «Էտապը», «Գործարան», «Գյուղը հարավում» և այլ բանաստեղծություններ։ Առաջին շրջանում եղել է ազգային գրողների զորեղ ազդեցության տակ, ամենից ավելի Ռ. Պատկանյանի։

Երկերի մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանաստեղծութիւններ, Թիֆլիս, 1899, 80 էջ։
Աշխատանքի երգեր, Թիֆլիս, 1906, 64 էջ։
Բանաստեղծութիւններ, Թիֆլիս, 1912, 144 էջ։
Հեղափոխական բեմ, Թիֆլիս, 1922, 64 էջ։
Բանաստեղծութիւններ, հատ. 1, Թիֆլիս, 1926, 352 էջ։
Ագիտատորի հուշերից, Թիֆլիս, 1927, 112 էջ։
Նոր առավոտ, Երևան, 1931, 112 էջ։
Բանաստեղծություններ, Յերևան, 1935, 300 էջ։
Նոր յերգեր, Թիֆլիս, 1936, 52 էջ։
Ընտիր յերկեր, Յերևան, 1936, 152 էջ։
Բանաստեղծություններ, Երևան, 1948, 182 էջ։
Երկեր, Երևան, 1951, 496 էջ։
Երկերի ժողովածու, հատ. 1. Բանաստեղծություններ, Երևան, 1955, 476 էջ։
Երկերի ժողովածու, հատ. 2. Պոեմներ, Անտիպ պոեմներ, Թարգմանություններ, Երևան, 1956, 360 էջ։
Երկերի ժողովածու, հատ. 3. Ինքնակենսագրական նյութեր, Պատմվածքներ, Ագիտատորի հուշերից, Հուշեր, Ակնարկներ, Երևան, 1958, 484 էջ։
Երկերի ժողովածու, հատ. 4. Հրապարակախոսական հոդվածներ, Հոդվածներ գրականության և արվեստի մասին, Նամակներ, Հեռագրեր, Երևան, 1958, 464 էջ։
Բանաստեղծություններ և պոեմներ, Երևան, 1958, 104 էջ։
Բանաստեղծություններ և պոեմներ, Երևան, 1966, 112 էջ։
Հակոբյան Հակոբ, Կուրղինյան Շուշանիկ, Արազի Մովսես, Երկեր, Երևան, 1981, 192 էջ։
Հակոբյան Հակոբ, Կուրղինյան Շուշանիկ, Արազի Մովսես, Երկեր, Երևան, 1982, էջ 14–196։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ասատուր Ասատրյան, Հակոբ Հակոբյան, Երևան, 1947, 96 էջ։
Ասատուր Ասատրյան, Հակոբ Հակոբյան, Երևան, 1955, 178 էջ։
Սովետահայ գրականության պատմություն, հատոր առաջին (1917-1941, հատորում ներառվախ է «Հակոբ Հակոբյան» գլուխը, որը գրել է Ասատուր Ասատրյանը), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1961, 800 էջ։
Արսեն Տերտերյան, Հայոց նոր գրականության պատմություն։ 19-20-րդ դդ. (սղագրված դասախոսություններ ձեռագրի իրավունքով), պրակ 7, Հ. Հակոբյան, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1939, 76 էջ։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պետրոսյան, Հ., «Հայ գիտնականներ, հրապարակախոսներ, ժուռնալիստներ», Երևան, 1960, էջ 353-356։
Սուրխաթյան «Հայ Գրականություն», Հատոր 2

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

Վիքիդարան նախագծում կարող եք գտնել այս հեղինակի ստեղծագործություններ։

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հակոբ Հակոբյան (գրող) կատեգորիայում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 72)։

[_71fc361ee9321088-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[1]