Հաթհա յոգա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հինդուիզմ
թեմատիկայի հոդված

Aum

Պատմություն · Պանթեոն

Վայշնայություն · Շիվայություն
Շակտիզմ · Սմարտիզմ

Դհարմա · Արտհա · Կամա
Մոկշա · Կարմա · Սամսարա ·
Յոգա · Յանտրա · Բհակտի ·
Մայա · Պուջա · Կիրտան · Մանդիր · Աբհավա · Բհավա

Վեդաներ · Ուպանիշադներ
Ռամայանա · Մահաբհարաթա
Բհագավադգիտա · Պուրաններ
Պատանջալի Յոգա սուտրա · Հաթհապրադիպիկա
այլ

Համանման նյութեր

Հինդուիզմ ըստ երկրի · Հինդուիզմը Հայաստանում · Սրբապատկերագրություն · Ճարտարապետություն · Օրացույց · Տոներ · Կրեացիոնիզմ · Մոնոթեիզմ · Աթեիզմ · Այուրվեդա · Աստղագիտություն

Հինդուիստական սվաստիկան

Պորտալ «Հինդուիզմ»

Հաթհա յոգան յոգայի տեսակ է։ Հատհա բառը նշանակում է «ուժ», որը կարող է ունենալ հետևյալ իմաստը․ քանի որ հին հնդիկները կարծում էին, որ այն շատ դժվար է և մեծ քանակությամբ ուժ գործադրելու համար նրանք ստիպեցին իրենց մեջ արթնանալ «յոգի»-ին[1]։

Հատհա յոգայի պրակտիկան պարունակում է շատկարմաս, ասանաս, բանդաս, մուրդաս ինչպես նաև պրանայամա տարրերը։ Բոլոր պրակտիկաներում առկա են գիտակցության հետ աշխատանքներ (ուշադրության կենտրոնացում)[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունեն մի քանի լեգենդներ, որտեղ ասվում է, որ հատհա յոգայի ուսուցումը փոխանցվել է Շիվայի մարդկանց[3]։

Ժամանակակից գիտնականները հատհա յոգայի առաջացումը կապում են Մացյենդրանատի և նրա աշակերտը Գորայքշանաթի հետ, ովքեր այն հիմնադրել են X-XI դարերում, Նաթի յոգիկ ավանդույթներով։ Գորայշանաթին համակարգեց իր ժամանակների գիտելիքները կապված մարմնի և գիտակցության հետ, ինչպես նաև նրան ավելացրեց տանտրիկ տարրեր։ Նա համարվում է հատհա յոգայի տարբեր ուղղությունների հիմնադիրը։

Հատհա յոգան արագ տարածվել է XVII-XVIII դարերում։

Պրակտիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաթհա յոգան մարմնի վրա ազդելու ֆիզիկական միջոցներով ձեռք բերված հոգեֆիզիկական ներդաշնակության վարդապետություն է (դիետա, շնչառություն, շատկարմաներ, ասանաներ,) և ունի հոգևոր նշանակություն (մեդիտացիաներ և ուշադրության կենտրոնացում՝ ասանաների և պրանայաների կատարման ժամանակ)։

Հաթհա յոգայի պրակտիկայում ձեռք բերված նպատակները շատ բազմազան են։ Այն կարող է լինել ինչպես լավ առողջություն, այնպես էլ երկարակեցության ինքնության գիտակցում և նույնիսկ լուսավորություն ու ազատություն (Սամադի)[4]։

Հաթհա յոգան սովորեցնում է գիտակցաբար և ուշադիր վերաբերվել առողջությանը, սովորեցնում է մարմնի և մտքի արտաքին և ներքին մաքրության կիրառումը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Борислав (Борис Мартынов) Йога. Источники и течения. Хрестоматия.. — М.: Йогин, 2009. — С. 69. — 440 с.
  2. Կաղապար:Ռուսերեն գիրք=Гхеранда-самхита
  3. Կաղապար:Ռուսերեն գիրք=Свами Сватмарама
  4. Артур Авалон Глава 7. Теоретические основания этой йоги // Кундалини-йога. Змеиная сила. — Центрполиграф, 2012. — ISBN 978-5-227-03740-4, ISBN 978-0-486-23058-0