Հադիա Դավլեթշինա
Արտաքին տեսք
Հադիա Դավլեթշինա բաշկիրերեն՝ Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы | |
---|---|
Ծնվել է | մարտի 5, 1905 |
Ծննդավայր | Սամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | դեկտեմբերի 5, 1954 (49 տարեկան) |
Մահվան վայր | Birsk, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Բաշկորտոստանի պետական համալսարան |
Մասնագիտություն | գրող և բանաստեղծուհի |
Hadiya Davletshina Վիքիպահեստում |
Հադիա Լուտֆուլովնա Դավլեթշինա (բաշկիրերեն՝ Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы, մարտի 5, 1905, Սամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 5, 1954, Birsk, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային բաշկիր գրող։ Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի Գրողների միության անդամ (1935)։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1905 թվականի փետրվարի 21-ին Սամարայի նահանգի Պուգաչևսկի ուեզդի Խասանովո գյուղում, աղքատ գյուղացու ընտանիքում։
Ուսում և աշխատանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1920 թվականին՝ ուսուցիչ Սամարայի նահանգի Պուգաչով ուեզդի Իմելեևսկի շրջանի Դենգիզբաևո գյուղում
- 1920 թվականին՝ ուսում Սամարայի բաշկիրաթաթարական մանկավարժական տեխնիկումում
- 1932 թվականին՝ ուսում Մոսկվայի Խմբագիրների պատրաստման ինստիտուտը
- 1935—1937 թվականներին՝ ուսում Բաշկորտոստանի պետական համալսարան
- 1933 թվականին՝ աշխատանք որպես Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի Բայմակսկի շրջանի Զիլաիրի հացահատիկի խորհրդային տնտեսության քաղաքական բաժնի «Հացահատիկային ֆաբրիկա» թերթի գրական աշխատակից (իր ամուսնու՝ բաշկիր գրող Գուբայ Դավլեթշինի հետ, հետագայում Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի ժողովրդական կոմիսար)։
- 1937—1942 թվականներին՝ բանտում, որպես աքսորվածի կին, հետո՝ մինչև նրա մահը, ապրում էր Բիրսկ աքսորավայրում։
Մասնակցություն Գրողների միության աշխատանքին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ԽՍՀՄ գրողների 1-ին համագումարի պատգամավոր (1934),
- ԽՍՀՄ գրողների 3-րդ պլենիումի պատգամավոր, ք. Մինսկ (1936):
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Առաջին պատմվածք «Պիոներուհի Խըլուկայ» (բաշկիրերեն՝ «Һылыуҡай-пионерка») հրատարակված «Башҡортостан йәштәре» թերթում(«Молодежь Башкортостана»), 1926,
- պատմվածք «Այբիկա» (Айбикә) 1931,
- պատմվածք «Հասկերի ալիքները» («Башаҡтар тулҡыны»), 1932,
- «Պատմվածքների ժողովածու», 1935,
- պատմվածք «Հրե տարիներ» («Ялҡынлы йылдар»), 1933-37,
- վեպ «Իրգիզ» («Ырғыҙ»), 1942-52, հրատ. 1957:
Կոչումներ և պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հադիա Դավլեթշինան 1967 թվականին հետմահու արժանացել է ամենաառաջին Սալամաթ Յուլաեվի անվան մրցանակին «Իրգիզ վեպի համար (հետմահու)» ձևակերպմամբ։
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գրողի հիշատակին Ուֆայում անվանակոչվել է բուլվար, փողոց Բայմակսկի շրջանի Ուրգազա գյուղում, ինչպես նաև արձան է կանգնեցվել Սիբայում, Բիրսկ։
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Мингажетдинов М. Хадия Давлетшина: Жизнь и творчество. — Уфа, 1966.
- Баимов Р. Хадия Давлетшина. Архивировано из первоисточника 11 Դեկտեմբերի 2007.
- Узиков Ю. Давлетшина Хадия Лутфулловна. Жемчужина Башкортостана.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- թվայնացված ստեղծագործությունները Բաշկորտորստանի Հանրապետության Ահմետ-Զաքի Վալիդիի անվան ազգային գրադարանում են։
- բաշկիրերեն Արխիվացված 2019-03-28 Wayback Machine
- այլ աղբյուրներ
- Հոդված Բաշկորտոստան. Համառոտ հանրագիտարան
- Գրող Հադիա Դավլեթշինայի բուրզյանական արմատների մասին
- Գեղարվեստահրապարակային ֆիլմ "Հադիա"- ռեժիսոր Ռենատ Նուրուլին
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հադիա Դավլեթշինա» հոդվածին։ |
|