Հադիա Դավլեթշինա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հադիա Դավլեթշինա
բաշկիրերեն՝ Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 5, 1905(1905-03-05)
ԾննդավայրՍամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էդեկտեմբերի 5, 1954(1954-12-05) (49 տարեկան)
Մահվան վայրBirsk, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունԲաշկորտոստանի պետական համալսարան
Մասնագիտությունգրող և բանաստեղծուհի
 Hadiya Davletshina Վիքիպահեստում

Հադիա Լուտֆուլովնա Դավլեթշինա (բաշկիրերեն՝ Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы, մարտի 5, 1905(1905-03-05), Սամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 5, 1954(1954-12-05), Birsk, Բաշկիրական Խորհրդային Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային բաշկիր գրող։ Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի Գրողների միության անդամ (1935)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1905 թվականի փետրվարի 21-ին Սամարայի նահանգի Պուգաչևսկի ուեզդի Խասանովո գյուղում, աղքատ գյուղացու ընտանիքում։

Ուսում և աշխատանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1920 թվականին՝ ուսուցիչ Սամարայի նահանգի Պուգաչով ուեզդի Իմելեևսկի շրջանի Դենգիզբաևո գյուղում
  • 1920 թվականին՝ ուսում Սամարայի բաշկիրաթաթարական մանկավարժական տեխնիկումում
  • 1932 թվականին՝ ուսում Մոսկվայի Խմբագիրների պատրաստման ինստիտուտը
  • 1935—1937 թվականներին՝ ուսում Բաշկորտոստանի պետական համալսարան
  • 1933 թվականին՝ աշխատանք որպես Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի Բայմակսկի շրջանի Զիլաիրի հացահատիկի խորհրդային տնտեսության քաղաքական բաժնի «Հացահատիկային ֆաբրիկա» թերթի գրական աշխատակից (իր ամուսնու՝ բաշկիր գրող Գուբայ Դավլեթշինի հետ, հետագայում Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ-ի ժողովրդական կոմիսար)։
  • 1937—1942 թվականներին՝ բանտում, որպես աքսորվածի կին, հետո՝ մինչև նրա մահը, ապրում էր Բիրսկ աքսորավայրում։

Մասնակցություն Գրողների միության աշխատանքին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ԽՍՀՄ գրողների 1-ին համագումարի պատգամավոր (1934),
  • ԽՍՀՄ գրողների 3-րդ պլենիումի պատգամավոր, ք. Մինսկ (1936):

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առաջին պատմվածք «Պիոներուհի Խըլուկայ» (բաշկիրերեն՝ «Һылыуҡай-пионерка») հրատարակված «Башҡортостан йәштәре» թերթում(«Молодежь Башкортостана»), 1926,
  • պատմվածք «Այբիկա» (Айбикә) 1931,
  • պատմվածք «Հասկերի ալիքները» («Башаҡтар тулҡыны»'), 1932,
  • «Պատմվածքների ժողովածու», 1935,
  • պատմվածք «Հրե տարիներ» («Ялҡынлы йылдар»), 1933-37,
  • վեպ «Իրգիզ» («Ырғыҙ»), 1942-52, հրատ. 1957:

Կոչումներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հադիա Դավլեթշինան 1967 թվականին հետմահու արժանացել է ամենաառաջին Սալամաթ Յուլաեվի անվան մրցանակին «Իրգիզ վեպի համար (հետմահու)» ձևակերպմամբ։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրողի հիշատակին Ուֆայում անվանակոչվել է բուլվար, փողոց Բայմակսկի շրջանի Ուրգազա գյուղում, ինչպես նաև արձան է կանգնեցվել Սիբայում, Բիրսկ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

թվայնացված ստեղծագործությունները Բաշկորտորստանի Հանրապետության Ահմետ-Զաքի Վալիդիի անվան ազգային գրադարանում են։
այլ աղբյուրներ