Հաբիբ Նազարյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Նազարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1881 |
| Ծննդավայր | Կեսարիա, Թուրքիա |
| Մահացել է | 1915 |
| Մահվան վայր | Կեսարիա, Թուրքիա |
| Մահվան պատճառ | Հայոց ցեղասպանություն |
| Կրթություն | Կ. Պոլսի օսմանյան կայսերական վարժարան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ |
Հաբիբ Նազարյան (1881, Կեսարիա/Էվերեկ/Ֆենեսե- հուլիսի 30/31, 1915, Կեսարիա), հայ բժիշկ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1881 թվականին Անկարայի նահանգի Կեսարիայի գավառի Կեսարիա քաղաքում /Կեսարիայի գավառի Էվերեկի գավառակի կենտրոն Էվերեկ ավանում / Էվերեկի գավառակի Ֆենեսե գյուղում՝ աղքատ ընտանիքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում։ 1906 թվականին ավարտել է Կ. Պոլսի Օսմանյան կայսերական բժշկական վարժարանը։ Բժիշկ է աշխատել և շուտով բոլորից հարգված մասնագետ դարձել։ Ամուսնացել է և զավակներ ունեցել։ Եղել է Գևորգ Փամբուքչյանի մոր՝ Նազելի-Հաջիգյուլ հանըմի առաջին ամուսինը։ Եղել է ՀՅԴ անդամ և աչքի ընկել իր ազգային ազատական գաղափարներով։ Եղել է թիկնեղ և կրակոտ երիտասարդ, կորովի կամքի տեր, անվախ, առաջնակարգ ատենաբան և հավատացել խոսքի ազատությանն ու Սահմանադրությանը։
Բալկանյան պատերազմների ժամանակ զինվորական բժիշկ է ծառայել օսմանյան բանակում։ 1914 թվականին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, զորակոչվել է օսմանյան բանակ և Դարդանելի ռազմաճակատում զինվորական բժիշկ ծառայել։ 1915 թվականին ընկերների մատնությամբ ձերբակալվել է։ Ի թիվս 36 ձերբակալվածների, Կ. Պոլսից տարվել է Էվերեկի բանտը, որտեղ ենթարկվել է հարցաքննության։ Այնուհետև խիստ հսկողության տակ Կեսարիայի բանտն են տեղափոխվել։ Ըստ դոկտոր Լեփսիուսի` 1915 թվականի այն օրը, երբ Կ.Պոլսում 20 հնչակյաններ կախաղան բարձրացվեցին, Կեսարիայում 12 կուսակցական հայեր՝ որպես հեղափոխական, մահվան դատապարտվեցին։ Վերջիններիս մեջ էր նաև բժիշկ Թորոս Նազլըյանը։ 1915 թվականի հուլիսի 30/31-ին Պատերազմական ատյանի դատավճռով Կեսարիայում կախաղան է բարձրացվել 34 տարեկանում։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հայ բժշկութեան տուած զոհերը, ցուցակագրուած վաւերական փաստերով, Կ. Պոլիս, 1919։
- Ալպօյաճեան Արշակ, Պատմութիւն հայ Կեսարիոյ, հ. Բ, Գահիրէ, 1937։
- Մեզպուրեան Արթօ, Հայ եւ ծագումով հայ բժիշկներ։ Այբուբենական համառօտ անուանացանկ (1688-1940), Իսթանպուլ, 1940։
- Գալֆայեան Կարապետ աւագ քահանայ, Գիրք ելից հայոց, Պէյրութ, 1955։
- Կարոյեան Գասպար, Մեծ Եղեռնի նահատակ հայ բժիշկները (անոնց պատգամները), Պոսթոն, 1957։
- Յուշամատեան Մեծ Եղեռնի (1915-1965), պատրաստեց Գերսամ Ահարոնեան, Պէյրութ, 1965։
- Թէոդիկ, Յուշարձան նահատակ մտաւորականութեան, Բ. տպագրութիւն, Երեւան, ապրիլ 24, 1985։
- Հին եւ նոր Կեսարիա։ Յուշամատեան, Փարիզ, 1989։
- Գէորգ Միքայէլի Բամբուքճեան, (Ինքնակենսագրութիւն), «Սուրբ Փրկիչ», Ստամբուլ, մարտ-ապրիլ, 2003։
- Փամբուքջյան Գևորգ, Հայերը իրենց կենսագրականներով (թուրքերեն), Ստամբուլ, 2003։
- Շահբազյան Հասմիկ և Միրզոյան Անահիտ (կազմողներ), Ցուցակ Հայոց ցեղասպանության զոհերի (1915-1923 թթ.), հ. 3, Անկարայի նահանգ, Երևան, 2006։
Աղբյուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։