Կ-5 (հրթիռ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կ-5
Տեսակզենքի մոդել
Ենթատեսակair-to-air missile?
Երկիր ԽՍՀՄ
Ծառայության ընդունման տարի1957
ԱրտադրողA.M. Isayev Chemical Engineering Design Bureau?

Կ-5, խորհրդային հրթիռ, որը պատկանում է «օդ-օդ» դասին և ունի ինքնանշանառման համակարգ։ Ստեղծվել է ԽՍՀՄ ավիացիայի նախարարության կողմից՝ Դմիտրի Լյուդվիգովիչ Թոմաշևիչի ղեկավարությամբ, աշխատանքներն սկսվել են 1951 թվականից։

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբնապես Կ-5-ը նախագծվել է որպես կոմպակտ զենք, որը հնարավոր կլիներ տեղադրել ՄԻԳ-15 կործանիչի վրա, ընդ որում ենթադրվում էր, որ կործանիչը կարող էր տեղավորել չորս հրթիռ, որը պետք է մեծացներ նպատակակետին խոցելու հավանականությունը։ Գաղտնի փաստաթղթերում հրթիռը կոչվում էր «ՇՄ»։

«ՇՄ» հրթիռի առաջին գործարկումը կատարվել է ՄԻԳ-17Պ (ՍՊ-6) կործանիչից 1953 թվականի հոկտեմբերի 8-ին, Աստրախանի շրջանի Վլադիմիրովկա հրաձգադաշտի տարածքում։

ՄԻԳ-19 կործանիչի համար մշակվել է կատարելագործված Կ-5Մ հրթիռը, որը ուներ թևերի ավելի մեծ բացվածք, բարելավված դիմացկունություն, ավելացված վառելիքային լիցքավորման ծավալ։ Կ-5Մ հրթիռը ենթարկվել է փորձարկումների ՄԻԳ-19 կործանիչից 1956 թվականի գարնանը Վլադիմիրովկայում։

Արդեն 1950-ական թվականների երկրորդ կեսին Կ-5 համակարգը համարվում էր հնացած և չէր նախատեսվում օգտագործել հեռանկարային ինքնաթիռների համար։ Այնուամենայնիվ, հանգամանքներն այնպես են դասավորվել, որ որոշ փոփոխություններով այն դարձել է ՍՈՒ-9-ի սպառազինության հիմնական մասը։ Կ-5ի այս տարբերակն ստացել է Կ-51 անվանումը, բայց որոշ փաստաթղթերում օգտագործվել է Կ-5ՄՍ անվանումը։

Կ-5 դասի հրթիռներ թողարկվել են նաև Չինաստանում։ 1990-ական թվականների վերջին Լեհաստանում ՌՍ-2ՈՒ հրթիռի հիման վրա ստեղծվել է թիրախ-հրթիռ՝ զենիթային հրթիռային համակարգերի մարզումների համար[1]։

Փոփոխություններ և կրիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կ-5 (ՌՍ-1ՈՒ) —ՄիԳ-17-ի հիմնական բազային տարբերակը զինված էր չորս ՌՍ-1ՈՒՍ հրթիռներով։
  • Կ-5Մ (ՌՍ-2ՈՒ) —կատարելագործված հրթիռներ ՄիԳ-19ՊՄ և ՄԻԳ-19ՊՄԼ կործանիչների համար։
  • Կ-5Ս — Կ-5 հրթիռի մեծացված տարբերակն է։
  • Կ-5ՄՍ (Կ-51, ՌՍ-2ՈՒՍ) — K-5 հրթիռների վերջին սերիական տարբերակը։
  • Կ-55 (Փ-55) — ՌՍ-2ՈՒՍ հրթիռի ժամանակակից տարբերակը հակաարգելափակման ջերմային մարտագլխիկով և պոչային մասում լրացուցիչ մարտական մասով[2]։
  • Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն ՓԼ-1 — K-5 հրթիռի չինական օրինակը, որը թողարկվել է լիցենզիայի ներքո։

Տակտիկա-տեխնիկական բնութագրիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարատեսակ ՌՍ-1ՈՒ ՌՍ-2ՈՒ ՌՍ-2ՈՒՍ Պ-55
արտադրանք «ՇՍ»

ԱԱ-1 Ալկալի

արտադրանք «Ի»

ԱԱ-1Ա Ալկալի[3]

արտադրանք «ԻՍ»
ԱԱ-1Ա Ալկալի		 արտադրանք «67»
ԱԱ-1Բ Ալկալի[3]
Ընդունվել է սպառազինության կազմ 1956 1957 1960 1972[3]
Փոխադրող ինքնաթիռ / մարտական լրակազմ ՄիԳ-17ՊՖՈՒ/4, ՅԱԿ-25Կ/?,
ՄիԳ—1ՊՄ/4[3]		 ՄիԳ-19ՊՄ/4 ՄԻԳ-19ՊՄՈՒ/4[3], ՍՈՒ-9/2-4,
ՄԻԳ-21ՊՖՄ/Պ/ՄՖ/?		 ՄԻԳ-21ՊՖՄ/Ս/?, ՍՈՒ-9/2-4
(ՄԻԳ-21բիս[3], ՍՈՒ-9,ՍՈՒ-15[2])
Գործարկման մեխանիզմ ԱՊՈՒ-3[4] ԱՊՈՒ-4[4] ԱՊՈՒ-4[3],
ԱՊՈՒ-19 (ներքին) և
ԱՊՈՒ—20 (արտաքին)[4],
ԱՊՈՒ-7[3]		 ԱՊՈՒ-68ՈՒՄ[3]
Խոցման հեռավորությունը, կմ 2-3 2-5,2 (իրականում 1,5-3,5[4],
2,5-3,5[3])		 2-6[4] (2,5-3,5[3]) 1,2-10[2] (1,2-2,8[3])
Խոցման բարձրությունը, կմ 5-10 0,7-16 (2,5-16,5[3]) 5-20[4]
(2,5-16,5/20,5[5])[3]		 0-22[2]
Խոցման արագությունը՝ կմ/ժամ 1600
Հրթիռի երկարությունը, մ 2,35 2,45 (2,494[3]) 2,5[3] 2,76[3]
Կորպուսի տրամագիծը, մմ 200
Թևերի բացվածք, մ 0,55 0,65 0,654[3] 0,65[3]
Մեկնարկային քաշը, կգ 74,3 82,6 (82,2[4]) 82,7[3] 91,1[3]
Վերահսկվող թռիչքի ժամանակը, վրկ
Առավելագույն արագություն, մ/վ 800[3]
Գործարկման պահին թույլատրելի ծանրաբեռնվածություն, գ
Նվաճման թիրախի գերբեռնվածություն, գ
Մարտական մաս ՕՖԲՉ 9,25 կգ (11,35[4]) 13 կգ (13,5[4]) 13 կգ երկու ՕՖԲՉ (առջևի և պոչամասի), 8,6 կգ[3]
Նշանառման համակարգ ՌԼՍ ինքնաթիռների ռադիոալիքով ԻԿ ԳՍՆ Ս-59[6]
Պայթուցիչ Ռադիոպայթուցիկ ՌՎ-1ՈՒ[4] Ռադիոպայթուցիկ ՌՎ-2ՈՒ[4] Օպտիկական ՆՕՎ-55[6] «Ռոզա»
ԻԿ-դիապազոն[6][7]
Շարժիչային սարքավորում Ռեակտիվ շարժիչ 1340 կգ/վ[4]

Օպերատորներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկիններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն։Կ-5, 1967 թվականին  փոխարինվել է Կ-55-ով, բայց սպառազինության մեջ մնացել է մինչև 70-ական թվականների սկիզբները։
  • Հունգարիա։ ՌՍ-2ՈՒՍ
  • Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն։ Կ-5-ի կրկնօրինակ
  • Լեհաստան։ ՌՍ-2ՈՒ և ՌՍ-2ՈՒՍ
  • Չեխոսլովակիա։ ՌՍ-2ՈՒ և ՌՍ-2ՈՒՍ

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Коровин В. Ракеты "Факела" / Под общ. ред. В. Г. Светлова. — М.: РИА "Глория-Арт", 2003. — С. 154.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «История ОАО "Корпорация Тактическое Ракетное Вооружение"» (ռուսերեն). Оф. сайт ОАО "Корпорация Тактическое Ракетное Вооружение". 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 Gordon, 2004, էջ 15—22
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Марковский, Перов, 2005, էջ 4—7
  5. ↑ При использовании на МиГ-19ПМ и Су-9, соответственно.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Gordon, 2004, էջ 23
  7. ↑ Крылья Родины, № 8, 1995, էջ 16—18

Գրականության ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Широкорад А. Б. История авиационного вооружения. Краткий очерк / Под общей ред. А. Е. Тараса. — Мн.: Харвест, 1999. — 560 с. — (Библиотека военной истории). — 11 000 экз. — ISBN 985-433-695-6
  • Марковский В. Перов К. Советские авиационные ракеты «воздух-воздух». — М.: Экспринт, 2005. — 47 с. — ("Экспринт: Авиационный фонд").
  • Ангельский Р., Коровин В. Отечественные управляемые ракет «воздух-воздух» // Авиация и Космонавтика. — 2002. — № 1. — С. 5—11.
  • Марковский В., Перов К. Ракета находит цель. Советские авиационные ракеты «воздух-воздух»(ռուս.) // Крылья Родины. —М., 1995. — № 8. — С. 16—18. — ISSN 0130-2701.
  • Gordon Yefim Soviet/Russian Aircraft Weapons. Since World War Two. — Hinkley, England: Midland Publishing, 2004. — 207 p. — ISBN 1-85780-188-1

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 Այս հոդվածը կատեգորիայի կարիք ունի։
Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ կատեգորիա գտնել կամ ստեղծել ու ավելացնել հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կ-5_(հրթիռ)&oldid=9214950» էջից