Կորունդ
| Կորունդ | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր | |
| Կատեգորիա | միներալների տեսակ |
| Բանաձև (կրկնվող միավորը) | Al₂O₃ |
| Նիկել-Շտրունցի դասակարգում | 4.CB.05[1] |
| Դանա դասակարգում | 4.3.1.1 |
| Շերտի գույն | սպիտակ |
| Բյուրեղային համակարգ | եռանկյունային բյուրեղային համակարգ[1] |
| Մոոսի կարծրություն | 9 |
| Ենթակատեգորիա | հեմատիտ միներալների խումբ[2][3] և Ալյումինի օքսիդ |
Ասկն,Կորունդ (հինդի լեզվով — kauruntaka), միներալ։ Հայերեն անվանումը Ասկն: Քիմիական կազմը՝ Al2O3։ Աննշան խառնուրդների ձևով պարունակում է քրոմ, երկաթ, մանգան, տիտան։ Բյուրեղագիտական համակարգը տրիգոնային է։ Առաջացնում է սյունաձև, պրիզմաձև, բրգաձև բյուրեղներ, ավելի հաճախ՝ հատիկավոր ագրեգատներ։ Հիմնականում անգույն է, սակայն խառնուրդների շնորհիվ ստանում է տարբեր երանգներ, կարմիր (Cr)՝ ռուբին, կապույտ (Ti) ՝ շափյուղա, դեղին (Fe) ՝ արևելյան տոպազ և այլն։ Կարծրությունը՝ 9, խտությունը՝ 3950-4400 կգ/մ3։ Հանդիպում է պեգմատիտներում, երկրորդային քվարցիտներում, էլյուվիալ, դելյուվիալ և ալյուվիալ ցրոններում, սիլիկահողով աղքատ մագմատիկ ապարներում։ Հանքավայրեր կան ԽՍՀՄ-ում (Ղազախստան, Ուրալ), Աֆրիկայում, Հնդկաստանում, Բիրմայում, Հունաստանում։ Ասկնի գեղեցիկ երանգներով թափանցիկ բնական բյուրեղները տակավին հին ժամանակներից կիրառվել են որպես թանկարժեք քարեր։ Անթափանց Ասկնի հատիկավոր ագրեգատները լավ հղկանյութ են։ Ասկնը ստացվում է նաև արհեստական եղանակով։ Այդպիսի Ասկնն օգտագործվում է ոսկերչական գործում, ժամացույցներում և այլ ճշգրիտ սարքերում որպես հենաքարեր, ինչպես նաև օպտիկակական գեներատորներում՝ լազերներում։
Ասկնի բյուրեղներ
Կուրունդ
Ասկնի բյուրեղային կառուցվածքը
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 mineralienatlas
- ↑ Kivet (фин.) — Helsinki: Werner Söderström Osakeyhtiö, 2000. — P. 47. — ISBN 978-951-0-31579-8
- ↑ Back M. E., Mandarino J. A., Fleischer M. Fleischer’s Glossary of Mineral Species 2014 — 11 — Tucson: The Mineralogical Record, 2014.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 664)։ 
|
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |