Կոռնելիուս Նեպոս
| Կոռնելիուս Նեպոս լատ.՝ Cornelius Nepos | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մոտ մ. թ. ա. 100[1] |
| Ծննդավայր | Օսթիլիա, Մանտուա, Լոմբարդիա |
| Մահացել է | մոտ մ. թ. ա. 25[1] |
| Մահվան վայր | Հռոմ, Հռոմեական կայսրություն |
| Քաղաքացիություն | Հին Հռոմ |
| Մասնագիտություն | Ancient Roman historian, գրող, կենսագիր, բանաստեղծ և պատմաբան |
| Ծնողներ | հայր՝ անհայտ, մայր՝ անհայտ |
 Cornelius Nepos Վիքիպահեստում | |
Կորնելիուս Նեպոս (լատ.՝ Cornelius Nepos, հին հունարեն՝ Κορνήλιος Νέπως, մոտ մ. թ. ա. 100[1], Օսթիլիա, Մանտուա, Լոմբարդիա - մոտ մ. թ. ա. 25[1], Հռոմ, Հռոմեական կայսրություն), հինհռոմեական պատմիչ (տարեգիր) և կենսագիր։ Սալլուստիոսի և Կիկերոնի ժամանակակիցը և կայսրության սկզբի հռոմեական պատմագիրներից մեկն է։ Նրա մասին կենսագրական տեղեկություններ գրեթե չեն պահպանվել։ Բարեկամական հարաբերությունների մեջ է եղել Կիկերոնի, Կատուլլուսի և Ատիկուսի հետ։ Ունեցել է բեղուն գրիչ, բայց նրա գրվածքների գերակշռող մասը մեզ չի հասել։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Վերին Իտալիայում[2]՝ Վերոնայի մերձակա գյուղերից մեկում։ Մտերիմ է եղել Տիտուս Ատտիկուսին, Կիկերոնին. վերջինս նրան «անմահ» է անվանել, համեմատել աստվածության հետ[3], իսկ Կատուլլը իր համերկրացի Նեպոսին բանաստեղծությունների մի ամբողջ գիրք է նվիրել։ Կիկերոնի նամակներից մեկում հիշատակված է, որ Կոռնելիուսը որդի է ունեցել, որը վաղաժամ մահացել է մեր թվականությունից առաջ 44 թվականին[4]։
Նեպոսի ստեղծագործական վաղ շրջանի խոշոր ստեղծագործություններից է, սիրային-էրոտիկ բանաստեղծություններից զատ, «Ժամանակագրություն»-ը, որը բաղկացած է եղել երեք գրքից և ըստ երևույթին գրվել է մ. թ. ա. 54 թվականին։ Այնտեղ ներկայացված են եղել համաժամանակյա աղյուսակներ՝ Հունաստանի և Հռոմի պատմությունների կարևորագույն իրադարձությունների համադրմամբ։
Նեպոսի վերջին աշխատությունները գրվել են Մարկուս Վառոնի ազդեցությամբ։ Դրանց մեջ են «Exempla»-ի հինգ գրքերը, Կատոն Ավագի և Կիկերոնի հանգամանալի կենսագրականները «Նշանավոր մարդկանց մասին» (լատ.՝ De viris illustribus) մեծածավալ երկը, որը բաղկացած էր 16 գրքից և պարունակում էր անվանի հռոմեացիների ու օտարազգիների զուգադիր կենսագրականները[5]։
Նեպոսին է վերագրվում «Si vis pacem, para bellum» («Խաղաղաղություն ես ուզում՝ պատրաստվիր պատերազմի») հանրահայտ լատինական ասացվածքի հեղինակությունը։
Ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Խրոնիկա» կամ «Տարեգրություն», բաղկացած է երեք գրքից, որոնց մեջ շարադրել է ոչ միայն հռոմեական, այլև, ըստ պատմական հաղորդումների, հունական պատմությունը։
- «Պատմական օրինակների ժաղովածու»։
- «Նշանավոր հրամանատարների կյանքը»։
- «Գիրք նշանավոր մարդկանց», բաղկացած է 16 գրքից և նրա ամենախոշոր աշխատությունն է. պարունակում է մեծ մարդկանց՝ հրամանատարների, պոետների, պատմաբանների և այլոց կյանքի նկարագիրը։ Ենթադրվում է, որ հրապարակվել է 35-34 թվերին։ Այս գրքի մեջ շարադրված են Կատոն Ավագի և Կիկերոնի կենսագրությունները։ Այս գրքերից գրեթե ոչինչ չի հասել մեզ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Плиний Младший. Письма, IV, 28 (1);
- ↑ Марк Туллий Цицерон. К Аттику, DCCLXX [XVI, 5], (5);
- ↑ Марк Туллий Цицерон. К Аттику, DCCCV [XVI, 14], (3);
- ↑ Непот К. О знаменитых иноземных полководцах. Перевод Н. Н. Трухиной. М., 1992. — 208 с.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Կոռնելիուս Նեպոս Վիքիպահեստում |
|---|
- Латинские тексты
- «Корнелий Непот»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907;
- Wissowa G. Cornelius 275 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). — 1900. — Bd. IV, 1. — Kol. 1408—1417.
- Works by Cornelius Nepos at Perseus Digital Library
- Dickinson College Commentaries: Life of Hannibal
- Works of Nepos, in Latin, at the Latin Library
- Cornelius Nepos at tertullian.org (Rev. John Selby Watson's translation of the Lives, with preface and translation of the fragments by Roger Pearse)
- Chisholm Hugh, ed. (1911)։ «Nepos, Cornelius»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ Cambridge University Press
| ||||||||||||
