Կոնստանտին Սկրյաբին

Կոնստանտին Սկրյաբին
Ծնվել է	նոյեմբերի 25 (դեկտեմբերի 7), 1878; Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 17, 1972 (93 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	կենդանաբան, անասնաբույժ, քաղաքական գործիչ, բժիշկ, կենսաբան, հելմինթոլոգ և parasitologist
Հաստատություն(ներ)	Դոնի պետական ագրարային համալսարան, Ya. R. Kovalenko and K.I. Skryabin's Russian Scientific and Research Institute for Experimental Veterinary?, Q55219365?, Մոսկվայի Կ. Սկրյաբինի անվան անասնաբուժության և կենսատեխնոլոգիայի պետական ակադեմիա, Q55219420?, Q55219459?, Լենինի անվան ՀամԳԳԱ, Q4504035? և Bauman Kazan State Academy of Veterinary Medicine?
Գործունեության ոլորտ	Հելմինթոլոգիա
Պաշտոն(ներ)	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա, ԽՍՀՄ Բժշկական գիտությունների ակադեմիա և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Tartu Veterinary Institute? (1905)
Կոչում	ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս և Q62562990?
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1938) և անասնաբուժական գիտությունների դոկտոր (1934)
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Վիտաուտաս Կոնտրիմավիչուս, Կոնստանտին Ռիժիկով, Q24938542? և Andrey Andreevich Sobolev?
Հայտնի աշակերտներ	Q24938542?
Պարգևներ	; ; ; ; և
Երեխա(ներ)	Georgy Skryabin?
	Konstantin Skryabin Վիքիպահեստում

Կոնստանտին Իվանովիչ Սկրյաբին (ռուս.՝ Константи́н Ива́нович Скря́бин, նոյեմբերի 25 (դեկտեմբերի 7), 1878, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[1] - հոկտեմբերի 17, 1972(1972-10-17)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[1]), խորհրդային հելմինթոլոգ, հելմինթոլոգիայի հիմնադիրը ԽՍՀՄ-ում։ ԽՍՀՄ ԳԱ 1939, ՀամԳԳԱ 1935, ԲԳԱ 1944 ակադեմիկոս։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս 1958։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1905 թվականին ավարտել է Յուրևի (Տարտու) անասնաբուժական ինստիտուտը։ 1917-1920 թվականներին Նովոչերկասկի, 1920 թվականից՝ Մոսկվայի անասնաբուժարան (այժմ՝ Մոսկվայի անասնաբուժ․ ակադեմիա) ինստ-ների պրոֆեսոր։ 1920 թվականին միաժամանակ Փորձառական անասնաբուժության (1931 թվականից՝ հելմինթոլոգիայի համամիութենական), 1921-1949 թվականներին՝ Տրոպիկական բժշկության (այժմ՝ Ե․ Մարցինովսկու անվան բժշկական պարազիտոլոգիայի և տրոպիկական բժշկության) հելմինթոլոգիայի բաժինների վարիչ, 1942 թվականից՝ ԽՍՀՄ ԳԱ հելմինթոլոգիայի լաբորատորիայի ղեկավար, 1943-1952 թվականներին՝ ԽՍՀՄ ԳԱ Կիրգիգ․ մասնաճյուղի նախագահության նախագահ, 1956-1961 թվականներին՝ ՀամԳԳԱ-ի փոխպրեզիդենտ։

Գիտական աշխատանքները վերաբերում են հելմինթների (մակաբույծ որդեր) մորֆոլոգիայի, կենսաբանության, էպիզոոտոլոգիայի, կարգաբանության և համաճարակագիտության հարցերի ուսումնասիրությանը։ Սկրյաբինի ղեկավարությամբ կազմակերպվել են ավելի քան 300 գիտարշավներ, որոնք նպաստել են մարդու, ԽՍՀՄ-ում տարածված ընտանի և վայրի կենդանիների հելմինթոֆաունայի ուսումնասիրությանը են։ Սկրյաբինը հայտնաբերել և նկարագրել է հելմինթների ավելի քան 200 նոր տեսակ և հիմնավորել 120 նոր սեռ։ Ճիճվաթափության և դևաստացիայի (ոչնչացման) վերաբերյալ Սկրյաբինի մշակած սկզբունքները մարդկանց, գյուղատնտեսական կենդանիների և բույսերի ճիճվային հիվանդությունների դեմ պայքարի և միջոցառումների հիմքն են։ 1922 թվականին Սկրյաբինը հիմնել է Ռուսաստանի հելմինթոֆաունայի ուսումնասիրության մշտական հանձնաժողով (1940 թվականին վերակազմավորվել է ԽՍՀՄ դա հելմինթոլոգների համամիութենական ընկերության)։ Սկրյաբինը եղել է արտասահմանյան մի շարք երկրների (Ֆրանսիա, Բուլղարիա, Հունգարիա, Հարավսլավիա են) ակադեմիաների անդամ և արտասահմանյան մի շարք գիտական ընկերությունների պատվավոր անդամ։ ԽՍՀՄ II—III գումարումների Գերագույն սովետի դեպուտատ։ Սկրյաբինի անունով են կոչվում հելմինթոլոգիայի համամիութենական ինստիտուտը, Մոսկվայի անասնաբուժական ակադեմիան, Կիրգիզ․ գյուղատնտնտեսական ինստիտուտը։ 1973 թվականին սահմանվել է Սկրյաբինի անվան ոսկե մեդալ ԽՍՀՄ պետական (1941, 1950) և լենինյան ( 1957) մրցանակներ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստալինյան մրցանակ
Լենինի շքանշան
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
Կարմիր Աստղի շքանշան
մեդալ «Անձնվեր աշխատանքի համար Մեծ հայրենական պատերազմի ժամանակ»
Լենինյան մրցանակ
ՌՍՖՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Скрябин Константин Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 447)։

[_b4724ca5cd49a414-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 Скрябин Константин Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]