Կիլիջ-Արսլան I

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կիլիջ-Արսլան I
օսման.՝ قلج أرسلان, թուրքերեն՝ Kılıç Arslan
Ռումի սուլթան
1092 - 1107
Նախորդող Աբու-լ-Քասիմ
Հաջորդող Մալիք-Շահ I
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք Սուննի իսլամ
Ծննդյան օր 1079 կամ 1092[1]
Վախճանի օր հունիս 1107 կամ 1107[1]
Վախճանի վայր Խաբուր, Սիրիա
Դինաստիա Սելջուկներ
Հայր Սուլեյման I
Զավակներ Մասուդ I, Արապ, Թորգուլ

Կիլիջ-Արսլան I (օսմ. قلج أرسلان‎ — Kılıc Arslân, թուրքերեն՝ Kılıç Arslan, ամբողջ անունը՝ Դաուդ Կիլիջ Արսլան իբն Սուլեյման-շահ) (? — 1107), Ռումի սելջուկ սուլթան Սուլեյման I-ի որդին։

Երկար տարիներ անցկացրել է Պարսկաստանում որպես պատանդ։ Այնտեղից փախչելուց հետո, տիրանում է հոր գահին և ընդլայնում իր տարածքները Բյուզանդական կայսրության հաշվին։ Երբ խաչակիրները սկսեցին Սուրբ Երկիր գնալ Ռումի սուլթանության տարածքով, Պետրոս Ճգնավորի և Վալտեր Գոլյակի ղեկավարած անկանոն զորքերին, Կիլիջ-Արսլանը կարողացավ գլխովին ջախջախել 1097 թվականին, սակայն Գոդֆրուա Բուլյոնցու ղեկավարած կանոնավոր զորքերի դեմ ոչինչ անել չկարողացավ։

Սուլթանը արժանապատվորեն պաշտպանեց Նիկիան, սակայն քրիստոնյաներին հաջողվեց գրավել քաղաքը, հետո խաչակիրները մեկը մյուսի հետևից՝ Դորիլեայում, Փսիդիայում և Լիկոնիայում պարտության մատնեցին սելջուկներին։ Կիլիջ-Արսլանին հաջողվեց Կապադովկիայում ջախջախել դանիացի խաչակիրներին Սվենոքի հրամանատարությամբ։ Իսկ Անտիոքի արյունալի ճակատամարտում սուլթանը մինչև վերջ տղամարդավայել դիմադրեց, սակայն արդյունքում պարտվեց։

1101 թվականի խաչակրաց արշավանքի քարտեզը

1101 թվականին Կիլիջ-Արսլանին հաջողվում է կանգնեցնել երեք նոր ժամանած խաչակրաց բանակի։ Այդ պարտություններից հետո խաչակիրները ընտրեցին նոր ճանապարհ դեպի Պաղեստին շրջանցելով սելջուկներին, այդ ճամփան ընկած էր Բյուզանդիայով և Կիլիկյան Հայաստանով։ Կյանքի վերջին տարիներին սուլթանը զբաղված էր ըմբոստ ամիրաներին դիմադրելով նույն ժամանակ տեղի ունեցած ճակատամարտերից մեկում սուլթանը խեղդվում է[2]։ Արևմտյան և բյուզանդական աղբյուրներում Կիլիջ-Արսլանին նաև անվանում են Սոլիման (Սուլեյման)։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://www.biografiasyvidas.com/biografia/k/kiliy_arslan_i.htm
  2. Runciman, Steven, A History of the Crusades, vol. 2: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100-1187 (Cambridge University Press, 1951), 110.[1]