Կեչի Լիտվինովի
| Կեչի Լիտվինովի | |
 Կեչի Լիտվինովի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Հաճարածաղկավորներ (Fagales) |
| Ընտանիք | Կեչազգիներ (Betulaceae) |
| Ենթաընտանիք | Կեչայիններ (Betuloideae) |
| Ցեղ | Կեչի (Betula) |
| Տեսակ | Կեչի Լիտվինովի (B. litwinowii) |
| Միջազգային անվանում | |
| Betula litwinowii | |
| Տարածվածություն | |
 Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Կեչի Լիտվինովի (լատին․՝ B. litwinowii A. Doluch.), կեչազգիների ընտանիքի, կեչի ցեղի բույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փոքր ծառ է՝ 10 - 15 մ բարձրությամբ և 20 - 40 սմ բնի տրամագծով։ Անբարենպաստ պայմաններում աճում է որպես խոշոր թուփ։ Բունը մեծ մասամբ ծուռումուռ է, ճյուղավորված գրեթե գետնի մակերեսից։ Կեղևը դեղնասպիտակ է, անջատվում է բարակ թելիկներով։ Ընձյուղների կեղևը կարմրադեղնավուն է, աղվամազապատ։ Տերևները ձվաձև են, շեղանկյուն, գարնանը ծածկված աղվամազով, 3,5 - 5,5 սմ երկարությամբ և 2,5 -4,0 սմ լայնությամբ։ Պտղատու կատվիկները ունեն 2 -3,5 սմ երկարություն և 0,8 -1,2 սմ լայնություն, դեպի ցած են կախված
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնական պայմաններում տարածված է Կովկասում, Փոքր Ասիայում։ Մեր հանրապետության տարածքում հանդիպում է հյուսիսարևելյան անտառային շրջաններում, Ապարանում, Հրազդանում, Վայքում, որտեղ աճում է անտառների վերին եզրերում։ Մերձալպյան անտառներում առաջացնում է մաքուր կեչուտներ, ծովի մակերևույթից 2100-2500 մ բարձրության վրա։ Համեմատաբար քչապահանջ է օդի խոնավության նկատմամբ, հատկապես հասուն տարիքում երաշտը հեշտությամբ է տանում։ Բավականին ցրտադիմացկուն է, երիտասարդ տարիքում արագ է աճում։ Ապրում է 100 - 120 տարի։ Լուսասեր է, բազմանում է սերմերով և բնային մացառներով։ Հյութը պարունակում է շաքարներ, դրանից օշարակ են պատրաստում։ Բողբոջները պարունակում են խեժ, խաղողաշաքար և եթերային յուղեր։ Խեժ է պարունակում նաև բնափայտը։ Դրանք օգտագործվում են բժշկության մեջ և օղե-լիկյորային արտադրության բնագավառում։ Տերևներն ունեն միզամուղ հատկություն։ Սերմերում մոտ 28°/0 ճարպ է պարունակում։ Տերևներում բավականին քանակությամբ ակսերոֆտոլ (վիտամին A ) կա։ Էկոլոգիական խումբը XIIբ։ Մշակության հավանական շրջանները 1 -32[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. (1), Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (198-199)։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կեչի Լիտվինովի» հոդվածին։ |
|
