Կարտագո (Կոստա Ռիկա)

Կարտագո
Քաղաք
	Կարտագո
	Cartago
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Կոստա Ռիկա
Նահանգ	Կարտագո
Կանտոն	Կարտագո
Ներքին բաժանում	Oriental? և Occidental?
Քաղաքապետ	Ռոլանդո Ռոդրիգես Բրենես
Հիմնադրված է	1563 թ.
Մակերես	152.68 կմ²
ԲԾՄ	1435 մ
Կլիմայի տեսակ	արևադարձային
Խոսվող լեզուներ	իսպաներեն
Բնակչություն	177 130 մարդ (2011)
Խտություն	1160 մարդ/կմ²
Կրոնական կազմ	կաթոլիկներ
Տեղաբնականուն	կարթագոս, կարթագենացի
Ժամային գոտի	UTC-6
Փոստային ինդեքս	30101-30106, 30801
Պաշտոնական կայք	muni-carta.go.cr
	Կարտագո (Կոստա Ռիկա) (Կոստա Ռիկա)
	Կարտագո (Կոստա Ռիկա) (Կոստա Ռիկա)
	Կարտագո Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կարտագո (այլ կիրառումներ)

Կարտագո (իսպ.՝ Cartago), քաղաք Կոստա Ռիկայի կենտրոնական հատվածում, համանուն նահանգի և կանտոնի վարչական կենտրոնը։ Բնակչությունը ըստ 2011 թվականի տվյալների կազմում է 177 130 մարդ^[1]։ Բարձրությունը ծովի մակարդակից կազմում է 1435 մետր։ Տարածքը՝ 158.68 կմ²։

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անունը սկիզբ է առնում Իսպանիայի գաղութային նվաճման դարաշրջանից։ 1540-1573 թվականների ներկայիս Կոստա Ռիկայի տարածքում, Նիկարագուայի ատլանտիկական ափին, Հոնդուրասի և Պանամայի հատվածում էր գտնվում Կարտագո նահանգը, որը մտնում էր Նոր Իսպանիա կոլոնիյայի մեջ։ Նահանգը հիմնվել է 1540 թվականի նոյեմբերի 29-ին Կարլոս 5-ի կողմից, և անվանումն ստացել է հնագույն քաղաք Կարթագենի պատվին^[2]։

Քաղաքն ունի երկու մականուն՝ «Հին մայրաքաղաք», որը հղում է այն դարաշրջանին, երբ Կարտագոն Կոստա Ռիկայի մայրաքաղաքն էր, և «Խիտ մշուշների քաղաք»։

Պաշտոնական տեղաբնականունը «կարթագենացի» է, ինչպես Կարթագենի բնակիչներին էին անվանում, թեև ավելի տարածված և հայտնի է «կարթագոս» տերմինը։

Աշխարհագրություն և կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը գտնվում է Գուարկոյի հարթավայրում, երկու լեռնաշղթաների միջև՝ Կենտրոնական Կորդիլերների, որտեղ գտնվում են երկրի ամենաբարձր հրաբուխները՝ Իրասուն և Տուրիալբան, և Կորդիլերներ Դե Տալամանկայի, որտեղ գտնվում է երկրի ամենաբարձր կետը՝ Չիրիպոն (բարձրությունը ծովի մակարդակից՝ 3819 մետր)։ Հարթավայրով հոսում են մի քանի փոքր գետեր՝ Ռեվենտադոն, Ռեվենտասոնը, Պալոմոն, Գրանդե Դե Օրոսին, Մաչոն, Տիրիբին, Պակուարեն և Չիրիպոն։ Քաղաքը հիմնականում մատակարարվում է Ռեվենտասոնի կողմից։

Կլիման արևադարձային է, խոնավ։ Ջերմաստիճանը տատանվում է 26 °C-15 °C-ի միջև^[3]։ Տարվա ընթացքում տեղումների քանակը մոտավորապես 2000 մմ է։ Քաղաքում հաճախ մշուշ է, ինչի պատճառով այն ստացել է «Խիտ մշուշների քաղաք» մականունը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնադրվել է 1563 թվականին՝ իսպանացի կոնկիստադոր Խուան Վասկես դե Կորոնադոյի կողմից։ Հիմնադրման պահից համարվել է իսպանացի նահանգապետերի նստավայրը և մինչև 1823 թվականը եղել է Կոստա Ռիկայի մայրաքաղաքը։

Երկրաշարժերը բազմիցս են ոչնչացրել քաղաքը։ Առաջինը տեղի է ունեցել 1822 թվականին։ Երկրորդ անգամ եղել է 1841 թվականի սեպտեմբերի 2-ին, որի հետևանքով քաղաքն ամբողջովին ոչնչացել է, թեև մահացել է 16 մարդ։ Հաջորդ երկրաշարժը տեղի է ունեցել 1910 թվականի մայիսի 4-ին։ Այն նորից մեծ ավերածություններ պատճառեց, մահացան հարյուրավոր մարդիկ և շատերը վիրավորվեցին։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի գլխավոր տեսարժան վայրը Բասիլիկա դե Նուեստրա Սենիորա դե լոս Անխելեսն է (Տիրամայր հրեշտակների բազիլիկը), որը կառուցված է բյուզանդական և գաղութային ոճով^[4]։ Բազիլիկը Կոստա Ռիկայի համար սուրբ է։ Ըստ լեգենդի, 400 տարի առաջ հնդիկ մի աղջիկ այստեղ Տիրամոր պատկերաքանդակ է գտել։ Դա վերևից ուղարկված նշան էր և տաճարի շինարարության կոչ էր անում։ Հիմա պատկերաքնդակը պահվում է տաճարի սեղանի բեմում, և մուգ գույնի համար այն անվանում են Լա Նեգրիտա։ Նրա առջև խոնարհվելու համար մարդիկ են գալիս ամբողջ Կոստա Ռիկայից, նաև Նիկարագուայից և Պանամայից։