Կարմեն դե Բուրգոս

Կարմեն դե Բուրգոս
Ծննդյան անուն	իսպ.՝ María del Carmen Ramona Loreta de Burgos y Seguí
Ծնվել է	դեկտեմբերի 10, 1867
Ծննդավայր	Ալմերիա, Անդալուզիա, Իսպանիա
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 9, 1932 (64 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մադրիդ, Իսպանիա
Գերեզման	Civil Cemetery, Madrid
Գրական անուն	Colombine, Gabriel Luna, Perico el de los Palotes, Raqueld, Honorine և Marianela
Մասնագիտություն	լրագրող, վիպասան, գրող, թարգմանչուհի, կանանց իրավունքների պաշտպան, խմբագիր և սուֆրաժիստ
Քաղաքացիություն	Իսպանիա
Համատեղ ապրող	Ռամոն Գոմես դե լա Սերնա
	Carmen de Burgos Վիքիպահեստում

Կարմեն դե Բուրգոս ի Սեգի (իսպ.՝ Carmen de Burgos y Seguí, դեկտեմբերի 10, 1867(1867-12-10)^[1]^[2], Ալմերիա, Անդալուզիա, Իսպանիա^[3] - հոկտեմբերի 9, 1932(1932-10-09)^[4]^[5]^[6], Մադրիդ, Իսպանիա^[3]), իսպանացի լրագրող, գրող, թարգմանիչ և կանանց իրավունքների ակտիվիստ։ Ջոնսոնը նկարագրել է նրան որպես «ժամանակակից» (մոդեռն), եթե ոչ «մոդեռնիստ»^[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1867 թվականին Ալմերիայում՝ միջին դասի ընտանիքում, որտեղ նրա հայրը ոսկու հանքի սեփականատեր էր։ Նրա հայրը` Խոսե դե Բուրգոս Կանիսարեսը և նրա հորեղբայր Ֆերդինանդը, Ալմարիայում Պորտուգալիայի փոխհյուպատոսության պատասխանատուներն էին։ Նրա մայրը, Նիկոսիա Սեգի Նիետոն, ամուսնացել է և իր հետ բերել է արժեքավոր օժիտ^[9]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա փախչել էր իր ընտանիքից Արտուրո Աստերց Բուսոսին հանդիպելուց հետո։ Այդ ժամանակ նա տասնհինգ տարեկան էր․ Արտուրոն գրող էր, բանաստեղծ և հարբեցող։ Նրա նոր ամուսինը աշխատում էր ընտանեկան թերթում որպես գրաշար, սակայն Կարմենը շուտով բացահայտում է, որ դա իր գործն է։ Նա և Արտուրոն 17 տարի դժբախտության մեջ ապրում էին և նրանք ունեն չորս երեխա, որոնցից մեկն է ողջ մնացել^[10]։ 1898 թվականին նրա նործին որդին մահացել էր և ապա նա ընդունվել է տեղական քոլեջ՝ ուսման վկայական ձեռք բերելու համար։ Նրա մոտ ամեն ինչ արագ էր ստացվում և ուսման հաջորդ տարվանից նա կարող էր դասավանդել տարրական դասարանում։ 1898 թվականի վերջին նա որոկավորվել էր միջնակարգ դպրոցում ուսուցանելու համար, իսկ արդեն 1900 թվականին նա որակավորվել էր ուսուցիչներին դասավանդելու համար։ Նա և իր մյուս դուստրը լքել են բիրտ և անհավատարիմ ամուսնուն և իրենց տունը կառուցել են Գվադալախարայում, որտեղ և գրվել էր Կարմենի առաջին գիրքը^[11]։ Այս տարիներին նա սովորել էր գրելով փող աշխատել և հասել էր անձնային անկախության^[10]։ Բուրգոսը իրեն ֆեմինիստ էր համարում, սակայն իր գենդերը ժամանակին մեծ խոչընդոտներ էր առաջացրել նրա առջև, քանի որ այդ ժամանակ ստեղծագործությունները գրահատվում էին իսպանացի (տղա) մոդեռնիստների կողմից։

Այնուամենայնիվ Բուրգոսն ստեղծել էր մի շարք վեպեր «շաբաթական վեպեր» շուկայի համար, որը քսաներորդ դարի սկզբին մեծ պահանջարկ ուներ։ Բուրգոսի վեպերը, սակայն, վերաբերում էին իրավական և քաղաքական թեմաներին։ Նրա վեպերը տաբուի առարկաների մասին էին, ներառյալ՝ տղամարդկանց և կանանց նույնասեռականությունն ու տրանսվեստիզմը։ Նա հատկապես նշել է տղամարդկանց դավաճանության ներման խնդիրն այն պարագայում, երբ կանանց միայն մեղադրում էին դրա համար։ Կանանց ապօրինի երեխաների համար տրվել էր պատասխանատվություններ, և օրենքն անտեսել է այն չարաշահումները, որոնք որոշ կանայք առերեսվում են իրենց ամուսնության ընթացքում^[12]։ Բուրգոսը բարձրացրել է վիճահարույց հարցեր գենդերների, օրենքի և իրավունքի վերաբերյալ, սակայն դրանք լուծումներ չեն ստացել^[10]։ Նա ընթերցողին ներկայացրել է կանանց կրթության և ժամանակակից կյանքի ավանդական արժեքների միջև եղած անհավասարությունները^[12]։ Բուրգոսը, այնուամենայնիվ, բազմաթիվ խնդիրների է առճակատվել և 1904 թվականին ամուսնալուծության հասանելիության համար քարոզարշավ էր սկսել^[10]։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1906 թվականին Բուրգոսը դարձել էր Իսպանիայի առաջին պրոֆեսիոնալ լրագրողը, և նա որպես խմբագիր աշխատում էր Մադրիդի «Diario Universal» խմբագրությունում^[13]։ Նա եղել է Իբերիայի և Լատինական Ամերիկայի կանանց միջազգային միության առաջին նախագահը (իսպ.՝ Liga Internacional de Mujeres Ibéricas e Hispanoamericanas)^[13]։ Գեներալ Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի ժամանակաշրջանում Բուրգոսը գրել է պատմական գրքեր^[9]։ Ժողովրդավարության վերականգնումից հետո նա կրկին ճանաչում ձեռք բերեց և Իսպանիայում կանանց իրավունքների պատմության մեջ իր ուրույն տեղն զբաղեցրեց^[9]։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էսսեներ և այլ աշխատություններ

Ensayos literarios, 1900.
Álbum artístico literario del siglo XX, 1901.
Notas del alma, 1901, (colección de coplas populares)
El divorcio en España, 1904.
La mujer en España, 1906.
Por Europa, 1906
La voz de los muertos, 1911
Leopardi, 1911
Misión social de la mujer, 1911
Cartas sin destinatario, 1912
Al balcón, 1913
Impresiones de Argentina, 1914
Confidencias de artistas, 1916
Peregrinaciones, 1917
Mis viajes por Europa, 1917
¿Quiere usted comer bien?, 1917
Fígaro, 1919
La Emperatriz Eugenia, 1920
Hablando con los descendientes, 1929
Gloriosa vida y desdichada muerte de D. Rafael del Riego, 1931.
Amadís de Gaula, s.a.

Վեպեր

Los inadaptados, 1909
La rampa, 1917
El último contrabandista, 1918
Los anticuarios, 1919
El retorno, 1922
La malcasada, 1923.
Los espirituados, 1923.
La mujer fantástica, 1924.^[14]
El tío de todos, 1925.
Quiero vivir mi vida, 1931.
Los anticuarios.^[15]

Պատմվածքներ

Ensayos literarios, 1900.
Alucinación, 1905
El anhelo
El abogado
El artículo 438
Cuentos: El tesoro del castillo
Cuentos de Colombine
En la guerra
Honor de familia

Թարգմանություններ

Historia de mi vida (muda, sorda y ciega), 1904
La guerra ruso-japonesa, 1904.
La inferioridad mental de la mujer, 1904.
Loca por razón de Estado, 1904.
Los Evangelios y la segunda generación cristiana, 1904
La Iglesia cristiana, 1905
Diez y seis años en Siberia, 1906.
En el mundo de las mujeres, 1906.
El rey sin corona, 1908.
La conquista de un Imperio, 1911.
Los misterios de la india, 1911.
La corona de olivo silvestre, 1911-1913.
Fisiología del placer, 1913.
Las mañanas en Florencia, 1913
Las piedras de Venecia, 1913.
Las siete lámparas de la arquitectura, 1913.
Los pintores modernos. El paisaje, 1913.
Cuentos a Maxa, 1914.
El reposo de San Marcos. Historia de Venecia, 1915.
La Biblia de Amiens, 1916.
La decisión, 1917.
Una idea de parisiense por página, 1917.
La perseverancia, 1919.
Defnis y Cloe, 1910.
Los últimos filibusteros, 1913.
La princesa muda, s.a.
El tío Geromo (Crainqueville).
Cuentistas italianos.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 WeChangEd
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 FemBio database (գերմ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 SHARE Catalogue
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.yorokobu.es/carmen-de-burgos/ — 2016.
↑ (unspecified title) — doi:10.3989/ARBOR.2010.EXTRAJUNION3003
↑ Johnson Roberta (2001)։ «Carmen de Burgos and Spanish Modernism»։ South Central Review։ Spain Modern and Postmodern at the Millenium 18 (1/2): 66–77։ JSTOR 3190302
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Carmen der Burgos "La Columbine" Archived April 2, 2015, at the Wayback Machine., turismodealmeria.org. Retrieved March 29, 2015.
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 Louis Anja (2005)։ Women and the law: Carmen de Burgos, an early feminist։ Woodbridge: Támesis։ էջ 4։ ISBN 1855661217
↑ Davies Catherine (2000)։ Spanish Women's Writings։ էջեր 117–119։ ISBN 0567559580
↑ ^12,0 ^12,1 Turner ed. by Harriet (2003)։ The Cambridge companion to the Spanish novel from 1600 to the present ([Online-Ausg.]. ed.)։ Cambridge: Cambridge Univ. Press։ էջ 160։ ISBN 0521778158
↑ ^13,0 ^13,1 Smith Bonnie G. (2008)։ The Oxford Encyclopedia of Women in World History։ Oxford University Press։ էջ 601։ ISBN 978-0-19-514890-9
↑ Texto de La mujer fantástica en la BNE
↑ Texto de Los anticuarios en BNE

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Núñez Rey Concepción (2014)։ «Un puente entre España y Portugal: Carmen de Burgos y su amistad con Ana de Castro Osório» (pdf) (Spanish) 190 (766)։ ARBOR Ciencia, Pensamiento y Cultura։ ISSN 0210-1963։ Արխիվացված է օրիգինալից հունիսի 7, 2014-ին։ Վերցված է սեպտեմբերի 5, 2016
Memorias de Colombine, la primera periodista (84-923433-1-1) por Utrera, Federico. – Majadahonda: Hijos de Muley-Rubio, 1998. (Իսպաներեն)
Carmen de Burgos Colombine (84-670-1266-8) por Bravo Cela, Blanca. (Իսպաներեն)
Carmen de Burgos, Colombine (1867–1932). Biografía y obra literaria. Tesis doctoral a cargo de Concepción Núñez Rey. Universidad Complutense de Madrid, 1992. (Իսպաներեն)
Ramírez Gómez Carmen (2000)։ «Mujeres escritoras en la prensa andaluza del siglo XX (1900–1950)»։ Literatura 41։ Sevilla: Universidad de Sevilla։ ISBN 9788447205608 (Իսպաներեն)

[_396a411f778b9706-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_50996d0e4bdd56e7-2] 2,0 ^2,1 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.

[_eb747fc1163b199c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 WeChangEd

[_00cf43d12a088c16-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 FemBio database (գերմ.)

[_b6e1695eebb0fd72-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 SHARE Catalogue

[_6d10d693c8395d60-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.yorokobu.es/carmen-de-burgos/ — 2016.

[_8e0b9d4dfacba0e6-7] (unspecified title) — doi:10.3989/ARBOR.2010.EXTRAJUNION3003

[Johnson2001-8] Johnson Roberta (2001)։ «Carmen de Burgos and Spanish Modernism»։ South Central Review։ Spain Modern and Postmodern at the Millenium 18 (1/2): 66–77։ JSTOR 3190302

[turis-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Carmen der Burgos "La Columbine" Archived April 2, 2015, at the Wayback Machine., turismodealmeria.org. Retrieved March 29, 2015.

[lou-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 Louis Anja (2005)։ Women and the law: Carmen de Burgos, an early feminist։ Woodbridge: Támesis։ էջ 4։ ISBN 1855661217

[davies-11] Davies Catherine (2000)։ Spanish Women's Writings։ էջեր 117–119։ ISBN 0567559580

[turner-12] 12,0 ^12,1 Turner ed. by Harriet (2003)։ The Cambridge companion to the Spanish novel from 1600 to the present ([Online-Ausg.]. ed.)։ Cambridge: Cambridge Univ. Press։ էջ 160։ ISBN 0521778158

[Smith2008-13] 13,0 ^13,1 Smith Bonnie G. (2008)։ The Oxford Encyclopedia of Women in World History։ Oxford University Press։ էջ 601։ ISBN 978-0-19-514890-9

[14] Texto de La mujer fantástica en la BNE

[15] Texto de Los anticuarios en BNE

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]