Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր
Esquerra Republicana de Catalunya
Изображение логотипа
Տեսակքաղաքական կուսակցություն
ԵրկիրԿատալոնիա Կատալոնիա
ԱռաջնորդՕրիոլ Ժունկերաս
Հիմնադրվածմարտի 19, 1931
ԳաղափարախոսությունԿատալոնիայի անկախացման համար շարժում[1][2][3][4]
դեմոկրատական սոցիալիզմ[5][6][7]
հանրապետականություն[8][9]
Քաղաքական հայացքձախաողմյան[10][11] կենտրոնամետ[12][13]
Պաշտոնական գույն(եր)դեղին, կարմիր, սև և սպիտակ
ՇտաբC/Calàbria, 166 08015 Բարսելոնա, Իսպանիա
Միջազգային պատկանելությունEuropean Free Alliance?
Իսպանիայի պատգամավորների կոնգրես
9 / 47
Իսպանիայի սենատ
12 / 23
Եվրոպական խորհրդարան
2 / 54
Կատալոնիայի խորհրդարան
31 / 135
Տեղական ինքնակառավարում
2384 / 9077
Բալեարյան կղզիների համայնքային խորհուրդ
16 / 925
Կայքesquerra.cat
Commons-logo.svg Esquerra Republicana de Catalunya Վիքիպահեստում

Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր (կատ.՝ Esquerra Republicana de Catalunya), ազգայնական և սոցիալ-դեմոկրատական քաղաքական կուսակցություն, որը գործունեություն է ծավալում Իսպանիայի Կատալոնիա ինքնավար համայնքում։ Համարվում է Կատալոնիայի անկախության համար մղվող պայքարի գլխավոր հովանավորը, որի հիմնական գաղափարախոսություններն են դեմոկրատական սոցիալիզմը, ձախակողմյան հանրապետականությունը, եվրոպական ֆեդերալիզմը և եվրոպական լիբերալիզմը։ «Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր» կուսակցությունը համարվում է Կատալոնիայի ինքնավար համայնքի գլխավոր քաղաքական ուժը։

Կուսակցությունը մանդատներ ունի Իսպանիայի պատգամավորների կոնգրեսոււմ, սենատում, Եվրոպական խորհրդարանում, Կատալոնիայի բարձրագույն օրենսդիրում և Բալեարյան կղզիների համայնքային խորհրդում։ Ներկայումս կուսակցությունը Եվրոպական ազատ դաշինքի անդամ է։

Կուսակցությանը ղեկավարը Օրիոլ Ժունկերասն է, իսկ խոսնակը՝ Մարտա Ռովիրան։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կուսակցությունը հիմնադրվել է 1931 թվականի մարտին որպես Կատալոնական պետության ինդեպենտիստական միություն, որը ղեկավարվում էր Ֆրանսեսկ Մարսիայի, Հանրապետական կուսակցության, Լուիս Կոմպանիսի և Խուան Յուիի կողմից։ Կուսակցությունը բավականին լավ արդյունք է ցուցաբերում 1931 թվականի ապրիլի 12-ին տեղի ունեցած ավագանու ընտրություններում։ Երկու օր անց՝ ապրիլի 14-ին, Մադրիդում Իսպանիայի Հանրապետության անկախության հռչակումից մի քանի ժամ առաջ[14], Ֆրանսեսկ Մարսիան հրապարակային կերպով հայտարարվում է որ Կատալոնիան դառնալու է Իբերիայի ֆեդերացիայի կազմում գտնվող անկախ և սուվերեն պետություն։ Այս հայտարարությունը հակասում էր Սան Սեբաստիանի ունիտարիստական պայմանագրի դրույթներին, թեպետ երեք օր անց ինքնահռչակ Բարսելոնան բանակցություններ է սկսում Մադրիդի կառավարության հետ։ Բանակցությունների հիմնական օրակարգում քննարկվում է Կատալոնիայի ժեներալիտետին ինքնավարություն շնորհելու և Ֆրանսեսկ Մարսիային ժեներալիտետի նախագահի պաշտոնում ճանաչելու հարցը։ 1932 թվականի սեպտեմբերին Իսպանիայի հանրապետության կորտեսը հավանություն է տալիս Կատալոնիայի ինքնավարության կանոնադրությանը, որը, ի թիվս այլ դրույթների, Կատալոնիայի խորհրդարանին շնորհում էր լիակատար օրենսդրական լիազորություններ։

Ֆրանսեսկ Մարսիայի մահից հետո՝ 1934 թվականի հոկտեմբերի 6-ին, Կատալոնիայի խորհրդարանը Լուիս Կոմպանիսին ճանաչում է ժեներալիտետի նոր նախագահ։ 1933 թվականի դեկտեմբերին՝ նախագահի մահից անմիջապես հետո, խորհրդարանը Կատալոնիան հռչակել էր անկախ հանրապետություն՝ Իսպանիայի կազմից դուրս։ Այս քայլի համար պաշտոնական Մադրիդը դատապարտում և բանտարկում է Կատալոնիայի կառավարության գրեթե բոլոր պաշտոնյաներին և առ ոչինչ հայտարարում կատալոնական օրենսդիրի որոշումը։

1936 թվականին՝ Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի սկզբին, Կատալոնիայի հանրապետական ձախերը որոշում են դառնալ ժողովրդական ճակատի մի մասը։ Այդ տարում Էսկերան դառնում է Կատալոնիայի ժողովրդական ճակատի առաջատար ուժը և պատերազմի ընթացքում փորձում պահպանել ճակատի միասնությունը՝ Մարքսիստական ​​միասնության գործիչների և Կատալոնիայի սոցիալիստական ​​կուսակցության հետ գերակշռությամբ։ 1939 թվականին Իսպանիայում հաստատվում է գեներալ Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի վարչակարգը։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո՝ 1939 թվականի փետրվարին, Ֆրանսիա մեկնած Լուիս Կոմպանիսը 1940 թվականի օգոստոսի 13-ին Նանտի մոտ գտնվող Լա Բոլ լե Պենում ձերբակալվում է։ Այնուհետև Կոմպանիսը արտաքսվում է Իսպանիա, 1940 թվականի սեպտեմբերին հանձնվում Մադրիդի ազգայնական կառավարությանը և բանտարկվում պետական անվտանգության ծառայության շտաբակայանի նկուղում։ Անաչառությամբ աչքի չընկնող դատավարությունից հետո կատալոնացի գործիչը «զինված ապստամբության» մեղադրանքով դատապարտվում է մահվան և Մոնժուիկի ամրոցում գնդակահարվում։ Նրա մահվանից հետո ևս Կատալոնիայի հանրապետական ձախերը շարունակում են ակտիվ գործունեություն ծավալել՝ Կատալանիան անկախ պետության կարգավիճակով տեսնելու նպատակով։ Բացի Կատալոնիայից, կուսակցությունը գործունեություն է ծավալում նաև իսպանահպատակ Բալեարյան կղզիների խորհրդարանում[15] և Վալենսիայում։

Ընտրական գործընթացներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատալոնիայի խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Ձայներ Մանդատներ Կարգավիճակ Չափ Նշումներ
# % ±pp # ±
1932 224,800 47.1%
56 / 85
կառավարություն *
1980 240,871 8.9%
14 / 135
ընդդիմություն 5-րդ
1984 126,943 4.4% –4.5
5 / 135
Red Arrow Down.svg9 կառավարություն 5-րդ կառավարություն 1984–87
1988 111,647 4.1% –0.3
6 / 135
Green Arrow Up Darker.svg1 ընդդիմություն 5-րդ
1992 210,366 8.0% +3.9
11 / 135
Green Arrow Up Darker.svg5 ընդդիմություն 3rd
1995 305,867 9.5% +1.5
13 / 135
Green Arrow Up Darker.svg2 ընդդիմություն 5-րդ
1999 271,173 8.7% –0.8
12 / 135
Red Arrow Down.svg1 ընդդիմություն 4-րդ
2003 544,324 16.4% +7.7
23 / 135
Green Arrow Up Darker.svg11 կառավարություն 3-րդ կառավարություն 2003–06
2006 416,355 14.0% –2.4
21 / 135
Red Arrow Down.svg2 կառավարություն 3-րդ
2010 219,173 7.0% –7.0
10 / 135
Red Arrow Down.svg11 ընդդիմություն 5-րդ
2012 498,124 13.7% +6.7
19 / 135
Green Arrow Up Darker.svg9 ընդդիմություն ** կառավարամետ
2015 1,628,714 39.6% n/a
20 / 135
Green Arrow Up Darker.svg1 կառավարություն ***
2017 935,861 21.4% n/a
32 / 135
Green Arrow Up Darker.svg12 կառավարություն **


Բալեարյան կղզիների խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Ձայներ Մանդատներ Կարգավիճակ Տեղ
# % ±pp # ±
1995 2,082 0.6%
0 / 59
N/A 7-րդ
1999 1,106 0.3% –0.6
0 / 59
Arrow Blue Right 001.svg0 N/A 8-րդ
2003 1,667 0.4% +0.1
0 / 59
Arrow Blue Right 001.svg0 N/A 9-րդ
2007* 37,572 9.0% +8.6
1 / 59
Green Arrow Up Darker.svg1 կառավարություն **
2011*** 5,325 1.3% –7.7
0 / 59
Red Arrow Down.svg1 N/A 8-րդ
2015 766 0.2% –1.1
0 / 59
Arrow Blue Right 001.svg0 N/A 17-րդ
  • * Տեղի է ունեցել Իբիսայում։
  • ** Մախորկայի բլոկի hետ միասին։

Կորտես խեներալես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսպանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատգամավորական խորհուրդ
Տարի Ձայներ Մանդատներ Կարգավիճակ Տեղ Նշումներ
# % ±pp # ±
1977 143,954 0.8%
1 / 350
ընդդիմություն *
1979 123,452 0.7% –0.1
1 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 13-րդ
1982 138,118 0.7% ±0.0
1 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 9-րդ
1986 84,628 0.4% –0.2
0 / 350
Red Arrow Down.svg1 ընդդիմություն 12-րդ
1989 84,756 0.4% ±0.0
0 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 16-րդ
1993 189,632 0.8% +0.4
1 / 350
Green Arrow Up Darker.svg1 ընդդիմություն 9-րդ
1996 167,641 0.7% −0.1
1 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 9-րդ
2000 194,715 0.8% +0.1
1 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 9-րդ
2004 652,196 2.5% +1.7
8 / 350
Green Arrow Up Darker.svg7 ընդդիմություն 5-րդ կառավարություն support
2008 298,139 1.2% −1.3
3 / 350
Red Arrow Down.svg5 ընդդիմություն 7-րդ
2011 256,985 1.1% −0.1
3 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 8-րդ
2015 604,285 2.4% +1.3
9 / 350
Green Arrow Up Darker.svg6 ընդդիմություն 6-րդ
2016 639,652 2.7% +0.3
9 / 350
Arrow Blue Right 001.svg0 ընդդիմություն 5-րդ
 
Սենատ
Տարի Մանդատներ Տեղ
# ±
1977
1 / 208
*
1979
2 / 208
Green Arrow Up Darker.svg1 **
1982
2 / 208
Arrow Blue Right 001.svg0 ***
1986
0 / 208
Red Arrow Down.svg2 12-րդ
1989
0 / 208
Arrow Blue Right 001.svg0 16-րդ
1993
0 / 208
Arrow Blue Right 001.svg0 9-րդ
1996
0 / 208
Arrow Blue Right 001.svg0 9-րդ
2000
1 / 208
Green Arrow Up Darker.svg1 ****
2004
3 / 208
Green Arrow Up Darker.svg2 ****
2008
3 / 208
Arrow Blue Right 001.svg0 ****
2011
0 / 208
Red Arrow Down.svg3 8-րդ
2015
6 / 208
Green Arrow Up Darker.svg6 4-րդ
2016
10 / 208
Green Arrow Up Darker.svg4 3rd
  • * Կատալոնիայի ձախակողմյան դեմոկրատական ընտրական ճակատի հետ միասին։
  • ** Նովա էնտեսայի հետ միասին։
  • *** Կատալոնիա ալ Սենատի հետ միասին։
  • **** Կատալոնիայի առաջընթացի համաձայնագրի հետ միասին։

Կատալոնիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատգամավորական կոնգրես
Տարի Ձայներ Մանդատներ Տեղ
# % ±pp # ±
1977 143,954 4.7%
1 / 47
*
1979 123,452 4.2% –0.5
1 / 47
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
1982 138,118 4.0% –0.2
1 / 47
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
1986 84,628 2.7% –1.3
0 / 47
Red Arrow Down.svg1 6-րդ
1989 84,756 2.7% ±0.0
0 / 46
Arrow Blue Right 001.svg0 6-րդ
1993 186,784 5.1% +2.4
1 / 47
Green Arrow Up Darker.svg1 5-րդ
1996 162,545 4.2% −0.9
1 / 46
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
2000 190,292 5.6% +1.4
1 / 46
Arrow Blue Right 001.svg0 4-րդ
2004 638,902 15.9% +10.3
8 / 47
Green Arrow Up Darker.svg7 3-րդ
2008 291,532 7.8% –8.1
3 / 47
Red Arrow Down.svg5 4-րդ
2011 244,854 7.1% –0.7
3 / 47
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
2015 601,782 16.0% +8.9
9 / 47
Green Arrow Up Darker.svg6 2-րդ
2016 632,234 18.2% +2.2
9 / 47
Arrow Blue Right 001.svg0 2-րդ
 
Սենատ
Տարի Ձայներ Տեղ
# ±
1977
1 / 16
*
1979
2 / 16
Green Arrow Up Darker.svg1 **
1982
2 / 16
Arrow Blue Right 001.svg0 ***
1986
0 / 16
Red Arrow Down.svg2 6-րդ
1989
0 / 16
Arrow Blue Right 001.svg0 6-րդ
1993
0 / 16
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
1996
0 / 16
Arrow Blue Right 001.svg0 5-րդ
2000
1 / 16
Green Arrow Up Darker.svg1 ****
2004
3 / 16
Green Arrow Up Darker.svg2 ****
2008
3 / 16
Arrow Blue Right 001.svg0 ****
2011
0 / 16
Red Arrow Down.svg3 4-րդ
2015
6 / 16
Green Arrow Up Darker.svg6 1-ին
2016
10 / 16
Green Arrow Up Darker.svg4 1-ին
  • * Կատալոնիայի ձախակողմյան դեմոկրատական ընտրական ճակատի հետ միասին։
  • ** Նովո Էնտեսայի հետ միասին։
  • *** Կատալոնիա ալ Սենատի հետ միասին։
  • **** Կատալոնիայի առաջընթացի համաձայնագրի հետ միասին։

Բալեարյան կղզիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատգամավորական կոնգրես
Տարի Ձայներ Մանդատներ Տեղ
# % ±pp # ±
1993 2,848 0.7%
0 / 7
8-րդ
1996 1,802 0.4% −0.3
0 / 7
Arrow Blue Right 001.svg0 7-րդ
2000 1,340 0.3% –0.1
0 / 7
Arrow Blue Right 001.svg0 7-րդ
2004 40,289 8.6% +8.3
0 / 8
Arrow Blue Right 001.svg0 *
2008 25,454 5.4% –3.2
0 / 8
Arrow Blue Right 001.svg0 **
2011 4,681 1.1% –4.3
0 / 8
Arrow Blue Right 001.svg0 6-րդ
2015 Չկա տվյալ
2016 7,418 1.6%
0 / 8
***
 
Սենատ
Տարի Մանդատներ Տեղ
# ±
1993
0 / 5
8-րդ
1996
0 / 5
Arrow Blue Right 001.svg0 8-րդ
2000
0 / 5
Arrow Blue Right 001.svg0 11-րդ
2004
0 / 5
Arrow Blue Right 001.svg0 *
2008
0 / 5
Arrow Blue Right 001.svg0 **
2011
0 / 5
Arrow Blue Right 001.svg0 7-րդ
2015 Չկա տվյալ
2016
0 / 5
***

Եվրոպական խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսպանիա
Տարի Ձայներ Մանդատներ Տեղ
# % ±pp # ±
1987 326,911 1.7%
0 / 60
*
1989 238,909 1.5% –0.2
0 / 60
Arrow Blue Right 001.svg0 *
1994 239,339 1.3% –0.2
0 / 64
Arrow Blue Right 001.svg0 *
1999 613,968 2.9% +1.6
0 / 64
Arrow Blue Right 001.svg0 *
2004 380,709 2.5% –0.4
1 / 54
Green Arrow Up Darker.svg1 *
2009 394,938 2.5% ±0.0
1 / 54
Arrow Blue Right 001.svg0 *
2014 630,072 4.0% +1.5
1 / 54
Arrow Blue Right 001.svg0 **
 
Կատալոնիա
Տարի Ձայներ Տեղ
# % ±pp
1987 112,107 3.7% 6-րդ
1989 78,408 3.3% –0.4 6-րդ
1994 141,285 5.5% +2.2 5-րդ
1999 174,374 6.1% +0.6 4-րդ
2004 249,757 11.8% +5.7 4-րդ
2009 181,213 9.2% –2.6 4-րդ
2014 595,493 23.7% +14.5 1st
 
Բալեարյան կղզիներ
Տարի Ձայներ Տեղ
# % ±pp
1987 533 0.2% 16-րդ
1989 458 0.2% ±0.0 *
1994 2,350 0.8% +0.6 8-րդ
1999 20,155 5.6% +4.8 *
2004 7,498 2.9% –2.7 5-րդ
2009 7,651 3.0% +0.1 4-րդ
2014 19,602 7.3% +4.3 5-րդ

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Alonso, Sonia (2012), Challenging the State: Devolution and the Battle for Partisan Credibility, Oxford University Press, p. 77 
  2. Ramiro, Luis; Morales, Laura (2007), «European integration and Spanish parties: Elite empowerment amidst limited adaptation», The Europeanization of National Political Parties: Power and organizational adaptation (Routledge): p. 146 
  3. Moreno, Luis; Colino, César (2010), «Kingdom of Spain», Diversity and Unity in Federal Countries (McGill-Queen's University Press): p. 299 
  4. Face to Face - Interview with Oriol Junqueras (leader of Catalan Republican Left). PressTV News Videos. YouTube. Timestamp 5:45 - 5:52. Published 18 December 2015. Retrieved 4 August 2017.
  5. Wolfram Nordsieck։ «Parties and Elections in Europe»։ www.parties-and-elections.eu։ Վերցված է 2015-05-30 
  6. Guibernau, Montserrat (2004), Catalan Nationalism: Francoism, transition and democracy, Routledge, p. 82 
  7. Hargreaves, John (2000), Freedom for Catalonia?: Catalan Nationalism, Spanish Identity and the Barcelona Olympic Games, Cambridge University Press, p. 84 
  8. «ERC diferencia el seu republicanisme del del PDC»։ El Món։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 August 2017-ին։ Վերցված է 8 August 2017 
  9. «PONÈNCIA POLÍTICA 27è Congrés Nacional»։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 August 2017-ին։ Վերցված է 8 August 2017 
  10. Jaume Ribas Vilanova։ «En un país normal, una socialdemocràcia normal»։ LaColumna.cat։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-04-ին։ Վերցված է 2018-09-07 
  11. jaume։ «Junqueras dice que CiU y PSC son "la vieja política" rendida al poder»։ El Periódico 
  12. Catalan trial turns into pro-independence show of force. Politico. Author - Diego Torres. Published 2 February 2017. Updated 9 February 2017. Retrieved 4 August 2017.
  13. Catalan separatists projected to win snap election. Al Jazeera. Published 21 December 2017. Retrieved 16 May 2018.
  14. "The Battle for Spain" Beevor (2006) p.25
  15. Dades electorals detallades de les Eleccions Locals 2011, arxiu històric electora, accessed 28 November 2012

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]