Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր
| Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր Esquerra Republicana de Catalunya | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաքական կուսակցություն |
| Երկիր |  Կատալոնիա |
| Առաջնորդ | Օրիոլ Ժունկերաս |
| Հիմնադրված | մարտի 19, 1931 |
| Գաղափարախոսություն | Կատալոնիայի անկախացման համար շարժում[1][2][3][4] դեմոկրատական սոցիալիզմ[5][6][7] հանրապետականություն[8][9] |
| Քաղաքական հայացք | ձախաողմյան[10][11] կենտրոնամետ[12][13] |
| Պաշտոնական գույն(եր) | դեղին, կարմիր, սև և սպիտակ |
| Շտաբ | C/Calàbria, 166 08015 Բարսելոնա, Իսպանիա |
| Միջազգային պատկանելություն | European Free Alliance? |
| Իսպանիայի պատգամավորների կոնգրես | 9 / 47 |
| Իսպանիայի սենատ | 12 / 23 |
| Եվրոպական խորհրդարան | 2 / 54 |
| Կատալոնիայի խորհրդարան | 31 / 135 |
| Տեղական ինքնակառավարում | 2384 / 9077 |
| Բալեարյան կղզիների համայնքային խորհուրդ | 16 / 925 |
| Կայք | esquerra.cat |
 Esquerra Republicana de Catalunya Վիքիպահեստում | |
Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր (կատ.՝ Esquerra Republicana de Catalunya), ազգայնական և սոցիալ-դեմոկրատական քաղաքական կուսակցություն, որը գործունեություն է ծավալում Իսպանիայի Կատալոնիա ինքնավար համայնքում։ Համարվում է Կատալոնիայի անկախության համար մղվող պայքարի գլխավոր հովանավորը, որի հիմնական գաղափարախոսություններն են դեմոկրատական սոցիալիզմը, ձախակողմյան հանրապետականությունը, եվրոպական ֆեդերալիզմը և եվրոպական լիբերալիզմը։ «Կատալոնիայի հանրապետական ձախեր» կուսակցությունը համարվում է Կատալոնիայի ինքնավար համայնքի գլխավոր քաղաքական ուժը։
Կուսակցությունը մանդատներ ունի Իսպանիայի պատգամավորների կոնգրեսոււմ, սենատում, Եվրոպական խորհրդարանում, Կատալոնիայի բարձրագույն օրենսդիրում և Բալեարյան կղզիների համայնքային խորհրդում։ Ներկայումս կուսակցությունը Եվրոպական ազատ դաշինքի անդամ է։
Կուսակցությանը ղեկավարը Օրիոլ Ժունկերասն է, իսկ խոսնակը՝ Մարտա Ռովիրան։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կուսակցությունը հիմնադրվել է 1931 թվականի մարտին որպես Կատալոնական պետության ինդեպենտիստական միություն, որը ղեկավարվում էր Ֆրանսեսկ Մարսիայի, Հանրապետական կուսակցության, Լուիս Կոմպանիսի և Խուան Յուիի կողմից։ Կուսակցությունը բավականին լավ արդյունք է ցուցաբերում 1931 թվականի ապրիլի 12-ին տեղի ունեցած ավագանու ընտրություններում։ Երկու օր անց՝ ապրիլի 14-ին, Մադրիդում Իսպանիայի Հանրապետության անկախության հռչակումից մի քանի ժամ առաջ[14], Ֆրանսեսկ Մարսիան հրապարակային կերպով հայտարարվում է որ Կատալոնիան դառնալու է Իբերիայի ֆեդերացիայի կազմում գտնվող անկախ և սուվերեն պետություն։ Այս հայտարարությունը հակասում էր Սան Սեբաստիանի ունիտարիստական պայմանագրի դրույթներին, թեպետ երեք օր անց ինքնահռչակ Բարսելոնան բանակցություններ է սկսում Մադրիդի կառավարության հետ։ Բանակցությունների հիմնական օրակարգում քննարկվում է Կատալոնիայի ժեներալիտետին ինքնավարություն շնորհելու և Ֆրանսեսկ Մարսիային ժեներալիտետի նախագահի պաշտոնում ճանաչելու հարցը։ 1932 թվականի սեպտեմբերին Իսպանիայի հանրապետության կորտեսը հավանություն է տալիս Կատալոնիայի ինքնավարության կանոնադրությանը, որը, ի թիվս այլ դրույթների, Կատալոնիայի խորհրդարանին շնորհում էր լիակատար օրենսդրական լիազորություններ։
Ֆրանսեսկ Մարսիայի մահից հետո՝ 1934 թվականի հոկտեմբերի 6-ին, Կատալոնիայի խորհրդարանը Լուիս Կոմպանիսին ճանաչում է ժեներալիտետի նոր նախագահ։ 1933 թվականի դեկտեմբերին՝ նախագահի մահից անմիջապես հետո, խորհրդարանը Կատալոնիան հռչակել էր անկախ հանրապետություն՝ Իսպանիայի կազմից դուրս։ Այս քայլի համար պաշտոնական Մադրիդը դատապարտում և բանտարկում է Կատալոնիայի կառավարության գրեթե բոլոր պաշտոնյաներին և առ ոչինչ հայտարարում կատալոնական օրենսդիրի որոշումը։
1936 թվականին՝ Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի սկզբին, Կատալոնիայի հանրապետական ձախերը որոշում են դառնալ ժողովրդական ճակատի մի մասը։ Այդ տարում Էսկերան դառնում է Կատալոնիայի ժողովրդական ճակատի առաջատար ուժը և պատերազմի ընթացքում փորձում պահպանել ճակատի միասնությունը՝ Մարքսիստական միասնության գործիչների և Կատալոնիայի սոցիալիստական կուսակցության հետ գերակշռությամբ։ 1939 թվականին Իսպանիայում հաստատվում է գեներալ Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի վարչակարգը։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո՝ 1939 թվականի փետրվարին, Ֆրանսիա մեկնած Լուիս Կոմպանիսը 1940 թվականի օգոստոսի 13-ին Նանտի մոտ գտնվող Լա Բոլ լե Պենում ձերբակալվում է։ Այնուհետև Կոմպանիսը արտաքսվում է Իսպանիա, 1940 թվականի սեպտեմբերին հանձնվում Մադրիդի ազգայնական կառավարությանը և բանտարկվում պետական անվտանգության ծառայության շտաբակայանի նկուղում։ Անաչառությամբ աչքի չընկնող դատավարությունից հետո կատալոնացի գործիչը «զինված ապստամբության» մեղադրանքով դատապարտվում է մահվան և Մոնժուիկի ամրոցում գնդակահարվում։ Նրա մահվանից հետո ևս Կատալոնիայի հանրապետական ձախերը շարունակում են ակտիվ գործունեություն ծավալել՝ Կատալանիան անկախ պետության կարգավիճակով տեսնելու նպատակով։ Բացի Կատալոնիայից, կուսակցությունը գործունեություն է ծավալում նաև իսպանահպատակ Բալեարյան կղզիների խորհրդարանում[15] և Վալենսիայում։
Ընտրական գործընթացներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կատալոնիայի խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Տարի | Ձայներ | Մանդատներ | Կարգավիճակ | Չափ | Նշումներ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | % | ±pp | # | ± | ||||
| 1932 | 224,800 | 47.1% | — | 56 / 85 |
— | կառավարություն | * | |
| 1980 | 240,871 | 8.9% | — | 14 / 135 |
— | ընդդիմություն | 5-րդ | |
| 1984 | 126,943 | 4.4% | –4.5 | 5 / 135 |
 9
|
կառավարություն | 5-րդ | կառավարություն 1984–87 |
| 1988 | 111,647 | 4.1% | –0.3 | 6 / 135 |
 1
|
ընդդիմություն | 5-րդ | |
| 1992 | 210,366 | 8.0% | +3.9 | 11 / 135 |
5
|
ընդդիմություն | 3rd | |
| 1995 | 305,867 | 9.5% | +1.5 | 13 / 135 |
2
|
ընդդիմություն | 5-րդ | |
| 1999 | 271,173 | 8.7% | –0.8 | 12 / 135 |
1
|
ընդդիմություն | 4-րդ | |
| 2003 | 544,324 | 16.4% | +7.7 | 23 / 135 |
11
|
կառավարություն | 3-րդ | կառավարություն 2003–06 |
| 2006 | 416,355 | 14.0% | –2.4 | 21 / 135 |
2
|
կառավարություն | 3-րդ | |
| 2010 | 219,173 | 7.0% | –7.0 | 10 / 135 |
11
|
ընդդիմություն | 5-րդ | |
| 2012 | 498,124 | 13.7% | +6.7 | 19 / 135 |
9
|
ընդդիմություն | ** | կառավարամետ |
| 2015 | 1,628,714 | 39.6% | n/a | 20 / 135 |
1
|
կառավարություն | *** | |
| 2017 | 935,861 | 21.4% | n/a | 32 / 135 |
12
|
կառավարություն | ** | |
Բալեարյան կղզիների խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Տարի | Ձայներ | Մանդատներ | Կարգավիճակ | Տեղ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | % | ±pp | # | ± | |||
| 1995 | 2,082 | 0.6% | — | 0 / 59 |
— | N/A | 7-րդ |
| 1999 | 1,106 | 0.3% | –0.6 | 0 / 59 |
 0
|
N/A | 8-րդ |
| 2003 | 1,667 | 0.4% | +0.1 | 0 / 59 |
0
|
N/A | 9-րդ |
| 2007* | 37,572 | 9.0% | +8.6 | 1 / 59 |
1
|
կառավարություն | ** |
| 2011*** | 5,325 | 1.3% | –7.7 | 0 / 59 |
1
|
N/A | 8-րդ |
| 2015 | 766 | 0.2% | –1.1 | 0 / 59 |
0
|
N/A | 17-րդ |
- * Տեղի է ունեցել Իբիսայում։
- ** Մախորկայի բլոկի hետ միասին։
Կորտես խեներալես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսպանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- * Կատալոնիայի ձախակողմյան դեմոկրատական ընտրական ճակատի հետ միասին։
- ** Նովա էնտեսայի հետ միասին։
- *** Կատալոնիա ալ Սենատի հետ միասին։
- **** Կատալոնիայի առաջընթացի համաձայնագրի հետ միասին։
Կատալոնիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- * Կատալոնիայի ձախակողմյան դեմոկրատական ընտրական ճակատի հետ միասին։
- ** Նովո Էնտեսայի հետ միասին։
- *** Կատալոնիա ալ Սենատի հետ միասին։
- **** Կատալոնիայի առաջընթացի համաձայնագրի հետ միասին։
Բալեարյան կղզիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Եվրոպական խորհրդարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Alonso, Sonia (2012), Challenging the State: Devolution and the Battle for Partisan Credibility, Oxford University Press, p. 77
- ↑ Ramiro, Luis; Morales, Laura (2007), «European integration and Spanish parties: Elite empowerment amidst limited adaptation», The Europeanization of National Political Parties: Power and organizational adaptation (Routledge): p. 146
- ↑ Moreno, Luis; Colino, César (2010), «Kingdom of Spain», Diversity and Unity in Federal Countries (McGill-Queen's University Press): p. 299
- ↑ Face to Face - Interview with Oriol Junqueras (leader of Catalan Republican Left). PressTV News Videos. YouTube. Timestamp 5:45 - 5:52. Published 18 December 2015. Retrieved 4 August 2017.
- ↑ Wolfram Nordsieck։ «Parties and Elections in Europe»։ www.parties-and-elections.eu։ Վերցված է 2015-05-30
- ↑ Guibernau, Montserrat (2004), Catalan Nationalism: Francoism, transition and democracy, Routledge, p. 82
- ↑ Hargreaves, John (2000), Freedom for Catalonia?: Catalan Nationalism, Spanish Identity and the Barcelona Olympic Games, Cambridge University Press, p. 84
- ↑ «ERC diferencia el seu republicanisme del del PDC»։ El Món։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 August 2017-ին։ Վերցված է 8 August 2017
- ↑ «PONÈNCIA POLÍTICA 27è Congrés Nacional»։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 August 2017-ին։ Վերցված է 8 August 2017
- ↑ Jaume Ribas Vilanova։ «En un país normal, una socialdemocràcia normal»։ LaColumna.cat։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-04-ին։ Վերցված է 2018-09-07
- ↑ jaume։ «Junqueras dice que CiU y PSC son "la vieja política" rendida al poder»։ El Periódico
- ↑ Catalan trial turns into pro-independence show of force. Politico. Author - Diego Torres. Published 2 February 2017. Updated 9 February 2017. Retrieved 4 August 2017.
- ↑ Catalan separatists projected to win snap election. Al Jazeera. Published 21 December 2017. Retrieved 16 May 2018.
- ↑ "The Battle for Spain" Beevor (2006) p.25
- ↑ Dades electorals detallades de les Eleccions Locals 2011, arxiu històric electora, accessed 28 November 2012
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ideological declaration (անգլերեն) (PDF)
- ERC’s brief history (անգլերեն) (PDF)
- Joventuts de l'Esquerra Republicana de Catalunya You-րդ section's site