Կասպար Մարիա ֆոն Շտեռնբերգ
Կասպար Մարիա ֆոն Շտեռնբերգ | |
|---|---|
_crop.jpg) | |
| Ծնվել է | հունվարի 6, 1761[1][2][3][…] Պրահա, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[3][4][5] |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 20, 1838[1][3][4][…] (77 տարեկան) Březina[5] |
| Գերեզման | Sternberg Vault in Stupno |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրիական կայսրություն |
| Դավանանք | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի |
| Մասնագիտություն | բուսաբան, հնէաբան, պտերիդոլոգ, պտերաբան, կրոնական ծառայող, միջատաբան, paleobotanist և բնագետ |
| Գործունեության ոլորտ | բուսաբանություն, Հնէաբուսաբանություն[3] և երկրաբանություն[3] |
| Անդամակցություն | Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Պրահայի Կարլի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[1] |
| Հայր | John Nepomuk I of Sternberg? |
| Մայր | Anna Josefa Kolowrat-Krakowsky? |
| Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն) | Sternb. |
 Kaspar Maria von Sternberg Վիքիպահեստում | |
Կոմս Կասպար Մարիա ֆոն Շտեռնբերգ[6] (նաև՝ Caspar Maria, Count Sternberg, գերմ.՝ Kaspar Maria Graf Sternberg, չեխ․՝ hrabě Kašpar Maria Šternberk, հունվարի 6, 1761[1][2][3][…], Պրահա, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[3][4][5] - դեկտեմբերի 20, 1838[1][3][4][…], Březina[5]), բոհեմիացի աստվածաբան, ապարագետ, միջատաբան, բուսաբան։ Հայտնի է որպես հնէաբուսաբանության հայր (Father of Paleobotany):
Պրահայում հիմնել է Բոհեմիայի ազգային թանգարանը, որի հավաքածուի միջուկը կազմել են ապարների, բրածոների և բուսանմուշների՝ երկար տարիների ընթացքում իր ստեղծած հավաքածուները[7]։ Բնորոշվում է որպես արդի հնէաբուսաբանության հիմնադիր։ 1820 թվականից սերտ կապի մեջ է եղել Գյոթեի հետ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1761 թվականի հունվարի 6-ին Պրահայում[8]։ Ծնողներն էին կոմս Յոհան Նեպոմուկ ֆոն Շտեռնբերգը և կոմսուհի Աննա Յոզեֆա Կոլովրատ-Կրակովսկին։ Դպրոցն ավարտելուց հետո սկզբնական շրջանում աստվածաբանություն է ուսումնասիրել, այնուհետև ուսումը շարունակել է Հռոմի Collegium anglicum-ում։ Ոգեշնչված Ռեգենսբուրգում նոր-նոր (1790 թվականին) հիմնադրված բուսաբանական ընկերության գործունեությամբ՝ ամբողջովին նվիրվել է բնագիտությանը, հետագայում դարձել այդ ընկերության փայլուն անդամներից մեկը, դրա գործունեության բնագավառում գնահատելի ավանդ ներդրել իր Botanisches Taschenbuch մենագրությամբ, Ռեգենսբուրգի բուսաբանական այգու հիմնադրմամբ և այլ աշխատանքներով։ 1805 թվականին, երբ տևական ժամանակով կանգ էր առել Փարիզում, ծանոթացել է Ալեքսանդր ֆոն Հումբոլդտի, ֆրանսիացի ճանաչված հնէաբանների ու բուսաբանների հետ, մտքեր փոխանակել, որոշ չափով կրել նրանց ազդեցությունը։ Մասնագիտացել է ձարխոտանմանների, մամռանմանների, սերմավոր բույսերի բրածոների ուսումնասիրության բնագավառում[9]։ Հետագայում տեղափոխվել է ապրելու Բոհեմիայի Ռադնիցե բնակավայրը, որտեղ նույնպես բուսաբանական այգի է ստեղծել, միաժամանակ մեծ ուշադրությամբ հետևել, հսկել, համակարգել մերձակայքում նոր բացված ածխահանքում հայտնաբերված և հնէաբանական ուսումնասիրության ենթակա քարածխային անտառում տարվող աշխատանքները[7][10]։ Եղել է Բոհեմիայի գիտությունների թագավորական ընկերության նախագահը[6]։
Նրա պատվին է անվանակոչվել շքանարգիզազգիների (լատին․՝ Amaryllidáceae) ընտանիքի Sternbergia բուսացեղը[11]։ Նրա նկարագրած բուսատեսակները գիտական գրականության մեջ հիշատակվում են Sternb. համառոտագրված նշումով։
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Abhandlung über die Pflanzenkunde in Böhmen (rwo volumes 1817-1818) - Treatise on the botany of Bohemia.
- Briefwechsel (1820-1832) - Correspondence with Johann Wolfgang von Goethe.[12][13]
- Versuch einer geognostisch-botanischen Darstellung der Flora der Vorwelt (with August Karl Joseph Corda, 1820-1825; two volumes) - Attempt at a geognostic-botanical description of primordial flora.[14]
- Ausgewählte Werke des Grafen Kaspar von Sternberg, 1902 - Selected works of Count Kaspar von Sternberg.
- Leben des Grafen Kaspar von Sternberg, 2010 - The life of Count Kaspar von Sternberg.
- Reise durch Tirol in die österreichischen Provinzen Italiens (Ռեգենսբուրգ, 1806, с 4 табл.)[6].
- Revisio Saxifragarum iconibus illustrata (Регенсбург, 1810; с 31 табл.)[6].
- Versuch einer geognostisch-botanischen Darstellung der Flora der Vorwelt (Լայպցիգ և Պրահա, 1820—1838, 2 հատոր՝ 160 աղյուսակներով)[6].
- Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1836)[15].
- Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1837)[16].
- Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1838)[17].
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 http://sdei.senckenberg.de/biographies/information.php?id=13742
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Wurzbach D. C. v. Sternberg, Caspar Graf (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 38. — S. 252.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Штернберг, Каспар Мария // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
- ↑ 7,0 7,1 Česká pošta Philately, Kaspar Maria von Sternberg (1761 - 1838)
- ↑ Allgemeine deutsche Biographie & Neue deutsche Biographie (Digitale Register)
- ↑ International Plant Names Index: Caspar (Kaspar) Maria von Sternberg (1761—1838)
- ↑ Biography @ Allgemeine Deutsche Biographie
- ↑ Missouri Botanical Garden Sternbergia lutea
- ↑ Google Books (publications)
- ↑ Biodiversity Heritage Library Bibliography
- ↑ Online Books Versuch einer geognostisch-botanischen darstellung der flora der vorwelt
- ↑ Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1836)
- ↑ Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1837)
- ↑ Umrisse einer Geschichte der böhmischen Bergwerke (1838)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կասպար Մարիա ֆոն Շտեռնբերգ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կասպար Մարիա ֆոն Շտեռնբերգ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
