Կառլ Մաքսի Բրաշիր
| Կառլ Մաքսի Բրաշիր | |
|---|---|
| անգլ.՝ Carl Brashear | |
 | |
| հունվարի 19, 1931 - հուլիսի 25, 2006 (75 տարեկան) | |
| Ծննդավայր | Tonieville, Լորի շրջան, Կենտուկի, ԱՄՆ |
| Մահվան վայր | Portsmouth, Վիրջինիա, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Զորատեսակ | ԱՄՆ ռազմածովային ուժեր |
| Կոչում | Master Chief Petty Officer? |
| Պարգևներ |    և  |
Կառլ Մաքսի Բրաշիր (անգլ.՝ Carl Maxie Brashear, հունվարի 19, 1931, Tonieville, Լորի շրջան, Կենտուկի, ԱՄՆ - հուլիսի 25, 2006, Portsmouth, Վիրջինիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ռազմական ջրասուզակ, ջրասուզակների ռազմածովային դպրոցի շրջանավարտների և փրկարարների շրջանում առաջին սևամորթը։ 2000 թվականին Բրաշիրի կյանքի ու ծառայության մասին նկարահանվել է Ռազմական սուզորդը ֆիլմը՝ գլխավոր դերում Քյուբ Գուդինգ կրտսերի մասնակցությամբ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բրաշիրը ծնվել է 1931 թվականին Քենտուկիի Լարու շրջանի Տոնեվիլ քաղաքում, Մաքդոնալդ և Գոնսալ Բրաշիր հրատարակիչների ընտանիքում[1][2]։ Նա ավարտել է Սոնորայի (Կենտուկի) դպրոցը, որտեղ սովորել է 1937-1946 թվականներին։ 1948 թվականի փետրվարի 25-ին Բրաշիրը միացավ ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերին՝ նրանց դեսեգրեգացիայից անմիջապես հետո։ 1954 թվականին ավարտել է ջրասուզակների և փրկարարների ռազմածովային դպրոցը՝ դառնալով հավաստագրված ռազմածովային ջրասուզակ[1]։ Թեև նա առաջին աֆրոամերիկացի-ջրասուզակը չէր (հայտնի են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում երեք աֆրոամերիկացի-ջրասուզակների անունները), բայց նա դարձավ ջրասուզակների և փրկարարների ռազմածովային դպրոցի առաջին աֆրոամերիկացի-ջրասուզորդը։ Նա նաև դարձել է ոտքը կորցրած առաջին և դրանից հետո վերաորակավորված ռազմածովային ջրասուզակը[3]։ 1966 թվականի հունվարին միջադեպ է տեղի ունեցել Պալոմարեսի մոտ՝ Իսպանիայի ափին։ ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ի ռազմավարական հրամանատարության B-52G Stratofortress ռմբակոծիչը օդային վերալիցքավորման ժամանակ բախվել է KC-135 օդային տանկերին և ստիպված է եղել ծովում կատարել b28 միջուկային ռումբի վթարային արտահոսք։ Կառլ Բրաշիրը այդ ժամանակ ամերիկացի Hoist (ARS-40) նավի վրա էր, որը հրաման էր ստացել գտնել և բարձրացնել կորցրած ռումբը։ Մարտագլխիկը հայտնաբերվել է 2,5 ամիս որոնումներից հետո[4]։ 1966 թվականի մարտի 23-ին վերհանման ժամանակ ռումբի վերացմանն ուղղված գործողության ընթացքում խողովակը հարվածեց Բրաշիրին ծնկից ներքև, նրա ոտքը գրեթե կտրվեց։ Այն ուղարկվել է Տորեխոնի (Իսպանիա) օդային բազա, այնտեղից տեղափոխվել է Վիսբադեն (Գերմանիա) և այնուհետև Պորտսմուտի ռազմածովային հոսպիտալ (ԱՄՆ, Վիրջինիա նահանգ)։ Տառապող մշտական վարակներից և նեկրոզից, գիտակցելով, որ իրեն սպասում են բուժման և վերականգնման տարիներ, Բրաշիրը համոզեց բժիշկներին անդամահատել ոտքի ստորին հատվածը[4]։
Բրաշիրը Պորտսմուտի հոսպիտալում մնացել է 1966 թվականի մայիսից մինչև 1967 թվականի մարտը՝ ապաքինվելով և վերականգնվելով անդամահատումից հետո։ 1967 թվականի մարտից մինչև 1968 թվականի մարտ ավագ շեֆ-սերժանտ Բրաշիրը նշանակվել է ջրասուզակի դպրոցի երկրորդ նավահանգստային ջոկատում, որպեսզի պատրաստվի ծառայության վերադառնալուն[5]։ 1968 թվականի ապրիլին, երկար աշխատանքներից հետո, նա դարձավ անդամահատված վերջույթով առաջին հաշմանդամը, որը կրկին հավաստագրված էր ջրասուզակների աշխատանքների համար։ 1970 թվականին նա դարձել է նավատորմի առաջին սևամորթ ջրասուզակը, որից հետո ծառայել է ևս 9 տարի՝ 1971 թվականին ստանալով բոցմանի օգնական վարպետ-շեֆի աստիճանը[1][6]։ Ամոթ չէ ընկնել, ամոթ է չբարձրանալ և «Ես թույլ չեմ տա, որ որևէ մեկը գողանա իմ երազանքը․․․»։
1979 թվականի ապրիլին Բրաշիրը պաշտոնաթող Է եղել ավագ վարպետ շեֆի (E-9) և ջրասուզակ վարպետի աստիճանում։ Այնուհետև նա ծառայել է որպես Freedom կառավարության ռազմածովային բազայի Նորֆոլկ, Վիրջինիա, 1993 թվականին վերջնականապես բաժանվել է զինվորական ծառայությունից GS-11 կոչումով[1]։
Բրաշիրը ամուսնացած է եղել և երեք անգամ ամուսնալուծվել է[2]․ Ժյունետա Վիլկոկսո (1952-1978), Հաթի Ռ. Էլամ (1980-1983) և Ժանետա Ա. Բրունդաժ (1985-1987)։ Նա ուներ չորս երեխա՝ Շազանտա (1955-1996), Դաուեյն, Ֆիլիպ և Պատրիկ։ Բրաշիրի թոռնիկը, Դոնալդ Բրաշիրը (ծնված՝ 1972) դարձել է հոկեյի New York Rangers թիմի խաղացող[7]։
Կառլ Բրաշիրը մահացել է 2006 թվականի հուլիսի 25-ին Պորտսմուտի նույն ռազմածովային հոսպիտալում, որտեղ բուժում էր անցնում Սուր շնչառական վարակներից։ Մահվան պատճառը սրտի կաթվածն է եղել։ Թաղված է Woodlawn Memorial Gardens, Վիրջինիա։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նրա մահից հետո նրա որդիները՝ Դաուեյնը և Ֆիլիպը, հիմնադրել են Կառլ Բրաշիրի հիմնադրամը[8]։
Իր 45-ամյա զինվորական և քաղաքացիական ծառայության համար Բրաշիրի կառավարությանը մեդալ է շնորհվել պաշտպանության նախարար Ուիլյամ Քոենի կողմից՝ Հանրային ծառայության համար։
2007 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Newport News հրշեջ վարչությունը Կառլ Բրաշիրի անունով 33-ֆուտանոց արագընթաց հրշեջ նավ է անվանել։ Կատերը նախատեսված է իրենց սեփական ջրասուզակ-ծովային փրկարարական թիմի համար։
2008 թվականի սեպտեմբերի 18-ին Lewis And Clark դասի t-AKE-7 բեռնանավը անվանվել է Կառլ Բրաշիրի պատվին։ General Dynamics ընկերությունը նավատորմ է մատակարարել 2009 թվականի մարտի 4-ին։ 2009 թվականի փետրվարի 21-ին գիտական և ծովային թանգարան Նորֆոլկի արվարձանում, Վիրջինիա, բացվել է նոր ցուցահանդես, որը կոչվում է «Երազանքն է սուզվել։ Վարպետ ջրասուզակ Կառլ Բրաշիրի կյանքը»։ Սա առաջին ամբողջական թանգարանային ցուցահանդեսն էր, որը նվիրված էր Բրաշիրին։
2018 թվականին շվեյցարական Oris ընկերությունը թողարկել է սահմանափակ թվով ժամացույցներ՝ Oris Carl Brashear Limited Edition, որոնք ոճավորված են ջրասուզակի բրոնզե կոստյումով։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 
|
|
|
|
  |
|
|
  |
|
|
|
|
|
| Ռազմածովային նավատորմի և ծովային կորպուսի մեդալ | Գովեստի մեդալ (ԱՄՆ) | ||||
| Մեդալ նվաճումների համար | Navy and Marine Corps Presidential Unit Citation | Ռազմածովային նավատորմի երախտագիտություն | |||
| Անբասիր ծառայության համար մեդալ (մեկ արծաթե և երկու բրոնզե ծառայողական աստղերով) | Չինաստանում ծառայության համար մեդալ (ԱՄՆ) | Օկուպացիոն ծառայության համար մեդալ (ԱՄՆ ՌԾՈՒ) | |||
| Մեդալ ազգային պաշտպանության ծառայության համար (ԱՄՆ) մեկ աստղով | Ազգային պաշտպանության ծառայության մեդալ՝ մեկ աստղով | Զինված ուժերի էքսպեդիցիոն մեդալ (ԱՄՆ) | |||
| Secretary of Defense Medal for Outstanding Public Service | Կորեայում ՄԱԿ-ի ծառայության համար մեդալ | Korean War Service Medal | |||
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Dorsey, Jack and Jim Washington (2006 թ․ հուլիսի 26). «Pioneering Navy diver Carl Brashear dies in Portsmouth». The Virginian-Pilot. էջ A1. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ 2,0 2,1 U.S. Navy profile, NHC, 2001.
- ↑ «First Black Navy Diver Dies». Military.com. July 26th 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 17-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Oral History of Master Chief Boatswain's Mate Carl M. Brashear, USN (Ret.)». United States Naval Institute. 1989 թ․ նոյեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 30-ին.
{{cite web}}: Invalid|url-status=404(օգնություն) - ↑ «Transcript of Service». Naval Historical Center. United States Department of the Navy. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ Forster, Dave (2006 թ․ հուլիսի 30). «Navy pioneer's life, career led by determination». The Virginian-Pilot. էջեր A1, A10. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 30-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ «For Capitals' Brashear, Fighting's a Way of Life». Washington Post. 2009 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ Carl Brashear Foundation
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Pringle, Capt. Shuan (2001 թ․ փետրվարի 21). «Direction, Discipline, Determination: The Story of Carl Brashear». Air Force Space Command, United States Air Force. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 17-ին.
- Story of Carl Brashear with rare photos from U.S. National Archives and the US Navy
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Մաքսի Բրաշիր» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
