Jump to content

Կաչաղակը կախաղանին (կտավ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կաչաղակը կախաղանին
տեսակգեղանկար
նկարիչՊիտեր Բրեյգել Ավագ[1]
տարի1568[1]
բարձրություն46 սանտիմետր և 45,9 սանտիմետր[1]
լայնություն51 սանտիմետր և 50,8 սանտիմետր[1]
ժանրկենցաղային ժանր և բնանկար[1]
նյություղաներկ[1] և փայտե տախտակ[1]
գտնվում էHessian State Museum Darmstadt?
հավաքածուHessian State Museum Darmstadt?
քաղաքԴարմշտադտ
https://www.wga.hu/html/b/bruegel/pieter_e/01/18magpie.html կայք
Ծանոթագրություններ
 The Magpie on the Gallows Վիքիպահեստում

Կաչաղակը կախաղանին (հոլ.՝ De ekster op de galg), Պիտեր Բրեյգել Ավագի նկարը։ Ստեղծվել է 1658 թվականին, նկարված է յուղաներկով փայտի վրա։ Պահպանվում է Դարմշտադտի` Հեսսենի երկրամասի թանգարանում։

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարի կենտրոնական մասը զբաղեցնում է կախաղանը։ Այն կտավը բաժանում է երկու մասերի` ավելի «բաց» աջ հատվածի և «փակ» երկրորդ հատվածի[2]։ Կախաղանին կաչաղակ է նստել։ Թռչունը խորհրդանշում է շատախոսությունը, որ հանգեցնում է չարախոսության և դավաճանության։ Կախաղանի ստորին մասում պարող գյուղացիների կերպարը հավանաբար ակնարկ է ֆլամանդական ասացվածքին. «Կախաղան տանող ճանապարհն անցնում է ուրախ մարգագետիններով»[3]։ Կտավը Բրեյգել Ավագի (1525-1569) ուշ շրջանի գործերից է. նկարվել է նկարչի մահից մեկ տարի առաջ։ Նկարիչը բարձր է գնահատել իր աշխատանքը` այն ժառանգություն թողնելով կնոջը` Մեյկեն Կուկին։ Բանահյուսության թեմային Բրեյգելը ավելի վաղ շրջանում էլ էր անդրադարձել։ Այդ գործերից առավել հայտնի է «Ֆլամանդական ասացվածքներ» նկարը[4]։

Բրեյգելի աշխատանքներին բնորոշ է վերևից պատկերելու սովորույթը։ Այդ տեսանկյունից նայելիս դիտողը կատարվածի անուղղակի մասնակիցն է դառնում։ Բնապատկերը ներկայացնում է գործողությունների կատարման առանձնահատկության ողջ աշխարհայացքը. պարող գյուղացիների անհոգությունը հակադրվում է հսկայական կախաղանին, որը նրանք կարծես չեն էլ նկատում։ Ամենայն հավանականությամբ, միջնադարի մարդու գիտակցության համար հակադրությունն այդքան էլ արտասովոր չէր։ Շատ հաճախ մահավճիռն իրականացնելու գործիքը` կախաղանը, տեղադրվում էր մարդաշատ վայրերում բոլորին ի տես։ Այդ պատճառով կախաղանին առընթեր ուրախությունը դաժան իրականություն կարող էր լինել։

Կախաղանը իր տեսքով նման է անհնարին պատկերի։

Բնանկարը կտավում դեկորատիվ, բայց իմաստավորված դեր ունի. դա մի ամբողջ աշխարհայացքի արտացոլումն է։ Բրեյգելը այդ աշխարհայացքում պահպանում է սրբապատկերների ավանդույթը, որտեղ բնապատկերի ֆոնին կատարվող իրադարձությունները տիեզերական հնչեղություն են ստանում։

Կտավի համատեքստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակիցների կողմից կախաղանն ընկալվում էր որպես պայքար այլախոհների դեմ։ Բրեյգելը քսան տարեկան էր, երբ Ամստերդամում և այլ քաղաքներում անաբապտիստների այրումը զանգվածային բնույթ է ստանում։ Երբ քառասուն տարեկան էր, Բրյուսել է մտնում հերցոգ Ֆեռնանդո Ալբայի բանակը։ Հետագա տարիներին Ալբան կատաղի մոլուցքով ոչնչացնում է հերետիկոսներին. մի քանի հազար նիդերլանդցիներ մահվան դատավճռի են արժանանում։ Կախաղանը սպասում էր քարոզիչներին, որոնք զանգվածների մեջ տարածում էին նոր հավատը` բողոքականությունը։ Ալբայի ահաբեկչությունը իրականացվում էր մատնությունների, ասեկոսեների հիման վրա։ Այդ հանգամանքը հաշվի առնելով` կաչաղակի` որպես շատախոս թռչնի կերպարը պատահական չէ կտավում։

Դրվագներ կտավից

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 https://rkd.nl/explore/images/56037
  2. Early Netherlandish painting, Volume 4 of Collections of the National Gallery of Art Systematic Catalogue, Cambridge University Press, 1986, ISBN 0894680935, p.32
  3. The Last Flowering of the Middle Ages, Baron Joseph Van Der Elst, Kessinger Publishing, 2005, ISBN 1-4191-3806-5, p.114
  4. Painting life: the art of Pieter Bruegel, the Elder, Robert L. Bonn, 2006, ISBN 1-884092-12-8, p.106

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ս. Լ. Լվով Պիտեր Բրեյգել Ավագ — Հրատարակչություն։ ТЕРРА, 1998.
  • Ա. Յու. Կորոլյովա XV—XVII դարերի Նիդերլանդների մեծ նկարիչները — М.: «ՕԼՄԱ-ՊՐԵՍՍ կրթություն», 2005.
  • artclassic.edu.ru Արխիվացված 2015-01-05 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաչաղակը կախաղանին (կտավ)» հոդվածին։