Կանգար

Կանգար

Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ	Աստղածաղկավորներ (Asterales)
Ընտանիք	Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae)
Ենթաընտանիք	Եղերդակայիններ (Cichorioideae)
Տրիբա	Cichorieae
Ենթատրիբա	Scolyminae
Ցեղ	Կանգար (Gundelia) L., 1753

Կանգար (լատին․՝ Gundelia), աստղածաղկազգիների (Asteraceae) (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։

Gundelia tournefortii ուտում են մարտ ամսին, երբ նա դեռ գտնվում է ածիլի փուլում։ Ամռանը բույսը չորանում է և նրա վրա առաջանում են փշեր։ Ամռան վերջին նա ծաղկում է, սերմերը տարածվում են քամու միջոցով^[1]^[2]։

Իսրայելում բույսը համարվում է պաշտպանված և արգելված հավաքելու համար^[3]։

Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արմատը հաստացած է, պարունակում է կաթնահյութ։ Ցողունը կոպիտ է, պարզ, վերին մասում՝ թույլ ճյուղավորվող, բարձրանում է՝ 15-60 (100) սմ. Տերևները խոշոր են, կոշտ, կաշեկերպ, փետրաձև կտրտված կամ բլթակավոր։ Ծաղկաբույլը գնդաձև կամ երկարավուն գլխիկանման զամբյուղ է, ծաղիկները՝ վառ կարմիր, երբեմն՝ վարդագույն, սպիտակ, կանաչադեղնավուն։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը հարթ, ձվաձև, ամուր թաղանթով պատված սերմիկ է։ Դալար ցողուններն ուտելի են։

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է 1 տեսակ՝

կանգար Տուրնըֆորի (G. toumefortii)։ Հայաստանում հանդիպում է առավելապես Կոտայքի մարզում։ Աճում է ստորին և միջին լեռն, գոտիներում, չոր և քարքարոտ, երբեմն՝ խոտածածկ լանջերին։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Gundelia aragatsi & al., 2009

Gundelia aragatsi subsp. steineri & al.

Gundelia tournefortii L., Sp. Pl., vol. 2, p. 814, 1753 [1]

Gundelia tournefortii var. armata^[4]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Tim Vivian (1996). Journeying into God: seven early monastic lives. Fortress Press. էջ 80. ISBN 9780800628550.
↑ Relli de Vries (2011). Hakan Topal, Guven Incirlioglu (ed.). The Sea-Image: Visual Manifestations of Port Cities and Global Waters (Illustrated ed.). Newgray. էջ 170. ISBN 978-0983603108.
↑ «Любитель Гунделии оштрафован на 6 тысяч шекелей». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 26-ին.
↑ Gundelia en ICN (Hand R., Kilian N. & Raab-Straube E. von; general editors) 2009+ (continuously updated): International Cichorieae Network: Cichorieae Portal. Consultado el 20.12.2013

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Karis, P. O., Eldenäs, P. & Källersjö, M. (2001). "New evidence for the systematic position of Gundelia L.". Taxon 50։ 105–114. ISSN 0040-0262.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Shroud of Turin reveals images of two crowns of thorns Արխիվացված 2012-04-14 Wayback Machine
Gundelia tournefortii Flowers in Israel

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանգար» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանգար» հոդվածին։

[Vivianp80-1] Tim Vivian (1996). Journeying into God: seven early monastic lives. Fortress Press. էջ 80. ISBN 9780800628550.

[Vriesp170-2] Relli de Vries (2011). Hakan Topal, Guven Incirlioglu (ed.). The Sea-Image: Visual Manifestations of Port Cities and Global Waters (Illustrated ed.). Newgray. էջ 170. ISBN 978-0983603108.

[3] «Любитель Гунделии оштрафован на 6 тысяч шекелей». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 26-ին.

[EDIT-4] Gundelia en ICN (Hand R., Kilian N. & Raab-Straube E. von; general editors) 2009+ (continuously updated): International Cichorieae Network: Cichorieae Portal. Consultado el 20.12.2013

[1]

[2]

[3]

[4]