Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ (գիրք)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ
անգլ.՝ Green Eggs and Ham
ՀեղինակԹեոդոր Սուս Գեյսել
Տեսակգրավոր աշխատություն
Ժանրմանկական գրականություն և գրական անհեթեթություն
Բնօրինակ լեզուամերիկյան անգլերեն և անգլերեն
ՇարքBeginner Books?
ՆախորդՄեկ ձուկ, երկու ձուկ, կարմիր ձուկ, կապույտ ձուկ
ՀաջորդThe Sneetches and Other Stories?
Երկիր ԱՄՆ
ՀրատարակիչRandom House
Հրատարակման տարեթիվօգոստոսի 12, 1960
ԳՄՍՀ0-394-80016-8
OCLC184476

Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ (Green Eggs and Ham), Դոկտոր Սուսի մանկական դասական դարձած գիրք, որն առաջին անգամ լույս է տեսել 1960 թվականի օգոստոսի 12-ին։ 2019 թվականի դրությամբ գիրքը վաճառվել է 8 միլիոն օրինակով ամբողջ աշխարհում[1]։ Պատմությունը հայտնվել է մի քանի ադապտացիաներում՝ սկսած 1973 թվականի «Դոկտոր Սուսը ազատված» (Dr. Seuss on the Loose) ֆիլմից, որում Փոլ Վինչելն է հնչյունավորել երկու հերոսներին, մինչև 2019 թվականի նոյեմբերի 8-ին Netflix-ում նույն անունով անիմացիոն հեռուստասերիալի (որում էլ սկզբնապես անանուն տաղտկալի կերպարը ստացել է «Guy-Am-I» - Տղա-եմ-ես անունը) թողարկումը[2][3]։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմ-ես-եմ-ը անանուն «կերպարին» առաջարկում է կանաչ ձվածեղով և կանաչ խոզապուխտով ափսե։ Սակայն պատմության ընթացքում նա բազմիցս հրաժարվում է՝ ասելով. «Ես չեմ սիրում կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ, ես չեմ սիրում դրանք, Սեմ-ես-եմ»։

Սեմն այնուհետև համառորեն առաջարկում է նրան ուտել այդ կերակուրը տարբեր վայրերում (տանը, տուփում, մեքենայում, ծառի վրա, գնացքում, մթության մեջ, անձրևի տակ, նավակում) և մի քանի տարբեր կենդանիների հետ (մուկ, աղվես, այծ), բայց շարունակ մերժվում է։ Ի վերջո, Սեմ-ես-եմ-ին հաջողվում է համոզել փորձել դրանք, և կերպարը փորձում է կանաչ ձվածեղը և խոզապուխտը։ Նա հայտարարում է, որ դրանք իրեն դուր եկան, և ուրախությամբ ասում է. «Ես սիրում եմ կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ։ Շնորհակալություն, շնորհակալություն, Սեմ-ես-եմ»։

Ուղերձ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքի ուղերձն է՝ չվախենալ նոր բաներ փորձելուց, նույնիսկ եթե թվում է, թե դա դուր չի գալիս[4]։

Նախադրյալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Green Eggs and Ham-ը «Beginner Books» ամերիկյան հրատարակչությում հրատարակված Դոկտոր Սուսի առաջին գրքերից է, գրված է շատ պարզ բառապաշարով` անգլերեն սկսնակ ընթերցողների համար։ Տեքստի բառապաշարը բաղկացած է ընդամենը 50 բառից[5] և արդյունք էր Սուսի և Բենեթ Սերֆի՝ դոկտոր Սուսի հրատարակիչի միջև գրազի[5][6][7], առ այն, որ Սուսը (Գլխարկով կատուն 236 բառով ավարտելուց հետո)[8] չէր կարող գիրքն ավարտել առանց գերազանցելու այդ սահմանը։

50 բառերը անգլերեն միավանկ բառեր, որոնք հայերենով հետևյալն են` մեկ, եմ, և, ամենուր, են, լինել, նավ, տուփ, ավտոմեքենա, կամենալ, մութ, անել, ուտել, ձու, աղվես, այծ, լավ, կանաչ, խոզապուխտ, այստեղ, տուն, ես, եթե, մեջ, թող, նման, հավանաբար, ինձ, մուկ, ոչ, վրա, կամ, անձրև, Սեմ, ասա, տես, այսպիսով, շնորհակալություն, որ, ը, նրանց, այնտեղ, նրանք, գնացք, ծառ, փորձիր, կլինի, հետ, կամենալ, և դու: «Ամենուր» բառը միակն է, որն ունի մեկից ավելի վանկ[5]։

Ընդունելություն և մշակութային ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտը» լույս է տեսել 1960 թվականի օգոստոսի 12-ին[9][10]։ 2001 թվականին այն դարձել էր չորրորդ ամենավաճառվող անգլալեզու մանկական կոշտ կազմով գիրքը[11][12]։ 2014 թվականի դրությամբ գիրքը վաճառվել է 8 միլիոն օրինակով։ 1999 թվականին Կրթության ազգային ասոցիացիան (NEA) առցանց հարցում է անցկացրել երեխաների և ուսուցիչների շրջանում՝ փնտրելով 100 ամենահայտնի մանկական գրքերը։ Երեխաները «Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ» գրքին տվել են երրորդ տեղը (Դոկտոր Սուսի մեկ այլ` «Գլխարկով կատուն» գրքից մեկ հորիզոնականով առաջ)[13]։ Ուսուցիչների հարցման արդյունքում գիրքը չորրորդ հորիզոնականին է արժանացել[14]։ Ուսուցիչները կրկին չորրորդ տեղն են տվել 2007 թվականին NEA-ի հարցման ժամանակ[15]։ Scholastic Parent & Child ամսագիրը 2012 թվականին գրքին հատկացրել է 7-րդ տեղը «100 լավագույն մանկական գրքերի» շարքում[16]։ Նույն տարում այն զբաղեցրել է 12-րդ տեղը «100 լավագույն պատկերագրքերի» շարքում School Library Journal-ի կողմից հրապարակված հարցման մեջ՝ դոկտոր Սուսի հինգ գրքերից առաջինը ցուցակում[17]։

ԱՄՆ կոնգրեսմեն Փոլ Ռայանը կարդում է դոկտոր Սուսի «Կանաչ ձվերը և խոզապուխտը» Ֆրանկլինի (Վիսկոնսին) Pleasant View դպրոցի աշակերտների համար[18]

Գիրքը բավականաչափ արմատավորվել է մշակութային գիտակցության մեջ, որ ԱՄՆ-ի շրջանային դատարանի դատավոր Ջեյմս Մյուրհեդը 2007 թվականի սեպտեմբերի 21-ի իր դատական վճռում հղում է արել «Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ» գրքին այն բանից հետո, երբ փոստով ձու է ստացել բանտարկյալ Չարլզ Ջեյ Վոլֆից, ով բողոքում էր բանտի սնունդից։ Մյուրհեդը հրամայեց ոչնչացնել ձուն և իր վճիռը կայացրեց Սուսի ոճով[19][20]։ Սենատոր Թեդ Քրուզը գիրքն է ընթերցել Միացյալ Նահանգների Սենատում Obamacare առողջապահության ռեֆորմի ֆինանսավորման վերաբերյալ իր վիճաբանության ժամանակ[21]։ Երաժիշտ Will.i.am նշել է, որ իր մականունը ոգեշնչված է այս պատմությունից[22]։

1991 թվականի սեպտեմբերի 28-ին` շաբաթվա սկզբին դոկտոր Սուսի մահից մի քանի օր անց, Ջեսսի Ջեքսոնն արտասանեց «Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ» գրքից հատված NBC հեռուստաըներության Շաբաթ երեկոյան ուղիղ եթերում հեռուստաշոուի հատուկ հարգանքի տուրքին հատկացված մասում[23]։

Ադապտացիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեռուստատեսություն, կինո և թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1973 թվականին «Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտը» դարձավ Դոկտոր Սուսի երեք պատմություններից երրորդը՝ ի թիվս «Սնիչները» և «Զաքսը», որոնց հիման վրա Թեոդոր Գեյզելը հարմարեցրեց «Դոկտոր Սուսը ազատված» հատուկ հեռուստատեսային կարճամետրաժ մուլտֆիլմերը, որը ներկայացվում էր Գլխարկով կատուն միացնող պատմվածքով։ Մուլտֆիլմը հնչյունավորել է Փոլ Վինչելը։ Գիրքը թողարկվել է նաև որպես սկսնակ գրքի Beginner Book Video տեսահոլովակ VHS-ֆորմատով, որը ներառում է Գլխարկով կատուն 1994 թվականին, և վերաթողարկվել է «Ատամների գիրքը» (The Tooth Book) և «Տասը խնձոր վերևում» (Apples Up on Top) գրքերի հետ 1997 թվականին։

Պատմությունը ներկայացվեց որպես բեմական խաղերի ձևով կյանքի կոչված հատվածներից մեկը 1994 թվականին նկարահանված «Դոկտոր Սուսի որոնումներում» հեռուստաֆիլմում։

Սեմ-ես-եմ-ը կրկին հայտնվել է որպես կերպար «Դոկտոր Սուսի փխրուն աշխարհը» սերիալի երկրորդ սեզոնում, որն այստեղ կատարել է խամաճիկավար Ջոն Քենեդին։ Շոուի մի դրվագում Սեմն օգնում է Գլխարկով կատուին և նրա փոքրիկ կատուներին իրենց սենյակի պիկնիկում՝ պատրաստելով իր կանաչ խոզապուխտով և պանրով հատուկ հսկա սենդվիչը։

Այն հարմարեցված է որպես Seussical մյուզիքլի մաս՝ որպես վարագույրի կանչի ժամանակ ներկայացնելու համար։

2008 թվականի ամերիկյան համակարգչային անիմացիոն արկածային կատակերգական «Horton Hears a Who!» մուլտֆիլմում Կանաչ ձվերը և խոզապուխտը տեսնում և ուտում են քաղաքապետ Մակդոդը (հնչյունավորող` Սթիվ Կարել)[24], Սալլին (հնչյունավորող` Էմի Փոլեր)[25] և նրանց 99 դուստրերը և նրանց որդին՝ ՋոՋոն (հնչյունավորող` Ջեսսի Մակքարթնի)[26][27]։

«Կանաչ ձվեր և խոզապուխտ» գրքի վրա հիմնված 2D ձեռքով նկարահանված անիմացիոն հեռուստասերիալը ցուցադրվել է Netflix-ում 2019 թվականի նոյեմբերին։ Այն արտադրվել է Warner Bros. Animation և A Very Good Production-ի կողմից և տարածվել է Warner Bros. Television-ի կողմից։ Դերասանական կազմում նկարահանվել են Մայքլ Դուգլասը որպես Guy-Am-I (բնօրինակ գրքում անանուն հերոս) և Ադամ Դիվայնը՝ Սեմ-Ես-եմ-ի դերում, իսկ Էլեն Դեջեներեսը հանդես է եկել որպես գործադիր պրոդյուսեր։ Աղվեսը (անունը Մայքլ հնչյունավորել է Թրեյսի Մորգանը), մուկը (որին Սեմը տալիս է Սքուիքի (ծվծվան) մականուն, հնչյունավորել է Դեյվիդ Դիգսը) և այծը (անունը` Այծ, հնչյունավորել է Ջոն Տուրտուրոն) հայտնվում են որպես երկրորդական կրկնվող կերպարներ։ Յուրաքանչյուր դրվագ պատմում է Քիգան-Մայքլ Քին[28]։

Պարոդիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Animaniacs երաժշտական հեռուստասերիալի «Ուորներները և լոբու ցողունը» դրվագը պարոդիան է ինչպես Կանաչ ձվեր և խոզապուխտի, այնպես էլ, Ջեքը և լոբու ցողունը անգլիական ժողովրդական հեքիաթի։ Այն բանից հետո, երբ հսկայի դերում Ռալֆ Թ. Գվարդը բռնում է Յակոյին, Վակկոյին և Դոտին, Ուորներները (զգուշացնողները) փորձում են ստիպել նրան ուտել «ոսկե ձու և միս», բայց հսկան ամեն անգամ մերժում է՝ ասելով. «Ես ոսկե ձու չեմ սիրում և միս։ Դա դուք եք, ում ես կցանկանայի ուտել»[29]։ «Թղթեր պապայի համար» ֆիլմում բացման տողերում Էռնեստ Հեմինգուեյի կեպարը փոխելով փոխառել է բառերը. «Ես տխուր եմ, տխուր եմ, ես չեմ ուտի կապույտ թուզ և գառ» [30][31]։

Ջոնի Բրավո անիմացիոն մուլտսերիալի «Cookie Crisis» դրվագում Փոքրիկ Սյուզին որպես սկաուտ փորձում է ստիպել Ջոնիին գնել իր թխվածքաբլիթները։ Ջոնին խիստ դիետա է պահում և փորձում է խուսափել նրանից, բայց նա շարունակում է հետևել նրան ամեն քայլափոխի[32]։

Անգլիական Sham 69 փանկ ռոք խմբի Green Eggs & Sham կենդանի ալբոմը, որը թողարկվել է 1999 թվականին, պարոդացնում է հենց գրքի անվանումը[33]։

«Regular Show» մուլտսերիալի դրվագի վերնագիրը «Pam I Am» բառախաղ է Սեմ-Այ-Էմի կերպարի, բայց ոչ բուն պատմության[34]։

Նյու Յորք նահանգի հյուսիսում վտանգավոր նյութերի նախազգուշացման միջադեպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեջբերումը՝ «Կցանկանայի՞ք։ Կարո՞ղ եք։ Գնացքո՞ւմ», անսպասելիորեն օգտագործվել է մոլորեցնող Արտակարգ ահազանգերի համակարգի ակտիվացման համար, որը թիրախավորում էր Նյու Յորքի հյուսիսային նահանգի հեռուստադիտողներին, 2016 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Նյու Ջերսիի Հոբոկեն քաղաքում գնացքի վթարից անմիջապես առաջ։ Մեջբերումն օգտագործվել է Վտանգավոր նյութերի նախազգուշացման հաղորդագրության մեջ, որը պատահաբար ակտիվացվել է Յուտիկայի NBC հեռուստատեսությամբ WKTV կայանի երեկոյան լուրերի թողարկման ժամանակ[35]։

Ռեստորան Օռլանդոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օռլանդոյում, «Արկածային կղզիների» (Universal's Islands of Adventure) «Սուսի վայրէջք» (Seuss Landing) զվարճանքի զբոսայգում, կա մի ռեստորան, որը կոչվում է Green Eggs and Ham Cafe, որն ի սկզբանե մատուցում էր կանաչ ձվածեղով և խոզապուխտով սենդվիչներ, չիզբուրգերներ, հավի սենդվիչներ, հավի մատներ և ֆրի։ 2019 թվականից սկսած՝ ռեստորանում այժմ մատուցվում են համեղ ուտեստներ՝ ներառյալ կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ[36]։

Վիդեոխաղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Դոկտոր Սուս. Կանաչ ձվածեղ և խոզապուխտ» (Dr. Seuss: Green Eggs and Ham) միակառավարելի ձեռքի տեսախաղ է Game Boy Advance համար, որը հիմնված է 1960 թվականի համանուն գրքի վրա, որը հրատարակվել է NewKidCo կողմից և թողարկվել 2003 թվականի նոյեմբերին[37][38]։ Գիրքը նաև վերածվել է Living Books Ինտերակտիվ պատմությունների գրքի ադապտացիայի` անհատական համակարգչի համար 1996 թվականին, և կային նմանատիպ տարբերություններ՝ արտացոլելու նոր մեդիան, ինչպիսին Սեմ-ես-եմ-ը երգում է իր բացման տողերը։

Թարգմանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիրքը հրատարավել է բազմաթիվ թարգմանություններով.

  • իսպաներեն - Huevos verdes con jamón (1960, 1880507013)
  • հոլանդերեն - Groene eieren met ham (1960s, 9024002966)
  • եբրայերեն - לֹא רָעֵב וְלֹא אוֹהֵב (Lo ra'ev ve-lo ohev, 1982, 9789652294661)[39]
  • չինարեն - 火腿加綠蛋 (Huǒ tuǐ jiā lǜ dàn, 1992, 9573211254)
  • իտալերեն - Prosciutto e uova verdi (2002, 880902446X)
  • լատիներեն - Virent ova! Viret perna! (2003, 0865165556)
  • լեհերեն - Kto zje zielone jajka sadzone? (2004, 8372781249)
  • ֆրանսերեն - Les œufs verts au jambon (2009, 9781569756881)
  • գերմաներեն - Grünes Ei mit Speck (2011, 9783596854417)
  • պորտուգալերեն - Ovos Verdes e Presunto (2016, 9789898831989)
  • նորվեգերեն - Grønne egg og Skinke (2021)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «20 Best-Selling Children's Books of All Time»։ HowStuffWorks։ December 9, 2011 
  2. ↑ Paz Maggie Dela (2019-10-08)։ «Netflix's Green Eggs and Ham Series Sets Premiere Date»։ ComingSoon.net - Movie Trailers, TV & Streaming News, and More (en-US)։ Վերցված է 2023-06-06 
  3. ↑ Green Eggs and Ham, Michael Douglas, Adam Devine, Ilana Glazer, Gulfstream Television, A Stern Talking To, A Very Good Production Inc., 2019-11-08, https://www.imdb.com/title/tt4651448/, վերցված է 2023-06-08 
  4. ↑ Cavna, Michael (9 նոյեմբերի 2019)։ «‘Green Eggs and Ham’ showed us how to get along with people we don’t understand» (անգլերեն)։ Washington Post։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-11-10-ին։ Վերցված է 8 դեկեմբերի 2022 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «10 stories behind Dr. Seuss stories»։ CNN։ January 23, 2009։ Վերցված է January 26, 2009 
  6. ↑ «Green Eggs and Ham»։ snopes.com։ 2012։ Վերցված է May 4, 2012 
  7. ↑ «99 Interesting Facts about the world #18»։ All That is Interesting։ January 27, 2014։ Վերցված է January 22, 2015 
  8. ↑ Daven Hiskey (May 24, 2011)։ «Dr. Seuss Wrote "Green Eggs and Ham" on a Bet that He Couldn't Write a Book with 50 or Fewer Words»։ TodayIFoundOut.com 
  9. ↑ A 50 -year feast in 50 words Archived August 15, 2010, at the Wayback Machine., Marketplace. Retrieved August 13, 2010.
  10. ↑ «Happy Birthday Sam-I-Am! 50 Years of Green Eggs and Ham»։ Gnews։ 2012։ Արխիվացված է օրիգինալից March 4, 2012-ին։ Վերցված է May 4, 2012 
  11. ↑ «All-Time Bestselling Children's Books»։ Publishers Weekly.։ December 17, 2001։ Արխիվացված է օրիգինալից December 25, 2005-ին 
  12. ↑ Menand, Louis. "A Critic at Large: Cat People: What Dr. Seuss Really Taught Us". The New Yorker. December 23, 2002.
  13. ↑ Kids' top 100 books Archived February 1, 2013, at the Wayback Machine. NEA: National Education Association. Retrieved November 26, 2006.
  14. ↑ "Teachers' Top 100 Books". NEA: National Education Association. Retrieved November 26, 2006.
  15. ↑ National Education Association (2007)։ «Teachers' Top 100 Books for Children»։ Վերցված է August 19, 2012 
  16. ↑ «Parent & Child 100 Greatest Books for Kids»։ Scholastic Corporation։ 2012։ Վերցված է March 25, 2013 
  17. ↑ Bird, Elizabeth (July 6, 2012)։ «Top 100 Picture Books Poll Results»։ A Fuse #8 Production. Blog. School Library Journal (blog.schoollibraryjournal.com)։ Արխիվացված է օրիգինալից December 4, 2012-ին։ Վերցված է August 19, 2012 
  18. ↑ «Photo Gallery Photo»։ web.archive.org։ 2008-11-30։ Վերցված է 2023-06-06 
  19. ↑ «Judge makes 'Green Eggs and Ham' ruling»։ NBC News 
  20. ↑ «ORDER the egg filed by the plaintiff is to be destroyed re: 55 Motion for Contempt, injunction», Wolff v. NH Department of Corrections et al (Case 1:2006cv00321), September 18, 2007, Filing 56, http://docs.justia.com/cases/federal/district-courts/new-hampshire/nhdce/1:2006cv00321/30005/56/0.html (չաշխատող հղում)
  21. ↑ Fitzpatrick Meagan (September 25, 2013)։ «Why Ted Cruz read Green Eggs and Ham in the U.S. Senate»։ CBC 
  22. ↑ Solomon Deborah (January 20, 2011)։ «Questions for Will.i.am»։ New York Times – via NYTimes.com 
  23. ↑ Maggin Alice (August 13, 2010)։ «Dr. Seuss' 'Green Eggs and Ham' Turns 50»։ ABC News 
  24. ↑ «Steve Carell (visual voices guide)»։ Behind The Voice Actors։ Վերցված է 12 April 2023 
  25. ↑ «Amy Poehler (visual voices guide)»։ Behind The Voice Actors։ Վերցված է 12 April 2023 
  26. ↑ «Jesse McCartney (visual voices guide)»։ Behind The Voice Actors։ Վերցված է 12 April 2023 
  27. ↑ [1]
  28. ↑ Andreeva Nellie (April 29, 2015)։ Netflix Picks Up 'Green Eggs and Ham' Animated Series From Ellen DeGeneres։ Deadline։ Վերցված է April 30, 2015 
  29. ↑ Branimaniacs/The Warners and the Beanstalk/Frontier Slappy(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  30. ↑ «Papers for Pappa / Amazing Gladiators / Pinky and the Ralph»։ B98.TV (en-US)։ Վերցված է 2023-06-06 
  31. ↑ Papers for Papa/Amazing Gladiators/Pinky and the Ralph(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  32. ↑ Date with an Antelope/Did You See a Bull Run by Here?/Cookie Crisis(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  33. ↑ (անգլերեն) Sham 69 - Green Eggs & Sham Album Reviews, Songs & More | AllMusic, https://www.allmusic.com/album/green-eggs-sham-mw0000248874, վերցված է 2023-06-06 
  34. ↑ Pam I Am(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  35. ↑ «"Would You. Could You. On a train? Wait for further instructions" being demonstrated in an unexpected Emergency Alert System alert»։ Snopes (en-US)։ October 3, 2016։ Վերցված է July 20, 2022 
  36. ↑ «Seuss Landing at Universal's Islands of Adventure»։ Orlando Informer (en-US)։ Վերցված է 2023-06-06 
  37. ↑ «Dr. Seuss: Green Eggs and Ham for Game Boy Advance»։ Metacritic։ Վերցված է 11 May 2016 
  38. ↑ «Dr. Seuss: Green Eggs and Ham»։ Metacritic (անգլերեն)։ Վերցված է 2023-06-06 
  39. ↑ «Dr. Seuss in Hebrew is More Amazing Than You'd Think»։ March 2, 2018 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիիքպահեստ
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կանաչ_ձվածեղ_և_խոզապուխտ_(գիրք)&oldid=8710949» էջից