Jump to content

Կանանց իսլամական խաղեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կանանց իսլամական խաղեր
Տեսակբազմասպորտային իրադարձություններ
Բացում1993 Թեհրան / Ռաշտ
Փակում2005 Թեհրան
ԿազմակերպիչԿանանց սպորտի իսլամական ֆեդերացիա (IFWS)

Կանանց իսլամական խաղեր, հայտնի որպես մուսուլման կանանց օլիմպիական խաղեր[1], 1993 թվականին մեկնարկած միջազգային բազմամարզական միջոցառում։ Միջոցառումը կազմակերպվել էր Կանանց սպորտի իսլամական ֆեդերացիայի կողմից: Խաղերին մասնակցել թույլատրվել էր բոլոր ազգությունների մուսուլման կանանց[2]։

Միջոցառումը անցկացվել է 1993, 1997, 2001 և 2005 թվականներին Իրանում[3]։ 1993 թվականի խաղերին մասնակցել են 13 երկրների մարզիկներ[1], որոնց թիվը 2005 թվականին[4] աճել է մինչև 44 երկիր: 2001 թվականին Մեծ Բրիտանիան դարձավ մուսուլմանական փոքրամասնություն կազմող առաջին երկիրը, որը մասնակցեց[5][6]։

Խաղերը ճանաչվեցին Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի կողմից, և Մերի Գլեն-Հեյգը ղեկավարեց առաջին խաղերը 1993 թվականին՝ որպես ՄօԿ-ի ներկայացուցիչ[7][8]։

Կանանց սպորտի իսլամական ֆեդերացիան հիմնադրվել է 1991 թվականին[2]։ Ֆաեզե Հաշեմին՝ Իրանի նախկին նախագահ Ալի Աքբար Հաշեմի Ռաֆսանջանիի դուստրը, կարևոր դեր է խաղացել խաղերի նախաձեռնության գործում[9][10]: Հաշեմին նաև ջանքեր է գործադրել յուրաքանչյուր խաղերի բացման արարողության մեջ ներառելու որոշ վիճահարույց կողմեր՝ հույս ունենալով դրանք նորմալացնել: Օրինակ՝ 1996 թվականին բացման արարողության ժամանակ ներառվել է հեծանվավազք, ինչը կանանց այդ ժամանակ թույլատրված չէր անել հրապարակայնորեն: 2005 թվականի բացման արարողության ժամանակ տղամարդիկ և կանայք միասին պարել են տարբեր ոճերում, այդ թվում՝ բալետում և դիսկոյում[11]:

1993 թվականին կայացած առաջին խաղերի ընթացքում ներառվել էր նաև պարա-սեղանի թենիս՝ նախատեսված հաշմանդամություն ունեցող մարզուհիների համար[2]։

Այն սպորտաձևերի միջոցառումների ժամանակ, որոնք պահանջում էին նվազ մարմնի ծածկույթ, ինչպես օրինակ՝ լողը, տղամարդիկ և տղամարդ մարզիչներ բացակայում էին հանդիսատեսից։ Սակայն նրանց թույլատրվում էր ներկա գտնվել այնպիսի մրցույթներին, ինչպիսիք են շախմատը և հրաձգությունը, որոնք չէին պահանջում իսլամական հագուստից հրաժարում, ինչպես նաև ձիասպորտի մրցումներին, քանի որ այդ սպորտաձևի համար ստեղծվել էր մարզական չադոր՝ համապատասխան կանոններին[10][12]։

Խաղերի հիմնական ֆինանսավորումը իրականացվել է Իրանի կառավարության կողմից, որին հաջորդել են իրանական մասնավոր հովանավորները։ 2005 թվականին միակ ոչ իրանական հովանավորը եղել է Samsung ընկերությունը[11]։ Նույն թվականին FIFA-ն նվիրաբերել է սարքավորումներ՝ որպես գնահատանք ֆուտզալին ուղղված ուշադրության համար[11]։

2018 թվականին Իրանի սպորտի և երիտասարդության հարցերի նախարար Մասուդ Սոլթանիֆարը հայտարարել էր, որ երկիրը մտադիր է վերականգնել այս մրցաշարը, սակայն այդ նախաձեռնությունը կյանքի չէր կոչվել[13]։

  1. Սպորտում և միջազգային մրցույթներում մուսուլման կանայք չեն կարող մասնակցել առանց իսլամի կանոններին համապատասխան պաշտպանիչ հագուստի և գլխաշորի։
  2. Կանանց Իսլամական խաղերը նպատակ ունեն ոգեշնչել մուսուլման կանանց՝ հասնելու գլոբալ մրցունակության՝ տարածաշրջանային, մայրցամաքային, համաշխարհային և օլիմպիական մակարդակներում։
  3. Կանանց Իսլամական խաղերը լինելու են միջազգային միջոցառում, և մարզուհիների արդյունքները պաշտոնապես կգրանցվեն։

Խաղերի տարբերակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի Խաղեր Հյուրընկալող Երկրներ Մարզիկներ Սպորտ Մեդալներ
1-ին տեղ 2-րդ տեղ 3-րդ տեղ
1993
I
{{{2}}} Իրան Թեհրան / Ռաշտ 10 407 7 {{{2}}} Ղրղզստան (27) {{{2}}} Իրան (20) {{{2}}} Ադրբեջան (12)
1997
II
{{{2}}} Իրան Թեհրան 24 748 12 {{{2}}} Իրան (58) {{{2}}} Ղազախստան (35)  Ինդոնեզիա (19)
2001
III
{{{2}}} Իրան Թեհրան / Ռաշտ 23 795 15 {{{2}}} Իրան (77) {{{2}}} Սիրիա (18) {{{2}}} Ադրբեջան (8)
2005
IV
{{{2}}} Իրան Թեհրան 44 1316 18 {{{2}}} Իրան (31) {{{2}}} Սենեգալ (9) {{{2}}} Ղազախստան (6)
Սպորտ Տարիներ[10][11][12]
Աթլետիկա (մանրամասներ)
Բադմինտոն (մանրամասներ) 1993 թվականից
Բասկետբոլ (մանրամասներ)
Շախմատ (մանրամասներ)
Ձիավարություն (մանրամասներ)
Ֆուտզալ (մանրամասներ) 2001 թվականից[14]
Մարմնամարզություն (մանրամասներ)
Ձեռնագնդակ (մանրամասներ)
Կարատե (մանրամասներ)
Հրաձգություն (մանրամասներ)
Լող (մանրամասներ)
Սեղանի Թենիս (մանրամասներ) 1993 թվականից
Թենիս (մանրամասներ)
Վոլեյբոլ (մանրամասներ)

Մեդալների քանակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քսանհինգ ազգեր կանանց իսլամական խաղերում նվաճել են առնվազն մեկ մեդալ, իսկ քսաներեք ազգեր՝ առնվազն մեկ ոսկե մեդալ։ 2005 թվականի Խաղերի դրությամբ Իրանն է նվաճել ամենաշատ ոսկե մեդալները, ինչպես նաև ընդհանուր առմամբ ամենաշատ մեդալները։

  1. 1,0 1,1 Hargreaves, Jennifer (2002 թ․ սեպտեմբերի 11). Sporting Females: Critical Issues in the History and Sociology of Women's Sport (անգլերեն). Routledge. էջ 232. ISBN 978-1-134-91277-3.
  2. 2,0 2,1 2,2 Limoochi, Sima (2013 թ․ սեպտեմբերի 13). «Reflections on participation of Muslim women in disability sport: Hijab, Burkini, modesty and changing strategies». In M. Le Clair, Jill (ed.). Disability in the Global Sport Arena – A Sporting Chance. Taylor & Francis. էջեր 235, 236. ISBN 9781135694241.
  3. «The Women's Islamic Games». Muslim Women's Sport Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 6-ին.
  4. Harkness, Geoff; Islam, Samira (2017 թ․ հունվարի 13). «18. Muslim Female Athletes and the Hijab». In O'Brien, Jodi (ed.). Gender, Sexuality, and Intimacy: A Contexts Reader (անգլերեն). SAGE Publications. ISBN 978-1-5063-5230-5.
  5. McLeod, Hugh (2022 թ․ հոկտեմբերի 13). Religion and the Rise of Sport in England (անգլերեն). Oxford University Press. էջ 233. ISBN 978-0-19-267627-6.
  6. Akbar, Arifa (2005 թ․ սեպտեմբերի 14). «Muslim women in a football league of their own». The Independent (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  7. Chatziefstathiou, D.; Henry, I. (2012 թ․ հուլիսի 30). Discourses of Olympism: From the Sorbonne 1894 to London 2012 (անգլերեն). Springer. ISBN 978-1-137-03556-1.
  8. Williams, Jean (2020 թ․ հուլիսի 26). Britain's Olympic Women: A History (անգլերեն). Routledge. ISBN 978-1-000-16320-9.
  9. Ahmad, Aisha (2012 թ․ հունվարի 25). «7. British Muslim female experiences in football: Islam identity and the hijab». In Burdsey, Daniel (ed.). Race, Ethnicity and Football – Persisting Debates and Emergent Issues. Taylor & Francis. էջ 109. ISBN 9781136726897.
  10. 10,0 10,1 10,2 Faruqi, Anwar (1997 թ․ դեկտեմբերի 14). «Women's Islamic Games Open In Iran Without Male Audience, Women Can Swap Their Traditional Clothing For Athletic Gear». The Spokesman-Review. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 «Fourth Women's Islamic Games an ambassadorial platform». Business Recorder (անգլերեն). 2005 թ․ սեպտեմբերի 29. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  12. 12,0 12,1 LoLordo, Ann (1997 թ․ դեկտեմբերի 18). «For Muslim women only Islamic games: A 10-day event in Iran brings women from 24 nations together to compete -- in some cases without male spectators or coaches». Baltimore Sun. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  13. «Iran set to revive Women's Islamic Games: sports minister». Tehran Times (անգլերեն). 2018 թ․ ապրիլի 23. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  14. Fahey, Jamie (2022 թ․ օգոստոսի 2). Futsal: The Indoor Game That Is Revolutionizing World Soccer (անգլերեն). Melville House. էջ 238. ISBN 978-1-61219-980-1.

Լրացուցիչ գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Amara, M. Sport, Politics and Society in the Arab World. United Kingdom, Palgrave Macmillan UK, 2011. p 24.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]