Կաալա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Կաալա
ԵրկիրԱնգոլա Անգոլա
Մակերես3680 կմ²
Բնակչություն279 792 մարդ (2014)
Կաալա (Անգոլա)##
Կաալա (Անգոլա)

Կաալա (պորտ.՝ Caála), քաղաք և մունիցիպալիտետ Անգոլայի Հուամբո նահանգի կենտրոնական մասում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

15 -րդ դարում Կաալան կրոնական և պաշտամունքային տարածք էր Նգանդա կլանի տիրապետության տակ։ Մոտ 1650 թվականին կազմավորվեց Կաալա անունով բնակավայր։ Շուտով Կաալան դարձավ Հումաբոյի թագավորության մայրաքաղաքը։ Թագավորության առաջին թագավորը Կալունգա Վամբուն էր։ 19 -րդ դարում քաղաքն արդեն առևտրի ծաղկուն կենտրոն էր Օվիմբունդուսի և ափը գաղութացրած պորտուգալացիների միջև։ Տարիներ շարունակ պատերազմից, ավերածություններից և լքվածությունից հետո Կաալայի զարգացումը վերսկսվեց 1912 թվականին Բենգուելա երկաթուղու հայտնվելով։ Մինչև 1922 թվականը քաղաքը պատկանում էր Հուամբո շրջանին։ 1922-1934 թվականներին ընկած ժամանակահատվածում պատկանում էր Լեպիի շրջանին։ 1912-1970 թվականներին քաղաքը կոչվել է Վիլլա Ռոբերտ Ուիլյամս՝ ի պատիվ բրիտանացի մեծահարուստ Ռոբերտ Ուիլյամսի, ով վերահսկում էր Բենգուելա երկաթուղու շինարարությունը։ 1970 թվականի հուլիսի 15 -ին այն դարձավ քաղաք և մունիցիպալիտետ, որը վերանվանվեց Կաալա։ 2002 թվականին, երբ Անգոլայում քաղաքացիական պատերազմն ավարտվեց, Կաալեն եղել է «Բժիշկներ առանց սահմանների» մարդասիրական օգնության կենտրոնը[1]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մունիցիպալիտետը բաղկացած է հիմնական կոմունաներից՝ Կաալա քաղաքից և Կուիմա, Կալենգա և Կատատա համայնքներից։ Տարածքը կազմում է 3680 կմ²[2]։ Մունիցիպալիտետի բնակչությունը 373000 մարդ է (2014 թվականի գնահատականը)[3]։

Լոգիստիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաալան երկրի կարևորագույն լոգիստիկ հանգույցներից մեկն է, քանի որ այս քաղաքում միանում են EC-343 (Կաալա-Էկունյա), EN-120 (Ուամբո-Կաալա-Կույմա) և EN-260 (Կաալա-Կալենգա) կարևոր ավտոմայրուղիները, ինչպես նաև Բենգելյան երկաթուղին[4]։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաալան Անգոլայի հիմնական գյուղատնտեսական կենտրոններից մեկն է։ Տարածաշրջանում աճեցվում է ցորեն[5] և կորեկ[4]։ Մունիցիպալիտետի տարածքով հոսող գետերի վրա ձկնորսությունը լայն տարածում ունի։ Մունիցիպալիտետի հարավային մասում գտնվող Կունենե գետի վրա կա հիդրոէլեկտրակայան`60 մեգավատ ընդհանուր հզորությամբ[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ceita, Constança do Nascimento da Rosa Ferreira de Silva Porto na África Central – VIYE / ANGOLA: história social e transcultural de um sertanejo (1839-1890). — Tese de Doutoramento. Universidade Nova de Lisboa, Departamento de Estudos Portugueses, 2015.
  2. Estratégia de Desenvolvimento Territorial da ELP Angola 2025.
  3. «Angola: Administrative Division (Provinces and Municipalities) - Population Statistics, Charts and Map». www.citypopulation.de. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  4. 4,0 4,1 Paim, L.M.R.F. A fitossanidade de cereais armazenados em Angola. — Universidade Técnica de Lisboa, 2016.
  5. 5,0 5,1 «Massango e massambala são prioridades para o Inacer». Expansão (պորտուգալերեն). 2014 թ․ փետրվարի 24. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաալա» հոդվածին։