Jump to content

Ծովում կյանքի անվտանգության մասին միջազգային կոնվենցիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ծովում կյանքի անվտանգության մասին միջազգային կոնվենցիա
Միավորված Ազգերի Կազմակերպության պայմանագիր Խմբագրել Wikidata
ՎայրԼոնդոն Խմբագրել Wikidata
Թվական20 հունվարի 1914 Խմբագրել Wikidata
Effective date25 մայիսի 1980 Խմբագրել Wikidata
Depo­si­ta­ryԾովագնացության միջազգային կազմակերպություն Խմբագրել Wikidata

Ծովում կյանքի անվտանգության մասին միջազգային կոնվենցիա համառոտ՝ SOLAS (անգլ.՝ International Convention for the Safety of Life at Sea), միջազգային ծովային պայմանագիր, որը սահմանում է առևտրային նավերի կառուցման, սարքավորումների և շահագործման նվազագույն անվտանգության չափանիշները: Միջազգային ծովային կազմակերպության կոնվենցիան պահանջում է, որ ստորագրող դրոշի պետությունները ապահովեն, որ իրենց դրոշի ներքո գտնվող նավերը համապատասխանեն առնվազն այս չափանիշներին:

«Տիտանիկի» խորտակումից հետո սկզբնապես ստեղծված SOLAS-ի ներկայիս տարբերակը 1974 թվականի տարբերակն է, որը հայտնի է որպես SOLAS 1974, որն ուժի մեջ է մտել 1980 թվականի մայիսի 25-ին և մի քանի անգամ փոփոխվել է։ 2022 թվականի ապրիլի դրությամբ SOLAS 1974-ը ունի 167 մասնակից պետություններ, որոնք դրոշակակիր են աշխարհի առևտրային նավերի մոտ 99%-ի համար՝ համախառն տոննաժի առումով[1]։

SOLAS-ը իր հաջորդական ձևերով ընդհանուր առմամբ համարվում է առևտրային նավերի անվտանգությանը վերաբերող բոլոր միջազգային պայմանագրերից ամենակարևորը[2][3]։

Ստորագրողներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

SOLAS 1974-ի կողմ չհանդիսացող երկրների թվում են բազմաթիվ ցամաքով շրջապատված երկրներ, ինչպես նաև Սալվադորը, Միկրոնեզիան և Արևելյան Թիմորը: Որոշ այլ երկրներ, այդ թվում՝ Բոլիվիան, Լիբանանը և Շրի Լանկան, որոնք բոլորը համարվում են հարմարավետության դրոշի պետություններ, համարվում են վավերացման հարցում «հնարավոր է՝ բացասական ցուցանիշներ» ունեցողներ[4]:

Դրույթներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

SOLAS 1974-ը պահանջում է, որ դրոշի պետությունների դրոշակակիր նավերը համապատասխանեն առևտրային նավերի կառուցման, սարքավորումների և շահագործման նվազագույն անվտանգության չափանիշներին: Պայմանագիրը ներառում է ընդհանուր պարտավորություններ սահմանող հոդվածներ և այլն, որոնց հաջորդում է տասներկու գլուխների բաժանված հավելված, երկու նոր գլուխ ավելացվել են 2016 և 2017 թվականներին[2][5]: Դրանցից հինգերորդ գլուխը (հաճախ անվանում են «SOLAS V») միակն է, որը վերաբերում է ծովում գտնվող բոլոր նավերին, այդ թվում՝ մասնավոր զբոսանավերին և փոքր նավերին, որոնք տեղական ուղևորություններ են կատարում, ինչպես նաև միջազգային երթուղիներով առևտրային նավերին: Շատ երկրներ այս միջազգային պահանջները վերածել են ազգային օրենքների, որպեսզի ծովում գտնվող յուրաքանչյուր ոք, որ խախտում է SOLAS V պահանջները,[6] կարող է ենթարկվել դատական հետապնդման[7]:

  • Գլուխ I – Ընդհանուր դրույթներ

Տարբեր տեսակի նավերի զննում և կոնվենցիայի պահանջներին դրանց համապատասխանության հավաստագրում[2]։

  • Գլուխ II-1 – Կառուցվածք – Ենթաբաժանում և կայունություն, մեքենայական և էլեկտրական սարքավորումներ

Ուղևորատար նավերի բաժանումը ջրակայուն բաժանմունքների, որպեսզի կորպուսի վնասվելուց հետո նավը մնա ջրի երեսին և կայուն[2]։ Սա ներառում է «Անվնաս կայունության միջազգային օրենսգրքին համապատասխանությունը»։

  • Գլուխ II-2 – Հրդեհային պաշտպանություն, հրդեհի հայտնաբերում և հրդեհի մարում

Բոլոր նավերի համար հրդեհային անվտանգության դրույթներ՝ ուղևորատար նավերի, բեռնատար նավերի և տանկերների համար մանրամասն միջոցառումներով՝ համաձայն FSS օրենսգրքի[2], և գազի որպես վառելիք փոխադրման պահանջներ՝ համաձայն IGF օրենսգրքի։

  • Գլուխ III – Փրկարարական սարքավորումներ և կարգավորումներ

Փրկարարական սարքավորումների և կարգավորումների, ներառյալ փրկարարական նավակների, փրկարարական նավակների և փրկարարական բաճկոնների պահանջները՝ ըստ նավի տեսակի։ Հատուկ տեխնիկական պահանջները տրված են Միջազգային փրկարարական սարքավորումների (LSA) օրենսգրքի մեջ[2]։

  • Գլուխ IV – Ռադիոկապ

Գլոբալ ծովային աղետի անվտանգության համակարգը (GMDSS) պահանջում է, որ միջազգային նավարկությունների ուղևորներն ու բեռները կրեն ռադիոսարքավորումներ, այդ թվում՝ արբանյակային արտակարգ դիրքորոշման ռադիոփարոսներ (EPIRB) և որոնողական-փրկարարական տրանսպոնդերներ (SART)[2]:

  • Գլուխ V – Նավարկության անվտանգություն

Այս գլուխը պահանջում է կառավարություններից ապահովել, որ բոլոր նավերը բավարար և արդյունավետ անձնակազմ ունենան անվտանգության տեսանկյունից: Այն բոլոր նավերի համար սահմանում է պահանջներ՝ կապված նավարկության և անցման պլանավորման հետ՝ ակնկալելով ծով դուրս եկող բոլորի կողմից առաջարկվող ցանկացած նավարկության ուշադիր գնահատում: Յուրաքանչյուր նավաստի պետք է հաշվի առնի նավարկության բոլոր հնարավոր վտանգները, եղանակի կանխատեսումները, մակընթացության կանխատեսումները, անձնակազմի կարողությունները և բոլոր այլ համապատասխան գործոնները: Այն նաև ավելացնում է բոլոր նավերի նավապետների համար պարտավորություն՝ օգնություն ցուցաբերել աղետի մեջ գտնվողներին և վերահսկում է փրկարարական ազդանշանների օգտագործումը՝ վտանգի և աղետի մասին հաղորդագրությունների վերաբերյալ հատուկ պահանջներով: Այն տարբերվում է մյուս գլուխներից, որոնք վերաբերում են առևտրային նավագնացության որոշակի դասերի, նրանով, որ այս պահանջները վերաբերում են բոլոր նավերին և դրանց անձնակազմերին, այդ թվում՝ զբոսանավերին և մասնավոր նավերին, բոլոր նավարկությունների և ուղևորությունների ժամանակ, այդ թվում՝ տեղական[2]:

  • Գլուխ VI – Բեռների և նավթավառելիքի փոխադրում

Բոլոր տեսակի բեռների և բեռնարկղերի պահեստավորման և ամրացման պահանջները, բացառությամբ մեծածավալ հեղուկների և գազերի[2]։ Ներառյալ փայտե տախտակամածային բեռներ տեղափոխող նավերի անվտանգ գործելակերպի կանոնագրքի պահպանումը։

  • Գլուխ VII – Վտանգավոր բեռների փոխադրում

Պահանջում է, որ բոլոր տեսակի վտանգավոր բեռների փոխադրումը համապատասխանի Միջազգային մեծածավալ քիմիական օրենսգրքին (IBC Code)[8],[1] Մեծածավալ հեղուկացված գազեր տեղափոխող նավերի կառուցման և սարքավորումների միջազգային օրենսգրքին (IGC Code) և Միջազգային ծովային վտանգավոր բեռների օրենսգրքին (IMDG Code)[2]։

  • Գլուխ VIII – Ատոմային նավեր

Ատոմային շարժիչով նավերը պարտավոր են, մասնավորապես ճառագայթային վտանգների վերաբերյալ, համապատասխանել Ատոմային առևտրային նավերի անվտանգության կանոնագրքին[2]։

  • Գլուխ IX – Նավերի անվտանգ շահագործման կառավարում

Պահանջում է, որ յուրաքանչյուր նավատեր և նավի համար պատասխանատվություն ստանձնած ցանկացած անձ կամ ընկերություն համապատասխանի Միջազգային անվտանգության կառավարման կանոնագրքին (ISM)[2]։

  • Գլուխ X – Բարձր արագությամբ նավերի անվտանգության միջոցառումներ

Պարտադիր է դարձնում բարձր արագությամբ նավերի անվտանգության միջազգային կանոնագիրը (HSC Code)։

  • Գլուխ XI-1 – Ծովային անվտանգության բարձրացման հատուկ միջոցառումներ

Պահանջներ, որոնք վերաբերում են հետազոտություններին և ստուգումներին, ուժեղացված հետազոտություններին, նավի նույնականացման համարի սխեմային և գործառնական պահանջներ իրականացնելու համար պատասխանատու կազմակերպություններին։

  • Գլուխ XI-2 – Ծովային անվտանգության բարձրացման հատուկ միջոցառումներ

Ներառում է Նավերի և նավահանգստային կառույցների միջազգային անվտանգության կոդեքսը (ISPS կոդեքս)։ Հաստատում է, որ նավապետի դերը նավի անվտանգության պահպանման գործում չի սահմանափակվում և չի կարող սահմանափակվել ընկերության, վարձակալողի կամ որևէ այլ անձի կողմից։ Նավահանգստային կառույցները պետք է իրականացնեն անվտանգության գնահատումներ և մշակեն, ներդնեն և վերանայեն նավահանգստային կառույցների անվտանգության ծրագրեր։ Վերահսկում է նավի ուշացումը, կալանավորումը, սահմանափակումը կամ նավահանգստից վտարումը։ Պահանջում է, որ նավերը պետք է ունենան նավի անվտանգության մասին տագնապի համակարգ, ինչպես նաև մանրամասն նկարագրում է այլ միջոցառումներ և պահանջներ[2]։

  • Գլուխ XII – Բեռնատար բեռնափոխադրողների համար լրացուցիչ անվտանգության միջոցառումներ

150 մետրից ավելի երկարությամբ բեռնատար բեռնափոխադրողների համար հատուկ կառուցվածքային պահանջներ[2]։

  • Գլուխ XIII – Համապատասխանության ստուգում

2016 թվականի հունվարի 1-ից պարտադիր է դարձնում IMO անդամ պետությունների աուդիտի սխեման։

  • Գլուխ XIV – Բևեռային ջրերում գործող նավերի անվտանգության միջոցառումներ

Գլուխը պարտադիր է դարձնում Բևեռային ջրերում գործող նավերի միջազգային օրենսգրքի (Բևեռային օրենսգիրք) Ներածությունը և I-A մասերը 2017 թվականի հունվարի 1-ից։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծում և վաղ տարբերակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

SOLAS պայմանագրի առաջին տարբերակն ընդունվել է 1914 թվականին՝ Տիտանիկի խորտակման պատասխան, որը սահմանում էր փրկարար նավակների և այլ արտակարգ իրավիճակների սարքավորումների քանակը՝ անվտանգության ընթացակարգերի հետ միասին, ներառյալ անընդհատ ռադիոհսկողությունը[9]: 1914 թվականի պայմանագիրը երբեք ուժի մեջ չի մտել Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկման պատճառով: Հետագա տարբերակներն ընդունվել են 1929 և 1948 թվականներին[10]։

1960 թվականի տարբերակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1960 թվականի կոնվենցիան ընդունվել է 1960 թվականի հունիսի 17-ին և ուժի մեջ է մտել 1965 թվականի մայիսի 26-ին։ Այն չորրորդ SOLAS կոնվենցիան էր և Միջազգային ծովային կազմակերպության (IMO) առաջին խոշոր նվաճումը։ Այն զգալի քայլ էր կանոնակարգերի արդիականացման և նավագնացության ոլորտում տեխնիկական զարգացումներին համընթաց քայլելու գործում[11]։

1974 թվականի տարբերակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1974 թվականին ընդունվել է բոլորովին նոր կոնվենցիա, որը թույլ է տվել SOLAS-ում փոփոխություններ կատարել և ներդնել ողջամիտ ժամկետում, նախկին փոփոխությունների ներառման ընթացակարգի փոխարեն, որը շատ դանդաղ էր։ SOLAS 1960-ի համաձայն՝ փոփոխությունների ուժի մեջ մտնելու համար կարող էր մի քանի տարի պահանջվել, քանի որ երկրները պետք է ընդունման մասին ծանուցեին Միջազգային ծովային կազմակերպությանը, և կար երկրների և տոննաժի նվազագույն շեմ։ SOLAS 1974-ի համաձայն՝ փոփոխությունները ուժի մեջ են մտնում լուռ ընդունման ընթացակարգով. սա թույլ է տալիս փոփոխությունն ուժի մեջ մտնել որոշակի ամսաթվով, եթե փոփոխության վերաբերյալ առարկություններ չեն ստացվում համաձայնեցված թվով կողմերից։ 1974 թվականի SOLAS-ը ուժի մեջ է մտել 1980 թվականի մայիսի 25-ին՝ առնվազն 25 երկրների կողմից վավերացումից 12 ամիս անց, որոնք ունեն համախառն տոննաժի առնվազն 50%-ը։ Այդ ժամանակվանից ի վեր այն բազմիցս թարմացվել և փոփոխվել է, և այսօր գործող կոնվենցիան երբեմն անվանում են SOLAS, 1974, ըստ փոփոխված տարբերակի[12]։

1975 թվականին Միջազգային ծովային կազմակերպության (IMO) ժողովը որոշել է, որ 1974 թվականի կոնվենցիան ապագայում պետք է օգտագործի միայն Միջազգային միջազգային (մետրիկ) միավորները[13]։

1988 թվականի տարբերակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1988 թվականին Միջազգային ռադիոկանոնակարգի 1987 թվականի փոփոխությունների հիման վրա կատարված փոփոխությունները Մորզեի այբուբենը փոխարինել են Համաշխարհային ծովային աղետների անվտանգության համակարգով (GMDSS) և ուժի մեջ են մտել 1992 թվականի փետրվարի 1-ից։ Հետագա փոփոխությունները կատարվել են 2011 թվականի մայիսին[14]։

Տարայի քաշի կարգավորում, 2015

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականին SOLAS կոնտեյներների քաշի ստուգման VI/2 կանոնակարգը փոփոխել է SOLAS-ը[15]: Այս կանոնակարգը, որը ներդրել է IMO ծովային անվտանգության կոմիտեն (MSC), պահանջում է, որ բոլոր բեռնված կոնտեյներների լրիվ (համախառն) քաշը պետք է որոշվի օվկիանոսային նավի վրա բեռնվելուց առաջ: Քաշը կարող է հաշվարկվել կամ բեռնված կոնտեյները կշռելով, կամ բեռի տարրերը և փաթեթավորումը կշռելով և այդ քաշը չբեռնված կոնտեյների քաշին ավելացնելով[16]։ Քաշի արժեքի հաղորդումը առաջացրել է նոր էլեկտրոնային տվյալների փոխանակման (EDI) հաղորդակցման արձանագրության ներդրման անհրաժեշտություն, որը կոչվում է VGM (Հաստատված համախառն զանգված) կամ VERMAS (Զանգվածի ստուգում), և ներառում է օվկիանոսային փոխադրողների, բեռնափոխադրողների/NVOCC-ների, EDI մատակարարների, ինչպես նաև արտահանողների միջև համագործակցություն: Կանոնակարգը նշում է, որ արտահանողները վերջնականապես պատասխանատու են կոնտեյներների ստուգված քաշը ստանալու համար[17]: Սկզբնապես նախատեսված էր ուժի մեջ մտնել 2016 թվականի հուլիսի 1-ին[18], կանոնակարգը թույլ էր տալիս ճկունություն և գործնական կատարելագործում մինչև 2016 թվականի հոկտեմբերի 1-ը[19]:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Status of Conventions». IMO.org. International Maritime Organization. 2022 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 «International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS)». International Maritime Organization (IMO). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.
  3. ↑ Implications of the United Nations Convention on the Law of the Sea for the International Maritime Organization, Study by the Secretariat of the International Maritime Organization (IMO) (PDF), International Maritime Organization, 2012 թ․ հունվարի 19, էջ 11, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունվարի 9-ին, Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին, «As of December 2011, the three conventions that include the most comprehensive sets of rules and standards on safety, pollution prevention and training and certification of seafarers, namely, SOLAS, MARPOL and STCW, have been ratified by 159, 150 and 154 States, respectively (representing approximately 99% gross tonnage of the world's merchant fleet).»
  4. ↑ «Shipping Industry Flag State Performance Table 2018/2019» (PDF). International Chamber of Shipping. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 21-ին.
  5. ↑ International Convention for the Safety of Life at Sea, 1948, London, 10th June, 1948 (PDF), London: Her Majesty's Stationery Office, 1953 թ․ հունվար, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ ապրիլի 12-ին, Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 8-ին
  6. ↑ «solas weighing method». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 1-ին.
  7. ↑ «SOLAS V Regulations». Royal Yachting Association (RYA). 2012 թ․ նոյեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.
  8. ↑ «IBC Code». imo.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 2-ին.
  9. ↑ Text of the Convention for the Safety of Life at Sea, Signed at London, January 20, 1914 [with Translation.], London: His Majesty's Stationery Office by Harrison and Sons, 1914
  10. ↑ International Convention for the Safety of Life at Sea, 1948, London, 10th June, 1948 (PDF), London: Her Majesty's Stationery Office, 1953 թ․ հունվար, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ ապրիլի 12-ին, Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 8-ին
  11. ↑ «New amendments into force from 1st July 2014 for SOLAS Convention». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  12. ↑ «New amendments into force from 1st July 2014 for SOLAS Convention». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  13. ↑ «Resolution A.351(IX) Use of metric units in the SI system in the International Convention for the Safety of Life at Sea, 1974, and other future instruments» (PDF). Assembly Resolutions. International Maritime Organization. 1975 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  14. ↑ «SOLAS 1974: Brief History – List of amendments to date and where to find them». International Maritime Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.
  15. ↑ «IMO Requirement For Container Weight Verification». International Maritime Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  16. ↑ Verified Gross Mass: Industry FAQs, complied by TT Club and other partners, December 2015, accessed 11 May 2024
  17. ↑ «MSC 94th Session Summary of SOLAS Container Weight Requirements» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  18. ↑ «IMO Implementation and Action Dates Including SOLAS». International Maritime Organization. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  19. ↑ «IMO MSC.1/Circular 1548 ADVICE TO ADMINISTRATIONS, PORT STATE CONTROL AUTHORITIES, COMPANIES, PORT TERMINALS AND MASTERS REGARDING THE SOLAS REQUIREMENTS FOR VERIFIED GROSS MASS OF PACKED CONTAINERS» (PDF). International Maritime Organization. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 4455394-8 · LCCN: n82023012 · Microsoft: 2776160632 · VIAF: 316755821 · WorldCat VIAF: 316755821
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ծովում_կյանքի_անվտանգության_մասին_միջազգային_կոնվենցիա&oldid=10454097» էջից