Jump to content

Ծնողական արձակուրդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ծնողական արձակուրդ
Ենթակատեգորիաfamily leave Խմբագրել Wikidata
ԿիրառությունըՄանկամսուր Խմբագրել Wikidata
Ծնողական արձակուրդի համար ցույց Եվրախորհրդարանում

Ծնողական արձակուրդ (անգլ.՝ parental leave), աշխատողներին տրամադրվող հատուցում` հասանելի գրեթե բոլոր երկրներում[1]:

«Ծնողական արձակուրդ» տերմինը կարող է ներառել մայրության, հայրության և որդեգրման արձակուրդը կամ կարող է օգտագործվել, որպեսզի տարբերություն մտցվի «ծննդաբերության արձակուրդ» և «հայրության արձակուրդ» հասկացություններից՝ նկարագրելու առանձին ընտանեկան արձակուրդը, որը հասանելի է ծնողներից յուրաքանչյուրին՝ երեխաներին խնամելու համար[2]: Որոշ երկրներում «ծնողական արձակուրդը» ներառում է ընտանիքի հիվանդ անդամներին խնամելու համար նախատեսված արձակուրդը: Հաճախ նվազագույն նպաստները և իրավասության պահանջները նախատեսված են օրենքով:

Չվճարվող ծնողական կամ ընտանեկան արձակուրդ տրամադրվում է, երբ գործատուն պարտավոր է կազմակերպի արձակուրդ գնացող աշխատողի աշխատանքը մինչ այդ աշխատողի վերադարձը: Ծնողական կամ ընտանեկան վճարովի արձակուրդը տրամադրում է երեխայի կամ խնամակալության տակ գտնվող ընտանիքի անդամի մասին հոգ տանելու կամ միջոցներ ձեռնարկելու համար: Ֆինանսավորման երեք ամենատարածված մոդելներն են՝ կառավարության պարտադիր սոցիալական ապահովագրությունը (որտեղ աշխատողները, գործատուները կամ հարկատուները, ընդհանուր առմամբ, ներդրում են կատարում որոշակի պետական ​​հիմնադրամում), գործատուի պարտավորությունը (որտեղ գործատուն պետք է աշխատողին վճարի արձակուրդի տևողության համար), և խառը քաղաքականություններ, որոնք համատեղում են և՛ սոցիալական ապահովագրությունը, և՛ գործատուի տրամադրած միջոցները[3]:

2014 թվականին Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունը վերանայել է ծնողական արձակուրդի քաղաքականությունը 185 երկրներում և պարզել է, որ բոլոր երկրները, բացառությամբ Պապուա Նոր Գվինեայի, ունեն օրենքներ, որոնք սահմանում են ծնողական արձակուրդի որոշակի ձևեր[4]: Մեկ այլ ուսումնասիրություն ցույց է տվել, որ հետազոտված 186 երկրներից 96%-ն արձակուրդի ընթացքում որոշակի վարձատրություն է առաջարկել մայրերին, սակայն այդ երկրների միայն 44%-ն է նույնը տրամադրել հայրերին[5]: Մարշալյան կղզիները, Միկրոնեզիան, Նաուրուն, Պալաուն, Պապուա Նոր Գվինեան, Տոնգան և Միացյալ Նահանգները ՄԱԿ միակ յոթ երկրներն են, որտեղ գործատուներից չեն պահանջում վճարովի արձակուրդ տրամադրել նոր ծնող դարձած ծնողների համար[6][7][8]։

Հետազոտությունը կապում է վճարովի ծնողական արձակուրդը երեխաների, ինչպես նաև մայրերի առողջության ավելի լավ արդյունքների հետ[9][10]:

Տնտեսական մոդելներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համընդհանուր, վճարովի ծնողական արձակուրդի առավելությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկամուտ և աշխատուժ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնողական վճարովի արձակուրդը խթանում է կանանց կապը աշխատանքին ինչպես երեխայի ծնվելուց առաջ, այնպես էլ դրանից հետո՝ ազդելով ՀՆԱ-ի և ազգային արտադրողականության վրա, քանի որ աշխատուժն ավելի է մեծանում[11][12][13][14]: Ծնողական արձակուրդը մեծացնում է եկամուտը նաև ընտանիքի մակարդակում՝ աջակցելով երկակի եկամուտ ունեցող ընտանիքներին[15]:

Ծնողական վճարովի արձակուրդը խթանում է ծննդաբերությունը, ինչն ազդում է ապագա աշխատուժի վրա: Ենթադրվում է, որ վճարովի ծնողական արձակուրդը, ի տարբերություն չվճարվող ծնողական արձակուրդի, «վնասակար» է երեխաների բարեկեցության համար, քանի որ ծերացող աշխատուժ ունեցող երկրներում երեխաները ծնվում են ոչ այն պատճառով, որ ծնողներն իրապես ցանկանում են երեխա ունենալ և կարող են բավարարել երեխայի կարիքները, բայց երեխաներից ակնկալվում է աջակցության տրամադրում[16][17]:

Համընդհանուր, վճարովի արձակուրդի մարտահրավերներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիճակագրական խտրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատուժի տնտեսագիտության նեոկլասիկական մոդելը կանխատեսում է, որ եթե ակնկալվում է, որ ծննդաբերության տարիքի կանանց աշխատանքի ընդունելու ծախսերը կավելանան (կամ այն ​​պատճառով, որ գործատուն պարտավոր է վճարել ծննդաբերության արձակուրդի համար), ապա կանանց «պահանջարկը» աշխատաշուկայում կնվազի։ Թեև գենդերային խտրականությունն անօրինական է, նեոկլասիկական մոդելը կանխատեսում է «վիճակագրական խտրականություն» վերարտադրողական տարիքի կանանց աշխատանքի ընդունելու նկատմամբ[18][19]:[1][2] Դրան հակազդելու համար որոշ երկրներ ներդրել են հայրության արձակուրդի տոկոսադրույքները բարձրացնելու քաղաքականություն՝ ծախսերի ազդեցությունն ավելի հավասարաչափ տարածելու աշխատաշուկայում[20]:

Մասնագիտական ​​սեռի տարանջատում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եթե ​​կանայք երկարատև ծնողական արձակուրդներ վերցնեն, ըստ նեոկլասիկական մոդելի, նրանց ողջ կյանքի ընթացքում առաջխաղացման հնարավորությունները ավելի քիչ կլինեն, քան իրենց արական կամ երեխա չունեցող գործընկերներինը»: Կանայք կարող են փնտրել զբաղվածության ոլորտներ, որոնք «ընտանիքին հարմար» են (այսինքն՝ շահավետ ծնողական արձակուրդի քաղաքականությամբ), ինչը հանգեցնում է սեռերի մասնագիտական ​​տարանջատման[21]: Դանիայում հանրային սեկտորը «ընտանիքին հարմար» է՝ իր առատաձեռն արձակուրդային և աշխատողների արտոնությունների փաթեթների շնորհիվ. աշխատողները որոշում են, թե որ ոլորտում աշխատել՝ ելնելով իրենց նախասիրություններից և հնարավորություններից: Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ թեև «ընտանիքին հարմար» հատվածում հիմնականում աշխատավարձի կորուստ չի եղել՝ կապված ծնողական արձակուրդ վերցնելու հետ, մասնավոր հատվածում կանայք ունեցել են վաստակի կորուստ մեկ տարվա արձակուրդի ընթացքում [11][22]։

Արժեք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համընդհանուր, վճարովի ծնողական արձակուրդը կարող է ֆինանսավորվել մասնավոր տարբերակով (այսինքն՝ կորպորացիաները պարտավոր են կլանել վճարովի ծնողական արձակուրդի ծախսերը՝ որպես աշխատողների նպաստների մաս) կամ հանրային ֆինանսավորմամբ (այսինքն՝ փոխանցվել անմիջապես արձակուրդում գտնվող աշխատողներին, օրինակ՝ գործազրկության ապահովագրությունը): Մասնավոր ֆինանսավորման հետ կապված մտահոգությունները ներառում են վիճակագրական խտրականությունը, ինչպես նաև փոքր բիզնեսի ծախսերը: Դատա Գուպտան, Սմիթը և Վերնեերը 2008 թվականին գտել են, որ թեև պետականորեն ֆինանսավորվող ծնողական արձակուրդն ունի առավելություններ, դրա ֆինանսավորումը շատ թանկ է և այսպիսով հարցականի տակ են դրել այդ միջոցների ամենաարդյունավետությունը[23]:

«Հայրերի քվոտայի» քննադատությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրերի համար սահմանված քվոտան որոշ երկրներում կամ ընկերություններում իրականացվող քաղաքականություն է, որը վերապահում է ծնողական արձակուրդի կամ այլ տեսակի ընտանեկան արձակուրդի մի մասը հորը: Եթե ​​հայրը չի վերցնում արձակուրդի այս վերապահված մասը, ընտանիքը կորցնում է արձակուրդի այդ մասը, այսինքն՝ այն չի կարող փոխանցվել մորը[24]։ Հաշվի առնելով աշխարհի շատ մասերում պաշտոնական աշխատուժում կանանց մասնակցության բարձր ցուցանիշները, հասարակագետների և քաղաքականություններ մշակողների շրջանում աճում է հետաքրքրությունը գործընկերների միջև աշխատանքի ավելի հավասար բաշխմանն աջակցելու հարցում: Որոշ քննադատներ կասկածել են, թե արդյոք նման քաղաքականությունները հիմնված են փաստերի վրա և մտահոգություն են հայտնել, որ դրանք «սոցիալական փորձ են, որի հետևանքները անհայտ են»[25]: Այնուամենայնիվ, այլ ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ հայրության արձակուրդը բարելավում է հայրերի և երեխաների միջև կապերը և նաև օգնում է մեղմել կանանց աշխատավարձի տարբերությունը, որը բախվում է հղիության և ծննդաբերության արձակուրդ ստանալուց հետո[26]: Այլ հոգեբանական տեսանկյունները ամփոփում են ապացույցները և գտնում, որ հոր դերը երեխայի զարգացման ընթացքում շատ նման է մոր դերին, հակազդելով այն մտավախությանը, որ հոր ավելի մեծ ներգրավվածությունը երեխայի խնամքին կարող է հանգեցնել անկանխատեսելի բացասական հետևանքների[27][28]:

Եվրամիությունում չփոխանցվող ծնողական արձակուրդը մնում է վիճելի խնդիր[29]: Այն առաջին անգամ ներդրվել է «Ծնողական արձակուրդի մասին» հրահանգով 2010 թվականին, որը պահանջում էր ծնողական արձակուրդի առնվազն մեկ ամիսը չփոխանցելի թողել: Այս չփոխանցվող արձակուրդը 2019 թվականի Աշխատանք-կյանքի հավասարակշռության հրահանգով ավելացվել է մինչև երկու ամիս, որը անդամ պետությունները պետք է տեղափոխեն ամենաուշը 2022 թվականի օգոստոսի 2-ին[30]։ Ի սկզբանե, Աշխատանք-կյանքի հավասարակշռության հրահանգով նախատեսված պլանը պետք է ավելացներ չփոխանցվող ժամկետը մինչև չորս ամիս, սակայն անդամ պետությունների միջև կոնսենսուսի հասնելու անհնարինության պատճառով սահմանվեղ երկու ամիս[31][32]:

Ծնողական արձակուրդի կազմակերպում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հասակակիցների էֆեկտներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ անհատների ծնողական արձակուրդի տևողության վրա ազդում է հասակակիցների պահվածքը: Օրինակ, եթե մայրը նկատում է, որ աշխատակցուհին նախընտրում է ավելի երկար ծնողական արձակուրդի մեկնել, հավանականությունը, որ նա նույնպես կավելացնի իր մայրության արձակուրդը: Welteke and Worhlich (2019)[33] հոդվածը պարզել է, որ ապագա մայրերը, որոնց հասակակիցներ տասն ամսից ավելի երկար արձակուրդ են վերցրել, երեսուն տոկոսով ավելի հավանական է, որ նույնպես տասը ամսից ավելի արձակուրդ կվերցնեն՝ համեմատած ապագա ծնողների հետ, որոնց հասակակիցներն ավելի կարճ արձակուրդ են վերցրել: Հասակակիցների ազդեցությունը դրսևորվում է ոչ միայն ապագա մայրերի, այլ նաև հայրերի վրա: Նորվեգիայում անցկացված հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ապագա հայրերը 11 տոկոսով ավելի հավանական է, որ հայրության արձակուրդ վերցնեն, եթե տեսնեն, որ իրենց գործընկերներն օգտագործում են այդ նպաստը[34][35]:

Ծնողական արձակուրդի ընդունում հայրերի համար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի քանի գործոններ ազդում են ապագա հայրերի՝ ծնողական արձակուրդ վերցնելու որոշման վրա: Օրինակ՝ հետազոտությունը պարզել է, որ միջնակարգ կրթություն ունեցող հայրերը 28%-ով ավելի հավանական է, որ ծնողական արձակուրդի ավելի երկար ծրագրեր վերցնեն, քան միջնակարգ կրթություն չստացած հայրերը: Ավելին, բարձրագույն կրթություն ունեցող հայրերը 67%-ով ավելի հավանական է, որ երկու ամսից ավելի երկարությամբ ծնողական արձակուրդ վերցնեն, քան միջնակարգ կրթություն ունեցող հայրերը:

Բացի այդ, նշվել է, որ հայրերի եկամուտների մակարդակը ազդում է հայրերի ծնողական արձակուրդի ընդունման վրա: Ցածր եկամուտ ունեցող հայրերը ավելի քիչ հավանական է, որ օգտվեն ծնողական արձակուրդից, և եթե նրանք արձակուրդում են, ապա դա ավելի կարճ է տևողությամբ՝ համեմատած ավելի բարձր եկամուտ ունեցող հայրերի հետ: Երկու ժողովրդագրական տվյալների միջև եղած անհամապատասխանությունները կարող են պայմանավորված լինել ավելի ցածր եկամուտ ունեցող հայրերի՝ անձնական ֆինանսներով սահմանափակված լինելու պատճառով: Հետերոսեքսուալ հարաբերությունների մեջ գտնվող հայրերը նույնիսկ ավելի քիչ հավանական է, որ վերցնեն ծնողական արձակուրդ, եթե մայրը ցածր եկամուտ ունեցող է: Մոր ցածր եկամուտը դրականորեն փոխկապակցված է այն բանի հետ, որ հայրը ծնողական արձակուրդից քիչ է կամ ընդհանրապես չի վերցնում: Դա կարող է պայմանավորված լինել նրանով, որ հայրը ցանկանում է, որ մայրն ավելի երկար արձակուրդ վերցնի կամ ընտանիքը ֆինանսապես ապահովելու ճնշումը[36]:

Մեկ այլ ասպեկտ, որն ազդում է ծնողական արձակուրդի ընդունման վրա, գենդերային դինամիկան է տանը և աշխատավայրում: Հայրության ներգրավվածության և էգալիտար արժեքների միջև դրական կապ ունեցող տնային տնտեսություններում ավելացել է ծնողական արձակուրդի օգտագործումը: Աշխատանքային միջավայրերը, որոնք կարևորում են հայրերի ծնողական արձակուրդը, ավելի մեծ հավանականություն են ստեղծում, որ հայրերը ավելի երկար տևողությամբ ծնողական արձակուրդ վերցնեն: Ի հակադրություն, աշխատավայրի մշակույթը, որը դիտում է հայրական արձակուրդը որպես վատ աշխատանքային սովորությունների ցուցիչ և «կանացի» պատճառ է դառնում, այդ միջավայրերում հայրերը ավելի քիչ հավանական է մասնակցեն ծնողական արձակուրդին: Ավստրալիայում Ջորջի Դենտը պնդել է, որ հայրերի կողմից ծնողական արձակուրդի ընդունումը կարող է նպաստել կանանց աշխատուժի մասնակցությանը, ինչը կհանգեցնի բարելավված տնտեսական արդյունքների ընտանիքների, ինչպես նաև երկրի համար[37][38]:

Ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորաբար, ծնողական արձակուրդի հետևանքները նախածննդյան և հետծննդյան խնամքի բարելավումներ են, ներառյալ մանկական մահացության նվազումը[39]: Ծնողական արձակուրդի հետևանքները աշխատաշուկայում ներառում են զբաղվածության աճ, աշխատավարձի փոփոխություն և աշխատողների աշխատանքի վերադարձի տեմպերի տատանումներ[40]։

Աշխատանքի շուկայում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմանիայում անցկացված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ յուրաքանչյուր տարի ծնողական արձակուրդի ծախսումի աշխատավարձը կրճատվել է 18 տոկոսով: ԱՄՆ-ի առաջին նահանգը Կալիֆոռնիան է, որն անցկացնելով արձակուրդի քաղաքականությունների ուսումնասիրություն և գործատուներից պահանջելով վճարովի ծնողական արձակուրդ տրամադրում, ցույց է տվել, որ աշխատավարձերը իսկապես աճել են:

Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ եթե ծնողը երեխայի ծնվելուց հետո մեկ տարուց ավելի հեռանում է, դա նվազեցնում է նրա վերադարձի հավանականությունը[40]: Ավելի կարճ արձակուրդի ժամկետների վերաբերյալ այլ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ ծնողներն այլևս կարիք չունեն թողնել իրենց աշխատանքը՝ երեխաներին խնամելու համար, ուստի աշխատանքի վերադարձը մեծանում է[41]:

Չի երևում, որ ծնողական արձակուրդի քաղաքականությունը էական ազդեցություն է ունեցել գենդերային աշխատավարձի խզման վրա, որը համեմատաբար կայուն է մնացել 1980-ականների վերջից՝ չնայած ծնողական արձակուրդի քաղաքականության ընդունմանը[42]։

Մայրության արձակուրդը և դրա հետևանքները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ում, թեև 1993 թվականի ընտանեկան և բժշկական արձակուրդի մասին օրենքը (անգլ.՝ Family and Medical Leave Act of 1993) թույլատրում է չվճարվող ծնողական արձակուրդը, ծնողները հաճախ չեն օգտագործում այս իրավասությունն իր առավելագույն չափով, քանի որ այն անհասանելի է: Արդյունքում, որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տալիս, որ օրենքը սահմանափակ ազդեցություն է ունեցել նոր ծնողների արձակուրդի չափի վրա[43]: Թեև կոնկրետ գումարները կարող են տարբեր լինել, երեխա ունենալը (ներառյալ բարձրորակ երեխայի խնամքի ծախսերը) առաջին տարում ընտանիքներին արժենում է մոտավորապես $11,000[44]: Այս բարձր ծախսերը նպաստում են նրան, որ Միացյալ Նահանգներում նոր մայրերը ավելի արագ վերադառնան աշխատանքի, քան եվրոպական երկրներում։ ԱՄՆ-ում կանանց մոտավորապես մեկ երրորդը աշխատանքի է վերադառնում ծննդաբերությունից հետո երեք ամսվա ընթացքում՝ համեմատած Միացյալ Թագավորությունում, Գերմանիայում և Շվեդիայում մոտավորապես հինգ տոկոսի հետ[45][46]։

Մայրության արձակուրդի կարգավորումները կարող են օգուտ կամ վնաս պատճառել գործատուներին: Պարտադիր արձակուրդի հիմնական պոտենցիալ թերությունը արտադրողական գործունեության խաթարումն է՝ բարձրացնելով աշխատողների բացակայությունների մակարդակը: Որոշակի ժամկետով պարտադիր արձակուրդի և աշխատավայրում մայրերի երկարատև բացակայության դեպքում ընկերությունները կկանգնեն երկու տարբերակի առաջ՝ վարձել ժամանակավոր աշխատող (որը կարող է ներառել վերապատրաստման ծախսեր) կամ աշխատել բացակայող աշխատակցի փոխարեն: Աշխատուժի մեծ պահանջարկ ունեցող երկրներում, ներառյալ ժամանակակից ծերացող բնակչությամբ շատ երկրներում, աշխատուժի ավելի փոքր առաջարկն անբարենպաստ է:

Մի կարևոր բան, որը պետք է նշվի վերը անցկացված բոլոր հետազոտությունների համար, այն է, որ արդյունքները սովորաբար կախված են նրանից, թե ինչպես է սահմանվում արձակուրդի ծածկույթը և արդյոք քաղաքականությունը նախատեսված է չվճարվող կամ վճարովի արձակուրդի համար: Ոմանց կողմից վճարովի արձակուրդը երաշխավորող քաղաքականությունը ավելի արդյունավետ է համարվում, քան չվճարվող արձակուրդի քաղաքականությունը[43]:

Առանձին-առանձին կանանց համար աշխատանքի երկարատև ընդմիջումները, ինչպես դա կլինի ծնողական արձակուրդից, բացասաբար է անդրադառնում նրանց կարիերայի վրա: Ավելի երկար բացերը կապված են ցմահ եկամուտների կրճատման և կենսաթոշակների ավելի ցածր վճարումների, ինչպես նաև կարիերայի հեռանկարների վատթարացման և եկամուտների կրճատման հետ: Այս թերությունների պատճառով որոշ երկրներ, հատկապես Նորվեգիան, ընդլայնել են ընտանեկան քաղաքականության նախաձեռնությունները՝ մեծացնելու հոր քվոտան և ընդլայնելու երեխաների խնամքը՝ փորձելով ավելի մեծ գենդերային հավասարության ուղղությամբ աշխատել[13]:

Համաձայն 2016 թվականի ուսումնասիրության՝ Նորվեգիայում պետական ​​ֆինանսավորմամբ մայրության արձակուրդի ընդլայնումը 18-ից մինչև 35 շաբաթ ստիպել է մայրերին ավելի շատ ժամանակ անցկացնել տանը՝ առանց ընտանիքի եկամուտների կրճատման[47]:

Հայրը ժամանակ է անցկացնում դստեր հետ

Հայրության արձակուրդը և դրա հետևանքները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հայրության արձակուրդ» տերմինը վերաբերում է արձակուրդին, որը տրվում է բացառապես հայրերին՝ հնարավորություն տալու ժամանակ անցկացնել իրենց նորածին երեխայի հետ: Չնայած ծնողական արձակուրդը գնալով ավելի շատ է տրվում հայրերին, մայրերը շարունակում են օգտվել երաշխավորված ծնողական արձակուրդի մեծ մասից: Երբ երաշխավորված արձակուրդն առանց վարձատրության է, հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ տղամարդկանց արձակուրդի օգտագործումը անփոփոխ է[48]: Գերմանիայում, որտեղ ծնողական արձակուրդը երաշխավորված է երկու ծնողների համար, միայն ֆինանսական խրախուսանքը բավարար չէր հայրերին խրախուսելու հայրական արձակուրդ գնալը[49]: Թեև դա հազվադեպ է համաշխարհային մասշտաբով, որոշ երկրներ վճարովի արձակուրդի մի մասը վերապահում են հորը, ինչը նշանակում է, որ այն չի կարող փոխանցվել մորը և անհետանում է, քանի դեռ նա չի օգտագործում այն: Ամենավաղ երկրների շարքում, որոնք ակտիվորեն խրախոսում են հայրության արձակուրդի օգտագործման ավելացմանը, սկանդինավյան պետություններն են՝ սկսած Շվեդիայից, որին շուտով հաջորդել են Իսլանդիան, Դանիան, Նորվեգիան և Ֆինլանդիան: Այս երկրները չունեն հայրության արձակուրդի միասնական հայեցակարգ, որոնցից յուրաքանչյուրը պարտադրում է տարբեր պայմաններ և ժամանակացույցեր, սակայն համարվում են աշխարհում ամենաառատաձեռններից մեկը:

2023 թվականի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ հայրության արձակուրդը առաջացնում է վերաբերմունքի փոփոխություն գենդերային հարցերի վերաբերյալ: Երբ հայրության արձակուրդը հասանելի է դառնում հայրերին, ծնողներն ավելի ու ավելի են աջակցում գենդերային-հավասարակշռության սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությանը և կանանց իրավունքների հարցերին[50][51]:

Առողջության և զարգացման վրա ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի ուսումնասիրության համաձայն՝ ծնողական արձակուրդը հանգեցնում է երեխաների առողջության ավելի լավ արդյունքների: Հարվարդի զեկույցում ներկայացված հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ վճարովի մայրության արձակուրդը «հեշտացնում է կրծքով կերակրումը և նվազեցնում վարակների վտանգը»[39]։ Այս հետազոտությունը նաև պարզել է, որ ծնողական արձակուրդ ունեցող երկրներում մանկական մահացության մակարդակն ավելի ցածր է եղել: 12 շաբաթվա ընթացքում աշխատանքի վերադառնալը նույնպես կապված էր ավելի քիչ կանոնավոր բժշկական զննումների հետ[52]:

2021 թվականի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ վճարովի մայրության արձակուրդի ներդրումը Նորվեգիայում էապես բարելավում է մայրական առողջության արդյունքները, մասնավորապես առաջին անգամ ծնված և ցածր եկամուտ ունեցող մայրերի համար:

Համաձայն 2016 թվականի ուսումնասիրության՝ Նորվեգիայում 18-ից մինչև 35 շաբաթ կառավարության կողմից ֆինանսավորվող մայրության արձակուրդի ընդլայնումը փոքր ազդեցություն է ունեցել երեխաների դպրոցական կրթության վրա[53]:

Տնտեսության վրա ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնողական արձակուրդի քաղաքականության տնտեսական հետևանքները ենթակա են հակասությունների: Համաձայն 2016 թվականի ուսումնասիրության՝ Նորվեգիայում 18-ից մինչև 35 շաբաթ կառավարության կողմից ֆինանսավորվող մայրության արձակուրդի ընդլայնումը ունեցել է զուտ ծախսեր, որոնք կազմել են ՀՆԱ-ի 0,25%-ը: ԱՄՆ-ում վճարովի ընտանեկան արձակուրդը հանգեցնում է աշխատողների պահպանման ավելի բարձր մակարդակի և ընտանիքների համար ավելի բարձր եկամուտների: Արևմտյան Եվրոպայի ընտրված երկրներից ստացված ապացույցները ցույց են տալիս, որ ծնողական արձակուրդի չափավոր մակարդակը կարող է խրախուսել մայրերին երեխաներ ունենալուց հետո կրկին աշխատանքի անցնել՝ նպաստելով ազգային տնտեսական զարգացմանը[54]:

Գենդերային հավասարության վրա ազդեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեռերի հավասարության խորհրդանիշ

Ծնողական արձակուրդի քաղաքականությունը ազդում է գենդերային հավասարության վրա, քանի որ այն վերաբերում է ծնողական դաստիարակությանը և, հետևաբար, օգտագործվում է տարբեր երկրներում որպես գենդերային հավասարության խթանման գործիք[55][56]: Շատ երկրներ կիրառել են վճարովի ծնողական արձակուրդի քաղաքականություն երկու ծնողների համար, մինչդեռ երկրների փոքրամասնությունը, ինչպես Միացյալ Նահանգները, ունի միայն չվճարվող ծնողական արձակուրդ: Հոր քվոտան, որը արձակուրդի ժամանակաշրջանի մի մասը վերապահում է բացառապես հորը, երբեմն ենթադրվում է, որ նպաստում է գենդերային հավասարությանը, թեև դրա չափն ու ազդեցությունը ենթակա են քննարկման[57][58][59]։

Տնտեսագետ Քրիստոֆեր Ռումմը պնդում է, որ տղամարդկանց ներգրավվածությունը երեխաների խնամքին նույն մակարդակով, ինչ կանանց, էական է գենդերային տարբերությունները վերացնելու համար: Այսպիսով, կանանց կողմից ծնողական արձակուրդի օգտագործման ավելացումը (և տղամարդկանց կողմից դրա բացակայությունը) բացասաբար կանդրադառնա գենդերային հավասարության վրա։ Հակառակը, տղամարդկանց կողմից արձակուրդի օգտագործման ավելացումը դրական ազդեցություն կունենա[60][61]:

Մայրը երեխայի հետ ժամանակ է անցկացնում

Ըստ մայրցամաքի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց նկատմամբ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին կոնվենցիան ներկայացնում է «ծննդաբերության արձակուրդը վարձատրությամբ կամ համադրելի սոցիալական նպաստներով՝ առանց նախկին աշխատանքի, ստաժի կամ սոցիալական նպաստների կորստի»[62]: 2000 թվականին Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության ընդունված Մայրության պաշտպանության C 183 կոնվենցիան պահանջում է 14 շաբաթ մայրության արձակուրդ՝ որպես նվազագույն պայման[63]: Ազգային օրենքները շատ տարբեր են՝ կախված յուրաքանչյուր իրավասության քաղաքականությունից:

Աֆրիկա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկիր Մայրության արձակուրդ Հայրության արձակուրդ Ծնողական արձակուրդ Վճարման աղբյուր
Տևողությունը (շաբաթներով) Վճար Տևողությունը (շաբաթներով) Վճար Տևողությունը (շաբաթներով)
Ալժիր 14[64] 100% <1[65] 100% 0[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի տրամադրած հայրության արձակուրդ)
Անգոլա 13[64] 100% 0[65] Չկա տվյալ 0[65] Սոցիալական ապահովագրություն
Բենին 14[64] 100% 2[65] 100% 0[65] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Բոտսվանա 12[64] 50% 0[65] Չկա տվյալ 0[65] Գործատուի պատասխանատվություն
Բուրկինա Ֆասո 14[64] 100% 2[65] 100% 52[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Բուրունդի 12[64] 100% 2+[65] 50% 0[65] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Կամերուն 14[64] 100% 2[65] 100% 0[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Կաբո Վերդե 9[64] 90% 0[65] Չկա տվյալ 0[65] Սոցիալական ապահովագրություն
Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն 14[64] 50% 2[65] 100% 0[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Չադ 14[64] 100% 2[65] 100% 52[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Կոմորյան կղզիներ 14[64] 100% 2[65] 100% 0[65] Գործատուի պատասխանատվություն
Կոնգո 15[64] 100% 2[65] 100% 0[65] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Կոտ դ’Իվուար 14[64] 100% 2[65] 100% 0[65] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն 14[64] 67% <1[66] 100% 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Ջիբութի 14[64] 100% <1[66] 100% 0[66] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Եգիպտոս 13[64] 100% 0[66] Չկա տվյալ 104 (միակ մայրերը)[66] Խառը (75% սոցիալական ապահովագրություն և 25% գործատու)
Հասարակածային Գվինեա 12[64] 75% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Սոցիալական ապահովագրություն
Եթովպիա 17[67] 100% 1[66] Չվճարվող 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Գաբոն 14[64] 100% 2[66] 100% 0[66] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Գամբիա 12[64] 100% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Գանա 12[64] 100% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Գվինեա 14[64] 100% 0[66] Չկա տվյալ 38 (միակ մայրերը)[66] Խառը (50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու)
Գվինեա-Բիսաու 9[64] 100% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Խառը (սոցիալական ապահովագրության հաստատագրված դրույքաչափ, գործատուն վճարում է տարբերությունը հավասար աշխատավարձի չափով)
Քենիա 13[68] 100% 2[66] 100% 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Լեսոտո 12[68] 100% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Լիբիա 14[68] 50% <1[66] 0[66] Գործատու (սոցիալական ապահովագրություն ինքնազբաղվածների համար)
Մադագասկար 14[68] 100% 2[66] 100% 0[66] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Մալավի 8[68] 100% 0[66] Չկա տվյալ 0[66] Գործատուի պատասխանատվություն
Մալի 14[68] 100% <1[66] 100% 0[66] Սոցիալական ապահովագրություն
Մավրիտանիա 14[68] 100% 2[69] 100% 0[69] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Մավրիկիոս 12[68] 100% 1[69] 100% 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Մարոկկո 14[68] 100% <1[69] 100% 52 (միակ մայրերը)[69] Սոցիալական ապահովագրություն
Մոզամբիկ 9[68] 100% <1[69] 100% 0[69] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Նամիբիա 12[68] 100% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Սոցիալական ապահովագրություն
Նիգեր 14[68] 100% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] խառը (50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու)
Նիգերիա 12[68] 50% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Ռուանդա 12[68] 100% 6 շաբաթվա ընթացքում <1[69] 100% 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Սան Տոմե և Պրինսիպ 9[68] 100% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Սոցիալական ապահովագրություն
Սենեգալ 14[68] 100% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Սոցիալական ապահովագրություն
Սեյշելներ 14[68] Հաստատուն դրույքաչափ 12 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ մասը չվճարվող <1[69] 100% 0[69] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Սոմալի 14[68] 50% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Հարավային Աֆրիկա 17[68] 60% 2[69][70] 66% Սոցիալական ապահովագրություն
Սուդան 8[68] 100% 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Էսվատինի 12[68] 100% 2 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ մասը չվճարվող 0[69] Չկա տվյալ 0[69] Գործատուի պատասխանատվություն
Տանզանիա 12[68] 100% <1[69] 100% 0[69] Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Տոգո 14[68] 100% 2[71] 100% 0[71] Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ 100% գործատու)
Թունիս 4[68] 66,70% <1[71] 100% 0[71] Սոցիալական ապահովագրություն
Ուգանդա 10[72] 100% <1[71] 100% 0[71] Գործատուի պատասխանատվություն
Զամբիա 14[73] 100% 5 days[74] 0[71] Գործատուի պատասխանատվություն
Զիմբաբվե 14[75] 100% 0[71] Չկա տվյալ 0[71] Գործատուի պատասխանատվություն

Ամերիկա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պետություն Մայրության արձակուրդ Հայրության արձակուրդ Ծնողական արձակուրդ Վճարման աղբյուր
Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար
Անտիգուա և Բարբուդա 13[76] 100% 6 շաբաթվա ընթացքում;

60% 7 շաբաթվա ընթացքում

0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Խառը (60% սոցիալական ապահովագրություն 13 շաբաթների ընթացքում և 40% գործատուից առաջին 6 շաբաթվա ընթացքում)
Արգենտինա 13[76] 100% <1[77] 100% 0[77] Չկա տվյալ Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Բահամյան կղզիներ 13[76] 100% 12 շաբաթվա ընթացքում;

66.7% 1 շաբաթվա համար

<1[77] Չվճարվող 0[77] Չկա տվյալ Խառը (2/3 սոցիալական ապահովագրություն և 1/3 գործատու 12 շաբաթ)
Բարբադոս 12[78] 100% 0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Բելիզ 14[78] 100% 0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Բոլիվիա 13[78] 95% 0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Բրազիլիա 17[78] 100% <1 մինչև 4[77] 100% 7–30 oր[77] Չկա տվյալ Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ 13[78] 67% Սոցիալական ապահովագրություն
Կանադա, բացի Քվեբեկից 15[79] 55% (մինչև 29,205 ԱՄՆ դոլար առավելագույնը); ցածր եկամուտ ունեցող ընտանիքների համար[79], մինչև 80% - - Ստանդարտ տարբերակ. 35[79] Ստանդարտ տարբերակ.

55% (մինչև 29205 ԱՄՆ դոլար առավելագույնը)[79]

Սոցիալական ապահովագրություն
Ընդլայնված տարբերակ. 61[79] Ընդլայնված տարբերակ.

33% (մինչև 17,523 ԱՄՆ դոլար առավելագույնը)[79]

Քվեբեկ, Կանադա Տարբերակ

1

18[80] 70% (շաբաթական առավելագույնը 975 դոլար)[80] 5[80] 70% (շաբաթական առավելագույնը 975 դոլար)[80] 32[80] 7 շաբաթ 70% (մինչև շաբաթական առավելագույնը 975 դոլար) + 25 շաբաթ 55% (մինչև շաբաթական առավելագույնը 767 դոլար)[80] Սոցիալական ապահովագրություն
Տարբերակ

2

15 75% (մինչև շաբաթական առավելագույնը $1046) 3 75% (մինչև շաբաթական առավելագույնը $1046) 32 75% (շաբաթական առավելագույնը 1024 դոլար)
Չիլի 24[81] 100% 1[77] 100% 12 (6 միայն մայրերի համար)[77] 100% Սոցիալական ապահովագրություն
Կոլումբիա 14[78] 100% 1+[77] 100% 0[77] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Կոստա Ռիկա 17[78] 100% 0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Խառը (50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու)
Կուբա 18[78] 100% 0[77] Չկա տվյալ 39[77] 60% Սոցիալական ապահովագրություն
Դոմինիկա 12[78] 60% 0[77] Չկա տվյալ 0[77] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Դոմինիկյան Հանրապետություն 12[78] 100% <1[77] 100% 0[77] Չկա տվյալ Խառը (մայրության արձակուրդ: 50% սոցիալական ապահովագրություն և 50% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ գործատուի պատասխանատվություն)
Էկվադոր 12[78] 100% 2[77] 100% 0[77] Չկա տվյալ Խառը (մայրության արձակուրդ: 75% սոցիալական ապահովագրություն և 25% գործատու; հայրության արձակուրդ՝ գործատուի պատասխանատվություն)
Էլ Սալվադոր 12[78] 75% <1[77] 100% 0[77] Չկա տվյալ Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Գրենադա 13[78] 100% 8 շաբաթվա ընթացքում; 65% մնացած ժամանակահատվածի համար 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Խառը (65% սոցիալական ապահովագրություն բոլոր 13 շաբաթների ընթացքում գումարած 35% գործատուից առաջին 8 շաբաթվա ընթացքում)
Գվատեմալա 12[78] 100% <1[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Խառը (մայրության արձակուրդ՝ 2/3 սոցիալական ապահովություն և 1/3 գործատու; հայրության արձակուրդ՝ գործատու)
Գայանա 13[78] 70% 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Հաիթի 12[78] 100% 6 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ ժամանակահատվածը չվճարվող 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Գործատուի պատասխանատվություն
Հոնդուրաս 12[78] 100% 10 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ ժամանակահատվածը չվճարվող 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Խառը (2/3 սոցիալական ապահովագրություն և 1/3 գործատու)
Ճամայկա 12[78] 100% 8 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ ժամանակահատվածը չվճարվող 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Գործատուի պատասխանատվություն
Մեքսիկա 12[78] 100% 1[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Նիկարագուա 12[78] 100% 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Խառը (60% սոցիալական ապահովագրություն, 40% գործատու)
Պանամա 14[78] 100% 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Պարագվայ 12[78] 50% 9 շաբաթվա ընթացքում; մնացյալ ժամանակահատվածը չվճարվող <1[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Պերու 13[78] 100% <1[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Պուերտո Ռիկո 8[78] 100% <1[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Գործատուի պատասխանատվություն
Սենթ Քիթս և Նևիս 13[83] 65% 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Սենթ Լյուսիա 13[83] 65% 0[82] Չկա տվյալ 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն
Սենթ Վինսենթ և Գրենադիններ 13[83] 65% Սոցիալական ապահովագրություն
Տրինիդադ և Տոբագո 14[84] 100% առաջին ամսվա համար, 50% հաջորդող ամիսների համար[85] 0[82] Չկա տվյալ Խառը (2/3 Սոցիալական ապահովագրություն, 1/3 գործատու)
Ուրուգվայ 14[83] 100% <2[82] 100% Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ[86] 0[87] Չկա տվյալ 0[88] Չկա տվյալ 12[88] Չվճարվող Չկա տվյալ
Վենեսուելա 26[83] 100% 2[82] 100% 0[82] Չկա տվյալ Սոցիալական ապահովագրություն

Ասիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պետություն Վճարովի մայրության արձակուրդ Վճարովի հայրության արձակուրդ Չվճարվող մայրության արձակուրդ Չվճարվող հայրության արձակուրդ Վճարովի ծնողական արձակուրդ Սահմանափակումներ
Բահրեյն 60 օր Վեց տարեկանը չգերազանցող երեխայի խնամքի համար տրվում է չվճարվող մայրության արձակուրդ՝ յուրաքանչյուր անգամ առավելագույնը վեց ամիս[89]:
Բանգլադեշ 16 շաբաթ (8 շաբաթ առաջ ծննդաբերությունից և 8 շաբաթ հետո ծննդաբերությունից) Երրորդ անգամ ծննդաբերած մոր դեպքում, որն արդեն երկու և ավելի երեխա ունի:
Կամբոջա 90 օր 10 օր հատուկ արձակուրդ ընտանեկան միջոցառումների համար
Չինաստան 128 օր
Հնդկաստան 26 շաբաթ Մինչև 15 օր (3 աշխատանքային շաբաթ)։ Արգելվում է կանանց աշխատել ծննդաբերությունից հետո վեց շաբաթվա ընթացքում[90]: Մեռելածնության, վիժման կամ աբորտի դեպքում դրա փոխարեն պահանջվում է վեց շաբաթ վճարովի արձակուրդ[91]։ Երրորդ երեխայից սկսած թույլատրվում է վճարովի մայրության արձակուրդի 12 շաբաթը[92]։
Ինդոնեզիա 3 ամիս Երկու օրում վճարում, երբ կինը ծննդաբերում է
Իրան 6 ամիս
Իրաք 62 օր
Ճապոնիա 14 ամիս 1 տարի[93]
Հորդանան 10 ամիս
Կորեայի Հանրապետություն 90 օր 10 օր Այն ծնողներին, որոնք ունեն 8 տարեկանից ոչ բարձր երեխա կամ տարրական դպրոցի 2-րդ կամ ցածր դասարանի երեխա, իրավասու են մեկ տարվա երեխայի խնամքի արձակուրդի, որը վճարվում է Զբաղվածության ապահովագրության հիմնադրամի կողմից՝ միջին աշխատավարձի 40%-ի չափով[94]:
Կորեայի Ժողովրդադեմոկրատական ​​Հանրապետություն 11 շաբաթ[95][96]
Քուվեյթ 70 օր
Լաոս 3 ամիս
Լիբանան 10 ամիս[97] 1 օր
Մալայզիա 98 օր[98] 7 օր [98]
Նեպալ 98 օր[99] 15 օր[99]
Օման 14 շաբաթ։

Ծնվելուց 50 օր առաջ և 50 օր հետո (ըստ Օմանի աշխատանքային օրենսդրության, Թագավորական հրամանագիր No. 35/2003, 26 ապրիլի 2003 թվական)[100]

Պակիստան Առաջին երեխայի ծննդյան համար 180 օր, երկրորդի համար՝ 120 օր, երրորդի համար՝ 90 օր՝ 100%: Լրացուցիչ երեխաների համար կարող է տրվել չվճարվող արձակուրդ[101]։ 30 օր առաջին երեք առանձին համար: Ավել երեխաների համար կարող է տրվել չվճարվող արձակուրդ[101]։

Եվրոպա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պետություն Մայրության արձակուրդ Հայրության արձակուրդ Ծնողական արձակուրդ Վճարման աղբյուրը
Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար Տևողությունը (շաբաթներ) Վճար
Բոսնիա և Հերցեգովինա 52[76] 50–100% 1+[102] 100% 156[102] Չվճարվող Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Բուլղարիա 58[103] 90% 2[103] 90% 104[103] Հաստատուն դրույքաչափ 52 շաբաթ; մնացյալ ժամանակահատվածը չվճարվող Սոցիալական ապահովագրություն
Խորվաթիա 58[76] 100% 26 շաբաթվա ընթացքում; հաստատագրված մնացորդ 2[102] 100% 156[102] Չվճարվող Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Կիպրոս 18[104] 75% 2[105] 75% 18 յուրաքանչյուր[106] Չվճարվող Սոցիալական ապահովագրություն
Չեխիայի Հանրապետություն 28[104] 70% 0[107] Չկա տվյալ 156[107] Հաստատուն դրույքաչափ Սոցիալական ապահովագրություն
Դանիա 18[104] 100% 2[107] 100% 32 յուրաքանչյուրը (կարելի է երկարաձգվել 8 կամ 14 շաբաթով)[108] 100% Խառը (սոցիալական ապահովագրություն և գործատու)
Էստոնիա 14[109] 100% 4[109] 100% 68[109] 100% Սոցիալական ապահովագրություն
Ֆինլանդիա 18[104] 70% 11[107] 70%, առավելագույնը 26[107] 70% Սոցիալական ապահովագրություն
Հունաստան 17[104] 100% 2 100% 17 յուրաքանչյուրը[110] Չվճարվող Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Իտալիա 22[87] 80% <1[110] 100% 26 յուրաքանչյուրը[110] 30% Սոցիալական ապահովագրություն
Նիդեռլանդներ 16[87] 100% 6[111] 100% 26 յուրաքանչյուրը (կես դրույքով աշխատանքով)[111] Չվճարվող բայց իրավասու է հարկային արտոնությունների համար Խառը (սոցիալական ապահովագրությամբ մայրության արձակուրդ; գործատուի կողմից տրամադրված հայրության արձակուրդ)
Իսպանիա 16[112] 100% 16[112] 100% 156 (ներառյալ մայրության/հայրության արձակուրդը, որից հետո այն սկսվում է) Չվճարվող Սոցիալական ապահովագրություն

Ծնողական արձակուրդի քաղաքականությունը տարբեր երկրներում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքի 161 հոդվածի՝ կա ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդի իրավունք ունեցող առանձին կատեգորիայի աշխատողների ցանկ, որը սահմանում է ՀՀ կառավարությունը: Ըստ այդ ցանկի՝ մինչև տվյալ կազմակերպությունում անընդմեջ աշխատանքի 6 ամիսը լրանալը աշխատողի խնդրանքով ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդ տրամադրվում է կանանց՝ հղիության ու ծննդաբերության արձակուրդից առաջ կամ հետո։ Իսկ տղամարդկանց ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդն իրենց ցանկությամբ տրամադրվում է կնոջ հղիության ու ծննդաբերության արձակուրդի ժամանակահատվածում[113]:

ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սահմանում է, որ մայրության նպաստ ստանալու իրավունք ունեն ինչպես գործատուների հետ աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվող անձինք, այնպես էլ չաշխատող քաղաքացիները։ Գործատուների հետ աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվող անձանց համար ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքով սահմանված հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի ժամանակահատվածը 140 օր է, որը ներառում է 70 օր հղիության, 70 օր՝ հետծննդաբերական ժամանակահատվածից: Այս դեպքում մայրության նպաստի չափը հաշվարկվում է օրենքով սահմանված կարգով հաշվարկված միջին ամսական աշխատավարձից: Չաշխատող անձին մայրության նպաստը նշանակվում է բժշկական հաստատության կողմից տրված ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկի հիման վրա։ Նպաստը, որը կազմում է  172, 500 դրամ, նշանակվում է, եթե դիմումն ու անհրաժեշտ փաստաթղթերը (անձնագիր, ՀԾՀ, ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկ) Միասնական սոցիալական ծառայության ցանկացած տարածքային կենտրոն է ներկայացվում հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի իրավունք ունենալու ժամանակահատվածի (140 օր) ընթացքում: Այդ ժամանակահատվածից հետո դիմելու դեպքում մայրության նպաստ չի նշանակվում։ Երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի իրավունք ունի երեխայի ծնողը, որդեգրողը կամ խնամակալը: Երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը նշանակվում և վճարվում է, եթե ծնողը և նոր ծնված երեխան հաշվառված են ՀՀ բնակության վայրի հասցեով ու երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի դիմելու օրվա դրությամբ գտնվում են Հայաստանի Հանրապետությունում: Առաջին և երկրորդ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի չափը 300,000 դրամ է, երրորդ և չորրորդ երեխայի ծննդյան դեպքում՝ 1,000,000 դրամ, իսկ հինգերորդ և հաջորդ երեխաների ծննդով պայմանավորված՝ 1,500,000 դրամ։ Երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը նշանակվում է, եթե դիմումն ու անհրաժեշտ փաստաթղթերը (անձնագիր, ՀԾՀ, ինչպես նաև երեխայի ծննդյան վկայական ու ՀԾՀ) ներկայացվել են նոր ծնված երեխայի ծննդյան ամսվանից հետո՝ 12 ամսվա ընթացքում (մինչև երեխայի 1 տարին լրանալը)[114]:  

Լյուքսեմբուրգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լյուքսեմբուրգում ծնողներն իրավունք ունեն ծնողական արձակուրդ ստանալու և՛ ծննդաբերության, և՛ որդեգրման համար: Երբ մայրը ծննդաբերում է, անկախ նրանից՝ նա աշխատող է թե ինքնազբաղված է, նա իրավունք ունի նախածննդյան արձակուրդի` ակնկալվող ժամկետից 8 շաբաթ առաջ և 12 շաբաթ հետծննդյան արձակուրդի համար[115]: Հայրը, մինչդեռ, ծննդաբերությունից հետո ստանում է 10 օր արձակուրդ, որը պետք է վերցնի երեխայի ծնվելուց հետո 2 ամսվա ընթացքում։ Որդեգրման դեպքում ծնողներից մեկը կարող է վերցնել մինչև 12 շաբաթ արձակուրդ, եթե որդեգրված երեխան 12 տարեկանից փոքր է[116]։ Լյուքսեմբուրգը տրամադրում է ֆիքսված փոխհատուցման դրույքաչափ ծնողական արձակուրդի ընթացքում, որը կազմում է 1778 եվրո, մինչդեռ մյուս եվրոպական երկրների մեծ մասը ստանում է փոխհատուցում որպես աշխատավարձի տոկոս[117]: Մայրության նպաստ նշանակում է հղիության ընթացքում կամ երեխայի ծնվելուց անմիջապես հետո վճարվող գումարը[117]։ Համաձայն 2013 թվականի ՏՀԶԿ տվյալների՝ մեկ ծնված երեխային մայրական և հայրական արձակուրդների համար պետական ​​ծախսերը ամենաշատն են եղել Լյուքսեմբուրգում՝ գրեթե բոլոր եվրոպական երկրներից՝ 35,000 ԱՄՆ դոլար՝ 2013 թվականի գներով[117]:

2016 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Լյուքսեմբուրգի խորհրդարանում ընդունվեց «ընտանեկան արձակուրդի բարեփոխման օրինագիծը 7060»: Համաձայն այս նոր բարեփոխման՝ հայրերն ու մայրերը կարող են միասին արձակուրդ գնալ[118]։ Առաջին արձակուրդը պետք է վերցվի ծննդաբերության արձակուրդից անմիջապես հետո, իսկ երկրորդը` մինչև երեխայի 6 տարեկան դառնալը[119]: Այս նոր բարեփոխումը շատ ավելի մեծ ճկունություն է ապահովում: Ծնողն ունի չորս տարբերակ. կա՛մ նրանք կարող են վերցնել 4-ից 6 ամիս լրիվ արձակուրդ, 8-ից 12 ամիս՝ կես դրույքով արձակուրդ, շաբաթական մեկ օր արձակուրդ վերցնել 20 ամսով, կամ կարող են վերցնել 4 առանձին ​​ամիսներ 20 ամսվա ընթացքում[118]:

Ֆրանսիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսիայում գործում է մայրության արձակուրդ, հայրության/զուգընկերոջ արձակուրդ և ծնողական արձակուրդ: Հղիության արձակուրդը, այն շաբաթների թիվը, որոնց թույլատրվում է կենսաբանական մորը թողնել արձակուրդ, Ֆրանսիայում 16 շաբաթ է՝ ծնվելուց 6 շաբաթ առաջ և ծննդաբերությունից 10 շաբաթ հետո[120]:] Երրորդ և հաջորդ երեխաների համար մայրության արձակուրդը 26 շաբաթ է, իսկ երկվորյակների համար՝ 34 շաբաթ: Հղիության արձակուրդը պարտադիր է, մայրը պետք է վերցնի արձակուրդի գոնե մի մասը, արձակուրդից ամբողջությամբ հրաժարվելն արգելվում է[121]։ Հոր ծննդյան/զուգընկերոջ արձակուրդը 25 օր է[122]։ Ծնողական արձակուրդը Ֆրանսիայում վերաբերում է արձակուրդի համակարգին, որը վերաբերում է և՛ հայրերին, և՛ մայրերին ծննդաբերության կամ որդեգրման դեպքում և կարող է վերցվել մինչև երեք տարի: Վճարումը տատանվում է վեց ամսից մինչև երեք տարի[123]:

Գերմանիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մայրության արձակուրդը Գերմանիայում 14 շաբաթ է (6 նախածննդյան և 8 հետծննդյան), իսկ ծնողական արձակուրդը 3 տարի է: Գերմանիայում ծնողները կարող են պահանջել մինչև 3 տարի ծնողական արձակուրդ, որը մասամբ վճարվում է ծնողական նպաստով: Ծնողական արձակուրդը կարող է ընդունվել ծննդաբերության արձակուրդից անմիջապես հետո (ծննդաբերությունից հետո ծննդաբերության արձակուրդի շաբաթները ներառված են ծնողական արձակուրդի տևողության մեջ) կամ ծնվելուց անմիջապես հետո (հայրերի համար) կամ կարող է ընդունվել ավելի ուշ: Այն կարող է ընդունվել մինչև երեխայի 3 տարեկանը, կամ կարող է երկարաձգվել մինչև 8 տարեկանը; սակայն առնվազն մեկ տարի պետք է արձակուրդում լինել: Բոլոր ծնողները, որոնք ունեն օրինական ծնողական իրավունքներ, իրավունք ունեն ծնողական արձակուրդի (ներառյալ ոչ կենսաբանական և միասեռական): Ծնողական նպաստը վճարվում է ծնողական արձակուրդի մի մասի ընթացքում։ Վճարման չափը և տևողությունը տարիների ընթացքում մի քանի անգամ փոխվել է: Հնարավոր է լինել ծնողական արձակուրդում և աշխատել սահմանափակ քանակությամբ ժամերով՝ չկորցնելով ծնողական արձակուրդի նպաստը։ Աշխատողն իրավունք ունի վերադառնալ նույն աշխատանքին կամ որոշակի իրավիճակներում՝ նախկինին նման այլ պաշտոնի[124]։

Կանադա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանադան ունի երկու ծնողական արձակուրդի նպաստների ծրագիր նորածին կամ որդեգրված երեխայի խնամքի համար՝ դաշնային ծրագիր և մարզային ծրագրեր: Կանադայի յուրաքանչյուր նահանգ առաջարկում է առնվազն տասնյոթ շաբաթ մայրության արձակուրդ, բացառությամբ Ալբերտա շրջանի, որտեղ ծննդաբերության արձակուրդը տևում է տասնհինգ շաբաթ[125]:] Հղիության արձակուրդի իրավունքն այն է, որ անհատը պետք է լինի երեխայի կենսաբանական մայրը (ներառյալ փոխնակ մայրը)[126]: Պետք է լինի առնվազն 15 շաբաթ արձակուրդ (ծննդաբերության արձակուրդը կարող է սկսվել մինչև ծնվելուց 12 շաբաթ առաջ): Բացի հղիության և ծննդաբերության արձակուրդից, կա ծնողական արձակուրդ, որի տևողությունը կախված է վճարումից. կա մինչև 40 շաբաթ տևողությամբ ծնողական արձակուրդի և երկարացված՝ մինչև 69 շաբաթ ծնողական արձակուրդի տարբերակներ[127]։

Քանի որ ծնողական արձակուրդը գտնվում է մարզային իրավասության ներքո, արձակուրդի նպաստների ծրագրերի հետ կապված քաղաքականությունը ապակենտրոնացված է: Օրինակ, Քվեբեկ նահանգն ունի մայրության արձակուրդի ամենամեծ նպաստները երկրում: Քվեբեկում ավելի մեծ թվով մարդիկ իրավասու են ծնողական արձակուրդի նպաստ ստանալու համար, և կան ավելի շատ նպաստներ, որոնք նրանք կարող են ստանալ՝ համեմատած այլ նահանգների հետ[128]:

Ծանոթագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «U.S. behind most of world in parental leave policy: study; Papua New Guinea, Swaziland & U.S. lag». Daily News. New York. 24 December 2011.
  2. ↑ Ruhm, Christopher J. (1998). «The Economic Consequences of Parental Leave Mandates: Lessons from Europe» (PDF). Quarterly Journal of Economics. 113 (1): 285–317. doi:10.1162/003355398555586. S2CID 51297709.
  3. ↑ Addati, Laura (1 January 2015). «Extending maternity protection to all women: Trends, challenges and opportunities». International Social Security Review. 68 (1): 69–93. doi:10.1111/issr.12060. ISSN 1468-246X.
  4. ↑ International Labour Organization. (2014). Maternity and Paternity at Work: Law and Practice Across the World.
  5. ↑ Gualt, Barbara; Hartmann, Heidi; Hegewisch, Ariane; Milli, Jessica; Reichlin, Lindsey. «Paid Parental Leave in the United States» (PDF). Institute for Women's Policy Research. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 30 September 2019-ին. Վերցված է 27 January 2017-ին.
  6. ↑ Deahl, Jessica (6 October 2016). «Countries Around The World Beat The U.S. On Paid Parental Leave». NPR.org. NPR.
  7. ↑ «Is paid leave available for both parents of infants?». World Policy Analysis Center (անգլերեն). Վերցված է 2023-08-04-ին.
  8. ↑ «Note: Suriname is the latest country to introduce paid leave» (PDF). Վերցված է 30 July 2023-ին.
  9. ↑ Danzer, Natalia; Halla, Martin; Schneeweis, Nicole; Zweimüller, Martina (2020-11-10). «Parental Leave, (In)formal Childcare and Long-Term Child Outcomes». Journal of Human Resources (անգլերեն). 57 (6): 0619–10257R1. doi:10.3368/jhr.58.2.0619-10257R1. hdl:10419/168239. ISSN 0022-166X. S2CID 157124069.
  10. ↑ Bütikofer, Aline; Riise, Julie; Skira, Meghan M. (2021). «The Impact of Paid Maternity Leave on Maternal Health». American Economic Journal: Economic Policy (անգլերեն). 13 (1): 67–105. doi:10.1257/pol.20190022. hdl:11250/2490368. ISSN 1945-7731. S2CID 234033258.
  11. ↑ 11,0 11,1 Geyer, Johannes; Haan, Peter; Wrohlich, Katharina (1 January 2014). «The Effects of Family Policy on Mothers' Labor Supply: Combining Evidence from a Structural Model and a Natural Experiment». Discussion Papers of Diw Berlin – via RePEc – IDEAS.
  12. ↑ Kluve, J.; Tamm, M. (2013). «Parental Leave Regulations, Mothers' Labor Force Attachment and Fathers' Childcare Involvement: Evidence from a Natural Experiment». Journal of Population Economics. 26 (3): 983–1005. doi:10.1007/s00148-012-0404-1. hdl:10419/149390. S2CID 6446330.
  13. ↑ 13,0 13,1 Ronsen, Marit; Kitterod, Ragni Hege (July 2014). «Gender-Equalizing Family Policies and Mothers' Entry into Paid Work: Recent Evidence from Norway». Feminist Economics. 21: 59–89. doi:10.1080/13545701.2014.927584. S2CID 154808826.
  14. ↑ Note: Rønsen & Kitterød, in their literature review on p. 60, reference several other citations to this same point, q.v., Marit Rønsen and Marianne Sundstrøm [1996]; Jutta M. Joesch [1997]; Christopher J. Ruhm [1998]; JaneWaldfogel, Yoshio Higuchi, and Masahiro Abe [1999]; Chiara Daniela Pronzato [2009]. These could be added
  15. ↑ Esping-Andersen, G (2003). «Women in the New Welfare Equilibrium». The European Legacy. 8 (5): 599–610. doi:10.1080/1084877032000153975. S2CID 143983889.
  16. ↑ Bittman, M (1999). «Parenthood Without Penalty: Time Use And Public Policy in Australia And Finland». Feminist Economics. 5 (3): 27–42. doi:10.1080/135457099337798.
  17. ↑ Esping-Andersen, G (2003). «Women in the New Welfare Equilibrium». The European Legacy. 8 (5): 606. doi:10.1080/1084877032000153975. S2CID 143983889.
  18. ↑ Akerlof, G. A., & Kranton, R. E. (2010). Identity Economics: How Our Identities Shape Our Work, Wages, and Well-Being. Princeton: Princeton University Press
  19. ↑ Esping-Andersen, G (2003). «Women in the New Welfare Equilibrium». The European Legacy. 8 (5): 599–610. doi:10.1080/1084877032000153975. S2CID 143983889.
  20. ↑ Nations, United (17 March 2016). «Paid parental leave, including mandatory paternity leave | Human Development Reports». hdr.undp.org. Վերցված է 26 June 2019-ին.
  21. ↑ Datta Gupta, N.; Smith, N.; Verner, M. (2008). «The Impact of Nordic Countries' Family Friendly Policies on Employment, Wages, and Children». Review of Economics of the Household. 6 (1): 65–89. doi:10.1007/s11150-007-9023-0. S2CID 56077457.
  22. ↑ Theunisse, G.; Verbruggen, M.; Forrier, A.; Sels, L. (2011). «Career Sidestep, Wage Setback? The Impact of Different Types of Employment Interruptions on Wages». Gender, Work & Organization. 18: e110–e131. doi:10.1111/j.1468-0432.2009.00471.x.
  23. ↑ Datta Gupta, N.; Smith, N.; Verner, M. (2008). «PERSPECTIVE ARTICLE: The impact of Nordic countries' family friendly policies on employment, wages, and children». Review of Economics of the Household. 6 (1): 65–89. doi:10.1007/s11150-007-9023-0. S2CID 56077457.
  24. ↑ Eydal, Gu?n? Bj"rk; Rostgaard, Tine (2014). Fatherhood in the Nordic Welfare states. doi:10.1332/policypress/9781447310471.001.0001. ISBN 9781447310471.
  25. ↑ «Kvinner er mer opptatt av barna sine enn menn, sier forsker». Aftenposten. Վերցված է 22 June 2011-ին.
  26. ↑ «Mandatory Paternity Leave: The Next Must-Have Benefit?». business.linkedin.com. Վերցված է 26 June 2019-ին.
  27. ↑ Lamb, Michael E. (2010) The Role of the Father in Child Development. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons
  28. ↑ «Likedeling av foreldrepermisjonen er diskriminering av mor og barn». Norsk Kvinnesaksforening (գրքային նորվեգերեն). 21 October 2015. Վերցված է 26 June 2019-ին.
  29. ↑ Busby, Nicole (2018). «The evolution of gender equality and related employment policies». International Journal of Discrimination and the Law. 18 (2–3): 104–123. doi:10.1177/1358229118788458. S2CID 149870156.
  30. ↑ «IBA - New EU Directive seeks to address employees' work–life balance». www.ibanet.org.(չաշխատող հղում)
  31. ↑ Wutz, Isabell. «What is left of the ambitious proposal for an EU Work–Life Balance Directive? | COFACE». Արխիվացված է օրիգինալից 27 July 2020-ին. Վերցված է 27 July 2020-ին.
  32. ↑ Կաղապար:CELEX
  33. ↑ Welteke, Clara; Wrohlich, Katharina (2016). «Peer Effects in Parental Leave Decisions». SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.2830386. hdl:10419/145459. ISSN 1556-5068. S2CID 139085694.
  34. ↑ Dahl, Gordon; Løken, Katrine; Mogstad, Magne (2014). «Peer Effects in Program Participation». American Economic Review. Cambridge, MA. doi:10.3386/w18198. hdl:10419/62544. S2CID 244373597.
  35. ↑ Banerjee, Abhijit V. (1992). «A Simple Model of Herd Behavior». The Quarterly Journal of Economics. 107 (3): 797–817. doi:10.2307/2118364. ISSN 0033-5533. JSTOR 2118364. S2CID 154723838.
  36. ↑ «https://www.researchgate.net/publication/288888135_Parental_Leave_Use_Among_Disadvantaged_Fathers». {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
  37. ↑ MA, LI; ANDERSSON, GUNNAR; DUVANDER, ANN-ZOFIE; EVERTSSON, MARIE (2019-05-21). «Fathers' Uptake of Parental Leave: Forerunners and Laggards in Sweden, 1993–2010». Journal of Social Policy. 49 (2): 361–381. doi:10.1017/s0047279419000230. ISSN 0047-2794. S2CID 182257694.
  38. ↑ Kaufman, Gayle (2017-03-24). «Barriers to equality: why British fathers do not use parental leave». Community, Work & Family. 21 (3): 310–325. doi:10.1080/13668803.2017.1307806. ISSN 1366-8803. S2CID 152090151.
  39. ↑ 39,0 39,1 Blades, Joan; Rowe-Finkbeiner, Kristin (2006). The Motherhood Manifesto: What America's Moms Want and What to Do about It. New York: Nation. ISBN 978-1-56025-884-1.
  40. ↑ 40,0 40,1 Akgunduz, Y. E.; Plantenga, J. (2012). «Labour market effects of parental leave in Europe». Cambridge Journal of Economics. 37 (4): 845–862. doi:10.1093/cje/bes052. hdl:10.1093/cje/bes052.
  41. ↑ Rønsen, M.; Kitterød, R. H. (2015). «Gender-equalizing family policies and mothers' entry into paid work: recent evidence from Norway». Feminist Economics. 10 (1): 59–89. doi:10.1080/13545701.2014.927584. S2CID 154808826.
  42. ↑ Rossin-Slater, M.; Ruhm, C. J.; Waldfogel, J. (2013). «The Effects of California's Paid Family Leave Program on Mothers' Leave-Taking and Subsequent Labor Market Outcomes». Journal of Policy Analysis and Management. 32 (2): 224–245. CiteSeerX 10.1.1.704.5350. doi:10.1002/pam.21676. PMC 3701456. PMID 23547324.
  43. ↑ 43,0 43,1 Han, W.-J.; Waldfogel, J. (2003). «Parental Leave: The Impact of Recent Legislation on Parents' Leave-Taking». Demography. 40 (1): 191–200. doi:10.1353/dem.2003.0003. PMID 12647520. S2CID 22696348.
  44. ↑ Miller, K., Helmuth, A.S. et al. 2009. "The Need for Paid Parental Leave Policy: Adapting to a Changing Workforce Արխիվացված 16 Մայիս 2015 Wayback Machine." Institute for Women's Policy Research. Washington, D.C.
  45. ↑ Berger, L.M., Hill, J. et al. 2005. "Maternity Leave, Early Maternal Employment and Child Health Development in the US." The Economic Journal. 115(501):F29-F47.
  46. ↑ (Johnson 2007)
  47. ↑ Dahl, Gordon B.; Løken, Katrine V.; Mogstad, Magne; Salvanes, Kari Vea (23 March 2016). «What Is the Case for Paid Maternity Leave?» (PDF). Review of Economics and Statistics. 98 (4): 655–670. doi:10.1162/REST_a_00602. hdl:10419/90025. ISSN 0034-6535. S2CID 57565748.
  48. ↑ Waldfogel, J; Han, WJ (February 2003). «Parental leave: the impact of recent legislation on parents' leave taking». Demography. 40 (1): 191–200. doi:10.1353/dem.2003.0003. PMID 12647520. S2CID 22696348.
  49. ↑ Vogl, Susanne; Krell, Claudia (2012). «PARENTAL LEAVE AND PARENTING BENEFITS: Potential Effects on Father Participation in Germany». International Journal of Sociology of the Family. 38 (1): 19–38. ISSN 0020-7667.
  50. ↑ Bygren, M; Duvander, A.-Z. (2006). «Parents' Workplace Situation and Fathers' Parental Leave Use». Journal of Marriage and Family. 68 (2): 363–372. doi:10.1111/j.1741-3737.2006.00258.x.
  51. ↑ Tavits, Margit; Schleiter, Petra; Homola, Jonathan; Ward, Dalston (2023). «Fathers' Leave Reduces Sexist Attitudes». American Political Science Review (անգլերեն): 1–7. doi:10.1017/S0003055423000369. hdl:20.500.11850/611685. ISSN 0003-0554. S2CID 258358469.
  52. ↑ Berger, Lawrence M.; Hill, Jennifer; Waldfogel, Jane (February 2005). «Maternity leave, early maternal employment and child health and development in the US». The Economic Journal. 115 (501): F29–F47. doi:10.1111/j.0013-0133.2005.00971.x. S2CID 80026676.
  53. ↑ Steinfeld, Mary. «Bonding is essential for normal infant development». UC Davis Medical Center. Վերցված է 27 January 2017-ին.
  54. ↑ Morgan, Kimberly J. (2006). Working mothers and the welfare state religion and the politics of work-family policies in Western Europe and the United States. Stanford, Calif.: Stanford University Press. ISBN 9780804754132.
  55. ↑ Elborgh-Woytek, Katrin, Monique Newiak, Kaplana Kochhar, Stefania Fabrizio, Kangni Kopdar, Philippe Wingender, Benedict Clements, and Gerd Schwartz. 2013. Women, Work, and the Economy: Macroeconomic Gains from Gender Equity. Washington, DC: International Monetary Fund (September). https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2013/sdn1310.pdf
  56. ↑ Aguirre, DeAnne, Leila Hoteit, Christine Rupp, and Karim Sabbagh. 2012. Empowering the Third Billion: Women and the World of Work in 2012. Booz & Company Inc.
  57. ↑ «Fedrekvoten har dårlig dokumentert effekt på likestilling» (նորվեգերեն). Norwegian Association for Women's Rights. 14 August 2013.
  58. ↑ «Sjansespill med sårbare babyer». Norsk Kvinnesaksforening (նորվեգերեն). Norwegian Association for Women's Rights. 21 April 2016.
  59. ↑ «Ny rapport: – Lengre pappaperm har ikke økt likestilling». NRK. 15 November 2018.
  60. ↑ Castro-García, Carmen; Pazos-Moran, Maria (16 October 2015). «Parental Leave Policy and Gender Equality in Europe». Feminist Economics. 22 (3): 51–73. doi:10.1080/13545701.2015.1082033. ISSN 1354-5701. S2CID 155442384.
  61. ↑ Gornick, Janet C.; Meyers, Marcia K. (September 2008). «Creating Gender Egalitarian Societies: An Agenda for Reform». Politics & Society. 36 (3): 313–349. doi:10.1177/0032329208320562. ISSN 0032-3292. S2CID 154439230.
  62. ↑ Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, Article 11, 2 (b)
  63. ↑ Maternity Protection Convention C 183, Article 4
  64. ↑ 64,00 64,01 64,02 64,03 64,04 64,05 64,06 64,07 64,08 64,09 64,10 64,11 64,12 64,13 64,14 64,15 64,16 64,17 64,18 64,19 64,20 64,21 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 133
  65. ↑ 65,00 65,01 65,02 65,03 65,04 65,05 65,06 65,07 65,08 65,09 65,10 65,11 65,12 65,13 65,14 65,15 65,16 65,17 65,18 65,19 65,20 65,21 65,22 65,23 65,24 65,25 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 150
  66. ↑ 66,00 66,01 66,02 66,03 66,04 66,05 66,06 66,07 66,08 66,09 66,10 66,11 66,12 66,13 66,14 66,15 66,16 66,17 66,18 66,19 66,20 66,21 66,22 66,23 66,24 66,25 66,26 66,27 66,28 66,29 66,30 66,31 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 151
  67. ↑ «Maternity Leave, Pay, Benefits, Rights at work in Ethiopia - Mywage.org/Ethiopia». Mywage.org. 2021-03-19. Վերցված է 2022-08-06-ին.
  68. ↑ 68,00 68,01 68,02 68,03 68,04 68,05 68,06 68,07 68,08 68,09 68,10 68,11 68,12 68,13 68,14 68,15 68,16 68,17 68,18 68,19 68,20 68,21 68,22 68,23 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 134
  69. ↑ 69,00 69,01 69,02 69,03 69,04 69,05 69,06 69,07 69,08 69,09 69,10 69,11 69,12 69,13 69,14 69,15 69,16 69,17 69,18 69,19 69,20 69,21 69,22 69,23 69,24 69,25 69,26 69,27 69,28 69,29 69,30 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 152
  70. ↑ Johannes, Lesley-Anne. «Yes! New paternity leave benefits begin today». News24.
  71. ↑ 71,0 71,1 71,2 71,3 71,4 71,5 71,6 71,7 71,8 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 153
  72. ↑ Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 135
  73. ↑ «Maternity Leave in Zambia - Maternity Pay, Rights, Laws at Work - Mywage.org/Zambia». Mywage.org. Վերցված է 2022-08-06-ին.
  74. ↑ «Zambia».
  75. ↑ Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 154
  76. ↑ 76,0 76,1 76,2 76,3 76,4 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 138
  77. ↑ 77,00 77,01 77,02 77,03 77,04 77,05 77,06 77,07 77,08 77,09 77,10 77,11 77,12 77,13 77,14 77,15 77,16 77,17 77,18 77,19 77,20 77,21 77,22 77,23 77,24 77,25 77,26 77,27 77,28 77,29 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 161
  78. ↑ 78,00 78,01 78,02 78,03 78,04 78,05 78,06 78,07 78,08 78,09 78,10 78,11 78,12 78,13 78,14 78,15 78,16 78,17 78,18 78,19 78,20 78,21 78,22 78,23 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 139
  79. ↑ 79,0 79,1 79,2 79,3 79,4 79,5 Employment and Social Development Canada (18 January 2019). «Employment Insurance Maternity and Parental Benefits». Canada.ca (Employment Insurance Report). Վերցված է 7 November 2019-ին.
  80. ↑ 80,0 80,1 80,2 80,3 80,4 80,5 «Choix du régime de prestations >Travailleur salarié > RQAP». rqap.gouv.qc.ca (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 21 September 2017-ին. Վերցված է 21 September 2017-ին.
  81. ↑ «Chile Atiende – Nuevo Posnatal». 9 July 2014. Վերցված է 19 August 2015-ին.
  82. ↑ 82,00 82,01 82,02 82,03 82,04 82,05 82,06 82,07 82,08 82,09 82,10 82,11 82,12 82,13 82,14 82,15 82,16 82,17 82,18 82,19 82,20 82,21 82,22 82,23 82,24 82,25 82,26 82,27 82,28 82,29 82,30 82,31 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 162
  83. ↑ 83,0 83,1 83,2 83,3 83,4 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 140
  84. ↑ «Trinidad and Tobago. Maternity Protection Act (Cap. 45:57)». ilo.org. 11 May 2023. Վերցված է 30 July 2023-ին.
  85. ↑ Section 9: "(2) During the period of maternity leave, an employee is entitled to receive pay from her employer to an amount equivalent to one month's leave with full pay and two months' leave with half pay"
  86. ↑ «State Paid Family Leave Laws Across the U.S. | Bipartisan Policy Center». bipartisanpolicy.org.
  87. ↑ 87,0 87,1 87,2 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 137
  88. ↑ 88,0 88,1 a.s, Petit Press (2017-05-12). «Fathers also take care of their children». spectator.sme.sk (անգլերեն). Վերցված է 2022-05-09-ին.
  89. ↑ «Employment of women». Արխիվացված է օրիգինալից 14 April 2021-ին. Վերցված է 1 February 2021-ին.
  90. ↑ Maternity Benefits Act, 1961. Section 4. VakilNo1. 12 December 1961.
  91. ↑ Lotiya, Palak. "Maternity benefits – A mode of dignifying motherhood Արխիվացված 31 Օգոստոս 2010 Wayback Machine". Paycheck.in. Indian Institute of Management.
  92. ↑ «Parliament passes bill to extend maternity leave from 12 to 26 weeks». Hindustan Times. 9 March 2017. Վերցված է 9 March 2017-ին.
  93. ↑ «Having a baby in Japan | Kavli IPMU-カブリ数物連携宇宙研究機構». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-02-02-ին. Վերցված է 2025-01-27-ին.
  94. ↑ «South Korea».
  95. ↑ Har, Janie (2013). «Is paid maternity leave really the standard around the world?». politifact.com. politifact.
  96. ↑ Fleckenstein, Timo; Lee, Soohyun Christine (Spring 2017). «Does maternity leave pay off? Evidence from a recent reform in Australia». Social Politics. 24 (1): 1–28. doi:10.1093/sp/jxw008. S2CID 157776706.
  97. ↑ «Parliament extends maternity leave to 10 weeks». Al Joumhouria. April 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-11-12-ին. Վերցված է 2025-01-27-ին.
  98. ↑ 98,0 98,1 «Amendments to Employment Act comes into force Jan 1». New Straits Times. Putrajaya. 21 December 2022. Արխիվացված է օրիգինալից 6 January 2023-ին. Վերցված է 11 January 2023-ին.
  99. ↑ 99,0 99,1 «Nepal Labor Act 2074 | Neftake». Արխիվացված է օրիգինալից 20 September 2020-ին.
  100. ↑ «قانون العمل» [toc_en] (PDF). Oman Government. 26 April 2003. Վերցված է 31 July 2014-ին.
  101. ↑ 101,0 101,1 «Pakistan: Paid maternity, paternity leave mandated | Mercer». Արխիվացված է օրիգինալից 5 February 2021-ին.
  102. ↑ 102,0 102,1 102,2 102,3 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 159
  103. ↑ 103,0 103,1 103,2 "Lex.bg – Закони, правилници, конституция, кодекси, държавен вестник, правилници по прилагане". Retrieved 7 February 2017.
  104. ↑ 104,0 104,1 104,2 104,3 104,4 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 136
  105. ↑ «Cyprus: New paid paternity leave in effect - WTW». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-23-ին. Վերցված է 2025-01-27-ին.
  106. ↑ «Department of Labor relations - Parental Leave». Արխիվացված է օրիգինալից 3 December 2012-ին.
  107. ↑ 107,0 107,1 107,2 107,3 107,4 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 155
  108. ↑ «Retsinformation». www.retsinformation.dk. Վերցված է 2021-01-13-ին.
  109. ↑ 109,0 109,1 109,2 «Paternity benefit and paternity leave | Sotsiaalkindlustusamet». sotsiaalkindlustusamet.ee.
  110. ↑ 110,0 110,1 110,2 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 156
  111. ↑ 111,0 111,1 Addati, L., Cassirer, N., & Gilchrist, K. (13 May 2014). Maternity and paternity at work: Law and practice across the world. International Labour Organization. 978-92-2-128630-1[ISBN]. p. 157
  112. ↑ 112,0 112,1 «Maternity / paternity leave in Spain». www.strongabogados.com.
  113. ↑ www.arlis.am https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=127174. Վերցված է 2025-01-27-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  114. ↑ «ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն». www.mlsa.am (անգլերեն). Վերցված է 2025-01-27-ին.
  115. ↑ «Types of parental leave». luxembourg.public.lu (անգլերեն). 3 March 2022. Վերցված է 18 April 2023-ին.
  116. ↑ Belle, Janna van. «Paternity and parental leave policies across the European Union» (PDF). rand.org. Վերցված է 14 December 2018-ին.
  117. ↑ 117,0 117,1 117,2 «OECD – Social Policy Division – Directorate of Employment, Labour and Social Affairs, PF2.1: Key characteristics of parental leave systems» (PDF). oecd.org. Վերցված է 14 December 2018-ին.
  118. ↑ 118,0 118,1 «Luxembourg's new parental leave law enters into force 1 December». luxtimes.lu. 11 December 2017. Վերցված է 14 December 2018-ին.
  119. ↑ «European Trade Union Institute (ETUI) – Luxembourg: modified labour code improves paternity leave from 1 January 2018 / Luxembourg / ReformsWatch / Home». etui.org. Արխիվացված է օրիգինալից 16 December 2018-ին. Վերցված է 14 December 2018-ին.
  120. ↑ Ray, Rebecca. "A detailed look at parental leave policies in 21 OECD countries." Washington, DC: Center for Economic and Policy Research (2008).
  121. ↑ «Congé maternité d'une salariée du secteur privé». service-public.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2 August 2019-ին.
  122. ↑ «Congé de paternité et d'accueil de l'enfant d'un salarié du secteur privé | service-public.fr».
  123. ↑ «Quelle rémunération pour un congé parental ? - Previssima». 10 May 2023.
  124. ↑ «Parental Allowance and Parental Leave» (PDF). bmfsfj.de. Վերցված է 30 July 2023-ին.
  125. ↑ Rebecca, Ray (2008). A detailed look at parental leave policies in 21 OECD countries. Center for Economic and Policy Research. OCLC 1135038647.
  126. ↑ «How Does Maternity Leave Really Work in Canada?». 22 October 2021.
  127. ↑ «EI maternity and parental benefits: What these benefits offer». December 2015.
  128. ↑ Mathieu, Sophie; Doucet, Andrea; McKay, Lindsey (2020). «Parental Leave and Intra-Regime Differences in a Liberal Country: The Case of Four Canadian Provinces». Canadian Journal of Sociology. 45 (2): 169–194. doi:10.29173/cjs29504. S2CID 158913698.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ծնողական_արձակուրդ&oldid=10223888» էջից