Խուանա Մանսո

Խուանա Մանսո
Ծննդյան անուն	իսպ.՝ pao de arana
Ծնվել է	հունիսի 26, 1819
Ծննդավայր	Բուենոս Այրես, Արգենտինա
Վախճանվել է	ապրիլի 24, 1875 (55 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բուենոս Այրես, Արգենտինա
Գերեզման	Լա Չակարիտա գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող և լրագրող
Քաղաքացիություն	Արգենտինա
	Juana Manso Վիքիպահեստում

Խուանա Պաուլա Մանսո (անգլ.՝ Juana Paula Manso, հունիսի 26, 1819(1819-06-26)^[1]^[2], Բուենոս Այրես, Արգենտինա - ապրիլի 24, 1875(1875-04-24)^[1]^[2], Բուենոս Այրես, Արգենտինա), արգենտինացի գրող, թարգմանիչ, լրագրող, ուսուցիչ, Արգենտինայում, Ուրուգվայում և Բրազիլիայում ֆեմինիստական ռահվիրա։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խուանա Պաուլա Մանսոն ծնվել է 1819 թվականին Բուենոս Այրեսում։ 1840 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Մոնտեվիդեո. աքսորվել է Խուան Մանուել դե Ռոսայի ռեժիմի օրոք։ Ռոսայի քաղաքական ճնշման պատճառով Մանսոն ընտանիքը տեղափոխել է Ռիո դե Ժանեյրո՝ որոշ ժամանակ անց վերադառնալով Մոնտեվիդեո։ Ռիո դե Ժանեյրոյում Խուանան ամուսնացել է և ամուսնու հետ շրջել ԱՄՆ-ում և Կուբայում։ Հետագայում 1853 թվականին աքսորից վերադարձել է Բուենոս Այրես, բայց առանց ամուսնու, այնուհետև կրկին փորձել է ապրել Բրազիլիայում (1854 թվականին) և վերջապես 1859 թվականին բնակություն է հաստատել Բուենոս Այրեսում^[3]։

Խուանա Մանսոն կիսում էր այն մտքերը, որոնք մայիսյան շարժման հիմքում էին։ Ռիվեր Փլեյթ տարածքում մայիսյան շարժումը վերաբերում էր Իսպանիայի թագից դեպի անկախության առաջին քայլին և առաջին ինքնավար կառավարության ձևավորմանը։ Շատ մտավորականներ կիսում էին «Մայիսի ոգու գաղափարները», որի շուրջ համախմբվեցին ազատագրման, հանրապետականության, լուսավորություն, ժողովրդի ինքնիշխանությունը, ստրկության հանդեպ ընդդիմության, առաջընթացի գաղափարները^[3]։

Մանսոն այն լրագրողն էր, որն իր հոդվածներն օգտագործում էր որպես մարտադաշտ՝ քննարկելու իր ժամանակի և սեռի նախապաշարմունքները։ Մոնտեվիդեոյում նա մասնակցեց գրական սալոնին, որն իր շուրջ էր հավաքել իր արտագաղթած մի քանի հայրենակիցների։ Նրա առաջին բանաստեղծությունները հրատարակվել են 1841 թվականին Մոնտեվիդեոյի El Nacional թերթում^[3]։

Բրազիլիայում գտնվելու ընթացքում Մանսոնը հիմնադրել է «O Journal das Senhoras։ modas, litteratura, bellas artes, theatros e critica» [Կանանց ամսագիր. նորաձևություն, գրականություն, կերպարվեստ, թատրոն և քննադատություն)։ Հրապարակվելով 1852-1854 թվականներին, այն լատինամերիկյան առաջին ֆեմինիստական թերթն էր^[3]։

Մանսոն նաև գրել է La ondina del plata-ի [A Plate of water nymph] հրատարակության համար, որն ուժեղ ազդեցություն է թողել տասնիններորդ դարի կանանց վրա^[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 «JUANA P. MANSO (1819–75)()The following text is taken from Prospects (UNESCO, International Bureau of Education) vol. XXXV, no. 1, March 2005, p. 117-132.©UNESCO:International Bureau of Education, 2005» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խուանա Մանսո» հոդվածին։

[_afd0af8cc9f611c8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f2b72a63f20bc21b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[ibe-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 «JUANA P. MANSO (1819–75)()The following text is taken from Prospects (UNESCO, International Bureau of Education) vol. XXXV, no. 1, March 2005, p. 117-132.©UNESCO:International Bureau of Education, 2005» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.

[1]

[2]

[3]