Խորհրդարանական ընտրություններ Գերմանիայում (2025)
| Խորհրդարանական ընտրություններ Գերմանիայում (2025) | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| փետրվարի 23, 2025[1] | ||||
| | ||||
| Տեսակ | German federal election? և արտահերթ ընտրություններ | |||
| | ||||
| Պաշտոն | Գերմանական Բունդեսթագի անդամ | |||
| | ||||
| Թեկնածուներ | CDU/CSU?, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն, Alternative für Deutschland?, Միություն 90/Կանաչներ, Գերմանիայի ազատ ժողովրդավարական կուսակցություն, Sahra Wagenknecht Alliance? և Ձախ | |||
| | ||||
| Հաղթող | CDU/CSU?, Alternative für Deutschland?, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն, Միություն 90/Կանաչներ և Ձախ | |||
| | ||||
| Նախորդ | 2021 German federal election? | |||
| | ||||
| Հաջորդ | next German federal election? | |||
Գերմանիայում արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, տեղի են ունեցել 2025 թվականի փետրվարի 23-ին: ՔԴՄ/ՔՍՄ-ն Ֆրիդրիխ Մերցի գլխավորությամբ Բունդեսթագում ամենաշատ մանդատներն է ստացել։
Սկզբում դրանք պետք է տեղի ունենային 2025 թվականի աշնանը, սակայն իշխող «Լուսացույց» կոալիցիայի ճգնաժամի և 2024 թվականի նոյեմբերի 6-ին ՖԴԿ ղեկավար Քրիստիան Լինդների՝ ֆինանսների նախարարի պաշտոնից հրաժարականի հետևանքով, Օլաֆ Շոլցը հայտարարեց. 2025 թվականի հունվարին Բունդեսթագի նկատմամբ վստահության քվեն և նույն թվականի մարտին նոր ընտրությունների նշանակում։ Նոյեմբերի 12-ին ՔԴՄ/ՔՍՄ-ն, ԳՍԴԿ-ն և «Կանաչներ» կուսակցությունը համաձայնեցրել են Օլաֆ Շոլցի կառավարությանը անվստահություն հայտնելու ամսաթիվը՝ 2024 թվականի դեկտեմբերի 16-ին, ինչպես նաև արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների օրը՝ 2025 թվականի փետրվարի 23-ին։ Նույն օրը երկրի նախագահը հաստատել է արտահերթ ընտրությունների օրը։
Ամսաթիվ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ըստ Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության հիմնական օրենքի համաձայն՝ Բունդեսթագի ընտրությունները պետք է տեղի ունենան հաջորդ գումարման մեկնարկից ոչ շուտ, քան 46 ամիս, և ոչ ուշ, քան 48 ամիս։ Քանի որ քվեարկությունը կարող է տեղի ունենալ միայն կիրակի կամ պետական տոն օրերին, կան սահմանափակ տարբերակներ՝ օգոստոսի 31, 7, 14, 21, սեպտեմբերի 28, 3, 5, 12, 19 կամ (առավելագույնը) 2025 թվականի հոկտեմբերի 26: 1998 թվականից ի վեր ընտրությունները միշտ անցկացվել են սեպտեմբերի վերջին կամ նախավերջին կիրակի օրը, սակայն այս հարցի վերաբերյալ վերջնական որոշումը պետք է կայացնի նախագահը, դաշնային և տարածաշրջանային կառավարությունների հետ խորհրդակցելուց հետո[2]։
Եթե 20-րդ գումարման Բունդեսթագի աշխատանքները վաղաժամկետ դադարեցնեն, ապա ընտրությունները պետք է տեղի ունենային ոչ ուշ, քան այս իրադարձությունից 60 օր հետո։ 2024 թվականի դեկտեմբերի 16-ին խորհրդարանն անվստահություն է հայտնել Շոլցի կառավարությանը[3]։ Դեկտեմբերի 27-ին Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շթայնմայերը, կանցլեր Օլաֆ Շոլցի խնդրանքով, ցրեց 20-րդ Բունդեսթագը և արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ նշանակեց 2025 թվականի փետրվարի 23-ին[4]։
Ընտրությունների համատեքստը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2021 թվականի ընտրություններում հաղթել է Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը, որը կոալիցիա է կազմել Ազատ դեմոկրատական կուսակցության և «Կանաչներ» կուսակցություն հետ (միասին նրանք ստացել են ձայների մոտ 52%-ը)։ Որի շնորհիվ Օլաֆ Շոլցը դարձավ կանցլեր։ 2024 թվականի հունիսին Եվրախորհրդարանի ընտրություններում իշխող կոալիցիայի երեք կուսակցությունները կարողացան ապահովել ձայների միայն 31%-ը. Այնուամենայնիվ, Շոլցն ասել է, որ կրկին մասնակցելու է ընտրություններին[5]։ Սեպտեմբերին կոալիցիոն կուսակցությունները պարտվեցին տեղական ընտրություններում Սաքսոնիայում և Թյուրինգիայում, իսկ Բրանդենբուրգում ԳՍԴԿ-ին հաջողվեց միայն մի փոքր առաջ անցնել ԱԳՀ-ից: Նոյեմբերին կառավարությունը չկարողացավ հաստատել 2025 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը՝ ձախ կենտրոնամետ ԳՍԴԿ-ի և աջ կենտրոնամետ ԳԱԴ-ի միջև տարաձայնությունների պատճառով, ինչը հանգեցրեց լիբերալ նախարարների հրաժարականին, կոալիցիայի փլուզմանը և սկիզբը քաղաքական ճգնաժամ։
Հասարակական կարծիքի հարցումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձախ կուսակցություն, Ազատ ընտրողներ, Սառա Վագենկնեխտ միություն։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Rzepka D. Neuwahl soll am 23. Februar stattfinden (գերմ.) — 2024.
- ↑ «§ 16 BWahlG – Einzelnorm». gesetze-im-internet.de. Արխիվացված օրիգինալից 2020-11-17-ին. Վերցված է 2019-04-24-ին.
- ↑ Бундестаг вынес вотум недоверия правительству Шольца
- ↑ Президент ФРГ распустил бундестаг
- ↑ «Шольц заявил, что вновь будет баллотироваться в канцлеры ФРГ в 2025 году». Արխիվացված օրիգինալից 2022-12-12-ին. Վերցված է 2024-06-10-ին.