Խորեն Աբրահամյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Խորեն Աբրահամյան (այլ կիրառումներ)
Picto infobox masks.png
Խորեն Աբրահամյան
Khoren Abrahamyan.JPG
Ծնվել էապրիլի 1, 1930(1930-04-01)[1][2]
ԾննդավայրԵրևան, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն[1][2]
Մահացել էդեկտեմբերի 10, 2004(2004-12-10)[2] (74 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայաստան[2]
ԿրթությունԵրևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ (1951)[1]
ՔաղաքացիությունFlag of the Soviet Union.svg Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն և Flag of Armenia.svg Հայաստան
Մասնագիտությունդերասան, ռեժիսոր և թատերական ուսուցիչ
Պարգևներ և մրցանակներ

Խորեն Բաբկենի Աբրահամյան (ապրիլի 1, 1930(1930-04-01)[1][2], Երևան, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն[1][2] - դեկտեմբերի 10, 2004(2004-12-10)[2], Երևան, Հայաստան[2]), հայ դերասան, ՀԽՍՀ և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Երևանում։ Մասնագիտական կրթությունն ստացել է Երևանի թատերական ինստիտուտում, որի դերասանական ֆակուլտետն ավարտել է 1951 թվականին և ընդունվել Գ. Սունդուկյանի անվան դրամատիկական թատրոնը, որտեղ կատարել է բազմաթիվ դերեր (Ռոմեո, Պեպո, Օթելլո, Արա Գեղեցիկ, Արշակ թագավոր, Կորիոլան, Մյասնիկյան, Գայ, Ռաֆո Ավետյան և այլն)[3][4]։ Եղել է Հայաստանի ժողովրդական արտիստ, դերասանուհի Լյուսյա Հովհաննիսյանի ամուսինը։

1979-1984 թվականներին եղել է թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր, 1988-1995 թվականներին՝ գեղարվեստական ղեկավար, միաժամանակ՝ Հայաստանի թատերական գործիչների միության վարչության նախագահ։ 1985-1988 թվականներին Գյումրիի պետական թատրոնի դերասան էր և գլխավոր ռեժիսորը, 1980–1995 թվականներին դասավանդել է Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտում։ Թատրոնում ստեղծած լավագույն դերերից են՝ Ռուստամ (Ա. Շիրվանզադեի «Նամուս»), Արմեն (Գ. Բորյանի «Կամրջի վրա»), Արամ (Ա. Արաքսմանյանի «60 տարի, երեք ժամ»), Արա (Ն. Զարյանի «Արա Գեղեցիկ»), Մյասնիկյան (Զ.Դարյանի «Հանրապետության նախագահը»), Կորիոլան (Վ. Շեքսպիրի «Կորիոլան»), Ավետյան (Պ. Զեյթունցյանի «Անավարտ մենախոսություն»)։ Հայկական մի քանի լավագույն կինոնկարների հաջողությունները պայմանավորված են նաև Աբրահամյանի դերակատարումներով՝ Գևորգ («Սարոյան եղբայրներ», 1968 թվական), Ռոստոմ («Տերը», 1968 թվական), Պավլե («Մենք ենք, մեր սարերը», 1969 թվական), Արմեն («Երևանյան օրերի խրոնիկա», 1972 թվական), Մյասնիկյան («Երկունք», 1977 թվական), Տեր Ավետիս («Հուսո աստղ», 1978 թվական), Սիսակյան («Ապրեցեք երկար», 1979 թվական) և այլն։ Նա նկարահանվել է նաև Մոսֆիլմի 3 կինոնկարում՝ «Առաջին էշելոնը», «Բարձունք», «Նրա կյանքի նպատակը»[5][6]։

Աբրահամյանի դերակատարումներին բնորոշ են դրամատիկական զսպվածությունը, հոգեբանական խոր վերլուծությունը, խոսքի նուրբ հղկվածությունը։ Նրա ստեղծագործական հաջողությունները պայմանավորված էին իր արվեստի ինքնատիպությամբ, նաև արտիստական խառնվածքին հատուկ համարձակությամբ և արդիականության խոր զգացողությամբ։ Գ. Սունդուկյանի անվան թատրոնում բեմադրել է Ն. Զարյանի «Հացավան», Վ. Շեքսպիրի «Ջոն արքա», Պ. Զեյթունցյանի «Անավարտ մենախոսություն», Պ. Ջակոմետիի «Ոճրագործի ընտանիքը» (նաև եղել է Կորրադոյի դերակատարը), Հ. Իբսենի «Դոկտոր Ստոկման», Գ. Գորինի «Քին» Ա. Քալանթարյանի «Թիկունք», Պ. Զեյթունցյանի «Անավարտ մենախոսություն», և այլ ստեղծագործություններ։ 2000 թվականին բեմադրել է Պ. Զեյթունցյանի «Խոր Վիրապ» պիեսը։ Աբրահամյանը մասնակցել է նաև բազմաթիվ ռադիո- և հեռուստաբեմադրությունների (Մ. Պանյոլի «Տոպազ», Ն. Զարյանի «Փորձադաշտ» և այլն)։ Հայտնի էր նաև որպես ասմունքող։ Թաղված է Կոմիտասի անվան պանթեոնում։

Խորեն Աբրահամյանի հուշատախտակը Երևանի Նալբանդյան փողոցում

2020 թվականին 50-ամյա լատվիացի երգիչը և դիջեյ Խորեն Ստալբեն հարցազրույցի ժամանակ հայտարարեց, որ Խորեն Աբրահամյանի արտաամուսնական որդին է[7]։

Դերերը կինոյում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորեն Աբրահամյանի գերեզմանը Կոմիտասի անվան պանթեոնում

Թատերական բեմադրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1961 - ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ
  • 1970 - Համամիութենական կինոփառատոնի դափնեկիր լավագույն դերասանական աշխատանքի համար
  • 1971 - ՀԽՍՀ պետական ​​մրցանակի դափնեկիր («Սարոյան եղբայրներ» ներկայացումի համար)
  • 1980 - ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ
  • 1980 - Համամիութենական կինոփառատոնի դափնեկիր լավագույն դերասանական աշխատանքի համար
  • 1981 - ԽՍՀՄ պետական ​​մրցանակի դափնեկիր (թատերական աշխատանքների համար)
  • 2000 - Երևանի պատվավոր քաղաքացի
  • 2000 - Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանի ասպետ

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2022 թվականի ապրիլի 19-ին Երևանի ավագանու որոշմամբ մայրաքաղաքի Կենտրոն վարչական շրջանի Մայիսյան փողոցն անվանափոխվել է Խորեն Աբրահամյանի անունով[8]։

Գրականություն Խորեն Աբրահամյանի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 1. — էջ 43.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 1.
  3. ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973)։ Կենսագրական բառարան, հատոր Ա։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ 21-22 
  4. ↑ «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխ. խմբ. Հովհ. Այվազյան, հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2007, էջ 19-20։
  5. ↑ Խորեն Աբրահամյան
  6. ↑ «ВСПОМИНАЯ ХОРЕНА АБРАМЯНА»։ golosarmenii.am։ Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 18 
  7. ↑ «Мама мне о нем рассказывала – внебрачный сын Хорена Абрамяна» (ռուսերեն)։ Sputnik Армения։ Վերցված է 2022-11-24 
  8. ↑ «Երևանի փողոցներից մեկը անվանակոչվեց դերասան Խորեն Աբրահամյանի անունով»։ MediaNews (ru-RU)։ 2022-04-19։ Վերցված է 2022-04-20 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 43)։ CC BY-SA icon 80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խորեն_Աբրահամյան&oldid=8554125» էջից