Խոսե Մանուել Կաբալյերո Բոնալդ
Խոսե Մանուել Կաբալյերո Բոնալդ իսպ.՝ José Manuel Caballero Bonald | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 11, 1926[1][2] |
Ծննդավայր | Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անդալուզիա, Իսպանիա |
Մահացել է | մայիսի 9, 2021[3] (94 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մադրիդ, Իսպանիա |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մայրենի լեզու | իսպաներեն |
Կրթություն | Սևիլյայի համալսարան (1952) և Q115806272?[4] |
Երկեր | Examen de ingenios? |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, գրող, սցենարիստ, վիպասան, ակնարկագիր, գրականագետ, արձակագիր, խմբագիր, hispanist, համալսարանի դասախոս և գրականագետ |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | North American Academy of the Spanish Language? |
Կայք | fcbonald.com |
![]() |
Խոսե Մանուել Կաբալյերո Բոնալդ (իսպ.՝ José Manuel Caballero Bonald, նոյեմբերի 11, 1926[1][2], Խարես դե լա Ֆրոնտերա, Կադիս, Անդալուզիա, Իսպանիա - մայիսի 9, 2021[3], Մադրիդ, Իսպանիա), իսպանացի արձակագիր, դասախոս և բանաստեղծ։
Վաղ կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կաբալյերոն ծնվել է Իսպանիայի Խերես դե լա Ֆրոնտերա նահանգի Կալե Կաբալերոս քաղաքում[6][7]։ Նրա հայրը կուբացի Պլասիդո Կաբալյերոն էր, որի մայրը եվրոպական ծագում ուներ, իսկ հայրը Կանտաբրիայից էր։ Նրա մայրը Ջուլիա Բոնալդն էր՝ վիկոնտ Լուի Գաբրիել Ամբրուազ դը Բոնալդի ժառանգը, ավանդական ֆրանսիացի փիլիսոփա, որը 19-րդ դարի կեսերին բնակություն է հաստատել Անդալուզիայում[6]։
Կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1936-1943 թվականներին Կաբալյերո Բոնալդը սովորել է Մարիանիստաս դե Խերեսի դպրոցում։ Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ նա որոշ ժամանակ անցկացրել է Սիերա դե Կադիսում և Սանլուկար դե Բարամեդայում։ Նա կարդացել է առաջին գրքերը, որոնք պետք է ազդեցություն թողնեին նրա վրա՝ Ջեք Լոնդոն, Էմիլիո Սալգարի, Ռոբերտ Լուիս Սթիվենսոն և Խոսե դե Էսպրոնսեդա[8]։
1944-1948 թվականներին նա ծովային ուսումնասիրություններ է կատարել Կադիսում և գրել իր առաջին բանաստեղծությունները[9]։ Նա ընկերացել է Կադիսի Platero ամսագրի անդամների հետ, մասնավորապես՝ Ֆերնանդո Կինյոնեսի, Պիլար Պազ Պասամարի, Ֆելիպե Սորդո Լամադրիդի, Սերաֆին Պրո Հեսլեսի, Խուլիո Մարիսկալի, Խոսե Լուիս Տեխադայի, Ֆրանցիսկո Պլեգեսուելոյի և Պեդրո Արդոյի հետ[9]։
Կաբալյերո Բոնալդն իր զինվորական ծառայությունն անցկացրել է Միլիցիայի ծովային համալսարանում և երկու ամառ նավարկել Կանարյան կղզիների, Մարոկկոյի և Գալիցիայի ջրերում։ Նրա զինվորական կարիերան ընդհատվել է, երբ նա ձեռք է բերել թոքերի հիվանդություն և մեկնել է Խերես՝ ապաքինվելու[10]։
1949-1952 թվականներին նա փիլիսոփայություն և գրականություն է սովորել Սևիլիայում[11]։
Նա շարունակել է գրականության իր կրթությունը Մադրիդում և աշխատել է Լատինաամերիկյան արվեստի առաջին երկամյա փառատոնում[12]։
Կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մոտ 1954 թվականին Կաբալյերո Բոնալդը ծառայել է որպես քարտուղար, իսկ ավելի ուշ որպես Papeles de Son Armadans ամսագրի խմբագրի օգնական[13]։
1959 թվականին նա սկսել է ընկերանալ և համագործակցել բանաստեղծների հետ, որոնք հետագայում դառնալու էին 1950 թվականի սերունդը։ Գրական գործիչների այս խումբը համախմբված էր Ֆրանցիսկո Ֆրանկոյի բռնապետության դեմ քաղաքական հակադրությամբ[14]։
1959 թվականի փետրվարին Կոլիուրում (Ֆրանսիա) մասնակցել է Անտոնիո Մաչադոյի մահվան 20-րդ տարելիցին Բլաս դե Օտերոյի, Խոսե Ագուստին Գոյտիսոլոյի, Անխել Գոնսալեսի, Խոսե Անխել Վալենտեի, Խայմե Ժիլ դե Բիեդմայի, Ալֆոնսո Կոստարալեի և Ալֆոնսո Բարֆրեդայի հետ միասին։
Նա տեղափոխվել է Բոգոտա, որտեղ Կոլումբիայի ազգային համալսարանում դասավանդել է իսպանական գրականություն և հումանիտար գիտություններ։ Այնտեղ նա բարեկամություն է հաստատել Mito ամսագրի կոլումբիական խմբի հետ (դրանց թվում էին Խորխե Գայտան Դուրանը, Գաբրիել Գարսիա Մարկեսը, Էդուարդո Կոտ Լամուսը, Էրնանդո Վալենսիա Գյոլկելը, Պեդրո Գոմես Վալդերաման և Ֆերնանդո Չարի Լառան և այլք)[15]։
1963 թվականին նրան ձերբակալել և տուգանել են քաղաքական դրդապատճառներով։ Նա վերադարձել է Իսպանիա և մի քանի հրատարակչական պաշտոն ստանձնել[16]։
1965-1968 թվականներին նա իր ժամանակն անցկացրել է Կուբայում և դարձել մի կազմակերպության մի մասը, որի նպատակն էր 1966 թվականին Բաեզայում հարգանքի տուրք մատուցել Անտոնիո Մաչադոյին, ինչն ի վերջո արգելվել է կառավարության հրամանով։ Նա հրատարակել է Narrativa Cubana de la Revolución-ը («Հեղափոխության կուբայական պատմությունը») 1968 թվականին և կրկին ձերբակալվել է քաղաքական դրդապատճառներով և մեկ ամսով կալանավորվել Կարաբանչելի բանտում[17]։
1971 թվականին նա սկսել է աշխատել Իսպանիայի թագավորական ակադեմիայի բառարանագրության սեմինարի համար, և այնտեղ է մնացել մինչև 1975 թվականը։ 1973 թվականին նա սկսել է աշխատել նաև որպես գրական խմբագիր Ջուկար հրատարակչությունում և մնացել է այդ պաշտոնին մինչև 1975 թվականը։ Նա պատմողական դասընթացներ է անցկացրել եվրոպական մի շարք համալսարաններում և մասնակցել գրական սիմպոզիումներին։
1974-1978 թվականներին աշխատել է որպես ժամանակակից իսպանական գրականության պրոֆեսոր Փենսիլվանիայի Բրին-Մար քոլեջի իսպանախոս ուսումնասիրությունների կենտրոնում։ Այդ տարի նա նշանակվել է Իսպանական գրական ակումբի նախագահ (որից նա հրաժարվել է 1980 թվականին)։ Մադրիդում Ազգային դրամատիկական կենտրոնը ներկայացրել է Abre el Ojo-ի («Բացեք ձեր աչքը») նրա տարբերակը Ռոխաս Զորիլայի իրականացմաբ[18]։
1985-1988 թվականներին նա կրկին որոշ ժամանակ անցկացրել է Միացյալ Նահանգներում։ 1989 թվականին Խերեսում բացվել է նրա անունը կրող ավագ դպրոց։ Նաև նրա անունը կրող հանրային գրադարան է բացվել Մարբելայում 1992 թվականին։
1993 թվականին նշանակվել է Հյուսիսային Ամերիկայի իսպաներեն լեզվի ակադեմիայի թղթակից անդամ։ Ազգային դասական թատերախումբը ներկայացրել է «Դոն Գիլ դե լաս Կալզաս Վերդեսի» նրա տարբերակը Տիրսո դե Մոլինայի իրականացմամբ։ Սանլուկար դե Բարրամեդայի քաղաքային խորհուրդը նրա անունով փողոց է անվանակոչել։
1997թվականին Անտոնիո Գադես ընկերությունը ներկայացրել է Ֆուենտեովեյունայի նրա բալետային ադապտացիան։ Խերեսի քաղաքային խորհուրդը ստեղծել է Կաբալերո Բոնալդ հիմնադրամը։ Նրան շնորհվել է Անդալուզիայի սիրելի զավակի կոչումը[19]։
1999 թվականին նա արժանացել է Կադիս նահանգի սիրելի զավակի կոչմանը։ Նա ստացել է Կերպարվեստի շրջանակի ոսկե մեդալը և Խուլիան Բեստեյրոյի մրցանակը արվեստի և գրականության ասպարեզում։
2004 թվականին Կադիսի համալսարանի կողմից արժանացել է Պատվավոր դոկտորի կոչման։ Նա նաև արժանացել է Սոֆիայի թագուհու լատինաամերիկյան պոեզիայի մրցանակին[20]։
2012 թվականին իսպանական գրականության մեջ ունեցած ձեռքբերումների համար արժանացել է Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակին[21]։
Նրա ծննդավայրը Խերեսի Կաբալերոս փողոցում, այժմ նրա հիմնադրամի վայրն է։
Մադրիդում, երկարատև հիվանդությունից հետո, նա մահացել է 2021 թվականի մայիսի 9-ին 94 տարեկան հասակում[22]։
Մատենագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Mendigo (Beggar) (1950)
- Las Adivinaciones (The Prophecies)
- Memorias de Poco Tiempo (Memories of a Little While) (1954)
- Anteo (1956)
- Las Horas Muertas (The Dead Hours) (1959)
- El Papel del Coro (The Choir's Role) (1961)
- Dos Días de Setiembre (Two September Days)
- Pliegos de Cordel (Sheets of String) (1963)
- Narrativa Cubana de la Revolución (Cuban Narrative of the Revolution) (1968)
- Vivir para Contarlo (Live to Tell It) (1969)
- Archivo del Cante Flamenco (File of a Flamenco Singer) (1969)
- Ágata Ojo de Gato (Agatha Cat's Eyes) (1974)
- Luces y Sombras del Flamenco (Lights and Shades of Flamenco) (1975)
- Descrédito del Héroe (The Discrediting of a Hero) (1977)
- Poesía, 1951-1977 (1977)
- Breviario del Vino (Wine Breviary) (1980)
- Toda la Noche Oyeron pasar Pájaros (They Heard Birds Passing By All Night) (1981)
- Anthology of Góngora's poems (1982)
- Selección Natural (Natural Selection) (1983)
- Laberinto de Fortuna (Maze of Fortune) (1983)
- Los Personajes de Fajardo (The Fajardo Characters) (1986)
- De la Sierra al Mar de Cádiz (From the Mountain Range to the Cadiz Sea) (1988)
- En La Casa del Padre (In the Father's House) (1988)
- Doble Vida (Double Life) (1989)
- Andalucía (1989)
- Sevilla en Tiempos de Cervantes (Seville at the Time of Cervantes) (1992)
- Campo de Agramante (The Agramante Field) (1993)
- Tiempo de Guerras Perdidas (Time of Lost Wars) (1995)
- El Imposible Oficio de Escribir (The Impossible Profession of Writing) (1997)
- Diario de Argónida (1997)
- Poesía Amatoria (1999)
- Copias del Natural (Copies of the Natural) (1999)
- La Costumbre de Vivir (The Custom of Living) (2001)
- Mar Adentro (The Sea Inside) (2002)
- A study on José de Espronceda (2002)
- 250 programs of the documentary series Andalucía de Cine (2003) directed by Manuel Gutiérrez Aragón and produced by Juan Lebrón, for the Andalusian Radio and Television.
- Somos el Tiempo que nos Queda (We are the Time We Have Left) (complete works, 2004)
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Platero Poetry Award - Mendigo (1950)
- Adonais Prize for Poetry (runner-up) - Las Adivinaciones (1951)
- Boscán Award - Las Horas Muertas (1959)
- Critics' Prize - Las Horas Muertas (1959)[23]
- Premio Biblioteca Breve - Dos Días de Setiembre (1961)[23]
- National Album Award - Archivo del Cante Flamenco (1969)
- Barral Award (rejected) - Ágata Ojo de Gato (1975)
- Critics' Prize - Ágata Ojo de Gato (1975)[23]
- 'Pablo Iglesias' Literatura Award - Poesía, 1951-1977 (1977)
- Critics' Prize - Descrédito del Héroe (1978)[23]
- Ateneo de Sevilla Prize - Toda la Noche Oyeron pasar Pájaros (1981)
- Plaza y Janés Award - En La Casa del Padre (1988)
- Andalucía Literature Award - Campo de Agramante (1993)
- Queen Sofia Award for Latin American Poetry (2004)[24]
- Spanish Literature National Prize (2005)[24]
- Miguel de Cervantes Prize (2012) - lifelong achievement in Spanish literature.[25]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Poet José Manuel Caballero Bonald dies at 94
- ↑ https://www.diariodejerez.es/jerez/exito-Pilar_0_1120987986.html
- ↑ https://premioreinasofia.usal.es/premiados/
- ↑ 6,0 6,1 Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Poet and novelist Caballero Bonald wins Spain's Cervantes Prize». Fox News. EFE. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 9,0 9,1 Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Poet and novelist Caballero Bonald wins Spain's Cervantes Prize». Fox News. EFE. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Antonio Astorga (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». ABC (Spanish). Madrid. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
{{cite news}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «El español José Manuel Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». Vanguardia. Mexico. DPA. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ «Poet and novelist Caballero Bonald wins Spain's Cervantes Prize». Fox News. EFE. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ Muere el escritor José Manuel Caballero Bonald a los 94 años (es)
- ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 «Poet and novelist Caballero Bonald wins Spain's Cervantes Prize». Fox News. EFE. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ 24,0 24,1 «El español José Manuel Caballero Bonald, Premio Cervantes 2012». Vanguardia. Mexico. DPA. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ «Spanish poet Jose Manuel Caballero Bonald wins 2012 Cervantes Prize for literature». The Washington Post. Madrid. Associated Press. 2012 թ․ նոյեմբերի 29. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 30-ին.(չաշխատող հղում)
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խոսե Մանուել Կաբալյերո Բոնալդ» հոդվածին։ |
|