Խոաո Գուլարտ
| Խոաո Գուլարտ | |
.jpg)
| |
| Կուսակցություն՝ | Brazilian Labour Party? |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Ռիու Գրանդի դու Սուլի դաշնային համալսարան և Anchieta College? |
| Մասնագիտություն՝ | փաստաբան և քաղաքական գործիչ |
| Ծննդյան օր | մարտի 1, 1918[1] |
| Ծննդավայր | Սան Բորժա, Ռիու Գրանդի դու Սուլ, Բրազիլիա |
| Վախճանի օր | դեկտեմբերի 6, 1976[1] (58 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Mercedes, Կորիենտես, Արգենտինա |
| Թաղված | Սան Բորժա[2] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Բրազիլիա
|
| Ամուսին | Maria Thereza Goulart? |
| Զավակներ | João Vicente Goulart? |
| Ինքնագիր | 
|
| Պարգևներ |
   և  |
Խոաո Բելչիոր Մարկիզ Գուլարտ (պորտ.՝ João Belchior Marques Goulart[3], մարտի 1, 1918[1], Սան Բորժա, Ռիու Գրանդի դու Սուլ, Բրազիլիա - դեկտեմբերի 6, 1976[1], Mercedes, Կորիենտես, Արգենտինա), բրազիլացի պետական գործիչ, փաստաբան, Բրազիլիայի նախագահ 1961 թվականի սեպտեմբերի 7-ից մինչև 1964 թվականի ապրիլի 1-ը։
Գուլարտին բրազիլացիները համակրանքով են վերաբերել, ինչն արտացոլվում էր նախագահի ունեցած Խանգու մականունում, որն օգտագործվում էր ոչ միայն զրույցներում, այլև մամուլի հրապարակումներում[4]։
Կարիերայի սկիզբ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Խոաո Գուլարտը ծնվել է 1918 թվականի մարտի 1-ին Ռիո Գրանդե դու Սուլ նահանգի Սան Բորխա քաղաքում՝ հողատերերի ընտանիքում։ 1939 թվականին ավարտել է Պորտու Ալեգրիի համալսարանը՝ ստանալով իրավագիտության և հասարակական գիտությունների դոկտորի կոչում։ Իր քաղաքական գործունեությունը սկսել է լինելով որպես իր հայրենակցի՝ նախագահ Գետուլիո Վարգասի աջակիցը։ 1945 թվականին վերջինիս հետ հիմնել է Բրազիլական Տրաբալիստան (Աշխատավորական) կուսակցությունը (ԲՏԿ), որը միավորել է Սան Բորխայի մանր ու միջին բուրժուազիայի, մտավորականության և բանվորների մի մասին։
1946-1950 թվականներին եղել է Ռիո Գրանդե դու Սուլ նահանգի օրենսդիր ժողովի անդամ։ 1950 թվականից աշխատել է Բրազիլիայի Ազգային Կոնգրեսում որպես ԲՏՊ պատգամավոր։ 1953 թվականի հուլիսից մինչև 1954 թվականի փետրվարը զբաղեցրել է աշխատանքի, արդյունաբերության և առևտրի նախարարի պաշտոնը։
1956 թվականի հունվարի 31-ից մինչև 1961 թվականի սեպտեմբերի 7-ը եղել է Բրազիլիայի փոխնախագահը նախ Ժուսելինո Կուբիչեկի, ապա Ժանիո Կուադրոսի օրոք։
Նախագահի պաշտոնում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1961 թվականի օգոստոսին Բրազիլիայում իշխանության ճգնաժամ է առաջացել։ Նախագահ Ժանիո Կուադրոսը հրաժարական տվեց։ Պատգամավորների պալատի նախագահ Պասկուալ Ռանիերի Մացզիլին ժամանակավորապես ստանձնել է իշխանությունը, երբ Գուլարտը պաշտոնական այցով Չինաստանում էր։ Սահմանադրության համաձայն՝ Գուլարտը պետք է դառնար գործող նախագահը, սակայն հանդիպել է աջակողմյան շրջանակների դիմադրությանը։ 1961 թվականի սեպտեմբերի 7-ին վերադարձել է Բրազիլիա և դարձել նախագահ, բայց ստիպված եղավ փոխզիջման գնալ։
Գուլարտը չէր վայելում ռազմական և ֆինանսական վերնախավի աջակցությունը, ուստի նախքան նախագահի պաշտոնը ստանձնելը, 1961 թվականի սեպտեմբերի 2-ին, Կոնգրեսն ընդունեց Սահմանադրության փոփոխություն։ Այսպիսով, որոշ ժամանակ Բրազիլիան դարձավ խորհրդարանական հանրապետություն, որտեղ նախագահը իրական իշխանություն չուներ։
Այնուամենայնիվ, Գուլարտին, որը առաջարկում էր համապարփակ բարեփոխումների ծրագիր, կարողացել է ամրապնդել իր հեղինակությունը կառավարական կառույցներում, և 1963 թվականի հունվարին հանրաքվեում բնակչության 80%-ը քվեարկել է նախագահական իշխանության օգտին։ Վերջապես Գուլարտին իրավունք է տրվել բարեփոխումներ իրականացնել։ Հենվելով Լեոնել Բրիզոլայի գլխավորած ԲԹԿ ձախ թևի, արհմիությունների և արմատական մտավորականների վրա՝ նա սկսել է ագրարային բարեփոխում, սահմանափակել է կապիտալի արտահանումը արտասահման և ազգայնացրեց կապի ընկերությունները և վերանայել է բնական ռեսուրսների զարգացման և արդյունահանման զիջումները: Նաև նրա օրոք վերականգնվեցին դիվանագիտական հարաբերությունները ԽՍՀՄ-ի հետ, որոնք խզվել էին 1947 թվականին[5]։
Ֆինանսական շրջանակները, Սան Պաուլոյի խոշոր բիզնեսը, Բրազիլիայի ազդեցիկ կաթոլիկ եկեղեցին, Միացյալ Նահանգները և նրա կորպորացիաները Գուլարտին համարում էին կոմունիստների համախոհ, թեև Բրազիլիայի կոմունիստական կուսակցությունն արգելված էր: Գուլարտի ամենաակտիվ հակառակորդը Գուանաբարա նահանգի նահանգապետ Կառլոս Լասերդան էր։ 1964 թվականի մարտի 19-ին Սան Պաուլոյում տեղի ունեցավ երթ ընդդեմ Գուլարտի բարեփոխումների՝ «Հանուն ընտանիքի, Աստծո և ազատության»[4]։
Կարիերայի ավարտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մարտի 31-ին Մինաս Ժերայս նահանգում հակակառավարական ապստամբություն է սկսվել։ Ստանալով մանիֆեստ զինվորականներից՝ պահանջելով իր հրաժարականը՝ Գուլարտը փորձել է դիմադրություն կազմակերպել, սակայն նա փախել է Պորտո Ալեգրե և ավելի ուշ գաղթել Ուրուգվայ։
Ուրուգվայում գտնվելու ժամանակ Գուլարտը Ժուսելինո Կուբիչեկի և մի շարք այլ քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ Կառլոս Լասերդայի հետ, փորձել է կազմակերպել «Լայն ճակատ» շարժումը, որն ուղղված էր Բրազիլիայում ժողովրդավարության վերականգնմանը, բայց եղել է անհաջող փորձ[4]։
Գուլարտը մահացել է 1976 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Արգենտինայում 58 տարեկան հասակում։ Կան լուրջ ապացույցներ, որ Գուլարտը թունավորվել և սպանվել է «Գոնդոր» գործողության շրջանակներում, որը Լատինական Ամերիկայի մի շարք երկրների հետախուզական ծառայություններն իրականացրել են ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին ոչնչացնելու համար։
Գուլարտի հետ միասին դավադրության զոհ է համարվում Բրազիլիայի մեկ այլ նախկին նախագահ՝ Կուբիչեկը, որը մահացել է 1976 թվականին ավտովթարից։ Գուլարտի մահը հետաքննվում է նրա հարազատների խնդրանքով, 2013 թվականին նրա աճյունն այս նպատակով արտաշիրիմվել է[6]։ Երկու սպանությունները, իբր, պատվիրել է ռազմական խունտայի հովանավորյալը, այն ժամանակ Բրազիլիայի նախագահ Էռնեստո Գեյզելը[7][8][9]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ Find A Grave — 1996.
- ↑ Согласно португальско-русской практической транскрипции, его имя должно передаваться как Жуан Голарт. Однако в русском языке устоялся вариант Жуан Гуларт.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Бразилиада. Все президенты Бразилии». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-03-13-ին. Վերցված է 2011-05-30-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ Гуларт // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978..
- ↑ «Lenta.ru: Мир: Преступность: Смерть бывшего президента Бразилии признали убийством». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-14-ին. Վերցված է 2015-06-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Política - Há fortes indícios de que Jango foi assassinado com conhecimento de Geisel». Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-02-ին.
- ↑ . «Folha Online - Brasil - Goulart foi morto a pedido do Brasil, diz ex-agente uruguaio - 27/01/2008». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-13-ին. Վերցված է 2015-06-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link) - ↑ «Waldir Pires: "Fleury era um homem capaz de tudo"». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-03-ին. Վերցված է 2018-04-27-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խոաո Գուլարտ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
