Խոակին Սորոլյա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խոակին Սորոլյա
Ի ծնեիսպ.՝ Joaquín Sorolla y Bastida
ԿեղծանունSorolla, Joaquin
Ծնվել էփետրվարի 27, 1863(1863-02-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎալենսիա, Իսպանիա[4][5][6]
Վախճանվել էօգոստոսի 10, 1923(1923-08-10)[4][7][8][…] (60 տարեկան)
Մահվան վայրՄադրիդ, Իսպանիա[4][6]
Քաղաքացիություն Իսպանիա[9]
ԿրթությունՍան Կարլոսի կերպարվեստի թագավորական ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ և համալսարանի դասախոս
ՈճՊոստիմպրեսիոնիզմ, սոցիալական ռեալիզմ, նատուրալիզմ և իմպրեսիոնիզմ[10]
Ժանրդիմապատկեր[11][12]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներSad Inheritance?, White slave trade? և Chapel on the Láchar estate?
ՈւսուցիչFrancisco Pradilla y Ortiz? և Gonzalo Salvá Simbor?
ԱշակերտներVicente Santaolaria Montoro?, Álvaro Alcalá Galiano?, Fernando Amarika? և Teodoro Andreu?
Պարգևներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ և Ալֆոնսո XII շքանշանի Մեծ խաչ
ՊաշտոնVocal de la Junta per a l'Ampliació d'Estudis i Investigacions científiques
ԱմուսինClotilde García del Castillo?
ԶավակներJoaquín Sorolla García?, Elena Sorolla i García? և María Sorolla García?
 Joaquín Sorolla Վիքիպահեստում
Խոակին Սորոլյա, Վալենսիացիները 1906

Խոակին Սորոլյա ի Բաստիդա (իսպ.՝ Joaquín Sorolla y Bastida, փետրվարի 27, 1863(1863-02-27)[1][2][3][…], Վալենսիա, Իսպանիա[4][5][6] - օգոստոսի 10, 1923(1923-08-10)[4][7][8][…], Մադրիդ, Իսպանիա[4][6]), իսպանացի նկարիչ։ Համարվում է իմպրեսիոնիզմի խոշորագույն ներկայացուցիչ Իսպանիայում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոքր տարիքում կորցրել է ծնողներին, քրոջ հետ մեծացել է մորաքրոջ ընտանիքում։ Գեղանկարչություն է սկսել պարապել 14 տարեկանից, սկզբում Վալենսիայում Ֆրանսիսկո Պրադիլյայի մոտ, այնուհետև Մադրիդում։1885 թվականին ստացել է Իսպանական ակադեմիայի նպաստը Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմում քառամյա ուսում ստանալու համար։ Այցելել է Փարիզ, ծանոթացել ժամանակակից գեղանկարչությանը, որից առանձնացրեց իր համար Ժյուլ Բաստիեն Լըպաժի և Ադոլֆ Մենցելի ստեղծագործությունները։ 1888 թվականին վերադարձել է Վալենսիա, 1890 կնոջ և դստեր հետ տեղափոխվել Մադրիդ, որտեղ ծնվել են նրա երկու դուստրերը։

Հաջորդ տասնամյակում նկարիչը է հասել է ազգային ու միջազգային հաջողության։ Նրա աշխատանքները ստացել են մրցանակներ Իսպանիայում և ԱՄՆ-ում, նշվել են քննադատների և Փարիզի սալոնների հանդիսատեսի կողմից։ Հաջողության բարձրագույն կետը դարձել է Փարիզի Համաշխարհային ցուցահանդեսին (1900) նրա աշխատանքների ցուցադրությունը, որի համար նա պարգևատրվել է պատվո մեդալով և "Պատվո լեգեոնի" շքանշանով, դարձել է Փարիզի, Լիսաբոնի և Վալենսիայի արվեստի ակադեմիաների պատվավոր անդամ։ Հետո, Փարիզում 1906 թվականի մասշտաբային ցուցահանդեսին է մասնակցել, որտեղ ներկայացված էին շուրջ 500 աշխատանքներ։ Սորոլյան ստացել Պատվո լեգեոնի ասպետի սպայի կոչում։ Նրա կտավների նույն ծավալի ցուցահանդեսներ են բացվել Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում։ 1911 թվականին Սորոլյան պայմանագիր է ստորագրել ամերիկացի մագնատ և բարերար Արչեր Հաթինգթոնի հետ իր Իսպանիային վերաբերող մի շարք նկարների մասին, որտեղ ներկայացված էր իսպանական շրջանների կենցաղը (շարքը ավարտվել է 1919 թվականին, հասարակությանն է ներկայացվել 1926 թվականից)։

1920 թվականին նկարիչը համար սեփական այգում նկարելիս մոլբերտի մոտ կաթվածահար է եղել և իր կյանքի վերջին երեք տարվա ընթացքում անդամալույծ է եղել։

Գնահատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աչքի է ընկել ստեղծագործական արտակարգ ավյունով, իրենից հետո թողել է 2000 ստեղծագործություն։ Նկարչի այրին նրա մահից հետո Սարոլյայի նկարները հանձնել է Իսպանիայի կառավարությանը։ Դրանք կազմել են 1932 թվականին Մադրիդում բացված Խոակին Սորոլյայի թանգարանի ցուցադրության հիմնական մասը։ Ամերիկացի արդյունաբերող և հավաքորդ Փոլ Գեթթին իր թանգարանի համար գնել է Սարոլյայի տասը կտավներից։ Նկարչի նկարներից կան Բեռլինի և Բուենոս Այրեսի թանգարաններում։

2007 թվականին Սարոլյայի և Սարջենտի նկարների ցուցահանդեսը բացվել է Փարիզի Petit Palais-ում։ 2009 թվականին Սարոլյայի անհատական ցուցահանդեսը բացվել է Պրադոյում և Կուրիտիբեի Նիմեյերի թանգարանում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մայրիկ. 1895. Թանգարան Սորոլյա

    Մայրիկ. 1895. Թանգարան Սորոլյա

  • Ցատկապարան. 1907. Թանգարան Սորոլյա

    Ցատկապարան. 1907. Թանգարան Սորոլյա

  • Զբոսանք ծովափում. 1909. Թանգարան Սորոլյա

    Զբոսանք ծովափում. 1909. Թանգարան Սորոլյա

  • Ձիու լողանալը. 1909. Թանգարան Սորոլյա

    Ձիու լողանալը. 1909. Թանգարան Սորոլյա

  • Խեցիներ հաավքող երեխաները. 1919. Սանտանդեր բանկի ֆոնդ

    Խեցիներ հաավքող երեխաները. 1919. Սանտանդեր բանկի ֆոնդ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Joaquín Sorolla y Bastida (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Соролья Хоакин // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 RKDartists (նիդերլ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Cobos A. U. d. l. Sorolla y Bastida, Joaquín // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T079824
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա — 1696.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  9. ↑ https://datos.gob.es/es/catalogo/e00123904-autores-espanoles-en-dominio-publico-fallecidos-desde-1900
  10. ↑ https://www.nationalgallery.org.uk/exhibitions/past/sorolla/what-you-need-to-know-about-sorolla
  11. ↑ Artnet — 1998.
  12. ↑ http://www.artnet.com/artists/joaquin-sorolla-y-bastida/
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խոակին_Սորոլյա&oldid=7968262» էջից